به گزارش گروه اشتغال «خبرگزاری دانشجو»، اشتغال در بخش معدن رابطه مستقیم با میزان سرمایه گذاری در این بخش دارد. بخش معدن ایران در سال های اخیر به دلیل فشار تحریم ها با کاهش سرمایه گذاری مواجه شده است . از سویی دیگر رکود اقتصادی منجر به رکود در تولید شده که این موضوع امکان جذب نیروی انسانی جدید برای برخی از واحدها را از بین برده است .
با این وجود فارغ التحصیلان رشته های معدن با تشکیل تیم های آموزشی می توانند دانش خود را به واحدهای تولیدی برای افزایش ظرفیت تولید ارائه دهند که این موضوع تاثیر بسیاری بر اشتغالزایی خواهد داشت . بخش معدن کشور با در اختیار داشتن ذخایر گوناگون نقش مهمی در اشتغالزایی ایفا می کند.
اما با این وجود سهم اشتغال این بخش در پایین ترین میزان و پس از بخش ساختمان قرار گرفته است . البته براساس گزارش منتشر شده از سوی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ، این موضوع در کشورهای بزرگ معدنی جهان نیز دیده می شود.
این در حالی است که متناسب با سهم سرمایه گذاری و ارزش افزوده بالای بخش خدمات ، این بخش دارای بالاترین سهم از اشتغال کشورها را در اختیار دارد. این شاخص برای ایران همواره بیش از 40 درصد و در کشورهای امریکا، استرالیا و کانادا حدود 70 تا 80 درصد است . این موضوع حاکی از آن است مشاغل ایجاد شده مربوط به بخش های خدماتی بسیار بالا است .
پس از این بخش صنعت و ساختمان بالاترین سهم را در ایجاد اشتغال دارا هستند.اشتغال در بخش معدن ایران نسبت به سایر بخش ها بسیار پایین و در حدود 0/1 درصد است .
تفاوت افراد شاغل در این بخش و سایر بخش ها با گذشت زمان رو به افزایش است ، اما با این وجود در یک دوره 20 ساله عملکرد بخش معدن از نظر رشد اشتغالزایی نسبت به سایر بخش ها بهتر بوده است . به طوری که در این دوره اشتغال ایجاد شده در این بخش با رشد سالانه 3/92 درصدی از 100545 نفر در سال 1370 به حدود 208868 نفر در سال 1389 رسیده است . البته باید توجه کرد که این اشتغال کم با عنایت قرار گرفتن معادن در مناطق محروم و دورافتاده کمک بزرگی در توسعه و توازن منطقه ای داشته که می توان به عنوان یکی از شاخص های مهم توسعه عدالت محور به آن توجه داشت .
سرمایه گذاری رکن اصلی
دانشیار دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران درباره وضعیت اشتغالزایی در بخش معدن اظهار کرد: اشتغالزایی در بخش معدن رابطه مستقیمی با میزان سرمایه گذاری دارد. در واقع به هر میزان که سرمایه گذاری در بخش معدن افزایش یابد ایجاد فرصت های شغلی نیز افزایش پیدا می کند. پایین بودن سهم اشتغال معدنی در ایران را نمی توان به گردن بخش معدن انداخت ، رکود اقتصادی و اعمال تحریم ها علیه کشور سرمایه گذاری در بخش معدن را کاهش داده که این موضوع در ایجاد اشتغال های این بخش تاثیر گذار است .
متاسفانه بخش معدن در حوزه سرمایه گذاری مغفول مانده و این موضوع در پایین بودن سهم اشتغال این بخش بسیار اثر گذار است . البته این موضوع تنها به وضع تحریم ها محدود نمی شود. پیش از وضع تحریم ها علیه کشور اگر کسی قصد سرمایه گذاری داشت ورود به بخش تولید را در آخرین اولویت های خود قرار می داد، زیرا درآمد حاصل از تولید در برابر زحمات آن بسیار ناچیز است .
به همین دلیل بیشتر سرمایه گذاران در آن زمان وارد بخش هایی همچون مسکن یا بازارهای واسطه ای مانند بازار دلار می شدند، که سود زیادی به همراه داشت .
جهانگیر یداللهی فارسی در ادامه افزود: برای توسعه بخش معدن باید بازار سرمایه در کشور شکل گرفته و اصلاحاتی در ساختار سرمایه گذاری انجام شود. باید این نکته را در نظر گرفت که همیشه در رکود اقتصادی بخشی بیشترین آسیب را می بیند که صنایع مشتری آن هستند. در واقع وقتی با رکود اقتصادی مواجه هستیم بخش معدن مشتریان خود را از دست می دهد. در نتیجه بازنده اصلی رکود اقتصادی بخش معدن خواهد بود.
اشتغالزایی در معدن برای جلوگیری از مهاجرت
وی در مقایسه اشتغالزایی در بخش معدن ایران با سایر کشورهای معدنی دیگر، افزود: در کشورهای دیگر نگاه زنجیره ای است ، اگر می خواهند سرمایه گذاری در یک بخش ایجاد کنند تاثیر آن را در دیگر حلقه های این زنجیره بررسی می کنند. در شرایط فعلی بخش معدن برای افزایش سهم خود در اقتصاد و اشتغالزایی باید بیش از گذشته مورد توجه قرار بگیرد. برای افزایش اشتغال در بخش معدن باید افراد حاضر در این بخش مورد حمایت قرار بگیرند.
به گفته یداللهی فارسی ، درباره سرمایه گذاری در بخش معدن ، معادن خود کانون ایجاد کسب و کار می شوند. به عنوان مثال در حال حاضر مس کرمان یکی از قطب های صنعتی است که در ایجاد اشتغال منطقه بسیار تاثیر داشته است .
با توجه به قرار گیری معادن در مناطق محروم ، سرمایه گذاری در آنها و ایجاد اشتغال از مهاجرت به شهرهای بزرگ جلوگیری می کند.دیر بازده بودن سرمایه گذاری در بخش معدن می تواند تمایل سرمایه گذاران برای ورود به این بخش را کاهش دهد. اما نباید این نکته را فراموش کرد که اشتغالزایی در معدن با ایجاد سرمایه گذاری رخ می دهد که نتیجه آن توسعه بخش معدن خواهد بود.
افزایش اشتغال با افزایش تولید دانشیار دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران درباره راهکارهای مناسب برای افزایش اشتغال در بخش معدن ، تصریح کرد: برای افزایش اشتغال در این بخش در شرایط کنونی باید روی مطالعات دانشگاهی تمرکز کنیم .
ازسویی دیگر دولت نیز باید سرمایه گذاران را به سوی بخش معدن هدایت کند. همچنین زیرساخت های لازم برای این بخش نیز ایجاد شود.
وی دلیل اصلی کاهش اشتغال در بخش معدن نسبت به سایر بخش های دیگر را همراه شدن تولید با رکود نسبی دانست و افزود: به علت رکود موجود ظرفیت های تولید کاهش یافته در نتیجه ظرفیت جذب نیروی انسانی جدید وجود ندارد. برای حل این مشکل و جذب فارغ التحصیلان رشته معدن در بازار کار می توانیم افراد آموزش دیده را در بیشتر تیم های کسب و کاری تشویق به ایجاد شرکت هایی کنیم که دانش فنی خود را برای افزایش ظرفیت تولید به کارخانه ها و شرکت های بزرگ معدنی ارائه دهند. با این کار درپی افزایش تولید جذب نیروی انسانی نیز با افزایش مواجه می شود.
منبع: صمت