شطرنج بی‌وزیر
نگاهی به گزینه‌های وزارت علوم در چند سال اخیر
آموزش عالی طی چند سال اخیر و در زمان انتخاب گزینه برای این وزارتخانه همواره با چالش روبه‌رو و بارها شاهد تغییر بوده است. این تغییر تا آنجا پیش رفت که در ماه‌های ابتدایی دولت یازدهم چندین نفر متصدی رسیدگی به آموزش عالی شدند تا جایی که در چهار و اندی سال گذشته وزارتخانه علوم بیشترین سرپرست را به خود دیده است، به طوری که این وزارتخانه هشت چهره را تجربه کرده و در انتظار نهمین است.
جعفر توفیقی یکی از افرادی بود که در آغاز کار دولت اول روحانی 67 روز، سرپرست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بود. البته روحانی ابتدا جعفر میلی‌منفرد را به‌عنوان گزینه نهایی خود برای تصدی وزارت علوم معرفی کرد اما او موفق به اخذ رای اعتماد از مجلس نشد. پس از رای عدم اعتماد مجلس به جعفر میلی‌منفرد، در چنین شرایطی حسن روحانی، جعفر توفیقی را به‌عنوان سرپرست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تعیین کرد تا او برای مدتی سکاندار این وزارتخانه عریض و طویل شود.
رضا فرجی‌دانا پس از 67 روز از سرپرستی توفیقی بر وزارت علوم، در حالی که پیشتر پیش‌بینی می‌شد او پس از سرپرستی وزارت علوم برای تصدی وزارت معرفی شود، حسن روحانی در نامهای رضا فرجی‌دانا را برای این سمت معرفی کرد. فرجی‌دانا اما برخلاف میلی‌منفرد توانست پارلمان را با خود همراه کند و رای اعتماد نمایندگان برای تصدی وزارت علوم را به دست آورد. اما او تنها 9 ماه و ۱۶ روز توانست بر صندلی این وزارتخانه تکیه بزند و با «نه» مجلس به عملکردش در 29 مرداد اولین وزیر کابینه یازدهم استیضاح شد و نتوانست برای بار دوم اعتماد نمایندگان را کسب کند و از ادامه همکاری با دولت بازماند.
محمدعلی نجفی رئیس دولت یازدهم پس از استیضاح رضا فرجی‌دانا وزیر علوم، طی حکمی محمدعلی نجفی را به سرپرستی این وزارتخانه منصوب کرد. اما همان زمان در حالی که بسیاری منتظر بودند تا «سرپرست» این بار «وزیر» شود برخی اعلام کردند او چون «نه» مجلس را در کارنامه خود دارد، نمی‌تواند شانسی برای ماندن در این وزارتخانه داشته باشد. در چنین شرایطی بار دیگر چشم‌ها به قلم روحانی دوخته شد تا ببینند این بار نام چه کسی را برای تصدی این شغل می‌نویسد.
محمود نیلی احمدآبادی محمدعلی نجفی دو ماه سرپرستی این وزارتخانه را برعهده داشت. قرعه این بار به نام محمود نیلی احمدآبادی افتاد تا شانس خود را مجلس امتحان کندو مهر سال 93 بود که حسن روحانی طی نامهای نیلی احمدآبادی را به‌عنوان وزیر پیشنهادی علوم، به مجلس معرفی کرد، اما او نیز موفق به کسب رای اعتماد از مجلس نشد.
فخرالدین احمدی دانش‌آشتیانی وقتی محمود نیلی احمدآبادی نتوانست از بهارستان‌نشینان رای اعتماد بگیرد نام فخرالدین احمدی دانش‌آشتیانی بر سر زبان‌ها افتاد و خبر رسید که او قرار است سکاندار وزارتخانه علوم شود. خبری که در کمتر از یک روز تایید شد و در 20 آبان سال 93 حسن روحانی طی نامهای به علی لاریجانی، احمدی دانش‌آشتیانی را برای تصدی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به مجلس معرفی کرد. اما دانش‌آشتیانی نیز همچون محمود نیلی احمدآبادی نتوانست مجلس را با خود همراه کند.
محمد فرهادی سرانجام در روزهای پایانی آبان سال 93 پس از عدم اعتماد مجلس به فخرالدین احمدی دانش‌آشتیانی در نامهای به علی لاریجانی، محمد فرهادی به‌عنوان پنجمین وزیر پیشنهادی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری معرفی شد و این بار نمایندگان مهر تایید بر عملکرد و برنامه‌های فرهادی زدند و او توانست با کسب رای اعتماد مجلس به‌عنوان آخرین وزیر دولت یازدهم شناخته شود.
حالا در ابتدای فعالیت دولت دوازدهم و معرفی نشدن وزیر علوم به‌عنوان تنها گزینه خالی کابینه، وزارت علوم تبدیل به چالشی‌ترین وزارتخانه برای دولت شده و تردیدها برای متصدی این وزارتخانه همچنان ادامه دارد. در این میان برخی نمایندگان مجلس ابراز نگرانی کردند و انتصاب سرپرست برای این وزارتخانه را نوعی بلاتکلیفی دانسته‌اند.
سرپرست یعنی بلاتکلیفی
علیرضا سلیمی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس معتقد است گذاشتن سرپرست برای وزارت علوم، یعنی بلاتکلیفی و این موضوع می‌تواند به آموزش عالی کشور ضربه بزند. به گفته او در آستانه سال تحصیلی جدید و بازگشایی دانشگاه‌ها بلاتکلیفی وزارت علوم درست نیست و شأن دانشگاه می‌طلبد که هر چه زودتر تکلیف سکاندار این وزارتخانه مشخص شود. در این میان دیروز محمد فرهادی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به «ایسنا» گفت که به احتمال زیاد یکی از مسئولان تراز اول وزارت علوم گزینه سرپرستی این وزارتخانه است.
حالا باید منتظر بود و دید بالاخره کلید ساختمان شهرک غرب به چه کسی می‌رسد؟ چه کسی می‌تواند رای اعتماد نمایندگان مجلس را کسب کند؟