با توجه به اینکه برجام مدل رسیدن به تعریفهای دوجانبه درباره برنامه هستهای را پذیرفته، کمیسیون بسط این مدل را به سایر حوزههای امنیت ملی ایران بسیار مخاطرهآمیز میداند.
به گزارش گروه دیگر رسانههای خبرگزاری دانشجو، آقای آشنا پیشنهاد دکتر جلیلی درباره مطالعه متن برجام را برنتابیده و به سخره گرفته است. اما من پیشنهاد میکنم ایشان پس از دو سال، حتما بخشهایی کوتاه از متن گزارش کمیسیون ویژه بررسی برجام را - که ۱۲ مهر ۱۳۹۴ در صحن مجلس شورای اسلامی قرائت شد - مجددا مطالعه کند و نگاه کارشناسی و نه سیاسی را به بخشهای مرتبط با تعهدات آمریکا و پیشبینی رفتار خصمانه آن کشور علیه ملت ایران در آینده و اوضاع امروز تحریمها دوباره مرور کند:
جمعبندی کلی کمیسیون آن است که مجموعه نقاط ضعف برجام و قطعنامه ۲۲۳۱، محصول تلاش آمریکا برای تبدیل کردن برجام به ابزاری برای مهار راهبردی ایران و همچنین ایجاد زیرساختی برای نفوذ در کشور به بهانه فضای پسابرجام بوده است.
تدابیر رهبر معظم انقلاب اسلامی، ایستادگی و مقاومت مردم، توانمندیهای دفاعی بالای کشور و عمق استراتژیک منطقهای و جهانی ایران اسلامی سبب پریشان خاطری آمریکا و همپیمانان منطقهای و جهانی آن شده است.
اظهارات رسمی مقامهای آمریکایی نشاندهنده اراده طرف آمریکایی برای تداوم تحریمها تحت عناوین غیرهستهای و سیاسی است که به هیچ وجه مورد قبول نخواهد بود.
برجام در برخی مواد کلیدی مبتنی بر عدم اعتماد به آمریکا بنا نهاده نشده است. متن برجام اساساً بر این مبنا بنا شده که آمریکا ارادهای برای اقدام خصمانه علیه ایران نخواهد داشت یا گویا اقدام به این امور هزینه سیاسی برای دولت آمریکا در پی داشته و او را منع میکند درحالیکه اساساً آمریکا در سوابق تصمیمات یکجانبه خود در جهان نشان داده است که براساس منافعش عمل خواهد کرد.
مسؤولان آمریکایی از جمله رئیسجمهور این کشور به صراحت اذعان داشته اند که تنظیم این توافق را با پیش فرض دشمن بودن ایران بنیان نهادهاند و در بیانی صریح، سازوکارهای محدودکننده، محرومکننده و محکومکننده موجود در برجام بر علیه ایران را به رخ میکشند.
با توجه به اینکه برجام مدل رسیدن به تعریفهای دوجانبه درباره برنامه هستهای را پذیرفته، کمیسیون بسط این مدل را به سایر حوزههای امنیت ملی ایران بسیار مخاطرهآمیز میداند؛ چه اینکه اظهارات مقامهای سیاسی آمریکا و همپیمانان او بارها بر تکثیر استفاده از این مدل در سایر امور غیرهستهای از جمله حل سایر منازعات بین ایران و غرب تأکید کردهاند و اساساً دستیابی به برجام را گام اول از سلسله اقدامات خود میدانند.
توافق برجام هیچگونه ضمانت اجرائی حقوقی و قانونی به جز قطعنامه غیرالزامآور ۲۲۳۱ شورای امنیت ندارد و هر یک از اطراف توافق در هر زمان که اراده کند میتواند اجرای آن را متوقف ساخته و تحریمها علیه ایران را بازگرداند؛ لذا با توجه به اقدامات اساسی ایران در تغییر و تحدید صنعت و برنامه هستهای، این معادله از نظر بازگشت پذیری و حقوقی برای ایران مخاطره آمیز ارزیابی میشود.
کمیسیون پس از استماع نظرات تیم مذاکره کننده، بررسی متون و جمعبندی نظرات متعدد، به این ارزیابی نرسیده است که مفهوم لغو تحریم به معنای برچیده شدن زیرساخت قانونی تحریمها در برجام وجود دارد و جز در موارد معدود و بسیار کم اهمیت، در تمامی موارد تحریمها تعلیق و یا توقف در اجراء شده و زیرساخت قانونی آنها حفظ میشود و این امر تأمینکننده هدف ذاتی ایران از مذاکرات نیست.
طبق برجام، اتحادیه اروپا ـ. که طرف مذاکره ایران بوده است ـ. از لغو تحریمها خودداری کرده و صرفاً آنها را به حالت تعلیق درآورده است که مورد قبول نیست. تعلیق تحریمها به معنای حفظ ساختار آنها است که امکان بازگشتپذیری فوری را به آنها میدهد.
استنباط کمیسیون با بررسی متن برجام و توجه به مفاد مواد ۳۶ و ۳۷ برجام (مکانیسم ماشه) آن است که هر یک از کشورهای طرف مذاکره میتواند با ادعای اینکه ایران به تعهدات خود در برجام عمل نمیکند، بدون اینکه نیاز باشد این ادعا مورد تأیید قرار گیرد، نه تنها تحریمهای خود را بازمیگرداند، بلکه با شکایت به شورای امنیت، ظرف ۳۰ روز موجب اعمال مجدد تحریمهای شورای امنیت نیز میشوند.