در اروپا و آمریکا هنگامی که سوز برف بر پوست صورت احساس شود و بوی کاجهای تزئینشده کریسمس شامه را پر کند، بهترین زمان برای نگاه به سالی است که گذشت؛ نگاهی به پستیها و بلندیها، ضعفها و قوتها و خوشیها و ناخوشیها تا بتوان با یک جمعبندی خوب و برنامهریزی بهتر برای سال پیشرو تصمیمگیری کرد. در زمینه سینما هم بسیاری از روزنامهها، مجلات، وبسایتها و برنامههای تلویزیونی تخصصی به صورت سنتی این جمعبندیهای سالانه را انجام میدهند. بد نیست به همین مناسبت نگاهی بیندازیم به مهمترین فیلمها و اتفاقات سینمایی سال 2017 هالیوود.
فاجعه زمستانی اسکار
با قطعیت میتوان گفت در سه ماهه ابتدایی سال 2017، هیچ اتفاقی در عالم سینما مهمتر از اسکار نبود. روز 26 فوریه، وقتی هشتادونهمین دوره مراسم جوایز سالانه آکادمی علوم و هنرهای فیلمسازی آمریکا با اجرای جاستین تیمبرلیک افتتاح شد، هیچکس فکرش را هم نمیکرد به فاصله چند ساعت یکی از بزرگترین رسواییهای تاریخ نزدیک به ۹ دههای اسکار رقم بخورد. درحالی که همهچیز مطابق پیشبینیها در حال رخ دادن بود و «لالالند» فیلم موزیکال و تحسینشده دیمین شزل میرفت که نام خودش را در کنار فیلمهایی مثل «پدرخوانده»، «ربکا» و «لورنس عربستان» قرار دهد فی داناوی و وارن بیتی روی سن آمدند تا در غفلت مسئول کمپانی پرایس واترهاوس کوپرز جایزه بهترین فیلم را اهدا کنند. آنها نام «لالالند» را خواندند و این برای همه به جز دو نفری که نتیجه رایها را میدانستند، کاملا عادی بود. ناگهان برنامه متوقف شد. فضای روی سن به هم ریخت و تهیهکننده فیلم دیمین شزل اعلام کرد که اثرش برنده اسکار نشده و ساخته همجنسبازانه بری جنکینز مهمترین جایزه شب را برده است. شوک ناشی از این اتفاق با بیانیههای عذرخواهی و پشیمانی پرایس واترهاوس کوپرز و آکادمی ادامه یافت تا مراسمی که قرار بود تبدیل به بزرگترین تجمع ضدترامپ در هالیوود شود به بدترین شکل ممکن و با شرمندگی شدید اعضای صنعت سینمای آمریکا به پایان برسد. احتمالا خوشحالترین مرد بعد از این رسوایی رئیسجمهور جدید ایالات متحده بود.
بهار فصلی برای همه
با آغاز ماه مارس سر و کله فیلمهای پرفروش آرامآرام پیدا شد. دیزنی با «دیو و دلبر» حاشیهسازی و فروش را با هم آغاز کرد. بیل کاندون، کارگردان فیلم رسما اعلام کرد که شخصیت لوفو در اثر موزیکالش همجنسباز است؛ چیزی که نگرانی بسیاری از خانوادههایی را به همراه داشت که میخواستند فیلم را برای فرزندان زیر سن قانونی خود به نمایش درآورند. چنین اتفاقی از سوی دیزنی بیسابقه بود؛ شرکتی که همیشه شعار همراهی با خانوادهها را سر داده است.
شهر هنگار در ایالت آلاباما فیلم را نمایش نداد. روسیه در ابتدا «دیو و دلبر» را توقیف کرد و بعد از مدتی با ردهبندی سنی بالای 16+ سال آن را روی پرده برد. در مالزی هم ابتدا قرار بود یک صحنه از فیلم سانسور شود اما درنهایت شورای نظارت این کشور هم با ردهبندی سنی موافقت کرد. شرکت ملی سینمای کویت که بیشتر سالنهای این کشور حاشیه خلیجفارس را هم برعهده دارد نیز از اکران ساخته بیل کاندون سر باز زد.
با همه اینها اما فروش «دیو و دلبر» به خاطر حضور بازیگران پرتعداد و محبوبش و همینطور برخورداری از فضای موزیکال و فانتزی بسیار بالا بود و با 26/1میلیارد دلار تبدیل به پرفروشترین فیلم سال سینماهای جهان شد.
در همین فصل قسمت هشتم مجموعههای «سریع و خشن»، «محافظان کهکشان 2» و «دزدان دریایی کارائیب: مردان مرده قصه نمیگویند» هم روی پردههای سینمای جهان رفتند که به ترتیب با فروشهای 23/1 میلیارد دلار، 863 و 794 میلیون دلار در رتبههای دوم، هفتم و دهم پرفروشترین فیلمهای جهان قرار گرفتند. مخاطبان سینمای هنری هم در بهار هرسال منتظر برگزاری جشنواره بینالمللی فیلم کن هستند؛ مراسمی که هفتادمین ورژن آن، 17 تا 28 می در سواحل جنوب فرانسه و منطقه کوت دازور برگزار شد. داوران هیاتژوری امسال این فستیوال به ریاست پدرو آلمادوار در پایان نخل طلای جشنواره را به فیلم «مربع» ساخته روبن اوستلوند از سوئد اهدا کردند.
پاروی پولها در تابستان
با پایان یافتن مدارس در فصل تابستان، همیشه این مقطع زمانی پرطرفدار برای اکران فیلمهاست. درست در هفتادوپنجمین سالگرد «تولد زن شگفتانگیز»، جدال ابرقهرمانها را وارنر و دیسی با «واندر وومن» پرقدرت آغاز کردند؛ فیلمی که اگرچه بیشتر شبیه بازیهای کامپیوتری بود اما به خاطر مضامین فمنیستیاش با پوشش رسانهای گستردهای اکران شد.
شخصیتی خیالی که سال 2016 در اقدامی عجیب تبدیل به سفیر سازمان ملل متحد در امور زنان شده بود حالا برای نخستینبار سوژه یک فیلم سینمایی مستقل بود و آنقدر در سانههای جریان اصلی مورد تبلیغ قرار گرفت که با وجود همه ضعفهای تکنیکی و محتوایی خودش بیش از 821میلیون دلار فروخت و نهمین فیلم پرفروش سال لقب گرفت. حدود سه هفته بعد هم مارول و دیزنی از فیلم «مرد عنکبوتی: بازگشت به خانه» رونمایی کردند که گوی سبقت را از زن شگفتانگیز ربود و با 880 میلیون دلار پنجمین فیلم پرفروش سال شد.
در ماه جولای کریستوفر نولان با فیلم «دانکرک»، سه سال پس از «در میان ستارگان» به سینما برگشت. فیلم جدید او آنقدر مورد توجه مخاطبان قرار گرفت که با فروش بیش از 525 میلیون دلاریاش تبدیل به پرفروشترین فیلم تاریخ سینما با موضوع جنگ جهانی دوم شد.
اما بدونشک شگفتی سال گیشههای سینما مختص «گرگ جنگجوی 2» بود. فیلمی چینی که بدون هیچگونه حمایتی از سوی هالیوود ساخته و اکران شد و با استقبال مردم سرزمین اژدهایان به عدد عجیب 870 میلیون دلار رسید که آن را ششمین اثر پرفروش سال کرد.
ورشکستگان و رسوایان
سال 2017 برای بسیاری از ستارهها و کارگردانها سال منحوسی بود. سالی که میتواند روی آینده کاریشان تاثیر بسزایی بگذارد. خیلی از کارگردانها و بازیگرانی که اسمشان فروشهای صدها میلیون دلاری را رقم میزد، امسال با شکستهای عجیبی مواجه شدند. اولین نفر گور وربینسکی است؛ فیلمسازی که با سهگانه اول «دزدان دریایی کارائیب» و «رنگو» سود خوبی به تهیهکنندگان رساند امسال با «درمانی برای بهبود» یکی از بزرگترین ورشکستگان سال است. فاکس قرن بیستم 40 میلیون دلار روی این اثر سرمایهگذاری کرده بود اما فقط 26.6 میلیون دلار از آن بازگشت.
رسوایی اخلاقی هاروی وینشتاین، مغول سرشناس هالیوودی که سالها سرنوشت برخی مجسمههای طلایی اسکار را یک تنه تغییر میداد و در پی آن موج علنی شدن رسواییهای اخلاقی در هالیوود هم موجبات شکست برخی فیلمها را رقم زد. ازجمله «تب گل لاله» از کمپانی وینشتاین که حتی نصف بودجهاش هم نفروخت.
در میان فیلمهای شکستخورده گیشه امسال نام چهار فیلم مهم هم دیده میشود؛ «مادر» دارن آرانوفسکی، «شاه آرتور» گای ریچی، «بلید رانر 2049» دنی ویلنو و «شبح درون پوسته» روپرت سندرز که هر چهار فیلم از حضور بازیگرانی مثل جنیفر لورنس، جود لاو، ریان گوسلینگ، هریسون فورد، جرد لتو و اسکارلت جوهانسون استفاده کرده بودند اما با وجود اینکه ورشکست نشدند نتوانستند فروشهای خوبی را هم رقم بزنند تا از آنها بهعنوان بزرگترین شکستهای باکس آفیس یاد شود.
یادها
بررسی سال سینمای جهان را با یاد نامهایی به پایان میبریم که از میان ما رفتند. 25 ژانویه، هنوز 2017 شروع نشده سر جان هارت بازیگر نامزد اسکار و برنده گلدنگلوب فیلمهای «مردی برای تمام فصول»، «قطار سریعالسیر نیمهشب»، «بیگانه»، «مرد فیلنما» و «هری پاتر» در 77 سالگی دار فانی را وداع گفت. 23 می بریتانیاییها یک چهره سرشناس دیگر را هم از دست دادند؛ سر راجر مور.
فانتزیترین جیمز باند تاریخ سینما با فیلمهای «زندگی کن و بگذار بمیرد»، «مردی با تپانچه طلایی»، «جاسوسی که عاشقم بود»، «مون ریکر»، «اختاپوسی»، «فقط به خاطر چشمان تو» و «نمایی به یک قتل» نام خودش را بهعنوان مامور 007 امای شش سر زبانها انداخت. او در آستانه 90سالگی در سوئیس از دنیا رفت.
آدام وست، بازیگر نقش بتمن در سریال دهه 60 این ابرقهرمان که در 88 سالگی فوت کرد. اگرچه تعداد درگذشتگان صنعت سینمای امسال از مرز 200 نفر میگذرد اما احتمالا سرشناسترین فرد در میان آنها جری لوییز، کمدین سرشناس آمریکایی است. بازیگری که 91 سال عمر کرد، در بیش از 70 فیلم و سریال نقشهای عموما کمدی برعهده گرفت و فقط یک بار نامزد جایزه گلدنگلوب شد.
لوییز در سال 2009 از سوی آکادمی جایزه بشردوستانه ژان هرشولت را به خودش اختصاص داد. سال 2017 با تمام ویژگیهای منحصربهفرد خودش به پایان رسیده و باید ببینیم اتفاقات سینما در سال 2018 چطور رقم میخورد. سالی که بسیار رقابتی شروع میشود و مخاطبان سینما امیدوارند با فیلمهای خوب تا پایان، رقابتی باقی بماند.
منبع: فرهیختگان