حمیدرضا عراقی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران ضمن اشاره به اینکه این شرکت برنامهای برای جریمه مشترکان پرمصرف گاز در فصل سرد ندارد، گفت: «مشترکان متوسط بیشتر از افراد مرفه گاز مصرف میکنند؛ در واقع ممکن است متوسط مصرف گاز روستاییان و شهرهای کوچک که خانههای ویلایی و تک واحدی دارند از کسانی که خانههای آپارتمانی دارند بیشتر باشد».
در ماههای گذشته نیز ادعاهای مشابهی از سوی مدیران شرکت ملی گاز ایران مطرح شده بود که اقشار متوسط و کم درآمد بیشتر از اقشار مرفه و پردرآمد گاز مصرف می کنند. به عنوان مثال، سیدجلال نور موسوی، رئیس امور تعرفه ها و قراردادهای مدیریت گازرسانی شرکت ملی گاز ایران در این زمینه گفته بود: «آنهایی که در دهک اقتصادی پایین قرار دارند، لزوما گاز کمتری مصرف نمیکنند و عکس این موضوع نیز صادق است».
وجود این دیدگاه در بین مدیران شرکت ملی گاز ایران موجب شده است که تا کنون این شرکت با افزایش موثر تعرفه گاز در پلههای بالای بخش خانگی مخالفت کند و این امر اجرایی نشود. این در حالی است که بررسی اطلاعات مرکز آمار کشور در سال 92 نشان میدهد که معمولاً مصرف حاملهای مختلف انرژی توسط دهکهای پردرآمد بیش از دهکهای کمدرآمد است. بررسی این آمارها در زمینه گاز نشان می دهد که حدود 28 درصد مصرف گاز کشور توسط دو دهک پردرآمد جامعه (دهکهای نهم و دهم) صورت میگیرد و مصرف گاز این دو دهک بیش از دو برابر مصرف دو دهک کم درآمد جامعه (دهک های اول و دوم) است. به عبارت دیگر، مشترکین پرمصرف گاز عموما پردرآمدها هستند.
نمودار 1- سهم هر یک از دهکهای درآمدی از مصرف گاز بخش خانگی در سال 92
در نتیجه، بهدلیل «یارانهای» بودن تمامی پلههای تعرفههای گاز در کشور، توزیع ناهمگون مصرف آن در میان دهکها، سبب توزیع نامتوازن «یارانۀ پنهان گاز» میشود. در واقع مشترکین پرمصرف گاز که اتفاقا عمدتا پردرآمد هم هستند، بیشتر از سایر مردم از یارانههای پنهان این حامل انرژی بهرهمند میشوند و این امر بیعدالتی را در جامعه تشدید میکند.
بنابراین ضروری است مدیران شرکت ملی گاز ایران نسبت به اصلاح دیدگاه خود در زمینه ارتباط میزان مصرف گاز مشترکین با وضعیت اقتصادی آنها اقدام کنند و با افزایش موثر تعرفه پله های بالای مصرف گاز، از تداوم دریافت یارانه پنهان بیشتر گاز توسط مشترکین پرمصرف برای مصارف بیرویۀ خود جلوگیری کنند.
منبع: فارس