به گزارش گروه بین الملل «خبرگزاری دانشجو» ؛ گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی تازهترین گزارش خود در مورد برنامه هستهای ایران را منتشر کرد.
یوکیا آمانو مدیر کل آژانس در این گزارش بار دیگر اعلام کرده است که تهران باید دسترسیهای لازم و اطلاعات مربوط به سایت نظامی پارچین را در اختیار این نهاد قرار دهد.
در این گزارش دیدهبان هستهای سازمان ملل پایبندی کامل ایران به توافق موقت موسوم به برنامه اقدام مشترک را تائید و اعلام کرده است که تهران از 20 ژانویه سال 2014 به بعد، غنیسازی بالاتر از 5درصد نداشته است.
در گزارشی که در اختیار اعضای شورای حکام قرار گرفته همچنین اعلام شده است که ایران اطلاعاتی را در خصوص یکی از دو موضوع باقیمانده در بحث ابعاد احتمالی نظامی در اختیار آژانس قرار داده است.
در بخشی از این گزارش آمده است: «(ایران) برخی اطلاعات مربوط به یکی از این دو موضوع باقیمانده را (با آژانس) به اشتراک گذاشته است. آژانس و ایران توافق کردند که به مذاکره بر سر این اقدامات عملی ادامه داده و در آینده نزدیک دیدار کنند.»
آمانو در گزارش خود گفته است که این نهاد به مذاکره با ایران و همچنین دیدار با نمایندگان این کشور به منظور حل مسائل باقیمانده، ادامه میدهد.
این گزارش میافزاید: «(آژانس) همچنان آماده است تا حل تمامی موضوعات باقیمانده را زیر چارچوب همکاری، تسریع کند. این امر میتواند از طریق همکاریهای بیشتر ایران و صدور به موقع دسترسی به تمامی اطلاعات، اسناد، سایتها، مواد و افراد مربوطه که از سوی آژانس درخواست شده، محقق شود.»
متن کامل این گزارش به شرح ذیل است:
اجرای توافق پادمان انپیتی و مقررات مربوط به
قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل
درباره جمهوری اسلامی ایران
گزارش مدیرکل
تحولات عمده:
آژانس به انجام نظارت و راستیآزمایی مربوط به اقدامات مرتبط با هستهای مصرح در برنامه اقدام مشترک، آنطور که تمدید شد، ادامه داده است.
از زمان اجرایی شدن برنامه اقدام مشترک، ایران در هیچیک از تأسیسات اعلامشدهاش، UF6 را در سطح بالاتر از اورانیوم 235 پنج درصد، غنی نکرده و تمامی ذخایر UF6 با غنای اورانیوم 235 پنج درصد از طریق کاهش غنا یا تبدیل به اکسید اورانیوم، فرآوری شده است.
غنیسازی UF6 تا سطح اورانیوم 235 پنج درصد، به همان سرعت تولید اعلامشده در گزارش پیشین مدیر کل، ادامه یافته است. میزان این ماده که در فرم UF6 با غنای اورانیوم 235 پنج درصد باقی مانده، 8714.7 کیلوگرم است.
هیچ قطعه بزرگی در رآکتور IR-40 نصب نشده و هیچگونه تولید یا تست سوختی برای این رآکتور صورت نگرفته است.
ایران به ارائه دسترسی مدیریتشده به کارگاههای مونتاژ سانتریفیوژ، کارگاههای تولید روتور سانتریفیوژ و تأسیسات ذخیرهسازی ادامه داده است.
A. پیشگفتار
1. این گزارش مدیر کل به شورای حکام و همزمان به شورای امنیت در خصوص اجرای توافق پادمان هستهای که برای همه اعضای «ان پی تی» الزامی است و شروط مرتبط قطعنامه شورای امنیت در ارتباط با جمهوری اسلامی ایران است. این گزارش شامل اطلاعات مربوط به اجرای اقدامات ذیل بیانیه مشترک در چهارچوب همکاریهای و برنامه اقدام مشترک آنگونه که تمدید شده، میباشد.
2. شورای امنیت تاکید کرده است که اقدامات مورد درخواست شورای حکام در قطعنامههایش در خصوص ایران الزام آور است. مفاد مربوطه قطعنامههای یادشده شورای امنیت که بر اساس فصل هفتم منشور سازمان ملل تصویب شدهاند مطابق شرایط این قطعنامهها الزام آور هستند. اجرای کامل تعهدات ایران جهت اعاده اعتماد به ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هستهایش لازم میباشد.
3. همان طور که قبلا گزارش شده، آژانس و ایران در تاریخ 11 نوامبر 2013 یک «بیانیه مشترک در مورد یک چارچوب برای همکاری» امضاء کردند (GOV/INF/2013/14). ذیل چارچوب برای همکاری، آژانس و ایران جهت همکاری بیشتر در ارتباط با فعالیتهای راستی آزمایی توسط آژانس به منظور حل و فصل همه موضوعات گذشته و حال، و نیز پیشبرد کار در خصوص چنین فعالیتهایی به صورت گام به گام موافقت کردند. اقدامات عملی که تا کنون در ارتباط با «چارچوب برای همکاری» مورد توافق قرار گرفتهاند در ضمیمه شماره یک فهرست شدهاند.
4. همانطور که پیش از این گزارش شد، برنامه اقدام مشترک بین چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، پادشاهی متحد و ایالات متحده آمریکا (3+3E) و ایران، مورد توافق قرار گرفت. برنامه اقدام مشترک در 20 ژانویه 2014 ابتدا برای یک دوره 6 ماهه اجرایی شد. آژانس منطبق با درخواست 3+3E و ایران و طبق تائید شورای حکام (مشروط بر وجود منابع)، فعالیتهای نظارت و راستیآزمایی مرتبط با هستهای لازم برنامه اقدام مشترک را انجام داد، که شامل اقداماتی فراتر از موارد مربوطه توافقنامه پادمانی ایران و قطعنامههای شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل بود. برنامه اقدام مشترک در روز 24 جولای 2014، تا 24 نوامبر 2014 تمدید شد.
5. در تاریخ 24 نوامبر 2014، برنامه اقدام مشترک تا تاریخ 30 ژوئن 2015 تمدید شد. آژانس برای نظارت و راستیآزمایی فعالیتهای ذیربط هستهای مبلغ بیشتری معادل 4.6 میلیون یورو از سوی کشورهای داوطلب تامین بودجه نیاز داشت. تا تاریخ 21 می 2015 مجموع تعهد تعدادی از کشورهای عضو، به 6.1 میلیون یورو رسید.
6. در تاریخ 2 آوریل 2015، در یک بیانیه مشترک، اعلام شد که E3/EU+3 و ایران «به راهکارهایی در مورد مولفههای کلیدی یک برنامه جامع اقدام مشترک دست یافتهاند» و متعهدند که تلاشهایشان را تا 30 ژوئن 2015، تکمیل کنند. مدیر کل از این بیانیه استقبال کرد و گفت به محض تکمیل توافق و با تائید شورای حکام، آژانس برای راستیآزمایی اجرای اقدامات مرتبط با هستهای توافقنامه، آمادگی دارد.
7. این گزارش فصلی، به تحولاتی که از زمان آخرین گزارش مدیر کل (GOV/2015/15) به بعد رخ داده و نیز به موضوعاتی که سابقه بیشتری دارند، میپردازد.
B. شفاف سازی مسائل حل نشده
8. شورای حکام در قطعنامه مورخ نوامبر 2011 خود (GOV/2011/69) تاکید کرد برای ایران و آژانس ضروری است به منظور حل و فصل فوری همه مسائل محتوایی باقیمانده با هدف روشنگری درخصوص آنها شامل دسترسی به تمامی اطلاعات مربوطه، مستندات، سایتها، مواد و اشخاص در ایران، به گفتگوهای خود شدت بخشند.
شورای حکام همچمنین در قطعنامه سپتامبر 2012 خود (GOV/2012/50) تاکید کرد همکاری ایران با درخواستهای آژانس در جهت حل و فصل همه مسائل باقیمانده به منظور اعاده اعتماد بینالمللی نسبت به ماهیت منحصرا صلح آمیز برنامه هستهای ایران، ضرورت و فوریت دارد.
9. از زمان گزارش پیشین مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در تاری 9 مارس 2015 و 15 آوریل 2015، مقامات ایران و آژانس مذاکرات بیشتری در تهران درارتباط با اجرای دو اقدام عملی مورد توافق ماه می 2014 در قالب گام سوم چهارچوب همکاری که هنوز اجرایی نشده، یعنی اقدامات مربوط به انجام انفجارهای مقیاس بزرگ و محاسبات ترابرد نوترونی (ضمیمه 1)، صورت دادند. ایران برخی از اطلاعات مربوط به یکی از این اقدامات را به اشتراک گذاشت. آژانس و ایران توافق کردند که مذاکرات درباره این اقدامات عملی را ادامه دهند و در آینده ای نزدیک مجددا با یکدیگر دیدار کنند.
10. مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورخ 27 آوریل 2015، دیدارهایی را با «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران در نیویورک برگزار کرد. تبادل نظر بین دو طرف بر چگونگی تسریع رفع تمامی موضوعات حل نشده و نظارت آژانس و راستی آزمایی مرتبط با اقدامات هسته ای مرتبط با برنامه جامع اقدام مشترک در زمانی که توافق صورت گرفت و طبق درخواست متمرکز بود. آنها در خصوص ادامه مذاکرات بین آژانس و ایران در تمامی سطوح موافقت کردند.
11. در 14 ماه می 2015، مدیرکل آژانس مذاکراتی را با «عباس عراقچی» معاون وزیر خارجه ایران در وین برگزار کرد.
12. همانطور که در گذشته نیز گزارش شده است. آژانس در مناسبات مختلفی از آگوست 2014 تاکنون، چندین بار از ایران در خواست کرده تا اقدامات عملی جدیدی را که میخواهد در گام بعدی چهارچوب همکاری انجام دهد، ارائه کند اما ایران اقدام عملی جدیدی پیشنهاد نکرده است.
C. تاسیسات اعلام شده ذیل توافقنامه پادمان ایران
13. براساس توافق پادمانی، ایران 18 تأسیسات هسته ای و 9 محل در خارج از تاسیسات را که مواد هسته ای به صورت معمول در آن مورد استفاده قرار می گیرند (LOFs) در اختیار آژانس قرار داده است (ضمیمه II). صرفنظر از اینکه برخی از فعالیتهای انجام گرفته ایران در برخی از تأسیسات این کشور، چنانکه در زیر آورده شده است با قطعنامههای مرتبط شورای حکام و شورای امنیت مغایر هستند، آژانس کماکان به فعالیتهای راستیآزمایی در زمینه عدم انحراف مواد اعلامشده در این مراکز و محلهای خارج از تأسیسات ادامه میدهد.
D. فعالیتهای مرتبط با غنیسازی
14. ایران بر خلاف قطعنامههای مربوط شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل همه فعالیتهای مرتبط با غنی سازی در مراکز اعلام شده را متوقف نکرده است که در ذیل به آن اشاره خواهد شد. با این حال، ایران از 20 ژانویه 2014 هگزافلوراید اورانیوم با غنای بالاتر از 5 درصد تولید نکرده و بر روی تمامی ذخایر هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 235 با غنای 20 درصد آن فرآوریهای بیشتری با رقیقسازی یا تبدیل انجام داده است. تمامی فعالیتهای مرتبط با غنیسازی در تأسیسات اعلام شده ایران تحت پادمانهای آژانس هستند و تمامی مواد هستهای، آبشارهای نصب شده و ایستگاههای تزریق و دفع آن در این تأسیسات تحت فعالیتهای مهار و پایش آژانس قرار دارد.
15. ایران هدف از غنیسازی هگزافلوراید اورانیوم به اورانیوم 235 با غنای 5 درصد را تولید سوخت برای تأسیسات هستهای خود اعلام کرده است. ایران همچنین هدف از غنیسازی هگزافلوراید اورانیوم به اورانیوم 235 با غنای 20 درصد را تولید سوخت برای رآکتورهای تحقیقاتی اعلام کرده است.
16. ایران از زمان آغاز غنیسازی اورانیوم در تأسیسات اعلام شده خود در این تأسیسات موارد ذیل را تولید کرده است:
D.1. نطنز
17. مرکز غنیسازی سوخت: مرکز غنیسازی سوخت یک مرکز غنیسازی سانتریفیوژی برای تولید اورانیوم غنی شده با درصد غنای پایین و اورانیوم 235 با غنای پنج درصدی است. این مرکز برای اولین بار در سال 2007 عملیاتی شد. مرکز مورد نظر به سالنهای تولید A و B تقسیم شده است. طبق اطلاعات طراحی ارائه شده توسط ایران، برای سالن تولید A، هشت واحد که هر کدام شامل 18 آبشار هستند در نظر گرفته شده؛ بنابراین، در مجموع 25 هزار سانتریفیوژ در 144 آبشار وجود دارند. در حال حاضر، در یکی از واحدها سانترفیوژهای نسل دوم وجود دارند؛ در پنج واحد دیگر سانتریفیوژهای نسل اول و در دو واحد دیگر هیچ سانتریفیوژی کار گذاشته نشده است. ایران هنوز اطلاعات طراحی برای سالن تولید B را ارئه نکرده است. آژانس کماکان تأیید میکند که سالن تولید B کماکان هیچ سانتریفیوژی ندارد.
18. در واحدی که در آن سانترفیوژهای نسل دوم وجود دارند تا 17 مه 2015 وضعیت نسبت به گزارش قبلی آژانس تغییری نکرده است: در 6 آبشار سانترفیوژهای نسل دوم به کار کامل نصب شدهاند. به هیچکدام از این آبشارها هگزافلوراید اورانیوم طبیعی تزریق نشده است و برای 12 سانترفیوژ نسل دوم دیگر موجود در این بخش اقدامات نصب مقدماتی کامل نشده است.
19. در پنج واحدی که شامل سانتریفیوژهای نسل اول هستند تا تاریخ 17 مه 2015 اوضاع نسبت به گزارش قبلی مدیر کل تغییری نکرده است: 90 آبشار به طور کامل نصب شده بودند که از بین آنها به 54 آبشار هگزارفلوراید اورانیوم طبیعی تزریق شده است. همانطور که قبلاً گزارش شد، در دو واحد فاقد سانتریفیوژ، عملیات مقدماتی نصب برای 36 آبشار دارای سانتریفیوژهای نسل اول به اتمام رسیده است.
20. پس از راستیآزمایی اقام فیزیکی در مرکز غنیسازی سوخت بین 15 نوامبر 2014 و 2 دسامبر 2014، آژانس با احتساب خطاهای اندازهگیری معمول در چنین تأسیساتی، اقلام مواد هستهای اعلام شده توسط ایران در 16 نوامبر 2014 را تأیید کرد.
21. ایران تا تاریخ 12 مه 2015، از زمان آغاز به تولید در سال 2007، 164838 کیلوگرم هگزافلوراید طبیعی به آبشارهای مرکز غنیسازی سوخت تزریق و در کل 14411 کیلوگرم هگزافلوراید طبیعی غنیشده به اورانیوم 235 با غنای 5 درصد تولید کرده است.
22. ایران تا تاریخ 24 نوامبر سال 2014، حدود 4118 کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم غنیشده به اورانیوم 235 دو درصدی را به اورانیوم طبیعی ترقیق کرده است.
23. آژانس بر اساس نتایج تحلیلهای به دست آمده از نمونههای محیطی مرکز غنیسازی سوخت و سایر فعالیتهای راستیآزمایی به این نتجه رسیده که فعالیت این مرکز طبق اعلام ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی مربوطه بوده است.
24. مرکز آزمایشی غنیسازی سوخت: یک مرکز برای تولید آزمایشی اورانیوم کمغنا و مرکز تحقیقات و توسعه است که اولین بار در اکتبر 2003 فعالیت خود را آغاز کرد. این مرکز میتواند 6 آبشار را در خود جای دهد و به محوطهای برای تولید هگرافلوراید اورانیوم غنیشده به اورانیوم 235 بیست درصدی (آبشارهای 1 و 6) و محوطهای اختصاص یافته برای فعالیتهای تحقیقات و توسعه (آبشارهای 2،3،4 و 5) تقسیم شده است.
25. مطابق راستیآزمایی اقلام فیزیکی انجام شده توسط آژانس در مرکز آزمایشی غنیسازی سوخت بین تاریخهای 13 و 30 سپتامبر سال 2014، آژانس با احتساب خطاهای اندازهگیری معمول در چنین تأسیساتی، اقلام مواد هستهای را با آنچه ایران در 13 سپتامبر 2014 اعلام کرده را تأیید میکند.
26. محوطه تولید: طبق آنچه در گزارش قبلی مدیر کل آمده، ایران تغذیه آبشارهای 1 و 6 با هگرافلوراید اورانیوم غنی شده به اروانیوم 235 پنج درصدی متوقف کرده و در عوض در حال تغذیه آنها با هگرافلوراید اورانیوم طبیعی است. در 8 فوریه 2014، ایران اطلاعات به روز شدهای درباره بخشهایی از پرسشنامه اطلاعات طراحی فراهم آورد که در آن اظهار کرده بود اقداماتی را در نتیجه تغییر در سطح غنیسازی به کار گرفته است و اینکه این اقدامات موقتاً در راستای اجرای گام اول برنامه مشترک اقدام به کار گرفته میشوند. از زمان اجرایی شدن برنامه مشترک اقدام، ایران آبشارهای 1 و 6 را در یک آرایش به هم مرتبط به کار نگرفته است.
27. تا 20 ژانویه 2014 که ایران تولید هگرافلوراید اورانیوم غنی شده به اروانیوم 235 بیست درصدی را متوقف کرده 1630.8 کیلوگرم هگرافلوراید اورانیوم غنی شده به اروانیوم 235 پنج درصدی را از زمان آغاز فعالیت در فوریه 2010 به آبشارهای 1 و 6 تزریق کرده و در مجموع 201.9 کیلوگرم هگرافلوراید اورانیوم غنی شده به اروانیوم 235 پنج درصدی تولید کرده که تمامی آنها از این فرایند خارج شده و آژانس آن را مورد راستیآزمایی قرار داده است. بین 20 ژانویه 2014 و 17 مه 2015 ایران 1231.8 کیلوگرم هگرافلوراید اورانیوم طبیعی به آبشارهای 1 و 6 در مرکز آزمایشی غنیسازی سوخت تزریق کرده و در مجموع 114.8 کیلوگرم هگرافلوراید اورانیوم غنی شده به اروانیوم 235 پنج درصدی تولید کرده است.
28. محوطه تحقیقات و توسعه: از زمان گزارش قبلی مدیر کل، ایران به طور متناوب هگرافلوراید اورانیوم طبیعی را به سانتریفیوژهای IR-1، IR2m، IR-4، IR-6 و IR-6s تزریق کرده که این تزریق گاه به ماشینهای تکی و گاه به آبشارهایی با اندازههای متفاوت انجام شده است. آژانس تأیید کرده که یکی سانتریفیوژ IR-5 و یک سانتریفیو IR-8 نمونه اولیه، مستقر، اما بدون اتصالات هستند.
29. بین تاریخهای 2 فوریه 2015 و 15 مه 2015 مجموعاً نزدیک به 410.7 کیلوگرم هگزافلوراید اورنیوم طبیعی به سانترفیوژهای منطقه تحقیقات و توسعه تزریق شده است، اما در پایان این فرایند که مواد تولیدی و پسماندها بار دیگر ترکیب شدند هیچ اورانیوم با غنای پایین دفع نشده بود.
30. بین 20 ژانویه 2014 و 20 جولای 2014 ایران اقدام به رقیقسازی 108.4 کیلوگرم از اقلام هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 235 بیست درصدی کرده است.
31. بر اساس نتایج تحلیل نمونههای محیطی به عمل آمده در مرکز آزمایشی غنیسازی سوخت و همچنین سایر فعالیتهای راستیآزمایی، آژانس به این نتیجه رسیده است که این تأسیسات مطابق آنچه ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی ارائه کرده فعالیت کرده است.
D.2. فردو
32. کارخانه غنیسازی سوخت فردو: کارخانه غنیسازی سوخت فوردو بر اساس پرسشنامه اطلاعات طراحی (DIQ) مورخ 18 ژانویه 2012، یک کارخانه غنیسازی با استفاده از سانتریفیوژ برای تولید UF6 غنیشده تا 20 درصد اورانیوم 235 و تولید UF6 غنیشده تا 5 درصد اورانیوم 235 میباشد. این تاسیسات که برای اولین بار در سال 2011 راهاندازی شد به نحوی طراحی شده است که 2976 سانتریفیوژ را در 16 آبشار در بر میگیرد و بین واحد یک و واحد دو تقسیم شدهاند. تا کنون همه سانتریفیوژهایی که نصب شدهاند از نوع ماشینهای IR-1 هستند . ایران در تاریخ 8 فوریه 2014 اطلاعات روزآمدی را برای بخشهایی از پرسشنامه اطلاعات طراحی، ارائه نمود و ضمن آن اعلام کرد که اقداماتی را «به سبب تغییر در سطح غنیسازی» انجام داده و این اقدامات را «بطور موقت در طول اجرای مرحله اول برنامه اقدام مشترک» به انجام رسانده است.
33. همانطور که در گزارش قبلی مدیر کل گفته شد ایران خوراک دهی چهار آبشار واحد دو با UF6 غنیشده تا 5 درصد اورانیوم 235 را که قبلا برای این منظور بکار گرفته شده بود متوقف کرد و در عوض از آن زمان شروع به خوراک دهی آنها با UF6طبیعی کرده است. ایران از زمان اجرایی شدن برنامه اقدام مشترک دیگر این آبشارها را به نحوی که به هم متصل شده باشند بکار نگرفته است. تا تاریخ 20 می 2015، هیچ یک از 12 آبشار دیگر در کارخانه غنیسازی سوخت فوردو با UF6 خوراکدهی نشدهاند.
34. آژانس همچنان در حال ارزیابی نتایج راستیآزمایی اقلام فیزیکی است که بین تاریخهای 24 ژانویه 2015 و 8 فوریه 2015 صورت گرفت.
35. ایران تا تاریخ 20 ژانویه 2014 که تولید UF6غنیشده تا غنای 20 درصد اورانیوم 235 را متوقف نمود مقدار 1806 کیلوگرم UF6 غنیشده تا 5 درصد اورانیوم 235 را به آبشارهای کارخانه غنیسازی سوخت فردو خوراکدهی کرده بود که تولید آن از دسامبر 2011 شروع شد و در مجموع تقریبا 9/245 کیلوگرم UF6 غنیشده تا 20 درصد اورانیوم 235 را تولید کرده بود که همه آن از آن زمان از فرآیند کنار گذاشته شد و از سوی آژانس مورد راستیآزمایی قرار گرفته است. ایران بین تاریخهای 20 ژانویه 2014 و 10 می 2015، مقدار 30.98 کیلوگرم UF6 طبیعی را به داخل آبشارهای کارخانه غنیسازی سوخت فردو خوراکدهی کرد و در مجموع 295.3 کیلوگرم UF6 غنیشده تا 5 درصد را تولید کرد.
36. بر اساس نتایج تحلیل نمونههای زیست محیطی در تأسیسات فردو و سایر اقدامات راستیآزمایی، آژانس به این نتیجه رسیده است که این تأسیسات همان گونه که ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی برای تاسیسات فردو اعلام داشته فعالیت کرده است.
D.3. سایر فعالیتهای مربوط به غنیسازی
37. ایران کماکان دسترسی مدیریت شده مستمر به کارگاههای سوار کردن سانتریفیوژها، کارگاه های تولید روتور سانتریفیوژها و تاسیسات ذخیرهسازی را به آژانس ارائه میدهد. این دسترسی ها و همچنین اطلاعات مربوطه که مورد توافق دو طرف قرار گرفته است نیز طبق یکی از اقدامات عملی در ارتباط با چارچوب همکاری (نگاه کنید به ضمیمه شماره یک) از سوی ایران ارائه شد. ایران همچنین به عنوان بخشی از این دسترسی مدیریت شده، موجودی مجموعههای روتور سانتریفیوژ را که باید جایگزین سانتریفیوژهای از کار افتاده شوند به آژانس ارائه داده است. آژانس اطلاعات ارائه شده از سوی ایران را آنالیز کرده و بنا به درخواست، روشنگریهای اضافی نیز دریافت کرده است. از زمان اجرایی شدن برنامه اقدام مشترک، آژانس بر اساس آنالیز همه اطلاعات ارائه شده از سوی ایران و اطلاعات حاصل از دسترسی مدیریت شده و سایر اقدامات در جهت راستیآزمایی، میتواند تایید کند که تولید و سوار کردن روتور سانتریفیوژ با برنامه ایران برای جایگزینی سانتریفیوژهای آسیب دیده، همخوانی دارد.
E. فعالیتهای بازفرآوری
38. از ایران خواسته شده بر اساس قطعنامه های شورای حکام و شورای امنیت فعالیتهای بازفراوری خود را از قبیل اقدام توسعه و تحقیق را تعلیق کند. همانطور که قبلا گزارش داده شد ایران در ژانویه 2014 اعلام کرد که در دوره شش ماه اول ایران وارد وارد مراحل فعالیتهای بازفراوری یا ساخت تاسیساتی که قادر به بازفراوری باشد، نخواهد شد. در نامه 27 آگوست 2014 به آژانس ایران نشان داد که این اقدام داوطلبانه با توجه به تمدید برنامه اقدام مشترک تمدید شده است.
39. آژانس به نظارت بر مراکز داغ در راکتور تحقیقاتی تهران و تاسیسات تولید مولیبدنون و ایدون و رادیوایزوتوپ زنون ادامه داده است. آژانس در 12 می 2015 عملیات بازرسی و راستی آزمایی اطلاعات مبتنی بر طراحی در راکتور تحقیقاتی تهران و راستی آزمایی اطلاعات مبتنی بر طراحی و تاسیسات تولید مولیبدنون و ایدون و رادیوایزوتوپ زنون را در 13 می 2015 انجام داد. آژانس میتواند تایید کند که هیچ فعالیت مربوط به بازفراوری در راکتور تحقیقاتی تهران و تاسیسات تولید مولیبدنون و ایدون و رادیوایزوتوپ زنون و دیگر تاسیساتی که آژانس در ایران دسترسی داشته است، وجود ندارد.
F. طرحهای مربوط به اب سنگین
40. در تضاد با قطعنامه های شورای حکام و شورای امنیت، ایران همه کارهای مربوط به طرحهای آب سنگین را تعلیق نکرده است. اگرچه از زمان اجرای برنامه اقدام مشترک ایران نه هیچ ترکیبهای مهمی در راکتور آی آر 40 نصب کرده و نه مراکز جمع آوری سوخت اتمی برای راکتور آی آر 40 در نیروگاه تولید سوخت ایجاد نکرده است.
41. راکتور آی آر 40: راکتور ای 40 که تحت پادمان آژانس قرار دارد یک راکتور تحقیقاتی آب سنگین است که برای نگهداری 150 مجتمع سوخت دربرگیرنده اورانیوم طبیعی به شکل UO2 طراحی شده است.
42. 11 می 2015 آژانس راستی آزمایی اطلاعات مبتنی بر طراحی در راکتور آی آر 40 انجام داد و مشاهده کرد که که از زمان گزارش قبلی مدیرکل هیچ یک از عناصر باقیمانده راکتور نصب نشده بوده اند. همانطور که قبلا گزارش داده شد در راستای عمل به یکی از اقدامات عملی توافق شده در چارچوب همکاریها، ایران با آژانس درباره رویکرد مبتنی بر پادمان برای راکتور آی آر 40 در آگوست 2014 به نتیجه رسیدند.
43. نیروگاه تولید آب سنگین: نیروگاه تولید آب سنگین تاسیساتی برای تولید آب سنگین با ظرفیت طراحی برای تولید 16 تن آب سنگین با درجه راکتور در سال است.
44. همانطور که قبلا گزارش داده شد، اگرچه نیروگاه تولید آب سنگین تحت پادمان آژانس قرار ندارد، این نیروگاه تحت دسترسی مدیریت شده آژانس در تاریخ 8 دسامبر 2013 بود. در جریان دسترسی مدیریت شده ایران همچنین اطلاعات دوجانبه مورد توافق مورد نظر را فراهم کرد. علاوه بر این دسترسی به محل انبار آب سنگین در تاسیسات فراوری اورانیوم(UCF) اصفهان در فوریه 2014 آژانس را قادر به بررسی و تحلیل آب سنگین کرد.
G: تبدیل اورانیوم و تولید سوخت
45. ایران شماری از فعالیتها را در تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF)، کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنی شده (EUPP)، کارخانه ساخت سوخت (FMP) و کارخانه تولید صفحه سوخت (FPFP) در اصفهان به شرحی که در ذیل آمده است انجام میدهد که با وجود این که آن تاسیسات تحت پادمان آژانس قرار دارند، برخلاف تعهدات این کشور مبنی بر تعلیق تمام فعالیتهای مرتبط با غنی سازی و پروژه های مرتبط با آب سنگین میباشد.
46. ایران از زمانی که تبدیل و تولید سوخت را در تأسیسات اعلام شده خود آغاز کرده از جمله موارد زیر را انجام داده است:
47. تاسیسات تبدیل اورانیوم- تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) تاسیساتی برای تولید UF6 و UO2 طبیعی از کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) است. همچنین طبق برنامه ریزی انجام شده، تاسیسات تبدیل اورانیوم، UF4 از UF6 ضعیف شده و قالبهای فلزی اورانیوم از UF4 طبیعی و ضعیف شده تولید خواهد کرد.
48. از ژانویه ۲۰۱۴ ایران نه از طریق تبدیل UOC در UCF اورانیوم طبیعی به شکل UO2 تولید کرده است و نه همچنین اورانیوم طبیعی به شکل UO2 از UCF به FMP منتقل کرده است.
49. همانطور که قبلا گزارش شد، ایران بازیافت اورانیوم از پسماند مایع و جامد ناشی از فعالیتهای تبدیل در UCF.58 را در ۲۳ مه ۲۰۱۵ آغاز کرده و آژانس مشاهده کرد که فرآوری اورانیوم از پسماند مایع در حال انجام است.
50. در ۲۳ مه ۲۰۱۵ آژانس مشاهده کرد که فعالیتهای مربوط به فهرست گیری فیزیکی(PIT) برای آماده سازی راستی آزمایی بعدی بعدی انجام گرفته است.
51. کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنی شده؛ EUPP کارخانه تاسیساتی برای تبدیل UF6 غنی شده تا غنای 5 درصد اورانیوم U-235 به پودر UO2 میباشد. همانگونه که در گزارش قبلی اشاره شده است، ایران در می 2014 این تاسیسات را با استفاده از اورانیوم طبیعی فعال کرد. بعنوان بخشی از فعالیت، ایران تا تاریخ ۲۳ مه 2015 در مجموع ۶۳۱۹ کیلوگرم UF6 طبیعی به پروسه تبدیل تزریق کرده و ۱۸۲۸.۸ کیلوگرم اورانیوم به شکل دی اکسید اورانیوم (UO2 ) تولید کرده است. از جولای 2014، این کارخانه فعالیت عملیاتی خود را آغاز کرده و از آن زمان ایران 2720 کیلوگرم UF6 غنی شده تا غنای 5% اورانیومU-235 به پروسه تبدیل برای تولید دی اکسید اورانیوم (UO2) تزریق کرده است.
52. بین ۴ تا ۶ آوریل آژانس یک راستی آزمایی در UEPP انجام داده است که نتایج آن توسط آژانس مورد ارزیابی قرار گرفته است.
53. در ۲۳ مه ۲۰۱۵، آژانس تایید کرد که EUPP در حال فعالیت است و ۱۵۱.۰ کیلوگرم اورانیوم به شکل دی اکسید اروانیوم با غنای ۵ درصد اورانیوم ۲۳۵ تولید کرده است.
54. کارخانه تولید سوخت (FMP): کارخانه تولید سوخت، تاسیساتی است که برای نیروگاهها و رآکتورهای تحقیقاتی مجموعههای سوخت هستهای تولید میکند. ( پیوست 3 را ببینید).
55. در یک نامه به تاریخ ۲۱ فوریه ۲۰۱۵ ایران آژانس را از نیت خود برای آزمایش رسوب پودر نمونه UO2(طبیعی و غنی شده) به شکل قرصهای نوع VVER دی اکسید اورانیوم، که برای این منظور تولید میشود، مطلع کرد.
56. در ۱۷ مه ۲۰۱۵، آژانس یک بازرسی و یک DIV در FMP انجام داد و تایید کرد که ایران به توقف تولید مجموعههای سوخت هستهای با استفاده از دی اکسید اورانیوم طبیعی برای رآکتور IR-40 ادامه داده و اینکه همه مجموعه های سوختی که قبلا تولید شده بودند در کارخانه تولید سوخت باقی ماندهاند.
57. کارخانه ساخت صفحه سوخت (FPFP): کارخانه ساخت صفحه سوخت، تاسیساتی است که UF6 غنی شده تا غنای 20 درصد اورانیوم U-235 را به U3O8 تبدیل میکند و مجموعههای سوخت ساخته شده از صفحات سوخت حاوی U3O8 را تولید میکند. (پیوست ۳ را ببینید).
58. همانگونه که پیشتر گزارش شد، ایران در ژانویه 2014 بیان داشته است که «در خلال گام اول بازه زمانی (شش ماه)، ایران اعلام می دارد که هیچگونه خط باز تبدیل برای تبدیل مجدد اکسید اورانیوم غنی شده تا 20 درصد U-235 به UF6 غنی شده تا 20 درصد U-235 وجود ندارد.» ایران طی نامه ای به آژانس در تاریخ 27 اوت 2014 خاطرنشان ساخت که این "اقدام داوطلبانه" در راستای تمدید برنامه اقدام مشترک (JPA) تمدید شده است. آژانس در تاریخ ۱۹ و ۲۰ مه ۲۰۱۵ یک مورد بازرسی و یک مورد راستی آزمایی اطلاعات طراحی از کارخانه تولید صفحه سوخت انجام داد که طی آن تایید نمود که هیچ خط فرآیندی در کارخانه برای باز تبدیل اکسید اورانیوم به UF6 وجود ندارد.
59. در نتیجه راستی آزمایی انجام شده توسط آژانس در کارخانه ساخت صفحات سوخت در تاریخ ۱۴ تا ۱۶ دسامبر ۲۰۱۴ ، با در نظر گرفتن احتمال خطایی که به طور طبیعی در چنین تاسیساتی وجود دارد، آژانس تایید میکند که موجودی مواد هسته ای تا تاریخ ۱۳ دسامبر مطابق مقدار اعلام شده توسط ایران است.
60. همانطور که قبلا گزارش شد ایران مجموعا به میزان 337.2 کیلوگرم از UF6 غنی شده تا غنای 20 درصد اورانیوم-235 (227.6 کیلوگرم اورانیوم) را به فرآیند تبدیل کارخانه ساخت صفحه سوخت خوراکدهی نموده و به میزان 162.8 کیلوگرم از اورانیوم به شکل U3O8 تولید نموده است . آژانس همچنین راستی آزمایی کرد که 55.4 کیلوگرم از اورانیوم در پسماند جامد و مایع قرار دارد. باقیمانده اورانیوم نیز که به فرآیند تزریق شده بود، همچنان در فرآیند و در پسماند باقی مانده است. از ۱۶۲.۸ کیلوگرم اورانیوم به شکل U3O8،ایران ۱۰۱.۳ کیلوگرم را برای سوخت واحدهای راکتور تحقیقاتی تهران استفاده کرده است.
61. در ۱۹ مه ۲۰۱۵ آژانس مشاهده کرد که خطوط فرآوری اورانیوم از پسماند مایع و جامد در کارخانه تولید صفحات سوخت هنوز عملیاتی نشده و اینکه ایران فعالیتهای تحقیق و توسعه در رابطه با بازیافت اورانیوم از پسماند جامد را آغاز کرده بود.
62. آژانس تایید کرد که تا تاریخ ۱۸ مه ۲۰۱۵، ایران یک مجموعه سوخت آزمایشگاهی و ۳۴ مجموعه سوخت از نوع رآکتور تحقیقاتی تهران (TRR) را در کارخانه تولید صفحه سوخت تولید کرده است که 30 مجموعه آن شامل مجموعه آزمایشگاهی به رآکتور تحقیقاتی تهران انتقال یافته است.
H. ابعاد احتمالی نظامی
63. گزارشهای پیشین مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی مسائل برجستهای را در ارتباط با ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران و اقداماتی که ایران میبایست برای رفع این مسائل صورت دهد، مشخص کرده بود. آژانس همچنان نگران وجود احتمالی فعالیتهای هستهای عنوان نشده بویژه توسط سازمانهای مرتبط نظامی، از جمله فعالیتهای مرتبط با تولید کلاهک هستهای با قابلیت نصب بر روی موشک میباشد. لازم است تا ایران در خصوص تمامی مسائل برجسته همکاری کاملی با آژانس داشته باشد؛ بویژه در رابطه با مسائلی که بر نگرانیها درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه هستهای ایران میافزاید. این همکاری های همه جانبه میبایست شامل فراهم کردن دسترسی بدون تأخیر برای بازرسی از تمامی سایتها، تجهیزات، اشخاص و اسناد مورد درخواست آژانس باشد.
64. ضمیمه گزارش مدیرکل آژانس مورخ نوامبر 2011 به شماره GOV/2011/65، تحلیل دقیقی از اطلاعات در اختیار آژانس در آن زمان ارائه کرد که نشان میداد ایران فعالیتهایی را در ارتباط با توسعه یک وسیله انفجاری هستهای صورت داده است. آژانس این اطلاعات را به طور کامل موثق ارزیابی کرده است. آژانس بین المللی انرژی اتمی از نوامبر سال 2011 به بعد نیز اطلاعاتی را بدست آورده که بیش از پیش تحلیل ارائه شده در ضمیمه مذکور را مورد تأیید قرار داده است.
65. ایران در فوریه سال 2012، نگرانیهای آژانس را رد کرده و آنها را عمدتا بر مبنای اتهاماتی بی پایه و اساس خوانده است. ایران در آگوست سال 2014 اعلام کرد که اکثر مسائل مطرح شده در ضمیمه گزارش GOV/2011/65 آژانس، صرفا ادعاهایی است که ارزش بررسی ندارد.
66. همانطور که در بالا (پاراگراف 3) اشاره شد، آژانس بین المللی انرژی اتمی و ایران در سند چهارچوب همکاری، موافقت کردهاند تا همکاری بیشتری در زمینه اقدامات آژانس برای راستیآزمایی و حل تمام مسائل فعلی و گذشته داشته باشند.
67. همچنین همانطور که در بالا (پاراگراف 9) اشاره شد، از زمان انتشار گزارش پیشین مدیرکل آژانس، مقامات ایرانی و آژانس مذاکرات بیشتری را در خصوص 2 اقدام عملی مورد توافق در ماه مه 2014 تحت سومین گام از چهارچوب همکاری که باید اجرا میشد، برگزار کرده اند. ایران اطلاعاتی را در ارتباط با یکی از این اقدامات در اختیار آژانس قرار داد. آژانس و ایران توافق کردند که به گفتوگوها درباره این اقدامات عملی ادامه داده و مجددا در آینده نزدیک دیدار داشته باشند.
68. از زمان انتشار گزارش پیشین مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، در مکانی مشخص از سایت پارچین، آژانس همچنان به نظارت از طریق تصاویر ماهواره ای ادامه داده و وجود ماشینها، تجهیزات و مواد احتمالا مرتبط با ساخت و ساز را مشاهده کرده اما هیچ تغییر بیرونی بیشتری در ساختمان های این سایت مشاهده نشده است. همانطور که قبلا نیز گزارش شده، فعالیتهایی که از فوریه سال 2012 در این مکان صورت گرفته احتمالا توانایی آژانس برای انجام راستی آزمایی موثر را تضعیف کرده است. از این رو این موضوع اهمیت خاصی دارد که ایران به پرسش های آژانس پاسخ داده و دسترسی به این مکان خاص در سایت پارچین را فراهم سازد.
69. آژانس آماده است تا رفع تمامی مسائل برجسته را تحت چهارچوب همکاری تسریع بخشد. این امر با همکاری بیش از پیش ایران و نیز فراهم شدن به موقع دسترسی به تمامی اطلاعات، اسناد، سایتها، مواد و پرسنل ایران، براساس درخواست آژانس، محقق خواهد شد. زمانی که آژانس بینالمللی انرژی اتمی، به تصویری کلی از مسائل مرتبط با ابعاد احتمالی نظامی ایران دست یابد، مدیرکل، ارزیابیهای آژانس در این زمینه را به شورای حکام گزارش خواهد کرد.
I. اطلاعات طراحی
70. بر اساس مفاد توافقنامه پادمانها و قطعنامه های مرتبط شورای حکام و شورای امنیت، ایران ملزم شده است تا مفاد کد اصلاحی 3.1 از بخش عمومی ترتیبات فرعی توافقنامه پادمانها را در خصوص ارائه زود هنگام اطلاعات طراحی به اجرا درآورد.
J. پروتکل الحاقی
71. برخلاف قطعنامههای مربوطه شـورای حکام و شـورای امنیت، ایران پروتکل الحاقی را اجرا نمیکند. آژانس در شرایطی نیست که بتواند تضمینی معتبر درباره فقدان مواد و فعالیتهای هستهای اعلام نشده در ایران ارائه دهد مگر اینکه و تا زمانی که ایران همکاری لازم را با آژانس از جمله اجرای پروتکل الحاقی به عمل آورد.
K. موضوعات دیگر
72. در تاریخ 12 ماه مه 2015، آژانس تأیید کرد که 19 مجتمع سوخت که در ایران تولید شده اند و حاوی اورانیومی هستند که در ایران تا حد 20 درصد اورانیوم 235 (U-235) غنی سازی شده اند، در هسته اصلی رأکتور تحقیقاتی تهران است. در همان روز، آژانس مشاهده کرد که مجتمع سوخت پروتوتایپ مینی IR-40 در استخر ذخیره سازی انباشته شده است.
73. آژانس تأیید می کند که در تاریخ 13 ماه مه 2015، آژانس تائید میکند که در تاریخ 9 فوریه 2015، یک صفحه سوختی (همانی که در گزارش پیشین مدیر کل عنوان شد)، حامل ترکیب U3O8 (غنی شده تا سطح 20 درصد اورانیوم 235) و آلومینیوم، باقیمانده در مجموعه تولید مولیبدنوم، یودین و زنون از کارخانه تولید صفحات سوختی منتقل شده و برای فعالیتهای تحقیق و توسعه با هدف بهینهسازی تولید ایزوتوپ های مولیبدنوم، یودین و زنون به کار میرفت.
74. در روزهای 15 و 16 آوریل 2015، آژانس یک مرحله راستی آزمایی و بازرسی اطلاعات طراحی را در کارخانه برق هسته ای بوشهر انجام داد که در آن زمان قلب رأکتور تعطیل بود و رأکتور خاموش بود.
L. خلاصه
75. در حالی که آژانس بین المللی انرژی اتمی به راستی آژمایی عدم انحراف مواد هستهای اعلام شده در تأسیسات هستهای و مکانهای خارج از تأسیسات هستهای اعلام شده توسط ایران تحت توافقنامه پادمانها ادامه میدهد، آژانس در جایگاهی قرار ندارد که بتواند تضمین معتبری درباره عدم وجود فعالیتها و مواد هستهای اعلام نشده در ایران ارائه داده و بنابراین اینطور نتیجه گیری کند که تمام مواد هستهای در ایران در فعالیتهای مسالمت آمیز مورد استفاده قرار میگیرد.
76. مقامات آژانس و ایران مذاکرات بیشتری را در رابطه با ادامه اجرای سند چهارچوب همکاری برگزار کرده اند. آژانس و ایران توافق کردند که به گفتوگوها ادامه داده و مجددا در آینده ای نزدیک دیدار کنند.
77. مدیرکل آژانس در مذاکرات با «محمد جواد ظریف» وزیر خارجه ایران و در مذاکرات بعدی با «عباس عراقچی» معاون وزیرخارجه ایران درباره ضرورت تسریع فرایند رفع تمامی مسائل برجسته مرتبط با برنامه هسته ای ایران و فعالیت های نظارتی و راستی آزمایی آژانس در ارتباط با اقدامات مرتبط هسته ای طرح جامع اقدام، زمانی که توافق حاصل شود و همانطور که درخواست شده بود، گفتوگو کرد.
78. آژانس آمادگی دارد تا برای تسریع فرایند حل و فصل تمامی مسائل برجسته تحت سند چهارچوب همکاری اقدام کند. این امر با همکاری بیش از پیش ایران و نیز فراهم شدن به موقع دسترسی به تمامی اطلاعات، اسناد، سایتها، مواد و پرسنل ایران، براساس درخواست آژانس، محقق خواهد شد. . زمانی که آژانس بینالمللی انرژی اتمی، به تصویری کلی از مسائل مرتبط با ابعاد احتمالی نظامی ایران دست یابد، مدیرکل، ارزیابیهای آژانس در این زمینه را به شورای حکام گزارش خواهد کرد.
79. آژانس به نظارت و راستی آزمایی در ارتباط با اقدامات مرتبط هستهای مشخص شده در طرح اقدام مشترک، آنچنان که تمدید گردیده، ادامه خواهد دارد.
80. مدیرکل آژانس به ارائه گزارش در زمان مقتضی ادامه خواهد داد.
منبع: فارس
همه 33سال زحمت و فشار بر باد رفت و مردم ما خوابن!!!!
ما آرام نگیریم که آسودگی ما عدم ماست