به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، مسكو اين روزها به كانون‌رفت‌هاي و آمدهاي ديپلماتيك براي حل بحران سوريه تبديل شده است. پس از ديدارهاي سران بعضي كشورهاي عربي با مقامات كرملين، امريكا هم نماينده ويژه خود را براي گفت‌وگو درباره بحران سوريه به روسيه مي‌فرستد. تحليلگران معتقدند ترافيك ديپلماتيك در مسكو نشان مي‌دهد كه شاخك‌هاي بازيگران براي پايان دادن به بحران پنج سال سوريه بيش از هر زمان ديگري فعال شده‌اند.
روسيه به عنوان يكي از مهم‌ترين متحدان دمشق اخيراً ابتكار ديپلماتيك را براي حل بحران سوريه به دست گرفته است. طي چند روز گذشته ولاديمير پوتين رئيس‌جمهور روسيه با رهبران مصر، اردن و امارات ديدار كرد كه بنابر گزارش‌رسانه‌ها بحران سوريه مهم‌ترين محور اين ديدارها بود. پيش از اين نيز وزير خارجه عربستان و ايران به صورت جداگانه با مقامات روس در مسكو ديدار و درباره بحران سوريه گفت وگو كرده بودند. تحليلگران معتقدند اين تلاش‌هاي ديپلماتيك درباره سوريه پس از آن صورت مي‌گيرد كه پس از گذشت چهار سال، واقعيت‌هاي ميداني ثابت كرده بحران اين كشور راه‌حل نظامي ندارد؛ مسئله‌اي كه مقامات جمهوري اسلامي ايران همواره بر آن تأكيد و اعلام كردهاند كه بحران سوريه تنها از طريق گفت‌وگوهاي سوري- سوري امكانپذير است.
فرستاه ويژه امريكا در كرملين
به نظر مي‌رسد امريكايي‌ها نسبت به تلاش‌هاي ديپلماتيك روسيه حداقل در ظاهر موضع مثبتي اتخاذ كردهاند و حتي از اعزام نماينده ويژه به مسكو در اين رابطه خبر دادند. جان كربي رئيس دفتر مطبوعاتي وزارت خارجه امريكا گفت: «ما به خوبي درك مي‌كنيم كه اقدامات زيادي بايد براي حل بحران سوريه انجام داد. همچنين ما مي‌توانيم براي ادامه اقدامات در جهت حل بحران سوريه و مسئله انتقال سياسي در اين كشور با روسيه همكاري كنيم.» وي با تأكيد بر اينكه «امريكا با استفاده از ديدگاه‌هاي درست و همكاري با روسيه و عربستان براي تحقق اين مسئله (حل بحران سوريه) تلاش مي‌كند» اعلام كرد كه به زودي، مايكل رنتي فرستاده ويژه جديد امريكا به روسيه و عربستان سعودي سفر و با مقام‌هاي اين كشورها درباره «راه‌حل‌هاي سياسي بحران سوريه» گفت‌وگو مي‌كند. اعزام نماينده ويژه به روسيه نشان مي‌دهد كه واشنگتن نيز به اين نتيجه رسيده است كه بحران سوريه راه‌حل نظامي ندارد.
جان كربي گفت: «من نمي‌خواهم از جانب روسيه سخن بگويم، ولي به روشني تمام مي‌گويم بحران سوريه راه حل نظامي ندارد. اين موضع دولت امريكاست.» هر چند امريكايي‌ها مي‌گويند از ديپلماسي براي حل بحران سوريه حمايت مي‌كنند اما همچنان از گروه‌هاي مسلح مخالف دمشق حمايت‌هاي آموزشي، نظامي و لجستيكي به عمل مي‌آورند. علاوه بر امريكا بعضي كشورهاي اروپايي نيز از ابتكار عمل روسيه حمايت كردهاند. آنگلا مركل، صدر اعظم آلمان در سخناني ابراز اميدواري كرد كه برلين نيز به همكاري با مسكو براي حل بحران‌هاي بين‌المللي از جمله بحران سوريه بپردازد. وي تأكيد كرد: ما اميدواريم كه روسيه بتواند نقش مهمي را در حل بحران سوريه ايفا كند، همچنين خواهان برقراري روابط سازنده با مسكو هستيم.
دو سند دي‌ميستورا
10 روز پس از تصويب بيانيه‌اي به اتفاق آرا در شوراي امنيت سازمان ملل كه در آن بر لزوم يافتن راه‌حل سياسي براي پايان دادن به بحران سوريه تأكيد شد، استفان دي ميستورا فرستاده ويژه دبيركل سازمان ملل در امور سوريه، دو سند را براي حل بحران اين كشور به طرف‌هاي مختلف سوري ارائه كرد. به گزارش الميادين، اين سند از طرف‌هاي سوري مي‌خواهد اسامي شركت‌كنندگان در كارگروه‌هاي مختلف براي تعيين سازوكار حل بحران در اين كشور را به سازمان ملل معرفي كنند. سند نخست دي ميستورا مهلت 90 روزه را براي فعاليت اين كارگروه‌ها تعيين كرده است كه بايد فعاليت خود را از هفدهم اين ماه آغاز كنند. اين سند هدف فعاليت اين كارگروه‌ها را دستيابي به پيش نويس سندهايي به عنوان زمينه مناسب براي برگزاري كنفرانس ژنو 3 تعيين كرده است. دومين سند پيشنهادي دي ميستورا هم با عنوان اجراي بيانيه كنفرانس ژنو يك، مذاكرات را در يك چارچوب تدريجي قرار مي‌دهد. اين سند تأكيد مي‌كند مذاكرات بايد از پرونده‌هاي آسان كه اختلافي درباره آن وجود ندارد، آغاز شود و تشكيل حكومت انتقالي آخرين مسئله در اين چارچوب تدريجي است. اين سند اختيارات اجرايي براي حكومت انتقالي در نظر گرفته است، بدون آنكه اين اختيارات را به طور مشخص اعلام كند يا تكليف انتخابات رياست جمهوري سوريه در مرحله انتقالي در آن مشخص شده باشد.
اين سند به حكومت انتقالي اجازه مي‌دهد تا شوراي نظامي مشترك تشكيل دهد. حق برگزاري انتخابات رياست جمهوري آينده بر اساس قانون اساسي جديد، از جمله ديگر بخش‌هاي اين سند است. اين سند شامل جدول زماني مشخصي براي مرحله انتقالي در سوريه نيست. هنوز مشخص نيست كه ابتكار ديپلماتيك روسيه با تلاش‌هاي دي ميستورا تا چه حدي شباهت يا اختلاف دارد اما هر دو طرف از تلاش‌هاي يكديگر حمايت و اعلام كردهاند كه نه تنها اين تلاش‌ها در تقابل يكديگر قرار ندارند بلكه تكميل كننده يكديگر نيز هستند.
ابهامات سند دي‌ميستورا
«هيثم مناع» معارض برجسته نظام سوريه و عضو كميته مقدماتي نشست قاهره با اشاره به دو سند پيشنهادي ارائه شده «دي ميستورا» به دمشق براي حل و فصل بحران سوريه اعلام كرد كه در اين دو سند نماينده سازمان ملل در امور سوريه نكات مبهمي مانند مشاركت ايران و مصر در مذاكره وجود دارد. به گزارش فارس، وي همچنين تأكيد كرد كه فشارهاي غربي به ائتلاف معارضان و فشار روسيه به دولت سوريه براي عمل كردن به بيانيه سازمان ملل وجود دارد. در همين حال، عضو كميته هماهنگي معارضان سوريه تأكيد كرد كه سند دي ميستورا با واقعيت سوريه هماهنگي دارد و نمي‌توان آن را يك نوع دخالت منطقه‌اي قلمداد كرد. مناع همچنين از «حسن روحاني» رئيس‌جمهوري ايران درخواست كرد كه نشست ايراني- سعودي براي حل بحران‌هاي سوريه، يمن و ديگر مشكلات منطقه برگزار كند.
منبع: روزنامه جوان