خانه تکانی پاستورنشین ها برای حضور در بهارستان

به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، احزاب، گروه ها و شخصیت های سیاسی معمولا پیش از موعد برگزاری انتخابات، تلاش های خود را افزایش می دهند تا به چارچوبی جامع و هماهنگ میان همفکران خود دست پیدا کنند و این موضوع، امری طبیعی در دنیای سیاست است. اما زمانی که اظهارنظرهای انتخاباتی از سوی دلتمردان صورت می گیرد، حساسیت ها نیز به مراتب بیشتر می شود.

انتخابات دهم مجلس شورای اسلامی را می توان یکی از مهمترین انتخابات بعد از انقلاب اسلامی نامید. مجلس کنونی در اختیار اکثریت اصولگرایان است. این طیف سیاسی در مجالس هفتم و هشتم نیز اکثریت کرسی های بهارستان را در دست داشتند. بنابراین خارج کردن قدرت قانونگذاری و مقننه از دست اصولگرایان، یکی از برنامه های اصلی دولت و اصلاح طلبان دل بسته به این دولت است.

اظهاراتی که دردسر ساز شد

در همین حال اظهارات اسحاق جهانگیری، معاون اول اصلاح طلب دولت به شایعات مداخله انتخاباتی دولت دامن زد. وی با حضور  در جلسه شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی از نگرانی های انتخاباتی دولت گفت و از هم صنفان خود درخواست کرد تا در پی تشکیل مجلسی باشند که همراه با دولت باشد و در صورت عدم وقوع این امر، کار دولت تدبیر و امید ناتمام باقی خواهد ماند: "کارگزاران تا پیش از این تلاش می کرد که نقش میانجی را در معادلات سیاسی ایفا کند. به نظر می رسد کارگزاران امسال باید این نقش را بیش از پیش ایفا کند، زیرا امسال سال انتخابات است، اگر مجلس خوبی شکل نگیرد کار دولت ناتمام خواهد بود... باید به یک همگرایی بین اصلاح طلبان معتدل و اصولگرایان اصیل اندیشید. باید به دنبال یک مجلس معتدل بود. اگر هدف این باشد برای پیدا کردن کاندیداها به مشکل بر نمی خوریم."

سخنان انتخاباتی جهانگیری حتی با واکنش برخی از رسانه های اصلاح طلب مواجه شد و حضور علنی وی و حاشیه های مربوط به آن را مخرب فعالیت های بعدی اصلاح طلبان دانستند. پایگاه اینترنتی آفتاب در این زمینه نوشت: "می‏‌توان به تشکیل جلسه حزب کارگزاران در مجموعه سعدآباد که متعلق به ریاست جمهوری است و قسمتی از سخنان اسحاق جهانگیری نقدهایی وارد کرد."

از سخنانی جهانگیری برمی آید که دولت روحانی به دنبال مجلسی هم طیف با خود است و در این راستا از هم اینک کمپین های انتخاباتی راه انداخته است. تجربه پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری 1392 و وحدت میان طیف های مختلف اصلاح طلبان و حامیان حسن روحانی که با شعار اعتدال پا به عرصه رقابت ها گذاشته بود، تجربه شیرینی برای اصلاح طلبان و کارگزاران بود و باعث شد تا اصلاح طلبان تندرو نیز از پستو خارج شوند و تزهای انتخاباتی خود را برای انتخابات بعدی ارائه کنند.

تندروی تا حد انحلال مجلس!

پیش از جهانگیری، سعید حجاریان، مغز متفکر جریان اصلاحات نیز از ضرورت تغییر در مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان گفته بود. وی در مصاحبه با هفته نامه صدا با اشاره به اجماع اصلاح طلبان و بهره گیری از ظرفیت دولت روحانی خاطر نشان کرده بود: "ما باید پیگیر احزاب خودمان باشیم. فردا انتخابات مجلس و خبرگان است و باید بتوانیم لیست بدهیم چون واقعا این مجلس نیاز به تغییر دارد. من یکبار گفتم در قانون اساسی باید تدبیری اندیشیده شود که مجلس توسط دولت قابل منحل شدن باشد."

محمدرضا خاتمی، دبیر کل حزب منحله مشارکت نیز در گفتگویی که با سالنامه شرق داشت بر بازگشت اصلاح طلبان به قدرت و سازماندهی جریان اصلاحات برای طرح گفتمان جدید حل مشکلات کشور تاکید کرده بود. وی با اشاره به اینکه در انتخابات مجلس با پرچم اصلاح طلبی و نام رئیس جریان اصلاحات (محمد خاتمی) حضور خواهند داشت، گفته است: " در انتخابات مجلس بیکار نخواهیم نشست. جریان سیاسی اصلاح طلبی حتما نگاه به قدرت دارد..."

 هرچند دولت تنها باید امکانات برگزاری انتخابات را فراهم آورد، اما اصلاح طلبان و احزاب حامی دولت به طور صریح از دولت می خواهند که زمینه های فعالیت های انتخاباتی آنها را فراهم آورد. غلام حسین کرباسچی، دبیرکل کارگزاران در جلسه شورای مرکزی این حزب از دولت خواست فضای کار را برای آنها فراهم کند.

علی یونسی، مشاور حاشیه ساز دولت یازدهم نیز بیکار ننشسته و از اولین افراد دولتی بود که در دی ماه 1392 زنگ شروع فعالیت های انتخاباتی دولت را برای مجلس دهم به صدا درآورد: "مهمترین برنامه‌ای که اکنون باید آن را پی گیریم انتخابات مجلس شورای اسلامی است که باید همانگونه که در انتخابات ریاست جمهوری با شعار اعتدال مردم به پای صندوق‌های رای آمدند در انتخابات مجلس نیز باید چنین اتفاقی بیفتد."

استراتژی دولت و اصلاح طلبان برای مجلس دهم

در کنار هم قرار دادن اظهارات دولتی ها و اصلاح طلبان نشان از آن می دهد که این دو طیف برنامه های ویژه ای برای نه تنها انتخابات مجلس، بلکه خبرگان نیز دارند. در اوایل تشکیل دولت یازدهم، برخی از اصلاح طلبان تز عبور از روحانی را سر می دادند و چنان از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری سرمست بودند که گمان آنها بر این بود می توانند در انتخابات بعدی از رحم اجاره ای دولت یازدهم خارج شد و به طور مستقل لیست های انتخاباتی خود را سروسامان دهند.

ابراهیم اصغرزاده، از فعالان اصلاح طلب، به صراحت از قصد و نيت برخی اصلاح‌طلبان نسبت به دولت يازدهم پرده برداشت؛ وی معتقد بود که اصلاح طلبان پيروز انتخاب نبودند بلکه در روزهاي آخر تبليغات انتخاباتی، به ناچار بر روی روحانی اجماع کردند و در مورد ائتلاف صورت گرفته بين هاشمي، روحانی و خاتمی را ناپايدار می ‌داند. وی در مورد نوع مواجهه اصلاح طلبان با دولت می گويد: "چند وقت پيش به دوستانی به شوخی گفتم اين رحم اجاره‌ای برای پرورش يک نطفه است."

اصغر زاده همچنين در اظهار نظری ديگر دولت يازدهم را فرزند خوانده اصلاحات معرفی می ‌کند. وی در مصاحبه با روزنامه آرمان می گويد: "تيم روحانی در زمينه مبارزه با فساد مشابه دفاعشان از حقوق شهروندی فاقد استحکام نظری و برنامه راهبردی است. به طور کلی می ‌توان گفت نسبت اصلاح‌طلبان و جبهه اصلاحات به دولت آقای روحانی نسبت پدر به فرزندخوانده است."

به طور مشخص می توان اذعان داشت، قاطبه فعالان اصلاحات، دولت کنونی را به عنوان پلی در نظر گرفته اند که برای رسیدن به قدرت باید از آن عبور کنند و به طور کلی، روحانی را راست معتدل می دانند که نه تنها قادر به پیشبرد برنامه اصلاحات نیست، بلکه در برخی از موارد مانع نیز هست. در زمان استیضاح رضا فرجی دانا در مجلس نهم، عدم حضور حسن روحانی برای دفاع از وزیر اصلاح طلب کابینه اش، با انتقادات شدیدی از سوی رسانه ها و شخصیت های اصلاح طلب مواجه شد و نشان داد چه اختلافات عمده ای میان طرز تفکر رئیس دولت و اصلاح طلبان وجود دارد.

روزنامه آفتاب یزد با تیتر «وزیر تنها ماند» به عدم حضور رئیس‌جمهور در حمایت از فرجی دانا اعتراض کرد. این روزنامه در سرمقاله خود با عنوان «آقای روحانی! فرزندانتان را تنها گذاشتید» نوشت: "دیروز دکتر فرجی دانا را همچون مبارزی سلحشور و شجاع یافتیم که با تمام توان در میان ۲۹۰ سرباز رقیب می‌جنگد و از خود و کیان وزارتخانه‌اش دفاع می‌کند اما هر چه چشم برمی‌گرداند فرمانده‌اش را نمی‌بیند، فرمانده‌ای که در میان لحظات مرگ و زندگی یکی از حساس‌ترین وزارتخانه‌هایش، کیلومترها آن‌سوتر مشغول سخنرانی در جمع مردم اردبیل بود... چرا مجلس باید به وزیری رأی موافق بدهد که حتی رئیسش هم حاضر نیست برای او هزینه دهد و در مقام دفاع از او به مجلس بیاید؟"

روزنامه شرق نیز از قول صادق زیباکلام نوشت: "ایشان می‌توانست سفر به اردبیل را اندکی به تأخیر بیاندازد نه آسمان به زمین می‌آمد نه زمین به آسمان می­ رفت. حضور ایشان در مجلس باعث می‌شد تا موافقان فرجی دانا باقوت قلب و حرارت بیشتری از وی دفاع کنند."

به هر حال دولت حسینقلی خانی روحانی به تعبیر حجاریان، اهدافش با آرمان های اصلاح طلبان متفاوت است و هدف این دولت بازگشت به وضعیت ماقبل دولت اصلاحات است. وی در گفتگویی با روزنامه اعتماد در همین زمینه گفته بود: "روحانی هرگز نگفته من اصلاح‌طلب هستم... روحانی با توجه به حمایت هاشمی و خاتمی و همچنین کناره گیری عارف و بسیج اصلاح طلبان رای آورد. جریان اعتدال با توجه به وضعیت حاکم بر کشور تلاشش بر این است که کشور را به قبل از دوران اصلاحات بازگرداند. هدف اصلاح طلبان دموکراسی است اما هدف اعتدال بازگشت به وضعیت قبل از اصلاحات است."

مروری بر این اظهارات نشان از اختلافات شدیدی دارد که میان بدنه اصلاحات با دولت روحانی دارد و این شکاف خود را در انتخابات آتی مجلس عریان تر نشان خواهد داد. به هرحال در انتخابات مجلس دهم، توافق بر یک فرد نیست، بلکه مجموعه ای از افراد با دیدگاه های مختلف و حتی متفاوت در آن حضور پیدا خواهند کرد که اجماع میان آنها به راحتی انتخابات ریاست جمهوری نخواهد بود. حال آنکه در گوشه و کنار زمزمه های اصلاح طلبان در نقد دولت روحانی با صدای بلندتری در آستانه انتخابات مجلس شنیده خواهد شد و می تواند دال بر هشداری برای دولت یازدهم باشد که در آستانه انتخابات به بدنه اجتماعی اصلاحات نیازمند است و برای حضور در آینده سیاسی باید امتیازهای بیشتری به این طیف داده شود. شاید بتوان صدور مجوز حزب ملت ایران توسط وزارت کشور را در این راستا قرار داد. بر اساس اخبار منتشر شده، اعضای حزب منحله مشارکت، این حزب جدید را تاسیس کرده اند.

آیا روحانی در آستانه دو انتخابات مهم با رویکرد مستقل تری وارد خواهد شد یا خیر، و آیا پرچم اعتدال را بالا خواهد برد، با اظهاراتی که جهانگیری داشت، پاسخ به این سوالات تا حدودی مشخص شده است. روحانی به خوبی درک کرده است که اعتدال، بدنه اجتماعی خاصی ندارد و باید برای موفقیت در انتخابات از ترکیب "هاشمی- خاتمی" بار دیگر بهره ببرد. حضور جهانگیری در میان کارگزاران که نزدیک به هاشمی محسوب می شوند را می توان به عنوان ماموریتی دانست که روحانی بر دوش معاون اول خود قرار داده است تا بار دیگر اتحاد میان اصلاح طلبان و جناح های نزدیک به هاشمی رفسنجانی را برقرار کند.

از سوی دیگر، با توجه به اینکه دولت از عدم حضور اصلاح طلبان تندرو در انتخابات به دلایلی چون ردصلاحیت مطمئن است، در پی معرفی افرادی خواهد بود که علاوه بر انتساب به دولت و خط فکری خود، توانایی پذیرفته شدن در اردوگاه اصلاحات و عبور از شورای نگهبان را نیز داشته باشند.

منبع: فرهنگ نیوز