به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری دانشجو؛ یک انتصاب به‌ظاهر ساده در شبکه اول سیما، مدیر گروه معارف این شبکه توسط علیرضا برازش مدیر جدید شبکه اول منصوب می‌شود.مدیر جدید گروه معارف کسی نیست جز حجت‌الاسلام حسین رحیم زاده، نامی آشنا برای کسانی که امروز نمایشی سیما را دنبال می‌کردند و نامی جدید برای کسانی که علاقه‌مند به دنبال کردن مباحث معارفی بودند. اما چرا این انتصاب را نباید به همین سادگی نگاه کرد؟ جواب این سؤال را کسانی که باسابقه حضور رحیم زاده در سیما فیلم آشنا هستند بهتر می‌دانند. رحیم زاده پیش‌ازاین در مقام مدیر گروه مجموعه‌های الف ویژه در مرکز امور نمایشی سیما فعالیت می‌کرد.(اینجا) این مجموعه در طول سال‌های فعالیتش یک پروژه خاص را تولید کرده است که می‌توان از آن به‌عنوان یکی از چالش‌برانگیزترین تولیدات سینمایی کشور در سال‌های اخیر نام برد. زمانی که رحیم زاده مدیر گروه انقلاب و دفاع مقدس «سیما فیلم» بود.
«خرمشهر» به یاد خرمشهر ساخته شد؟!
در فروردین‌ماه سال 89، محمد آفریده مدیر سابق مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی که به‌تازگی از این مجموعه جداشده بود در گفت‌وگو با «فارس» خبر از تولید فیلمی با عنوان «خرمشهر» داد.(اینجا) آفریده در این مصاحبه گفت: اکنون‌که دنیای تحت سلطه رسانه‌ها می‌کوشد کشور ما را یک‌طرفه منزوی جلوه دهد، باید با شناخت قواعد پیچیده بین‌المللی به توان، تجربه و فرهنگ غنی و دیرینه ایرانی اسلامی خود تکیه داشته باشیم و همان‌گونه که جوان‌های پرشورمان در خرمشهر حماسه آفریدند، ما نیز از تجارب جدید نهراسیم. وی درباره مضمون فیلم «خرمشهر» نیز گفت: در این پروژه که ماجرای آن در شهر تهران می‌گذرد و داستانی خانوادگی دارد، از عوامل حرفه‌ای سینمای ایران استفاده خواهد شد و همه عوامل نیز ایرانی هستند اما در پخش بین‌المللی آن چندین کشور مشارکت خواهند داشت
.
در ابتدا تصور می‌شد این فیلم درباره خرمشهر است، حتی مصاحبه‌های متعدد آفریده درباره فیلم این موضوع را بارها مورد تأکید قرار می‌داد ولی بابک حمیدیان بازیگر نقش اصلی این فیلم در مصاحبه‌ای گفت: «متأسفانه در مورد اسم اول این فیلم سوءتفاهمی پیش آمد. اسم فیلم «خرمشهر» به معنی همان شهر معروف در خوزستان نبود. بلکه اسم فیلم « خرمشهر» به معنی شهری خرم بود. البته باید بگویم فلاش‌بک‌های این مرد از فرنگ برگشته عموماً در دوران جنگ است. یعنی ما خاطرات بچگی او را در زمان جنگ می‌بینیم درحالی‌که هیچ تصویری از خود جنگ در فیلم نداریم
.
وی افزوده است:«خرمشهر» درواقع کنایه‌ای به تهران است. شهری که خرم است. این اسم استعاره‌ای از تهران بود. مثل نام فیلم «سعادت‌آباد» به کارگردانی مازیار میری که درباره فضایی بود که هیچ سعادتی در آن نبود. یک‌جور کنایه به آنچه آرزوست و وجود ندارد. اما این عنوان دوپهلو را به خاطر همان سوءتفاهمی که با اسم شهر خرمشهر اشتباه نشود تغییر دادند و نام «یک خانواده محترم» را روی فیلم گذاشتند».(اینجا)
سیما فیلم کار را به کارگردان «تهران انار ندارد» سپرد!
تله‌فیلم «خرمشهر» قرار بود در سیما فیلم تولید شود و مسعود بخشی به‌عنوان نویسنده فیلم‌نامه و کارگردان آن تله‌فیلم مشخص شد.(اینجا) بخشی قبل از تولید این فیلم و زمانی که محمد آفریده مدیر مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی بود مستند « تهران انار ندارد» را در این مرکز ساخته بود. فیلمی که انتقادهای زیادی به آن واردشده بود و قاعدتاً مجموعه سیما فیلم نمی‌توانست از این حواشی بی‌خبر بوده باشد و مضمون انتقاد برانگیز «تهران انار ندارد» را در انتخاب کارگردان تله‌فیلم «خرمشهر» مدنظر قرار نداده باشد. حجت‌الاسلام رحیم زاده که فیلم در گروه تحت مدیریت وی در حال ساخت بود حداقل با نگاهی کوتاه به سوابق مسعود بخشی می‌توانست حدس بزند که در تله‌فیلم «خرمشهر» با چه نوع دیدگاهی روبرو خواهد شد.
«خرمشهر» بدون جنجال و در سایه لطف مجموعه‌ای که حجت‌الاسلام رحیم زاده مسئولیت آن را بر عهده داشت ساخته شد و بانام «یک خانواده محترم» از سوی تهیه‌کننده به جشنواره فیلم کن در فرانسه ارسال شد.(اینجا) شصت و پنجمین دوره جشنواره فیلم کن «یک خانواده محترم» را در بخش «دو هفته کارگردانان» قرارداد. (اینجا) در آن ایام هالیوود ریپورتر نوشت: فیلم سینمایی «یک خانواده محترم» روایتگر داستانی جذاب و درامی خانوادگی است که با نگاهی به داستان هابیل و قابیل، در بستر اتفاقات و حوادث بعد از انقلاب مخصوصاً آزادی خرمشهر، به تصویر شرایط و دیدگاه‌های شخصیت‌های داستان، در حال حاضر می‌پردازد.
صداوسیما و خود را کنار کشید
صداوسیما خیلی دیر به حضور «یک خانواده محترم» در کن واکنش نشان داد و گویا تازه حجت‌الاسلام رحیم زاده متوجه کلاهی شد که آفریده و بخشی بر سر صداوسیما گذاشته بودند. رحیم زاده در مصاحبه‌ای با اعلام لغو مشارکت سیما فیلم در «یک خانواده محترم»، گفت: فیلم‌نامه فیلم بانام «خرمشهر»، آن‌گونه که با ما توافق شده بود با موضوع آزادسازی خرمشهر آماده شد، اما فیلم مطابق فیلم‌نامه توافق شده، تولید نشد.(اینجا)
این فیلم در ایران اکران نشده بود و اولین حضورش در «کن» بود. اولین ایرانیانی نیز که این فیلم را دیدند فیلم‌سازان و مدیران سینمایی بودند که از ایران به کن رفته بودند. مسعود نجفی خبرنگار سینمایی ایسنا بعد از دیدن این فیلم می‌گوید: «این فیلم به معنای کامل یک افتضاح واقعی بود، فیلم برای ایرانیان مایه شرمساری بود و بنده به‌عنوان تماشاگر ایرانی که بیننده‌های خارجی را کنار خود می‌دیدم، نگران بودم که با دیدن این فیلم چه تصویری از ایران در ذهن این تماشاگران خارجی نقش خواهد بست. هر صحنه‌ای از ایران که در این فیلم به نمایش کشیده می‌شود، نمایش سؤال‌برانگیز درگیری و جدال‌های میان شخصیت‌های فیلم، نمایش دزدی یا دارای مضمون‌هایی چون پایمال شدن حقوق حیوانات در پلان گربه سوزی فیلم است که جای خوشحالی است که این صحنه به‌طور مستقیم به نمایش درنمی‌آید.»(اینجا) از شواهد این‌گونه برمی‌آید که تهیه‌کننده بدون اطلاع سیما فیلم «یک خانواده محترم » را به کن برده و این سؤال پیش می‌آید که چطور مجموعه بزرگی مانند «سیما فیلم» اصلاً نمی‌دانسته که چه فیلمی با برند و بودجه سیما فیلم ساخته‌شده است؟
با مشخص شدن محتوای فیلم یک خانواده محترم، نقدها علیه آن آغاز می‌شود. منتقدان نوشتند: «یک خانواده محترم»؛ تصویر یک ملت وحشی (اینجا) ، این تعبیر را نویسنده روزنامه السفیر نیز درباره یک خانواده محترم به‌کاربرده بود.(اینجا)محمدحسین نیرومند این تله‌فیلم را به‌مثابه یک شب‌نامه سینمایی! دانست (اینجا) و مسعود فراستی در برنامه «هفت» یک خانواده محترم را اثری ضد ملی نامید.(اینجا)
مدیران سیما فیلم به‌سرعت در مقام پاسخگویی برآمده و سعی در تبرئه خود داشتند. حجت‌الاسلام رحیم زاده در نشست خبری این‌گونه عنوان کرد: ما فیلم‌نامه ابتدایی آقای آفریده را رد کردیم اما پس از اصلاحاتی اصل کار موردپذیرش قرار گرفت و با ایشان قرارداد تولید فیلم سینمایی «خرمشهر» با مشارکت 50 درصدی سیما فیلم بسته شد اما تأکید می‌کنم آن زمان بحثی برای مشارکت طرف فنی و مالی طرف خارجی در این پروژه وجود نداشت.(اینجا) رحیم زاده تأکید کرد: ما راف‌کات‌های این فیلم را دیده بودیم و تأکیدمان بر این بود که این فیلم نیاز به اصلاح دارد و آقای اکبر نبوی به‌عنوان مشاور پروژه چنین چیزی را به آن‌ها تذکر داده بودند اما وقتی برخلاف نظرمان به جشنواره کن رفت و ما متوجه شدیم، از آقای آفریده خواستیم که نسخه‌ای را که به کن ارسال کرده‌اند به ما بدهند اما ایشان از این کار تا هم‌اکنون که در خدمت شما هستم،سر باز زده‌اند و نسخه‌ی اصلی فیلم را به ما ندادند.
برنامه هفت نیز به تریبون پاسخگویی مدیران سیما فیلم تبدیل می‌شود.(اینجا) آن‌ها حتی اخباری ازجمله اطلاع از مشارکت فرانسوی‌ها را که در سایت سیما فیلم به آن اشاره‌شده بود را تکذیب کردند! این در حالی است که آفریده تهیه کننده فیلم در «هفت» گفت: رحیم‌زاده مدیر گروه دفاع مقدس سیما فیلم این فیلم را دیده و پسندیده و عنوان کرده که حتی از کارهای سیما فیلم هم یک سر و گردن بالاتر است.
صداوسیما از سیما فیلم دفاع می‌کند
عزت‌الله ضرغامی رئیس وقت سازمان صداوسیما، در شرایطی که سیما فیلم به خاطر ساخت فیلمی ضد ملی و تحقیرآمیز تحت‌فشار بود، حمایت قاطع خود از زیرمجموعه‌اش را اعلام کرد. ضرغامی گفت: (اینجا) ممکن است یک فیلمی در ابتدا بخواهد با مشارکت صداوسیما ساخته شود، اما در ادامه آن بخش از صداوسیما که قرار است همکاری کند، احساس کند که مسیری که آن فیلم و تهیه‌کنندگان و سازندگان که همه آن‌ها هم آدم‌های محترمی هستند منطبق بر سیاست‌های آن بخش نباشد، می‌تواند همان‌جا رابطه را قطع کند و به این همکاری خاتمه بدهد. وی در پاسخ به این پرسش «فارس» که پس صداوسیما خود را مبرا از ساخت فیلم یک خانواده محترم می‌داند؟ تصریح کرد: همان چیزی که سیما فیلم اعلام کرد برای توجیه کارشان کاملاً درست است.
رحیم زاده استعفا می‌دهد
بااین‌وجود رحیم زاده از سمت خود استعفا داد(اینجا) این استعفا راهی بود برای کاهش فشارها به سیما فیلم و صداوسیما و در شرایطی که کمیسیون فرهنگی مجلس خواستار برخورد با سازندگان فیلم یک خانواده محترم شده بود، می‌توانست باعث تعدیل نسبی فضا شود. مجلس شورای اسلامی ضرغامی را جهت پاسخگویی فراخواند(اینجا) پژمان فر عضو کمیسیون فرهنگی مجلس عنوان کرد: مسئولان صداوسیما باید در مقابل این اشتباه عذرخواهی عملیاتی کنند، به این صورت که تمام افرادی که در تهیه این فیلم به‌نوعی دخالت داشته و در این مورد بی‌دقتی کرده‌اند، باید از سمتشان عزل شوند و برای حل این اهمال‌کاری راه‌حل دیگری وجود ندارد. درصورتی‌که رفتن رحیم زاده را می‌شد به‌نوعی عذرخواهی از اشتباه صداوسیما در تولید فیلمی حاشیه‌دار دانست، استعفای وی از سوی مدیر سیما فیلم موردقبول قرار نگرفت. «جوان» در یادداشتی ضمن تحلیل عدم پذیرش استعفای رحیم زاده نوشت: رحیم زاده بی‌شک در ساخت فیلم یک خانواده محترم مقصر است. مدیری که بر اوضاع مجموعه تحت مدیریتش نظارت نداشته که چنین محصولی از دل آن بیرون بیاید، صلاحیت فنی بازگشت به پشت میز مدیریت را ندارد و بازگشت وی به سیما فیلم، نشانه بی‌احترامی و اهمیت ندادن به افکار عمومی جامعه است. با این اوصاف باید منتظر بود که وزیر تا چه حد در پیگیری حقوقی سازندگان یک خانواده محترم جدی است. (اینجا)
حجت‌الاسلام رحیم زاده بعد از ماجرای یک خانواده محترم هیچ‌گاه در معرض توجه رسانه‌ها قرار نگرفت. باوجود آنکه وزارت ارشاد وقت و اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس نهم بر مجازات و دادگاهی کردن عوامل ساخت «یک خانواده محترم» پافشاری کردند هیچ‌گاه دادگاهی تشکیل نشد و حکم محکومیتی نیز صادر نشد. باوجوداین تا مدت‌ها و شاید تا همین‌الان نیز محمد آفریده و مسعود بخشی به دلیل نقش‌آفرینی مؤثر در تولید یک خانواده محترم در بایکوت قرار دارند و به شرایط قبل از تولید این فیلم بازنگشته‌اند بااین‌وجود حجت‌الاسلام رحیم زاده بدون اینکه مواخذه شود و با حمایت سازمان صداوسیما به کار خود ادامه داد. اکنون وی مدیر گروه معارف شبکه اول سیما است. چه تضمینی وجود دارد این روحانی محترم اشتباه فاحشی را که در ساخت «یک خانواده محترم» داشت را در دوره مدیریت بر گروه معارف شبکه اول سیما که فراگیرترین شبکه تلویزیونی بوده و حساسیت‌های زیادی بر روی فعالیت آن وجود دارد، نداشته باشد؟!
منبع: نسیم آنلاین