هفت روش درماني در طب اسلامي

تغذيه درماني

تغذيه درماني و نگاه به نوع تغذيه، اساس و اصل تمام مکاتب پزشکي جهان، از جمله مکتب پزشکي جامع اسلامي است. اين بحث در طب جامع اسلامي از اهميت فوق العاده اي برخوردار است که به بحث «اطعمه و اشربه» معروف است.

بحث «اطعمه و اشربه» ، توجه خاصي به نوع، کيفيت و زمان مصرف غذا دارد.

طب جامع اسلامي تغذيه سالم و صحيح را ضامن سلامتي انسان مي داند 1 و به همين جهت اولين شيوه از هفت شيوه درمان جسماني را به اين امر مهم اختصاص داده است2.

در نظر گرفتن حلال و حرام بودن غذاها و نوشيدني ها، و چگونگي حلال شدن و حرام بودن آنها را فقط در تحقيق قواعد تغذيه اي اسلامي مي توان به اين سادگي و جامعي يافت و اين بحث در ساير مکاتب تغذيه اي و درماني يا مفقود است يا به صورت ناقص و طبق اعتقادات خرافي موجود است 3 .

گياه درماني

در طب جامع اسلامي در مورد گياه درماني و کيفيت استفاده از گياهان در شفابخشي تمام بيماري ها بحث مفصلي شده است 4. آيات و روايات و تحقيقات دانشمندان طب جامع اسلامي در اين باره بسيار گسترده و کامل است، طوري که اگر کسي فقط در اين روش از درمان موفق به کسب تبحر و تجربه شود، مي تواند بسياري از بيماري ها را درمان کند و در حرفه خود کامل شود 5 .

حجامت درماني

طب جامع اسلامي، حجامت را سومين ستون طب جسماني قرار داده است و در مورد حجامت که قدمت 5000 ساله يا بيشتر دارد 6، نظريه هاي نويني را ارائه مي دهد، از جمله اين که:

- طب جامع اسلامي اصول سري اين شيوه از طب را توضيح داده است.
- روابط مختلف بين بدن و جهان هستي در طي استفاده از اين شيوه
- روابط بين مايعات درون اعضاء و اجزاء رئيسه بدن نسبت به ظاهر بدن و محيط اطراف
- توجه به دفع شر موجودات غير ارگانيک (امواج منفي) در طي انجام حجامت که با قرائت آيات و دعاهاي خاصي انجام مي شود.
- شناسايي بي سابقه قسمت هاي حجامت بر روي بدن انسان
- مشخص نمودن رابطه بين حجامت در قسمت هاي مختلف بدن و درمان هاي خاص
- معرفي زمان هاي مختلف (مفيد يا مضر) به جهت انتخاب روز و ساعت و ماه و سال و حالت هاي مختلف فلکي و نجومي.

فصد درماني

فصد درماني (رگ زدن) همانند حجامت درماني است که با تمام فصد درماني هاي قبل از اسلام، هفت خصيصه متفاوت دارد. همچنين بيش از صدها خصيصه متفاوت با گرفتن خون وريدي که توسط سازمان انتقال خون در طب جامع اسلامي معرفي شده است، دارد.

سنگ درماني

سنگ هاي موجود در طبيعت همانند گياهان و حيوانات داراي خواص مهم طبي و غيرطبي هستند. دانشمندان امروزه به خوبي متقاعد شده اند که سنگ بر ماده اثر گذار است.

سنگ هم امواج را دگرگون مي کند و هم امواجي را از خود ساطع مي کند در طب جامع اسلامي هر سنگي، هم به تنهايي معرفي شده 7 و هم در زير مجموعه سنگ هاي هم خانواده خود تعريف شده است. حکماي اسلامي با استفاده از هزاران حديث و روايت درباره ي خواص سنگ ها که از چهارده معصوم «ع» روايت شده است، راجع به سنگ شناسي و کيفيت استفاده از سنگ ها بر اساس شناخت طبيعت 8 آنها، تاليفات و تحقيقات گرانقدري دارند. نقش نگين معصومين دراين زمينه قابل اشاره است.

عطر درماني

در هيچ مکتب درماني قبل يا بعد از اسلام، و حتي در هيچ مذهبي به اندازه تعاليم مذهب اسلام، در مورد عطرهاي مختلف نظري ارائه نشده است، البته با مراجعه به کتب تدوين شده در مورد عطر درماني در طب جامع اسلامي، مي توان با روحيات و علائم ظاهري و باطني بيماري ها و کيفيت تاثير مواد لطيف بر بدن آشنا شد و متوجه طبيعت مختلف عطرها و رايحه هاي گوناگون و اثرات آنها گرديد. عطرها معمولا به طور بسيار ظريف بر محرک هاي دروني بدن تاثير مي گذارند و موجب درمان مي شوند. طب جامع اسلامي علاوه بر شناسايي طبيعت عطرها، اين محرک هاي دروني را نيز معرفي مي کند.

رنگ درماني

در رنگ درماني اسلامي اعتقاد بر اين است که بسياري از بيماري ها را مي توان فقط با استفاده از رنگ، درمان کرد. البته اين درمان بايد با مراعات تمام قواعد و اصول رنگ درماني اسلامي انجام شود.

شيوه استنشاق رنگ که با استفاده از فن تجسم خلاق اعمال مي شود، يا به کار بردن مايعات رنگين يا استفاده از لباس ها، وسايل و سنگ ها با رنگي خاص که حالت تعادل را ايجاد مي کنند، در درمان بيماري هاي موثر است. البته امروزه تاثيرات انرژيک نامحسوس رنگ بر روي روح و جسم به اثبات رسيده است 9.

در رنگ درماني اسلامي اعتقاد بر اين است که هر يک از رنگ ها داراي طيفي خاص است که با رديفي از طول موج ها ارتباط دارد، يعني صدها اختلاف رنگ جزئي و نامحسوس وجود دارد که حضرت علي(ع) در نهج البلاغه به آنها اشاره نموده است و در آيات و روايات در به کارگيري صحيح آنها توصيه شده است.

از آنجا که ميزان ارتعاش رنگ ها يکسان و بسيار شبيه به هم است همه آنها براي چشم انسان قابل رؤيت نيستند. کلمه (نور) که در برگيرنده انواع رنگ هاست، در آيات و روايات بسيار آمده است و در ابعاد مختلف رنگ درماني با استفاده از منابع ديني و دستورات پايه اي طب جامع اسلامي اين درمان صورت مي گيرد.

طول موج رنگ بنفش کوتاه ترين طول موج است و از 380 تا 450 نانومتر بُرد دارد. رنگ قرمز داراي بلندترين طول موج و بُرد آن از 630 تا 730 نانومتر است.
رنگ ها به شيوه هاي مختلفي بر ذهن و روح و جسم انسان تاثير مي گذارند که تمام اين تاثيرات و کيفيت حصول آنها در رنگ درماني طب جامع اسلامي بحث شده است.