به گزاش گروه فضای مجازی خبرگزاری دانشجو از زمان تصويب تكميل برجام يكي از مهم‌ترين محورهاي اصلي آن نقش آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به عنوان داور اجرايي شدن برجام همچنين حل موضوعات ادعايي موسوم به PMD كه سال‌ها در حلقه اصلي اتهامات به ايران قرار داشت، بود. از زمان انتشار جزئيات توافق هنوز آنچه كه محرمانه مانده است، توافق بين ايران و آژانس براي حل همين مسائل است.
عدم انتشار اين توافق و همچنين ارائه نقش داور به آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در برجام با توجه به سوابق اين نهاد بين‌المللي در داوري‌هاي مغرضانه مهم‌ترين محور اعتراضات در كنگره امريكا و مجلس شوراي اسلامي ايران بود. سناتورهاي امريكايي اعتقاد داشتند كه اين توافق عملاً امكان سوء استفاده ايران را از توافق فراهم كرده و به نگراني‌هاي جامعه بين‌المللي پاسخ نمي‌دهد. از اين رو خواستار افشا شدن جزئيات دقيق توافق بين ايران و آژانس شدند. در نقطه مقابل، نمايندگان مجلس شوراي اسلامي نيز دغدغه‌هايي در مورد داوري آژانس درباره اجراي توافقات دارند، كما اينكه برداشته شدن تحريم‌هاي ايران منوط به برداشته شدن تأييد آژانس بين‌المللي شده است. اين سؤالات دعوت‌هايي را از يوكيو آمانو، رئيس آژانس براي حضور در كنگره در پي داشت.
آمانو در سنا چه گفت
آمانو براي پاسخ دادن به سؤالات كنگره امريكا راهي واشنگتن شد تا به سؤالات سناتورها پاسخ دهد و اين در حالي بود كه اصلي‌ترين تقاضاي نمايندگان سنا ارائه توافقنامه محرمانه بين ايران و آژانس بين‌المللي انرژي بود، اما به نظر مي‌رسيد كه حداقل امريكا به دنبال نوعي حفظ ظاهر در اين مسئله بود و در نهايت آمانو درباره توافقنامه آژانس سكوت كرد. در همين زمينه باب كروكر، رئيس كميته روابط خارجي سناي امريكا روز چهارشنبه پس از نشست با مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي كه بيش از يك ساعت طول كشيد به خبرنگاران گفت: قانونگذاران امريكايي اين نشست را در حالي ترك كردند كه نتوانستند در مورد موافقتنامه هسته‌اي با ايران اطمينان خاطر پيدا كنند. وي افزود اكثر اعضاي كميته روابط خارجي سناي امريكا نشست با آمانو را با سؤال‌هايي بسيار بيشتر از زماني كه چنين نشستي برگزار نشده بود، ترك كردند.
جمهوريخواهان در امريكا معتقدند آمانو قرار بوده به دو موافقتنامه جانبي محرمانه بپردازد كه ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي آنها را امضا كرده‌اند. واشنگتن اين موافقتنامه‌هاي جانبي را «موافقتنامه‌هاي فني» ناميده و معتقد است شامل موافقتنامه‌اي در خصوص ارائه اسناد ايران درباره ابعاد نظامي احتمالي برنامه هسته‌اي خود است.
آنان با انتقاد از دولت باراك اوباما مي‌گويند كنگره به اين سند دسترسي پيدا نكرده است. آنها مي‌گويند براي تصميم‌گيري درمورد تصويب يا رد موافقتنامه هسته‌اي به دست آمده با ايران در رأي‌گيري ماه سپتامبر كنگره دسترسي به اين سند ( بين ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي) ضروري است. سناتور بن كاردين دموكرات برجسته در كميته روابط خارجي سناي امريكا نيز در اين زمينه مي‌گويد: مشاهده دست‌كم بخشي از موافقتنامه‌هاي ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي براي اعضاي كنگره مهم است و ما فكر مي‌كرديم نشست با آمانو مفيد خواهد بود اما ما نتوانستيم راهي را براي مشاهده اين سند پيدا كنيم.
مجلس هم خواستار حضور آمانو است
حالا و پس از حضور آمانو در سنا، نمايندگان مجلس شوراي اسلامي نيز خواستار حضور وي در كميسيون بررسي برجام و پاسخ به سؤالات احتمالي برخي نمايندگان شدند تا تصميم‌گيري درباره برجام راحت‌تر از قبل شود. البته در اين ميان آنچه كه سبب تأخير در مطرح شدن اين دعوت شد، عقب‌تر بودن مجلس شوراي اسلامي در بررسي برجام نسبت به همتاي امريكايي خود بود.
البته اين عقب ماندگي بيشتر به دليل مخالفت دولت با بررسي برجام در مجلس شوراي اسلامي و تأخير در آغاز به كار كميسيون بررسي برجام بود. با اين حال كميسيون برجام حالا كار خود را آغاز كرده است و به صورت مرتب تيم مذاكره كننده و اعضاي تيم مذاكره كننده فعلي و حتي مذاكره كننده قبلي براي توضيح ابعاد گوناگون برجام در آن حضور مي‌يابند.
در اين ميان سفر آمانو به تهران براي بررسي پيشرفت توافقات گذشته فرصت مناسبي را در اختيار مجلس شوراي اسلامي و كميسيون ويژه برجام قرار داد تا بحث حضور آمانو در كميسيون ويژه برجام و پاسخگويي به سؤالات نمايندگان امكان عملي تري به خود بگيرد.
واكنش دولت به سخنان زاكاني
در همين رابطه عليرضا زاكاني، رئيس كميسيون ويژه بررسي برجام مجلس شوراي اسلامي در ابتداي سخنان خود در نشست ديروز كميسيون برجام اعلام كرد: با توجه به خبر روز گذشته آقاي دكتر صالحي مبني بر آمدن آقاي آمانو به تهران طي چند روز آينده، كميسيون ويژه برجام مجلس آمادگي دارد با صلاحديد دولت و هماهنگي و دعوت وزارت امورخارجه و سازمان انرژي اتمي در يكي از جلسات خود ميزبان آقاي «يوكيو آمانو» دبيركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي باشد تا حساسيت نمايندگان ملت غيور ايران اسلامي درباره نحوه بازرسي‌ها و به اصطلاح راستي‌آزمايي‌هاي بازرسان آژانس مستقيماً به وي مطرح شود. وي درباره موضوعاتي كه نمايندگان تمايل دارند آنها را با آمانو در ميان بگذارند، اظهار داشت: سابقه بازرسي آژانس در ايران منفي است و بسياري از اطلاعات محرمانه فني و دانشمندان ما از سرويس‌هاي جاسوسي بيگانه سر درآورده است. رئيس كميسيون ويژه برجام مجلس شوراي اسلامي همچنين تأكيد كرد: از آنجا كه آقاي «آمانو» دبيركل يك نهاد بين‌المللي مدعي بي‌طرفي و كار غيرسياسي است، خوب است براي اثبات اين ادعا علاوه بر حضور در كنگره امريكا، به مجلس ايران هم بيايد و پاسخگوي سؤالات نمايندگان مردم ايران نيز باشد و از نزديك با نقطه‌نظرات اعضاي كميسيون ويژه بررسي برجام آشنا شود.
در پاسخ به سخنان زاكاني، محمد باقر نوبخت، سخنگوي دولت با استقبال از سخنان زاكاني خواستار ارائه يك دعوت نامه رسمي براي حضور آمانو در كميسيون برجام شد تا امكان آن از طريق وزارت امورخارجه بررسي شود.
دعوت رسمي كميسيون ويژه برجام از آمانو
در پاسخ به اظهار نظر نوبخت، نقوي‌حسيني سخنگوي كميسيون برجام با اشاره به جلسه ديروز برجام گفت: زاكاني رئيس كميسيون در ابتداي جلسه اعلام كرد كه با توجه به سفر آمانو به ايران، كميسيون از وي دعوت مي‌كند تا در صورت صلاحديد دولت، وي در يكي از جلسات كميسيون شركت و نظرات و ديدگاه‌هاي خود را مطرح كند و به سؤالات اعضا پاسخ دهد. چون بحث بازرسي‌ها و همكاري ايران و آژانس مبحث مهمي است و خاطره خوبي از بازرسي‌هاي آژانس در ذهن ملت ايران نيست و تقديم شهداي هسته‌اي به‌علت عدم امانتداري آژانس بود، در همين بخش يادي از شهداي هسته‌اي نيز شد. به نظر مي‌رسد در صورت همكاري دولت براي حضور آمانو در كميسيون برجام به برخي از مهم‌ترين سؤالات نمايندگان ملت پرداخته خواهد شد. البته در اين ميان صالحي قول ارائه تفاهمنامه محرمانه ايران و آژانس را به مجلس داده است، با اين حال هنوز ابهامات فراواني درباره برجام باقي مانده است، كه بايد به آن پاسخ داده شود.
منبع : روزنامه جوان
ارسال نظرات