به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری دانشجو، موش‌ها ناقل بیماری‌های خطرناکی همچون طاعون و انواع انگل و نیز دیگر بیماری‌های خطرناک هستند که باید وجود آنها کنترل شود. تاکنون روش‌های به کار گرفته شده برای نابودی و کنترل موش‌ها در تهران موثر نبوده است، در حقیقت همه اقدامات انجام‌شده از سوی متولیان در زمینه کنترل موش‌ها تنها 10درصد به وضع کنترل موش‌ها کمک می‌کند و 90درصد مردم در کنترل آنها نقش دارند.
از سویی هم کشتن و نابودی موش‌ها امکانپذیر نیست و در چرخه اکوسیستم باید وجود داشته باشند؛ اما باید کنترل شوند. موش‌ها به صورت دسته‌جمعی زندگی می‌کنند و در کولون‌های 15، 20تا 25نفره به زیست خود ادامه می‌دهند. به مرور زمان و در حال حاضر موش‌ها تغییر رفتار داده‌اند و این تغییر رفتار سبب تهاجمی‌شدن بیشتر آنها در شهر شده است. همچنین موش‌های خارجی از طریق واردات و همراه با دیگر کالاها به داخل کشور راه یافته‌اند و بر تعداد آنها روز به روز افزوده شده است.
از دیگر سو بی‌اثر بودن روش‌های مبارزه با موش موضوعی است که موجب نگرانی مردم شده ؛ زیرا روش‌های مبارزه مناسب نبوده است. درواقع شهرداری مبارزه‌ای با موش‌ها نکرده جز ریختن سم و گذاشتن تله در چند نقطه، این روش‌ها بی‌اثر است. به گفته یک فعال محیط‌زیست، موش‌های نروژی که جثه بسیار بزرگتری نسبت به موش‌های خانگی دارند، مهاجم هستند.
آنها حتی موش‌های کوچک را هم می‌خورند و از جوجه پرندگان هم تغذیه می‌کنند. این موش‌ها در کشور ما وجود نداشت و با کشتی از کشور‌های دیگر به ایران راه یافتند. در مواردی گزارش شده در شرایطی که منابع غذایی آنها از میان رفته، جسد انسان را خورده‌اند. همچنین مناطق جنوبی به‌دلیل وجود انبارها، بارانداز‌ها و زباله‌های بیشتر و مرکز بازیافت زباله بیشترین تمرکز جمعیت موش را دارند.
موش‌ها همسایه مردم هستند
محمدحسین بازگیر، رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست استان تهران وجود موش‌ها را موضوعی همه‌گیر دانست و گفت: «مشکل وجود «موش‌ها» تنها مختص به تهران نمی‌شود، بلکه در همه شهرها و همه جای دنیا یا هر سکونتگاه انسانی انواع مختلف موش وجود دارد و این یک معضل همه‌گیر است.»
او بیان می‌کند: «موش یک گونه زنده‌ای است که برای زنده‌بودن، ادامه نسل و تکثیر جمعیتش نیازهایی دارد؛ یکی از مهم‌ترین نیازهایش تأمین غذا است که متأسفانه به خاطر عدم مدیریت صحیح پسماندها، غذا به وفور برای موش‌ها وجود دارد و ضمن این‌که اگر نباشد خود این حیوانات موذی انبارها و مسیرهایی را برای تأمین غذا پیدا می‌کنند.»
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست استان تهران با بیان این‌که تأمین محل یا لانه‌ای برای زندگی یکی دیگر از نیازهای موش‌ها است که برای انسان‌ها مشکلات فراوانی را ایجاد کرده، اظهار داشت: «در خیلی از شهرهای دنیا موش‌ها در لایه زیرین شهر زندگی می‌کنند؛ به این دلیل که کانال‌های اصلی جمع‌آوری فاضلاب کانال‌های زیرزمینی است و تقریبا موش‌ها در این کانال‌ها و در سطحی پایین‌تر از انسان‌ها زندگی می‌کنند. اما در شهر تهران به خاطر شکل اجرای طرح‌های شهری یا نحوه جمع‌آوری فاضلاب‌ها، نحوه لوله‌گذاری و عدم تهویه کانال‌های اصلی در شهر، موش‌ها در همسایگی مستقیم و در نزدیکی انسان‌ها زندگی می‌کنند.»
زلزله زمینه را برای طغیان موش‌ها فراهم می‌کند
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست استان تهران در پاسخ به این سوال که سرنوشت موش‌ها بعد از وقوع بحران‌ها و خطراتشان برای مردم زلزله‌زده به چه صورت خواهد شد، اظهار کرد: «برای مسائلی همچون زلزله و سایر بحران باید همه سناریوها بررسی شود، سپس به یک پیش‌بینی و راهکار برسیم.» او تأکید کرد: «قطعا اگر بحرانی رخ دهد، این موجودات می‌توانند از عوامل تشدیدکننده خسارات باشند و حتی می‌توانند برای افرادی که زیر آوار مانده و زخمی می‌شوند، مشکلات بسیاری را به وجود آورند.»
بازگیر با بیان این‌که در حال حاضر موش‌ها عامل انتقال خیلی از بیماری‌ها هستند، افزود: «حدود 20الی 30بیماری هست که بر اساس اعلام وزارت بهداشت و درمان، موش‌ها عامل انتقال این نوع بیماری‌ها هستند.» او ادامه داد: «ما الان هم مشکل داریم چه برسد به روز وقوع بحران و فاجعه؛ الان بسیاری از منازل و انبارهای مواد غذایی برای جلوگیری از ورود موش‌ها کاملا مراقبت می‌شوند؛ اما اگر زلزله‌ای رخ دهد، دیگر نمی‌توان این موجودات را کنترل کرد و به دلیل شکل زندگی و محل زندگی که موش‌ها دارند، از زلزله آسیب کمی می‌بینند.»
بازگیر با بیان این‌که بعد از وقوع بحران‌ها شرایط برای تکثیر این موجودات بهتر و بیشتر فراهم می‌شود، گفت: «در این شرایط امکانات بیشتری برای تکثیر و طغیان این موجودات فراهم می‌شود که آسیب‌های بسیار ناخوشایندتر و جدی‌تری را برای مردم و کشور به دنبال خواهد داشت.»
هیچ بررسیای برای حل معضل موش‌های تهران نشده است
بهروز دهزاد، کارشناس محیط‌زیست و عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی در خصوص مشکلاتی که موش‌ها برای شهر ایجاد کردهاند می‌گوید: «سال‌ها است که معضل «موش»ها گریبانگیر شهر تهران شده؛ اما به جز چند اقدام مقطعی و نمایشی از سوی شهرداری تهران، همچون سمپاشی‌هایی که بیشتر برای مردم خطر داشته تا برای موش‌ها اقدام خاصی صورت نگرفته است.»
او بیان می‌کند: «در واقع برای حل این معضل، هیچ بررسیای صورت نگرفته است؛ یعنی حتی تراکم، پراکنش موش‌ها در شهر و به ترتیب اولویت منابع تغذیه آنها مورد بررسی قرار نگرفته است، چرا که این موارد جزو سوالاتی است که هر محقق به دنبال پاسخ آنها می‌رود.» به گفته دهزاد تا زمانی که اطلاعات اولیه را نداشته باشیم، هیچ پیشنهادی برای حل این مشکل نمی‌توان ارایه داد. با وجود این که خطرات این مشکل به تبع در همه زمینه‌ها می‌تواند تأثیرگذار باشد و تبدیل به فاجعه شود، کما این‌که در زلزله‌های اخیر موش‌ها اقدام به خوردن جسدها هم کردهاند که با توجه به خطر زلزله‌ای که تهران را تهدید می‌کند، این معضل می‌تواند بسیار نگران‌کننده باشد.
مجلس نمی‌تواند کار شهرداری را انجام دهد
محمد دامادی، نایب‌رئیس اول فراکسیون مدیریت شهری و محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی شهر تهران نیز با بیان این‌که تاکنون هیچ گزارشی مبنی بر حل معضل موش‌ها به مجلس ارایه نشده است، گفت: «مجلس در راستای نظارت بر حسن اجرای قانون فعالیت می‌کند و این موضوع در حیطه فعالیت شهرداری و در حوزه خدمات شهری است؛ بنابراین مجلس تا گزارشی دریافت نکند، نمی‌تواند اقدامی برای حل این مشکل انجام دهد.»
او با اشاره به این‌که نمایندگان مجلس هم نمی‌توانند حساسیتی روی این موضوعات نشان دهند، اظهار کرد: «در واقع باید دید شهرداری برای حل این مشکل چه اقداماتی کرده است؛ اما باید بدانیم که وظیفه ذاتی شهرداری «نگهداشت شهر» است، یعنی همان‌طور که ترافیک شهر مهم است «بهداشت عمومی شهر» هم مهم است، بنابراین شهرداری باید در همه حوزه‌ها فعالیت داشته باشد.» دامادی با انتقاد از این‌که مجلس نمی‌تواند وظایف شهرداری‌ها را انجام دهد، افزود: «اگر خلأ قانونی در امور شهری رخ دهد، مجلس وارد می‌شود و بخش‌هایی که قوانین نقض شده را مورد بررسی قرار می‌دهد، اما مجلس نمی‌تواند شهر به شهر بگردد تا ببیند شهرداری برای از بین بردن موش‌ها اقدامی کرده است یا خیر، این وظیفه بر عهده شورای شهر است.»
زنده‌خواری موش‌ها یک تهدید جدی است
قاسم علی اکبر، طراح شکار موش با تفنگ بادی هم در خصوص روش‌های کارآمد مبارزه با موش می‌گوید: «استفاده از مواد شیمیایی برای کنترل موش‌ها روش مناسبی نیست و با روش شکار باید آنها را مهار کرد. به اعتقاد او نیز زنده‌خواری موش‌ها برای تهران و شهروندانش یک تهدید جدی است.»
روش‌های مختلفی برای از بین بردن موش‌ها وجود دارد
شهرام امیر شریفی، رئیس انجمن دیده‌بان حقوق حیوانات هم با اشاره به روش‌های مختلف برای از بین بردن موش‌ها در سطح شهر می‌گوید: «گام اول کنترل زباله‌هاست؛ چرا که این موضوع اثبات شده و کم‌هزینه‌ترین روش است. به‌طوری که 80درصد از جمعیت موش‌ها را می‌توان با کنترل زباله‌ها حذف کرد؛ بنابراین باید به موش‌ها شوک غذایی داد تا افزایش زاد و ولد نداشته باشند.»
شریفی افزایش آگاهی مردم توسط مسئولان را گام دوم کنترل موش‌ها و جانوران تصریح و بیان می‌کند: «نکته دوم آشنا کردن مردم است و کار فرهنگی هزینه عملیاتی ندارد و این توجیه شهرداری که موش‌ها طاعون و وبا می‌آورند، مدت‌هاست که دیگر اثربخش نیست؛ زیرا در سال‌های اخیر اگر مشاهده کنیم، می‌بینیم که کسی از گزش موش دچار بیماری طاعون نشده است.»
رئیس انجمن دیده‌بان حقوق حیوانات ادامه می‌دهد: «سومین گام بزرگ عقیم‌سازی جانوران است که البته این موضوع برای موش‌ها قابلیت اجرا ندارد؛ چرا که جمعیت آنها تصاعدی بالا می‌رود.» او بیان کرد: «یکی از روش‌هایی که برای معدوم کردن موش‌ها به کار گرفته می‌شود، استفاده از سیستم آزاردهنده صوتی است با تولید اصوات آزاردهنده، حضور آنها را می‌توان در سطح شهر کم کرد که در این روش، شهرداری می‌بایست با همکاری کاسبان محلات اطلاع‌رسانی کند و اگر کاسبان بدون اغماض همکاری کنند، برخوردشان با قانون است.»
شریفی یادآور می‌شود: «یکی دیگر از جدیدترین روش‌هایی که برای معدوم کردن موش‌ها به‌تازگی به کار می‌رود، روش تیراندازی مستقیم است. این روش سالیان متمادی برای اتلاف سگ و گربه مورد استفاده بوده که به‌تازگی توسط تفنگ‌های ساچمه‌ای برای موش‌ها به کار می‌رود که این روش خطراتی ازجمله آلودگی حاصل از متلاشی شدن موش‌ها در محیط شهری را در پی خواهد داشت.»
اما درنهایت هم این‌که جمعیت موش‌ها در تهران چه تعداد است؟ چه اقداماتی برای کنترل جمعیت موش‌ها انجام شده است؟ و این‌که چه برنامه‌هایی در دست اقدام است؟ ازجمله سوالات مهمی بودند که سعی کردیم با اداره ساماندهی شهر تهران و اعضای شورای شهر پایتخت این نمونه سوالات را در میان بگذاریم و به نتایج دقیق‌تری در این زمینه برسیم که متأسفانه موفق نشدیم ارتباطی را با مسئولان این شرکت و همچنین اعضای شورای شهر برقرار کنیم.
منبع:شهروند