به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری دانشجو؛ دو سالی است که همزمان با گرم شدن هوا و فصل رسیدن خرما، شایعه آلودگی خرمای مشهور بم به ویروسی کشنده که از طریق خفاش به آنها انتقال پیدا کرده، داغ می‌شود. امسال نیز به‌رغم اینکه سال گذشته دست رد به چنین روایتگری‌های دروغ از سوی مسئولان خورده بود، شایعات قبلی باز تولید شد و در فضای مجازی دست به دست چرخید تا بار دیگر در سایه ضعف برخی در قدرت تحلیل واقعیت از غیر واقعیت مطالب فضای مجازی، ضرر هنگفتی را متوجه صنعت خرمای کشور و به ویژه کشاورزان خرماکار بمی کند، اما رواج چنین شایعه‌ای که بر اساس اخبار شنیده شده منجر به تحریم چندین تن خرمای درجه یک می‌شود، با چه هدفی است و اساساً از کجا آب می‌خورد؟!
متن شایعه
«توجه! قبل از خوردن خرما حتماً آنها را با آب سالم شست‌وشو دهید، مخصوصا خرماهای بم، وزارت بهداشت کشورمان پرهیز داده‌اند ... از بیماری خطرناک این خرماهای آلوده که از طریق خفاش به آنها انتقال پیدا کرده است. بیماری که موجب مرگ در 48 ساعت بعد از مصرف می‌شود و هیچ معالجه‌ای برای آن نیست. این بیماری در بم انتشار یافته، به دلیل خفاش‌های زیادی که در نخل‌ها زندگی می‌کنند و بیماری را به خرماها منتقل می‌کنند.»
دو سال است در بهار و تابستان که فصل عرضه خرمای بم است، شایعه آلودگی محصول ایرانی با خفاش‌های ویروسی در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود. دروغ مضحکی که مایه خنده مردم بم و استان کرمان می‌شود؛ چراکه اصولاً خرمای بم به ارگانیک بودن و کیفیت بسیار بالا شهره است و آفتی به نام خفاش در نخلستان‌ها دیده نشده است و اصلاً چنین بیماری‌ای در بم وجود ندارد. هرچند که رسانه‌های رسمی برای خنثی کردن این شایعه تلاش می‌کنند، اما ناامنی روانی از مسیری متفاوت با قدرت به پیش می‌رود.
خرمای بم آلوده نیست
امسال نیز معاون اداره کل نظارت بر فرآورده‌های غذایی سازمان غذا و دارو درباره مطلب منتشرشده در خصوص «سرایت بیماری خطرناک از طریق خفاش‌ها در خرماهای بم با تأکید بر اینکه در بم به ندرت خفاشی دیده می‌شود که بخواهد دستاویز چنین شایعاتی پیرامون خرماهای آن باشد، اظهار داشت: جای بسی تأسف دارد که ساخت و انتشار شایعات در خصوص فرآورده‌های غذایی به تفریح جذابی در کشور ما تبدیل شده است و حالا حالاها قصد فروکش ندارد.»
صباح با بیان اینکه آتش شایعات یک بار به‌بهانه خرماهای سمی‌شده توسط داعش فراگیر می‌شود و بار دیگر سخنش درباره خرماهای بم پراکنده می‌شود، صراحتاً اعلام کرد: مطلب منتشرشده در خصوص ایجاد بیماری خطرناکی که از طریق خفاش به خرماهای بم سرایت کرده و هرگونه اخبار درباره آن تکذیب می‌شود.
تکرار هر ساله یک شایعه از کجا آب می‌خورد؟
تلاش برای خنثی‌سازی چنین شایعاتی از سوی مسئولان در حالی است که امسال رواج این شایعه حتی در خود کرمان نیز منجر به تحریم محصول منطقه توسط مردم شد و بیش از 30 تن محصول درجه یک کشاورزان ایرانی روی دست‌شان باقی ماند! اما واقعاً تکرار این ماجرا از کجا آب می‌خورد؟!
برخی معتقد هستند دو روایت در این زمینه وجود دارد؛ یکی مبنی بر اینکه شایعه مذکور پاتک انتشار اخبار درباره آلودگی خرمای عربستان سعودی به ویروس کرونا است که توسط نهادهای رسمی کشورمان منتشر شد و بنا بر آن زائران بیت‌الله الحرام را از خرید خرمای سعودی بازمی‌داشت.
دیگری مبنی بر آن است که شایعه توسط دلالان محلی منتشر شده که به طور معمول به دنبال تضعیف کشاورز و خرید محصول زیر قیمت اصلی در فصل برداشت هستند.
تحلیلگران امنیت سایبری تحلیل اول را جدی‌تر می‌دانند و معتقدند، بعید نیست خراب کردن بازار خرمای مشهور بم با شایعه آلودگی خفاشی(!) کار رقبای سعودی باشد کما اینکه ظاهراً کشاورزان بم نیز دلالان منطقه را نیز در این توطئه سایبری شریک می‌دانند. فرماندار بم ضمن تأکید بر سلامت خرمای این شهر می‌گوید: استان کرمان نخستین سطح زیر کشت خرما در کشور را دارد و خرمای بم به خصوص گونه مضافتی با کیفیت‌‌ترین خرمای تولیدی در کشور محسوب می‌شود که مشتری‌های ثابتی در 22 کشور مختلف دارد. این محصول مهم‌ترین محصول صادراتی استان بعد از پسته است. اما علاوه بر اصل موضوع انتشار چنین شایعاتی که توسط عده‌ای عامدانه و هدفدار صورت می‌گیرد، نکته اساسی دیگر دست به دست چنین شایعاتی توسط عده‌ای دیگر است که بنا به ضعف تحلیلی و صرف حضور در فضای مجازی ناخواسته بازار خرمای بم را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند.
گویی فراموش کرده‌اند مردم زلزله زده شهر بم در گرمای طاقت‌فرسای این شهر که بسیاری از عزیزانشان را به غم‌انگیز‌ترین شکل ممکن در کام مرگ فرو برد، با زحمت بسیار در طول سال برای تولید با‌کیفیت‌‌ترین خرما متحمل زحمت می‌شوند. اقتصاد میلیون‌ها خانوار کرمانی که وابسته به نخلستان‌ها و تولید خرما و صنایع وابسته است در حالی برای چندمین سال متوالی تحت الشعاع شایعات فضای مجازی قرار می‌گیرد که تلاش رسانه‌های رسمی برای خنثی‌سازی چنین شایعه‌سازی و ضربه زدن به اقتصاد تک‌محصولی در جه یک منطقه، به بن بست می‌خورد. سرمنشأ ماجرا هر چه که بوده و هست، نشانه‌ای آشکار از بی‌هزینه بودن تروریسم سایبری در حوزه اقتصاد در کشورمان است و روایتی متواتر از این حقیقت که دولت در ایران بر فضای مجازی مسلط نیست.
منبع: روزنامه جوان
