به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، غوغا و هیجان حامیان اصلاح طلب در زمان انتخابات مجلس دهم به گونه ای بود که خود را پیروز اصلی آن می دانستند و تیتر روزنامه های اصلاح طلب «پیروزی امید» را نوید داد. پیروزیی که در همان تیتر ماند و دیگر «تَکرار» نشد.
در اولین روزهای برگزاری مجلس دهم، تکلیف فراکسیون ها مشخص شده بود و فراکسیون امید نیز متشکل از نمایندگان راه یافته لیست امید تشکیل شد. فراکسیونی که امید بسیاری برای تاثیرگذاری بالا بر روندهای مجلس از آن می رفت. در اولین آزمون این فراکسیون در انتخابات ریاست مجلس، هیچ رنگ و بوی از اکثریت مشاهده نشد و محمدرضا عارف حتی از تعداد کسانی که در فراکسیون امید عضویت داشتند، رای کمتری کسب کرد و از رسیدن به صندلی ریاست بازماند.
ولی این پایان ماجرا نبود، در انتخاب روسای فراکسیون های 14 گانه تخصصی مجلس، اصلاح طلبان تنها در دو کمیسیون توانستند نامزد خود را به ریاست برسانند و در مابقی توفیقی نداشتند. هفتهنامه صدا، نشریه ای با وابستگی به حزب کارگزاران در این باره نوشت: "انتظار میرفت اصلاحطلبان ریاست حداقل یک سوم و در حالت طبیعی نیمی از کمیسیونهای 13 گانه را کسب کنند، اما سهم این فراکسیون به دو کمیسیون برنامه و بودجه و بهداشت محدود ماند. هر چند در نهایت ریاست کمیسیون اصل 90 هم به گزینه مورد حمایت اصلاحطلبان رسید؛ تا اندکی از ناامیدی حاصل از شکست در کمیسیونهای کلیدی آموزش و فرهنگی کاسته شود، گرچه ریاست این کمیسیون بیمشتری بیشتر به توفیق اجباری میمانست تا پیروزی در یک رقابت."
ولی جاییکه عارف به عنوان رئیس فراکسیون امید حضور داشت، داستان به صورت تلخ تری برای اصلاح طلبان به پایان رسید که صدا نیز به ان پرداخت: "در کمیسیون آموزش و تحقیقات هم که چند نماینده شاخص تهران ازجمله محمدرضا عارف به عضویت آن درآمده بودند، آنطور که خود میگویند، بازی طرف مقابل را خوردند و با «مهندسی انتخابات» مواجه شدند. این در حالی است که چهرههای اصلاحطلب مجلس و سران فراکسیون امید به دو پرسش پاسخ نمیدهند. اول آنکه، مهندسی، تدبیر و برنامه آنها در برابر رقیب برای کسب کرسی ریاست کمیسیونها چه بود؟ دوم اینکه اگر طرف مقابل با محوریت علی لاریجانی چنین به مقابله با اصلاحطلبان روی آورده، که چهرههایی چون محمدمهدی زاهدی و نصرالله پژمان فر را بر چهرههای فرهنگی و علمی اصلاح طلب ترجیح میدهد، اصلاحطلبان چه کردهاند؟"
علی صوفی عضو شورای سیاستگذاری اصلاحطلبان میگوید: "نمایندگان برآمده از لیست امید خیانت کردند و حالا برای توجیه رفتار خودشان به دکتر عارف حمله میکنند و درصدد فرافکنی هستند و ایشان را مقصر جلوه میدهند. آقای دکتر عارف هیچ پیشنهادی از هیچ فردی که مسئول تصمیمگیری درباره ریاست مرکز پژوهشها است، دریافت نکرده. نه آقای لاریجانی به ایشان پیشنهاد دادند نه هیئت امنای مرکز پژوهشهای مجلس که همان هیئت رئیسه مجلس هستند، که آقای دکتر عارف بخواهد در صورت پیشنهاد آنها امتناع کند. در آغاز هم معلوم بود که این یک بازی است و آقای دکتر عارف هم به این مسئله واقف بود علیرغم نگاههای خوشبینانه مبنی بر اینکه اینها واقعاً دوست دارند آقای دکتر عارف ریاست مرکز پژوهشها را بپذیرد، در آن زمان خود آقای دکتر عارف میگفت نخیر چنین نیست و این افراد تمایلی برای ریاست بنده حتی در مرکز پژوهشها ندارند. با این حال منتظر بودند ببینند آیا چنین پیشنهادی خواهند داشت یا نه که بعد تصمیم بگیرند، که هیچ پیشنهادی از سوی هیچ کس به ایشان نشد."
باد فراکسیون امید روز به روز خالی تر شد تا در روزهای بعد وزن واقعی اش در مجلس دهم مشخص شود. جاییکه اعضای فراکسیون کمترین هماهنگی را در موضوعات اصلی مجلس ندارند و حتی برخی از اعضای آن نیز که با نام اصلاح طلب وارد مجلس شده اند، این مکان را به جایگاهی برای دفاع از منافع شخصی و خانوادگی خود تبدیل سازند و با آبروی آن بازی کنند. فاطمه حسینی نماینده ای که اصلاح طلبان او را صدای نسل جوان در مجلس می خواندند، به دفاع از پدرش سیدصفدر حسینی، رئیس مستعفی صندوق توسعه ملی به دلیل فیش حقوقی 57 میلیونی اش و خود و همسرش در ماجرای تاسیس صرافی در اوج نوسانات ارزی در سال 1390 پرداخت. موضوعی که با واکنش علی مطهری که در آن جلسه ریاست مجلس را بر عهده داشت روبه رو شد ولی فاطمه حسینی تا پایان بیانیه اش را از تریبون مجلس قرائت کرد و هیچ وقعی به اعتراضات ننهاد!
این آبروریزی در حدی بود که هیچ یک از روزنامه ها و رسانه های اسم و رسم دار اصلاح طلب به آن نپرداختند و صدای اعتراضی نیز از مدعیان حقوق شهروندی و مبارزه با فساد اقتصادی برنخاست. با ادامه روند بی تحرکی فراکسیون امید و عدم تاثیرگذاری بر فرآیندهای مجلس، به نظر می رسد انفعال و ناامیدی میان اعضای آن گسترش یافته و هر یک به اقدامات انفرادی و بدون هماهنگی با فراکسیون دست می زنند. محمد وکیلی، عضو لیست امید و سخنگوی فراکسیون امید در مجلس، به دنبال طرح استیضاح ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی رفته که چنین عملی با واکنش تند اصلاح طلبان روبه روشد. محمدعلی وكيلی در همین زمینه به روزنامه اصلاح طلب اعتماد گفت که " براساس ارزيابي اجمالی كه از عملكرد وزرا داشتيم وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعی به ترتيب ناكارآمدی و فشار اجتماعی در اولويت تغيير قرار گرفته است."
طرح استيضاح ربيعی آنگونه كه از سخنان محمدعلی وكيلي نماينده تهران بر می آيد دست كم چهار محور دارد. «كوتاهی در ارايه ساختار وزارتخانه تعاون، كار و رفاه اجتماعی» ، «معطل گذاشتن بنگاههای اقتصادی از جمله شستا و به زيان رساندن اين بنگاهها» ...
روزنامه اصلاح طلب آفتاب یزد در واکنش به خبر استیضاح ربیعی و آن هم به مجلس گردانی اصلاح طلبان نوشت: " خبرش کمکم پخش شد. اینکه سخنگوی فراکسیون امید لباس رزم بر تن کرده و عزمش را جزم، تا وزرای دولت روحانی را به زیر کشد و در اولین گام چه استیضاحی بهتر از استیضاح «علی ربیعی» وزیر کار و رفاه دولت روحانی. و آن سخنگوی فراکسیون امید که طرح استیضاح این وزیر را مطرح کرده کسی نیست جز محمدعلی وکیلی. کسی که در لیست امید رأی آورد، با رفاقت توأمان با علی لاریجانی و عارف عضو هیأت رئیسه شد و حالا به بهانه کمک به دولت و تغییرات در کابینه، استیضاحهای وزرا را در دستورکار قرار داده است. وکیلی در گفتوگوی اخیرش اعلام داشته که طرح استیضاح وزیر کار، با امضای ۶۰ اصلاحطلب و اصولگرا کلید خورده و به غیر استیضاح «علی ربیعی» کسان دیگری هم در لیست مجلس هم هستند. وکیلی باید بداند که استیضاح وزیر کار در بحبوحه بحث فیشهای نجومی نهتنها کمک نیست، بلکه دهنکجی به دولت و همپیمانی با مخالفان حسن روحانی است."
در نمونه دیگر، انتخاب حقوقدانان شورای نگهبان در مجلس با واکنش های جالبی از سوی رسانه های اصلاح طلب همراه شد. در این زمینه رای بالای عباسعلی کدخدایی، بهت و تعجب ناظران اصلاح طلب را به دنبال داشت، کسی که حتی در مجلس نهم موفق به رای آوری نبود، در این مجلس با حضور اصلاح طلبان، رای بالایی کسب کرد. روزنامه شرق این آرا را معنادار توصیف کرده بود: "سه حقوقدان شورای نگهبان روز گذشته با آرائی معنادار در صحن علنی بهارستان انتخاب شدند. دیروز عباسعلی کدخدایی، حقوقدان سابق شورای نگهبان که به عنوان نزدیکترین چهره به آیتالله جنتی در جمع اهالی شورا شناخته میشود، در حالی با اکثریت قاطع توانست دوباره بعد از سه سال دوری از شورای نگهبان، به کنار دست آیتالله جنتی برگردد که فاصله رأی او با نفر دوم ٢٥ رأی بود. این رأی البته با واکنشهای فراوانی همراه شد و در بسیاری از شبکههای اجتماعی، کاربران اشاره کردند که کدخدایی از مجلس اصولگرای نهم رأی لازم را به دست نیاورده... و حالا از دل مجلسی که یک فراکسیون اصلاحطلب پرتعداد دارد، با آرای قاطع راهی شورای نگهبان شده است."
کاملا مشخص است که نمایندگان اصلاح طلب مجلس دهم، آنگونه که در بوق و کرنا در زمان انتخابات برای آنها از سوی رسانه های اصلاح طلب و حامیان دولتی، تبلیغ می شدند، سابقه ای درخشانی در مجلس دهم و در این مدت کوتاه بر جای نگذاشته اند و حتی بیم آن می رود که با انشعاب در فراکسیون امید و چندپاره شده آن، اختلافات میان این جریان بیشتر از گذشته سر باز کند و محمدرضا عارف که در چند سال اخیر از همه و به ویژه دولت یازدهم رنجش بسیاری دارد، خود را برای انتخابات ریاست جمهوری سال آینده آماده سازد. رویدادی که با حوادث مجلس دهم و پشتیبانی پشت پرده دولت از علی لاریجانی در زمان انتخابات ریاست مجلس، تقویت نیز شده است. عارف در آخرین اظهارات خود درباره تحولات مجلس و آینده سیاسی اش اینگونه پاسخ داده است: "فعلا نظری در این رابطه ندارم و اجازه بدهید وارد این بحث نشویم زیرا مهمترین بحث فعال بودن در مجلس و فعال شدن کمیسیونهاست و پرداختن به مطالبات مردم است."
عدم پاسخ واضح عارف به سوالی درباره انتخابات ریاست جمهوری سال آینده، نشان از وجود احتمال بالای تمایل او به ورود قوی به این عرصه دارد. این کلام عارف از سوی اصلاح طلبان و حامیان دولت با تفسیرهای بدبینانه ای همراه شده و حرف و حدیث های فراوانی از وجود اختلافات عمده در میان زعمای اصلاح طلب به دنبال داشته است. روزنامه آرمان در شماره 26 تیر خود به دو پهلو سخن گفتن عارف اعتراض کرده و خواهان شفافیت پیرامون آن شده است:"اگر آقای عارف خود را در حد و اندازه جایگاه ریاست جمهوری میداند که باید بداند اصل اول برای چنین منصبی شجاعت وشفافیت است بنابراین بهجای دو واژه «نظری ندارم» بهتر این بود که آمادگی خود را اعلام میکرد تا دیگر اصلاحطلبان هم با اطلاع از این تصمیم او برای سال ۹۶ برنامه ریزی کنند. از سوی دیگر اگر او برنامه ای برای حضور در انتخابات سال ۹۶ ندارد و ترجیح میدهد از کرسی نمایندگی مجلس به اهداف برنامه ریزی شدهاش برسد که باز هم باید آن را به صورت صریح اعلام میکرد. قابل تامل است شخصیتی داعیهدار حضور در جایگاه ریاست جمهوری باشد و از یکسال قبل آن برای این حضور برنامه ریزی نکرده باشد. بنابراین آقای عارف هم بهخوبی درباره حضور یا عدم حضورش در انتخابات ۹۶ آگاه است اما مشخص نیست به چه دلیل رویکرد سخن گفتن دوپهلو و در تردید قرار دادن اصلاحطلبان و سایر اقشار را انتخاب کرده است."
این روزنامه در ادامه می نویسد: "در حالی که رفتار عارف نشان میداد که او از روحانی گلایه دارد اما چندی پیش موضعی داشت که نشان از نزدیکی او به رئیس جمهور و دولت داشت، یعنی در زمانی که بحث استیضاح ربیعی مطرح شد او به عنوان رئیس فراکسیون امید که کلید این استیضاح را زده بود، اینچنین گفت که «تلاش میکنیم حتی الامکان برخی از مشکلات را با تعامل با دولت حل و فصل کنیم و فعلا استیضاحی در دستور کار نیست». این مشی که رفتاری دوگانه از سوی او را نشان میدهد در شان و جایگاه عارف نیست و بسیاری از دلسوزان در چنین شرایطی به او پیشنهاد میکنند برای حفظ منزلت و جایگاهی که دارد مواضع خود را بسیار صریح اعلام کند تا همین شفافیت چهره او را در نزد حامیانش محبوب تر کرده و بهانه تخریب را از مخالفان بگیرد. "
از آنچه که در میان اصلاح طلبان در فضای سیاسی کشور می گذرد و با ورود برخی از آنها به مجلس شکل و شمایل جدیدتری به خود گرفته، می توان دو موضوع را به صورت پررنگ بررسی کرد. از یکسو فراکسیون امید در مجلس نتوانسته در حد و اندازه وعده ها و شعارهای اصلاح طلبان در ایام انتخابات، ظاهر شوند و از سوی دیگر با بازگشت تدریجی اصلاح طلبان به قدرت که در مجلس یک نمونه آن رقم خورد، شکاف میان اصلاح طلبان و حامیان دولت جدی تر شده و بحث حمایت از روحانی در انتخابات 96 به اما و اگر کشیده شده است. فراکسیون امید در حال حاضر حتی نتوانسته در حد و اندازه های یک اقلیت قوی و تاثیرگذار در مجلس حضور داشته باشد تا یاد و خاطرات مجلس پنجم تکرار شود و می توان گفت بیشتر اعضای آن تاثیرپذیر و به دنبال بیرون کشیدن گلیم خود از آب هستند.
بنابراین بی تجرگی اعضای فراکسیون امید در مجلس، عدم دستیابی به اهداف اولیه در هفته های اول شکل گیری مجلس دهم، پیگیری منافع شخصی به جای منافع عمومی توسط اعضای اصلاح طلب مجلس، اختلاف میان محمدرضا عارف و حامیان دولت یازدهم و فاصله زیاد میان واقعیات و آرزوها در زمان انتخابات و پس از آن، هیجان شکل گرفته پیرامون لیست امید را می توان همچون حبابی دانست که ظرفیت چندانی برای بزرگ شدن نداشت و در همان اول کار شروع مجلس ترکید.
منبع: فرهنگ نیوز