روایت جلال آل احمد از «حج»، «آل سعود» و «مِنا»

به گزارش گروه فرهنگی«خبرگزاری دانشجو»، «خسی در میقات» از معروف‎ترین سفرنامه‎های حج است که سال‎ها پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۴۳ نوشته شده است. اهمیت این سفر و این سفرنامه به جز روایت دقیق حج و اوضاعش در آن روزگار، روایت آغاز فصل جدید زندگی نویسنده نیز هست. فصلی که با گذر آل احمد از کوچه‎های تاریک روشنفکریِ کفرآمیز و رسیدن به روشنای ایمان و آگاهی است. دکتر علی شریعتی در اینباره می‎گوید «اگر کسی ادوار زندگی آل احمد را نداند و آل احمدِ خسی در میقات را با آل احمدِ سال های ۲۴ و ۲۵ -که توده‎ای شده بود- مقایسه کند، نمی‎تواند بپذیرد نویسندۀ سفر نامۀ حج، همو باشد.».

۵۱ سالِ قبل!

«…چاره‌ای نیست جز این‌که بگوییم، سعودی‌ها لیاقتِ ادارۀ این مشاهد را ندارند؛ «مدینه» و «مکّه» را باید از زیرِ نگینِ این حضرات بیرون کشید و دو شهرِ بین‌المللیِ اسلامی اعلام کرد…»

باری، با تورق برگ‎های دیگر کتاب «خسی در میقات» باز هم سطرهایی از این دست و رستخیزهایی مرتبط با فاجعۀ منا، بی کفایتیآل سعود و پیشنهاد مدیریتی نوین با حضور کشورهای اسلامی دیده می‎شود. از جمله:

«چاره‌ای نیست جز بین‌المللی کردن این «مشاهد»؛ – مکه و مدینه و عرفات و منا- و اداره آن‌ها را در اختیار هیئت مشترکی از نمایندگان ملل مسلمان گذاشتن و از اختیار عرب سعودی درآوردن و از محل درآمد حج، مخارجش را تأمین کردن و به‌جای پلیس و شرطه سعودی، راهنما از هر ملتی گذاشتن؛ و جواز دادن به مراسم خاص هر یک از مذاهب و باج راه را برداشتن…»

و در جای دیگر، بسیار دقیق‎تر و عجیب‎تر می‎نویسد:

«باز امروز از یک بعدالظهر آمادۀ راه افتادن بودیم. از منی به مکه. بساط جمع‎شده و آماده. عده‎ای زود جنبیدند و پیاده یا سواره رفتند. ولی ما ماندیم… از منا تا مکه راهی نیست. ولی این بسته‎شدن راه‎ها عذابی است. هیچکاریش هم نمی‎توان کرد. جز گستردن جاده. که سعودی‎ها همتش را ندارند.»