به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو» سرانجام روز گذشته پرونده بورس تهران در نیمه اول سال 94 با ثبت زیان 5/ 1 درصدی بسته شد و یک عملکرد ضعیف دیگر در کارنامه بورس تهران به ثبت رسید. شاخص کل بورس تهران که در بهار امسال سود 2 درصدی را نصیب سهامداران خود کرده بود، در تابستان تغییر مسیر داد و وارد مسیر ریزشی شد. براین اساس با احتساب 5/ 3 درصد افت طی تابستان، شاخص کل در مجموع نیمه ابتدای سال 94 معادل 5/ 1 درصد نزول کرد.
بررسی آمار معاملات بورس تهران طی 10 سال گذشته نشان می‌دهد که بورس تهران در نیمه‌ابتدایی سال جاری همچون سال گذشته زیان را به سهامداران تحمیل کرده است. این در حالی است که در سال‌های قبل بازار سهام در این بازه زمانی بازدهی قابل قبولی عاید سرمایه‌گذاران خود کرده بود. از نظر ثبت زیان در 6 ماهه سال جاری با سال گذشته شباهت دارد.
از این رو برخی معتقدند نیمه دوم سال 94 نیز ممکن است همچون سال گذشته با زیان بورس همراه باشد. این در حالی است که وضعیت بازار سهام در این دو بازه زمانی بسیار متفاوت بوده است؛ چرا‌که بازار سهام در سال گذشته معاملات خود را در حالی آغاز کرد که پی بر ای بازار سهام حدود 7 مرتبه بوده است؛ اما ابتدای سال جاری پس از افت شدید قیمت‌ها در سال گذشته این نسبت در محدوده 5 واحدی قرار داشته است. از سوی دیگر در سال گذشته در 6 ماه ابتدای سال شاخص کل بازار سهام در هیچ مقطع زمانی به رقم ابتدای سال خود برنگشته بود. این در حالی است که شش ماه ابتدای امسال شاخص بازدهی 13 درصدی را نیز ثبت کرده بود. مساله مهم دیگر در این میان حصول توافق هسته‌ای در اواخر تیرماه سال جاری است که می‌تواند نوید بخش تغییر مسیر بورس در نیمه دوم سال باشد.
دو فصل متفاوت بورس
بازار سهام تهران که ابتدای سال جاری با شروع قدرتمند خود در پی تفاهم هسته‌ای در لوزان سوئیس نوید روزهای پررونقی را به سهامداران می‌داد در ادامه زیر سایه افت قیمت‌ها در بازارهای جهانی، نگرانی‌ها از قطعی نشدن توافق هسته‌ای و بی اعتمادی به آینده بازار، امیدواری سهامداران خود را نقش بر آب کرد و در نهایت افت شاخص را رقم زد؛ در حالی که معاملات بازار سهام در دو هفته اول فروردین ماه منجر به رشد بیش از 13 درصدی شاخص شد اما پس از آن افزایش ابهامات بر سر پرونده هسته‌ای از اشتیاق سهامداران برای خرید کاست و در این راستا سهامداران را به موضع احتیاطی کشاند. این در حالی است که اردیبهشت ماه نیز این رفتارهای احتیاط‌آمیز در معاملات تشدید و رکود شدیدی دامن‌گیر معاملات بورس تهران شد و در نهایت با وجود تقاضای بالای سهامداران حقیقی، فشار فروش حقوقی‌ها زیر سایه حجم کم معاملات و افت انگیزه سهامداران، بازار در مسیر ریزشی به کار خود ادامه داد این در حالی است که خوش‌بینی نسبت به مذاکرات هسته‌ای در کنار کاهش سود بانکی و اتخاذ اقداماتی مناسب از سوی مسوولان سازمان نیز نتوانست موج رونق را به بورس تهران بازگرداند.
در هفته پایانی اردیبهشت‌ماه سال جاری اقدامات مناسبی از سوی مسوولان بازار صورت گرفت، افزایش دامنه نوسان از 4 به 5 درصد، تلاش برای فعال کردن صندوق توسعه بازار سهام، وعده حمایت از طریق نهادهای حقوقی و همچنین ارسال مستقیم گزارش‌های مالی توسط شرکت‌ها روی سامانه کدال اقداماتی بودند که برای کارآتر شدن بازار سهام کشور توسط مسوولان سازمان بورس صورت گرفت. پس از این اقدامات صورت گرفته که انتظار می‌رفت بازار را وارد فاز جدید از رونق کند، با شروع فصل مجامع در خرداد ماه فضای احتیاط در بورس تهران تشدید شد و در نهایت شاخص تغییرات معناداری را تجربه نکرد.
تیرماه سال جاری امیدواری نسبت به پرونده هسته‌ای ایران در کنار نزدیک شدن قیمت‌ها به کف موجب چرخش مسیر ریزشی بازار به مسیر رشد شد هرچند حجم و ارزش کم معاملات همچنان یکی از معضلات بازار سهام بود، اما خوش‌بینی به توافق تاریخی در 23 تیرماه موجب بازدهی 6 درصدی در آن ماه شد. پس از حصول توافق، اما بورس یک بار دیگر چهره متفاوتی از خود نشان داد، به‌طوری که بر‌خلاف انتظار‌ها بورس یک بار دیگر در مسیر ریزشی افتاد.
گزارش‌های فصلی شرکت‌ها در این ماه حاکی از دست و پنجه نرم کردن اکثر صنایع بورسی با یک رکود شدید بود و در نهایت در مرداد‌ماه شاخص افت 3 درصدی را رقم زد. پس از مرداد ماه سراسر منفی، در شهریور بهانه جدید بورس برای ریزش، سقوط قیمت‌ها در بازارهای جهانی کالا بود. در هجدهم شهریور ماه نیز بازگشایی 8 نماد بزرگ دامنه‌های ریزش در بورس تهران را افزایش داد. این در حالی است که عبور توافق نامه هسته‌ای از کنگره آمریکا و افزایش امیدواری‌ها به نزدیک شدن به اجرای توافق مزبور و رفع تحریم‌ها نیز نتوانست بورس را از کمند ریزش نجات دهد.
مشارکت بیشتر حقیقی‌ها در نیمه ابتدای سال
در مجموع در 6 ماه گذشته، بیش از 68 ميليارد و 890 ميليون سهم به ارزش بیش از هزار و 139 ميليارد ریال در 5 میلیون و 930 هزار دفعه معامله شدند (با حذف معاملات بلوکي). بررسی‌ها نشان می‌دهد حجم معاملات در نیمه ابتدای سال جاری نسبت به بازه زمانی مشابه در سال گذشته حدود 20 درصد رشد داشته است، این در حالی است که ارزش معاملات افت 21 درصدی را ثبت کرده است.
بررسي ها نشان مي‌دهد متوسط حجم و ارزش معاملات روزانه در اين مدت به ترتيب 564 ميليون سهم و 139ميليارد تومان بوده است. اين موضوع یک بار ديگر بر وضعيت رکودي اين بازار تاکيد مي‌کند. در فرابورس در بازه زمانی 6 ماهه آیفکس رشد 2 درصدی را ثبت کرده است. متوسط حجم و ارزش معاملات در 6 ماه ابتدایی سال به ترتیب 315 میلیون سهم و 150 میلیارد تومان بوده است.
در نیمه اول سال جاری،400 میلیارد تومان نقدینگی از سوی سهامداران حقیقی وارد بازار سهام شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد بخش عمده نقدینگی سهامداران خرد در تیرماه در پی افزایش خوش‌بینی‌ها نسبت به حصول توافق هسته‌ای وارد بازار سهام شده (حدود 400 میلیارد تومان) و این در حالی است که بخش عمده این نقدینگی در مرداد و شهریور از بازار خارج شده است (حدود 200 میلیارد تومان).
در این شرایط، میزان مشارکت سهامداران حقیقی که در بازه زمانی مشابه در سال 93 حدود 49 درصد بود (خرید و فروش) در سال جاری به 55 درصد افزایش یافت. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در چهار ماه ابتدای سال مشارکت حقیقی‌ها در معاملات بیشتر از معامله‌گران حقوقی بوده است.
مطابق این بررسی‌ها خوش‌بینی‌ها نسبت به حصول توافق هسته‌ای در تیر ماه موجی از اشتیاق سهامداران حقیقی برای خرید سهام به وجود آورد به‌طوری که این معامله‌گران 70 درصد از خرید را در بازه زمانی مزبور در اختیار داشتند.
بازار پول پیشتاز بازارها
نیمه اول سال 94 در شرايطي به پايان رسيد که یک بار ديگر بازار پول با ثبت بازدهي10درصدي صدرنشين بازارهاي موازی دیگر شد. بورس تهران در حالی در نیمه نخست سال جاری زیان 5/ 1 درصدی را عاید سهامداران کرد که در بازارهای سنتی موازی با بورس نیز در نیمه ابتدای سال شاهد رشد2/ 2 درصدی قیمت دلار و افت 9/ 2 درصدی قیمت سکه بودیم. در بررسی عملکرد این بازارها در شهریور ماه بورس با ثبت زیان 6/ 5 درصدی زیان‌آورترین سرمایه‌گذاری درشهریور ماه بوده است. در حالی که در برخی ماه‌ها مثل فروردین و تیرماه، این بازار بهترین عملکرد را در مقایسه با سایر بازارها داشته است.
لاستیک، زیان‌ده‌ترین صنعت در 6 ماه نخست
بررسی‌ها از عملکرد صنایع در 6 ماه گذشته نشان می‌دهد شاخص بیشتر گروه‌های بورسی با روند منفی شاخص کل همراهی کردند به‌طوری که از میان 36 گروه فعال بورسی،13 صنعت با رشد شاخص همراه بودند. در این میان، گروه‌های ساخت وسایل و دستگاه ارتباطی، حمل‌و‌نقل و منسوجات به ترتیب با 9/ 62، 1/ 50 و 1/ 45 درصد افزایش، بیشترین رشد شاخص را در نیمه اول سال به ثبت رساندند. از سوی دیگر گروه‌های لاستیک و پلاستیک، استخراج نفت و گاز و محصولات چوبی به ترتیب با6/ 27، 1/ 24 و 2/ 23 درصد افت، بیشترین زیان از ابتدای سال را در میان صنایع بورسی تجربه کردند. در این میان بررسی‌ها در مورد نوسانات شاخص صنعت «محصولات شیمیایی» که بالاترین ارزش بازار را در بازار سهام در اختیار دارد، از رشد 7/ 2 درصدی این گروه حکایت می‌کند.
