مرتضی حاجی در گفت‌وگو با آرمان:
به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، روزنامه آرمان امروز پنج‌شنبه ۹۴/۵/۲۹ گفت‌و گویی با مرتضی حاجی، وزیر دولت اصلاحات انجام داده که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
یکی از شعارهای مهم آقای روحانی در دوران انتخابات ریاست‌جمهوری تقویت نهادهای مدنی و ایجاد فضای باز سیاسی بود. در شرایط کنونی که پرونده هسته‌ای به نتیجه مطلوب رسیده آقای روحانی برای تحقق شعارهای مدنی خود چه اقداماتی باید انجام دهد؟
توافق هسته‌ای یک دستاورد بسیار بزرگ برای ملت و دولت ایران بود. تیم مذاکره‌کننده ایران در طول دوران مذاکرات با آگاهی، صبوری و جدیت موفق شد پرونده هسته‌ای ایران را که یکی از مهم‌ترین مشکلات دهه‌های اخیر ایران بود به نتیجه مطلوب برساند. در نتیجه باید از این تیم و همچنین آقای روحانی که مسبب اصلی این قضیه بودند تقدیر و تشکر کرد. به نتیجه رسیدن پرونده هسته‌ای ایران موجی از امید را در دل مردم به وجود آورده است. این دستاورد مهم بر جنبه‌های مختلف زندگی مردم اعم از سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در آینده تاثیر مثبت خواهد گذاشت و سبب می‌شود حرکت دولت تدبیر و امید برای پاسخگویی به مطالبات مردم جدی‌تر و قوی‌تر شود. در شرایط کنونی انتظارات مردم از دولت آقای روحانی بالاتر رفته و در آینده مردم توقعات بیشتری از دولت خواهند داشت. آقای روحانی در ابتدای دوران ریاست جمهموری خود در یک جمله عنوان کردند«چرخ سانتریفیوژ باید بچرخد اما چرخ زندگی مردم هم باید بچرخد». این سخن نشان‌دهنده اهمیت وضعیت معیشتی مردم برای دولت تدبیر و امید است. در شرایط کنونی مردم از دولت انتظار دارند تمام تلاش خود را برای برآورده کردن مطالبات اقتصادی جامعه به کار بگیرد. مساله دیگری که باید در اولویت آقای روحانی پس از توافق هسته‌ای قرار بگیرد، تقویت نهادهای مدنی است. یکی از مهم‌ترین مطالبات اصلاح‌طلبان از دولت بهبود وضعیت سیاسی بوده است. به نظر من آقای روحانی به همان صورت که یک تیم برای حل مشکلات پرونده هسته‌ای مشخص کردند تا این پرونده به نتیجه مطلوب برسد باید یک تیم را نیز برای رسیدگی به مطالبات مدنی و سیاسی جامعه تشکیل بدهند تا دغدغه‌های مردم در این زمینه نیز مرتفع شود.
پس از توافق هسته‌ای موجی از امید در دل مردم به وجود آمده است. به نظر شما توافق هسته‌ای می‌تواند کلید ورود اصلاح‌طلبان به عنوان جریان اصلی حامی دولت آقای روحانی به مجلس آینده باشد؟
اصلاح‌طلبان هیچگاه از دولت جدا نبوده‌اند و دولت تدبیر و امید را مولود مدیریت و تدبیر خود در انتخابات ریاست‌جمهوری می‌دانند. به همین دلیل اصلاح‌طلبان بر این باور هستند که موفقیت دولت آقای روحانی به منزله موفقیت همه مردم و از جمله اصلاح‌طلبان است. اصلاح‌طلبان به دنبال این هستند که در انتخابات مجلس به موفقیت برسند و مجلسی را در آینده تشکیل بدهند که با دیدگاه‌های دولت نزدیکی بیشتری داشته باشد و دولت را در اجرای برنامه‌های خود یاری رساند. بنابراین توافق هسته‌ای می‌تواند به عنوان بخشی از کارنامه مشترک اصلاح‌طلبان و دولت آقای روحانی به شمار رود که در انتخابات آینده بر آرای انتخاب‌کنندگان تاثیر مثبتی بگذارد.
در دو سال گذشته آقای روحانی از سوی تندروها مورد انتقاد قرار گرفته است. به همین دلیل چهره‌های اصلاح‌طلب برای اینکه با آنها در یک جبهه قرار نگیرند از انتقادات صریح نسبت به دولت آقای روحانی پرهیز کردند. به نظر شما در شرایطی که دولت وارد سال سوم عمر خود شده است زمان آن فرا نرسیده که چهره‌های سیاسی بی‌پرده و به صورت شفاف با آقای روحانی سخن بگویند؟
در شرایط کنونی دولت آقای روحانی در دوران اوج و بلوغ خود قرار گرفته است. به همین دلیل دولت در بهترین شرایط برای پاسخگویی به مطالبات مردم است. دلیل اینکه اصلاح‌طلبان در دو سال گذشته از دولت انتقاد نکردند این بود که دولت درگیر یک پرونده بسیار مهم و سرنوشت‌ساز بین‌المللی بود و بیشتر تمرکز دولت روی آن معطوف شده بود. در نتیجه اصلاح‌طلبان از بیان بسیاری از نقاط ضعفی که در دوسال گذشته مشاهده کردند به دلیل اهمیت پرونده هسته‌ای ایران چشم‌پوشی کردند و انتقادات خود را بیان نکردند. این مساله که برخی از گروه‌های تندرو تلاش می‌کنند دستاوردهای دولت را منفی جلوه بدهند یا به دولت انتقاد می‌کنند یکی از ویژگی‌های جامعه آزاد است و نمی‌توان مانع از این انتقادات به دولت شد. ما توقع داریم این عده با در نظرگرفتن مصالح عمومی و منافع ملی منصفانه‌تر به مسائل کشور نگاه کنند و از تخریب‌هایی که با اهداف جناحی صورت می‌گیرد خودداری کنند. از سوی دیگر از دولت نیز توقع داریم با سعه صدر و تعامل مثبت با جریان‌های سیاسی مانع از انتقادات جریان‌های سیاسی نشود و فضا را برای نقد دلسوزانه و منصفانه باز بگذارد. نکته دیگر اینکه هر دولتی همواره با نقاط ضعف و قوتی همراه بوده و هیچ دولتی از این قاعده کلی مستثنا نیست. حمایت اصلاح‌طلبان از دولت آقای روحانی نیز به صورت یک طرفه و کورکورانه نیست و اصلاح‌طلبان نقاط قوت و ضعف دولت را با هم مورد بررسی وتحلیل خود قرار می‌دهند. با این وجود بنده معتقدم اصلاح‌طلبانی که نقاط ضعفی در عملکرد دولت مشاهده کردند اما خویشتنداری کردند و انتقادات خود را بیان نکردند اقدام قابل تحسینی انجام دادند که قابل تقدیر است. شرایط آقای روحانی و دولت وی به شکلی نیست که بتوان دولت را درگیر مسائل حاشیه‌ای و جریانی کرد. هم‌اکنون دولت در چند جبهه بسیار مهم و بزرگ درگیر است و مطالبات مردم در این زمینه‌ها از دولت بسیار زیاد است. در نتیجه نمی‌توان بی‌مهابا و بدون دلیل به دولت هجمه وارد کرد. کسانی که بدون در نظر گرفتن این شرایط تلاش می‌کنند دولت را تحت فشار قرار بدهند بدون در نظر گرفتن منافع ملی و مصالح عمومی این کار را انجام می‌دهند که صحیح نیست. آقای روحانی بارها اعلام کرده‌اند که از انتقاد مشفقانه و دلسوزانه استقبال می‌کنند. نقطه ضعفی که من در دولت در طول دوسال گذشته مشاهده کردم این بود که دولت باید رسیدگی به معیشت مردم را در اولویت اول خود قرار می‌داد و نباید این مساله را به حل پرونده هسته‌ای ایران گره می‌زد. بسیاری از مردم وضعیت معیشتی مطلوبی ندارند. به همین دلیل از دولت آقای روحانی انتظار دارند هر چه سریع‌تر به این مساله رسیدگی کند و وضعیت اقتصادی را بهبود ببخشد. بسیاری از خانواده‌ها با مشکل تورم، گرانی و بیکاری فرزندان خود مواجه هستند که حل کردن این مشکلات نیازمند عزم جدی دولت آقای روحانی است. با این وجود قاطبه اصلی جریان اصلاحات از دولت آقای روحانی رضایت نسبی دارند و امیدوارند آقای روحانی بتواند هرچه سریع‌تر مشکلات معیشتی مردم را حل کند.
برخی معتقدند آقای روحانی در دولت تنهاست و برخی از مدیران در عرصه عمل با وی همراهی نمی‌کنند. عدم همراهی این مدیران، دولت را با چه چالش‌هایی مواجه می‌کند؟
من معتقدم آقای روحانی به اندازه‌ای شجاعت دارند که در مقابل خواسته‌های غیرمنطقی ایستادگی کنند. این نکته که برخی از مدیران به آقای روحانی تحمیل شده است، نمی‌تواند صحیح باشد؛ چرا که سابقه آقای روحانی در مسئولیت‌های مختلف نشان داده که ایشان همواره دارای دیدگاه‌های مستقل و منطقی هستند و حاضر نیستند به درخواست‌های غیرمنطقی به هر شکل آن پاسخ مثبت دهند. محافظه‌کاری برخی از وزرا و حالت تدافعی که نسبت به تندروها اتخاذ کرده‌اند نیز به آقای روحانی ارتباط ندارد و بیشتر به روش مدیریتی و شخصیت آنها بستگی دارد. طبق قانون اساسی هر کدام از وزرا و مدیران دولت باید نسبت به مسئولیتی که برعهده دارند به مطالبات مردم پاسخگو باشند. شاید برخی گمان کنند به هر حال عملکرد هر کدام از وزرا در عملکرد کلی دولت تاثیرگذار است اما باید به این نکته نیز توجه کرد که عملکرد هر کدام از وزرا به صورت مستقل در افکار عمومی و رسانه‌ها مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد و کسی که مسئولیت قبول کرده نمی‌تواند به راحتی از زیر بار مسئولیت فرار کند. من معتقدم برخی از مدیران دولت آقای روحانی با چالش محافظه‌کاری مواجه شده‌اند.
سخنگوی جامعه روحانیت مبارز از«حذف لیدر» در جریان اصلاح‌طلبی برای انتخابات مجلس استقبال کرده است. چرا اصولگرایان به دنبال حذف لیدر هستند؟نقش لیدری در جریان اصلاح‌طلبی را در انتخابات چگونه ارزیابی می‌کنید؟
برخی شخصیت‌ها در بین مردم دارای جایگاه ویژه هستند و فراموش نمی‌شوند. براساس قانون اساسی هیچ شهروندی را نمی‌توان از حقوق شهروندی خود در مسائل اجتماعی و سیاسی از حقوق خود محروم کرد در کارزار انتخاباتی نیز نمی‌توان شخصیت‌های تاثیرگذار را از صحنه رقابت‌ها دور کرد. اصولگرایان نیز باید به این نکته توجه داشته باشند که با حذف لیدر و دامن زدن به چنین مسائلی نمی‌توانند نظر مردم را نسبت به خود تغییر دهند. مردم همین که تشخیص بدهند نظر لیدر اصلاح‌طلبی به کدام سمت است و از چه فضایی حمایت می‌کند تا حدود زیادی تکلیف خود را در انتخابات متوجه می‌شوند و به آن عمل می‌کنند.
بهترین راهکار برای حضور پرقدرت اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس دهم چیست؟
من در این زمینه تنها می‌توانم نظرات شخصی خود را عنوان کنم و داعیه این را ندارم که از طرف یک جریان یا تفکر سخن می‌گویم. به نظر من با توجه به برنامه‌هایی که آقای روحانی در زمان تبلیغات انتخاباتی خود عنوان کرده و مورد قبول اکثریت مردم قرار گرفته، طبیعی است که باید‌سازو کاری برای تحقق وعده‌های رئیس‌جمهور فراهم شود. امسال سال «همدلی و همزبانی دولت و ملت» نام‌گذاری شده است که این مساله می‌تواند نوید بخش همگرایی بیشتر بین مردم و دولت باشد. نمایندگان مجلس نماینده مردم هستند. به همین دلیل هنگامی که قرار است دولت و ملت با یکدیگر همزبانی و همدلی داشته باشند باید نمایندگان ملت نیز تلاش کنند با سیاست‌های دولت هماهنگ و «یک صدا» باشند. به همین دلیل راهبرد مهم و حیاتی که باید مورد توجه قرار بگیرد تشکیل مجلسی است که به این همدلی و همزبانی پایبند باشد. به صورت طبیعی مشخصه اصلی چنین مجلسی فاصله گرفتن از افراط گرایان و تندروی‌های سیاسی است. تندروها علاوه بر اینکه فضای مجلس را به هم می‌زنند که سبب نادیده گرفته شدن مطالبات مردم است مانع مهمی هم در جهت تحقق شعار «همدلی و همزبانی دولت و ملت» به شمار می‌روند. به همین دلیل مهم‌ترین راهبرد انتخابات مجلس آینده باید مبتنی بر«نه» گفتن به تندروها و عناصر آنها باشد. مجلس آینده باید به شکل‌های مختلف حامی و پشتیبان سیاست‌های دولت باشد تا برنامه‌های اجرایی کند نشده و در راستای رفع نیازها و ملزومات مردم و پیشبرد مسائل اساسی حیات اجتماعی حرکت کند.
نظر شما درباره ائتلاف اصلاح‌طلبان و اصولگرایان معتدل چیست؟حضور احتمالی آقای ناطق نوری را در انتخابات چگونه تحلیل می‌کنید؟ آیا اصلاح‌طلبان در صورت نیاز از ایشان حمایت می‌کنند؟
انتخابات مجلس با انتخابات ریاست‌جمهوری از جنبه‌های مختلف با یکدیگر متفاوت است و شرایط خاص خود را دارد. در انتخابات ریاست‌جمهوری یک نفر خود را کاندید همه کشور می‌کند، در صورتی که در انتخابات مجلس هر شخص نماینده یک منطقه خاص از کشور است. به همین دلیل در انتخابات مجلس باید به صورت منطقه به منطقه برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری کرد. اگر در یک منطقه گزینه اصلاح‌طلبان از اقبال کمتری نسبت به گزینه اصولگرایان معتدل برخوردار است عقل سیاسی حکم می‌کند برای جلوگیری از ورود تندروها به مجلس، اصلاح‌طلبان از اصولگرایان معتدل حمایت کنند. بنده هیچ ایرادی در این مساله نمی‌بینم که اصولگرایان معتدل که با دولت آقای روحانی همگام و همراه هستند در کنار اصلاح‌طلبان در مجلس آینده حضور داشته باشند. درباره آقای ناطق نوری نیز باید عنوان کنم ایشان همواره مشی اعتدالی از خود نشان داده‌اند و همیشه بر محوریت عقلانیت و تدبیر حرکت کرده‌اند. در نتیجه در صورتی که وارد عرصه انتخابات مجلس شوند و اصلاح‌طلبان صلاح را در این ببینند که از ایشان حمایت کنند حتما این کار را خواهند کرد.
زمزمه‌هایی مبنی بر حضور مستقل هواداران آقای روحانی یا ائتلاف با طیف علی لاریجانی در انتخابات مجلس آینده به گوش می‌رسد. نظر شما در این باره چیست؟
بین حامیان آقای روحانی و اصلاح‌طلبان یک هدف مشترک وجود دارد. از این نکته نیز نباید غافل شد که اکثریت هواداران آقای روحانی اصلاح‌طلب هستند و در رویکرد با آقای روحانی هیچ تفاوتی احساس نمی‌کنند. «اعتدال» یکی از خصوصیات بارز تفکر اصلاح‌طلبی است و بین این تفکر و مبحث اعتدالی هیچ فاصله‌ای وجود ندارد. هدف اصلی دولت و اصلاح‌طلبان این است که مجلس آینده با سیاست‌های دولت تدبیر و امید همدل و همزبان باشد. اینکه عده‌ای که به عناصر حاضر در دولت نزدیک‌ترند قصد دارند کار انتخاباتی کنند دلیلی براین مساله نیست که راه اعتدالیون و اصلاح‌طلبان از هم جداست. هواداران دولت و اصلاح‌طلبان باید دست در دست یکدیگر زمینه را برای تشکیل مجلسی قوی و منسجم فراهم کنند. انتخابات مجلس آینده انتخابات بسیار مهمی است. مردم بهای رأیی که در انتخابات ریاست‌جمهوری به آقای روحانی دادند را توسط تندروها پرداخت کردند. به نظرم اینکه مجلس آینده هم‌راستا با رأی مردم در 24خرداد باشد و از سیاست‌های دولت تدبیر و امید حمایت و پشتیبانی کند مساله بسیار مهم و کلیدی برای آینده کشور است. من فکر می‌کنم مجلس آینده مجلس نسبتا خوبی خواهد بود که تداوم‌دهنده آرا و نظرات مردم در انتخابات ریاست‌جمهوری است و تحقق شعارها و برنامه‌های رئیس‌جمهور منتخب را در آینده ممکن می‌کند. اگر قرار باشد که مجلس مجلسی باشد که هر روز کارت زرد نشان بدهند، هر روز تهدید به استیضاح باشد مطمئنا مجلس آینده و دولت به مشکل برمی‌خورند. مجلس باید با دوراندیشی و اتخاذ رویکردهای مطلوب و منطقی و رصد دقیق تمام جوانب در حوزه‌های مختلف برنامه‌ریزی درستی برای آینده و حل مشکلات مردم داشته باشد. همچنین از دولتی که مدیران و وزرایش دائما بخواهند تحت فشار بی‌دلیل مجلس باشند نمی‌توان توقع داشت به وعده‌هایی که به مردم داده است جامه عمل بپوشاند. بعد هم عده‌ای می‌گویند پس چه شد آن وعده‌هایی که دادید؟همه ما باید توجه داشته باشیم که تحقق وعده‌هایی که آقای روحانی و دولت ایشان داده است بستگی به فراهم شدن شرایط و بسترهای مناسب آن دارد. یکی از عوامل تحقق وعده‌های دولت هم حمایت مجلس و حوزه قانون‌گذاری و نظارت است.
عملکرد مجلس نهم را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ برخی از کارشناسان سیاسی معتقدند مجلس نهم نسبت به مجالس گذشته انتظارات را برآورده نکرده است. به نظر شما مجلس نهم کارنامه قابل قبولی از خود به جای گذاشت؟
مجلس نهم در شرایطی مطابق با خواسته‌ها و تمایلات دولت آقای احمدی‌نژاد شکل گرفت. در آن زمان تلاش زیادی صورت گرفت که مجلسی همسو با سیاست‌های دولت آقای احمدی‌نژاد و از نزدیکان و همفکران ایشان شکل بگیرد. بنابراین اهداف این مجلس که میراث دولت گذشته است با اهداف و برنامه‌های دولت آقای روحانی متفاوت است. به همین دلیل بسیاری از نمایندگان فعلی مجلس نهم از نظر فکری با دولت آقای روحانی «زاویه» دارند. با این وجود برخی از نمایندگان معتدل تلاش می‌کنند نظر مجلس را به برنامه‌های دولت آقای روحانی نزدیک کنند که در برخی مواقع موفق به این مساله نمی‌شوند. نمونه این مساله را ما در انتخاب وزیر علوم دولت تدبیر و امید مشاهده کردیم که میانه‌روهای مجلس تلاش می‌کردند کابینه هرچه زودتر تکمیل شود اما برخی نمایندگان چنین اجازه‌ای ندادند و در نهایت انتخاب وزیر علوم دولت آقای روحانی فرآیندی پیچیده و طولانی را طی کرد. در نتیجه مجلس نهم به دلیل اینکه با توجه به مناسبات سیاسی دولت آقای احمدی‌نژاد شکل گرفته است بیشتر مناسب همان دولت بوده و در برخی برنامه‌ها و استراتژی‌ها با دولت آقای روحانی که خط مشی متفاوتی را دنبال می‌کند در تناقض قرار دارد. دولت آقای روحانی برنامه‌های جدیدی را در مسائل مختلف به مانند اقتصاد، فرهنگ و سیاست خارجی دنبال کرده و نشان داده عملکرد و رویکرد متفاوتی نسبت به دولت گذشته در پیش گرفته است. به همین دلیل مجلس نهم در ماهیت خود نمی‌تواند با سیاست‌های جدید آقای روحانی هماهنگ باشد. مساله دیگری که در مجلس نهم مشهود بود غلبه گرایش‌های فردی بر خرد جمعی بود. در مجلس نهم هر کدام از نمایندگان دارای یک گرایش و خط مشی بودند که این مساله برخلاف فعالیت سیاسی است که مبتنی بر کار و خرد جمعی است.
ارسال نظرات