پایانی برای «پایان‌نامه‌های میدان انقلاب»
درباره کمیته تحقیقات دانشجویی و اینکه این تشکل تا چه اندازه مورد تایید وزارتخانه‌های مربوطه است، صحبت کنید.
از سال 89 با تلاش‌هایی که در دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی
صورت گرفت، توانستیم انجمن علمی علوم پزشکی را با قوانین وزارت بهداشت
تطبیق داده و بعد از آن کمیته تحقیقات دانشجویی را برای اولین‌بار که
به‌طور رسمی دارای جایگاه علمی است، ایجاد کنیم. آن زمان حتی یک دفتر کوچک
هم نداشتیم و در یک زیرپله فعالیت خود را شروع کردیم و حتی دانشجویان را در
گروه‌های 10 نفره آموزش می‌دادیم. در مرحله اول طرح‌های خوبی را از
دانشجویان گرفتیم و تمام دانشجویانی که در دوره‌های ما شرکت می‌کردند
تقریبا خودشان پایان‌نامه‌هایشان را نوشتند. بعد از سال 90 همان دفتر را هم
از ما گرفتند و بعد از این دو سال از این کمیته فاصله گرفتم تا اینکه از
آذر سال 94 تا امروز دبیر کمیته هستم و در این دوره نزدیک به دوساله
می‌توانم ادعا کنم که بزرگ‌ترین جنبش روبان‌سرخ درباره ایدز را در تهران و
سطح دانشگاه آزاد اسلامی برگزار کردیم. در هر ترم ۱۵ کارگاه آموزشی داریم
که ۳۰۰ دانشجو را آموزش می‌دهیم و تا سال گذشته ۱۲ هزار دانشجو را آموزش
دادیم.
درباره جایگاه این کمیته در دانشگاه آزاد اسلامی پزشکی بفرمایید؟
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی از لحاظ قوانین زیرنظر وزارت بهداشت
است و تنها تشکلی که در چارت تشکیلات علمی این وزارتخانه مورد تایید است،
کمیته تحقیقات دانشجویی است. این کمیته در دانشگاه پزشکی یک کمیته مرکزی و
در دیگر واحدهای پزشکی نیز تشکیلاتی دارد که هر دوسال یک‌بار با رای‌گیری
بین دانشجویان اعضای آن انتخاب می‌شوند. همچنین تمام احکامی که برای این
اعضا صادر می‌شود مورد تایید وزارت بهداشت است. در حقیقت کمیته تحقیقات
دانشجویی بستری است که به دانشجویان نگرش پژوهشی می‌دهد و این کار نیز از
طریق آموزش نحوه جست‌وجو در پایگاه داده‌ها، شناخت کلیدواژه‌ها، نحوه
دسته‌بندی داده‌ها، پیدا کردن ایده‌های جدید و... به دانشجویان انجام
می‌شود. متاسفانه فضای پایان‌نامه‌های ما اصلا به سمت ایده‌محوری نمی‌رود،
طبیعتا دانشجویانی که جزوه‌محور هستند هیچ‌وقت بحث پژوهش را به‌درستی آموزش
نمی‌بینند و نمی‌توانند در پایان‌نامه‌های خود نیز آن را اعمال کنند، از
این رو وظیفه کمیته تحقیقات دانشجویی این است که علاوه‌بر پژوهش‌محورکردن
دانشجویان به‌دنبال ایجاد بسترهای مناسب برای عملیاتی‌کردن ایده‌های
دانشجویان باشد؛ چراکه آموزش تئوری صرفا کاربردی نیست.
در مقابل کمیته تحقیقات دانشجویی کار موازی انجام شده است؟
وجود باشگاه پژوهشگران جوان حرکت موازی با کمیته تحقیقات دانشجویی است و
از سوی دیگر وجود انجمن‌های علمی که از سوی وزارت بهداشت تاییدیه ندارند.
اگر قرار است تنها باشگاه پژوهشگران جوان داشته باشیم تکلیف‌مان را مشخص
کنند.
همچنین نباید فراموش کنیم که دانشجویان در آینده به مقام استادی می‌رسند و
اگر دانشجویان در این مقطع کارهای پژوهشی را تجربه نکنند، زمانی که به
درجه استادی برسند میلی برای حرکت به این سمت نداشته و کیفیت کارهای پژوهشی
کشور افت پیدا می‌کند. با این حال باید بگویم که هم استادان و هم
دانشجویان ما پتانسیل کارهای پژوهشی را دارند و اگر نگاه پژوهش‌محور در
دانشگاه‌ها شکل بگیرد، دیگر معضل پایان‌نامه‌های ما حل شده و شاهد
پایان‌نامه‌های میدان انقلابی در دانشگاه‌ها نخواهیم بود.
تا چه اندازه خود دانشجویان انگیزه کارهای پژوهشی دارند؟
طبیعتا‌انگیزه پژوهشی باید از بالا به دانشجویان منتقل شود، البته سیکل
مدیریتی ما به‌نحوی است که از سوی دانشجویان این‌انگیزه وجود دارد، ولی
وقتی به سمت سطوح مدیریتی می‌رود، این انگیزه به دلیل وجود موانع متعدد از
بین می‌رود. در حقیقت دانشجویان ما به ابزار مدیریت برای رسیدن به منافع
حوزه مدیریت تبدیل شده‌اند.
درباره وضعیت بودجه‌ای کمیته تحقیقات دانشجویی صحبت کنید.
هنوز هیچ ردیف‌بودجه‌ای برای این کمیته در دانشگاه آزاد اسلامی تعریف نشده
است؛ چراکه همچنان ما را به‌طور رسمی داخل چارت سازمانی دانشگاه آزاد
اسلامی به شمار نمی‌آورند. به عبارت دیگر با وجود اینکه ما تنها تشکل علمی
رسمی مورد تایید وزارت بهداشت در دانشگاه آزاد اسلامی علوم پزشکی هستیم،
ولی هنوز ردیف‌بودجه‌ای برای ما در نظر گرفته نشده است و تمام دانشجویانی
که در این کمیته فعال هستند نه‌تنها رایگان به فعالیت می‌پردازند، بلکه از
خودشان نیز هزینه می‌کنند تا بتوانیم دوره‌های مختلف را برگزار کنیم. البته
هیچ بستری برای اینکه بتوانیم از طرح‌های تحقیقاتی دانشجویان حمایت کنیم،
نداریم.
درباره حمایت از طرح‌های تحقیقاتی و ایده‌های جدید توضیح دهید.
امیدواریم با توجه به اینکه علی‌اکبر ولایتی خود از استادان و پژوهشگران
شناخته‌شده بین‌المللی هستند و همچنین با توجه به سابقه علمی و مدیریتی
فرهاد رهبر، شاهد تحول اساسی در دانشگاه آزاد اسلامی در بحث پژوهش باشیم.
ایده‌هایی که توسط دانشجویان مطرح می‌شود، تا چه اندازه کاربردی بوده و می‌توانند مشکلات کشور را در حوزه سلامت برطرف کنند؟