به گزارش گروه دیگر رسانه های خبرگزاری دانشجو، پس از گذشت حدود دو سال از بحران در روابط بین کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در پی اختلافات عربستان و قطر که منجر به محاصره قطر توسط عربستان و دیگر متحدانش شد در هفته های گذشته شاهد تحرکاتی بوده ایم که حکایت از بهبود روابط دوحه و ریاض دارد.
در زمان محاصره قطر این ایران و ترکیه بودند که با گشودن مرزهای هوایی و دریایی خود به روی قطر، این کشور را از تبعات این محاصره مصون داشتند.
در ادامه در گفتگویی با «لوجیانو زاکارا» استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا شعبه قطر به بررسی ابعاد نزدیکی احتمالی قطر و عربستان و اثرات آن آن بر روابط دوحه با آنکارا و تهران پرداخته شده است.
*وزیر امور خارجه قطر در جریان «گفتگوهای مدیترانه ای» در رم پایتخت ایتالیا، عنوان داشت که قطر از اخوان المسلمین و اسلام سیاسی حمایت نکرد ه است. آیا اظهارات وی می تواند تغییر در سیاست خارجی این کشور تلقی شود؟
با توجه به شواهد اخیر که حاکی از نزدیکی بین عربستان سعودی و قطر می باشد، از جمله سفر ناخواسته وزیر امور خارجه قطر به ریاض در ماه نوامبر و تحولات مربوط به جام حذفی فوتبال خلیج فارس که با حضور تیم های فوتبال کشورهایی که در محاصره قطر مشارکت داشتند در دوحه در حال برگزاری است، سخنان وزیر امور خارجه قطر را مطمئناً می توان به مذاکره ای که میان هر دو کشور برای کاهش تنش در حال انجام است نسبت داد. پیش بینی اینکه آیا این به معنای تغییر در سیاست خارجی کلی قطر است، دشوار می باشد. با این وجود من انتظار تغییر بزرگی را ندارم.
*بنا بر گزارش رویترز، وزیر امور خارجه قطر حدود یک ماه پیش به ریاض سفر کرده بود و در آن جا اعلام کرد که کشورش دیگر از اخوان المسلمین پشتیبانی نخواهد کرد. آیا چنین چیزی می تواند بر روابط آنکارا و دوحه تأثیر بگذارد؟
روابط ترکیه و قطر برای هر دو کشور استراتژیک و از اهمیت بالایی برخوردار است و ترکیه برای غلبه بر اثرات منفی محاصره قطر بسیار موثر بود. با وجود این واقعیت که ترکیه ممکن است به دلیل تغییر در سیاست خارجی قطر تحت تأثیر منافع سیاست خارجی این کشور باشد روابط دوکشور بدون تغییر باقی خواهد ماند. ترکیه می داند که شورای همکاری خلیج فارس علی رغم اختلافات آنها، فضای طبیعی منطقه ای برای عربستان سعودی و قطر است و ترکیه، قطر را برای اینکه به گونه ای دیگر عمل کند تحت فشار قرار نمی دهد.
*آیا اقدامات اخیر قطر بر همکاری های نظامی و سیاسی این کشور با ترکیه سایه خواهد انداخت؟
اینطور فکر نمی کنم.
*قطر و کویت اخیراً به ائتلاف دریایی پیشنهادی ایالات متحده در خلیج فارس پیوسته اند. از طرف دیگر ایران از آنها دعوت کرده است تا در ابتکار صلح هرمز (امید) بپیوندند. شما آینده ابتکار صلح هرمز ایران را چگونه می بینید؟
اگرچه ابتکار صلح هرمز با توجه به ساحل جنوبی خلیج فارس مورد توجه قرار گرفت، اما هیچ پیشرفتی در این زمینه مشاهده نشد. مطمئناً مشارکت اعضای شورای همکاری خلیج فارس در ائتلاف های نظامی جدید که ممکن است ایران به عنوان هدف اصلی آنها باشد، با هرگونه ترتیب امنیتی که شامل ایران باشد ناسازگار است. با وجود حمایت های روسیه و چین، اگر در ابتکار صلح هرمز در کوتاه مدت هیچ پیشرفتی مشاهده نشود، این پیشنهاد قطعاً رها یا رد خواهد شد.
* پیشرفت روابط عربستان و قطر آیا می تواند بر روابط تهران و دوحه تأثیر بگذارد؟
اگر ایران به عنوان برگ چانه زنی برای آشتی قطر و عربستان باشد، روابط تهران و دوحه مستقیماً تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. برخی از موافقت نامه های تجاری و بازرگانی امضا شده لغو می شوند و یا به مرحله اجرا در نمی آیند و مزایایی که ایران به دلیل نزدیکی جغرافیایی و تأمین کالا به دست می آورد قطعاً کاهش می یابد.
با این وجود، توجیه این مسئله که قطر روابط خود با ایران (و ترکیه) را قربانی می کند دشوار است زیرا ارزش استراتژیک این کشور نسبت به آنچه که قبل از محاصره انتظار می رفت، مهم تر شده است. در صورت بروز فصل جدید در بحران شورای همکاری خلیج فارس، قطر دیگر نمی تواند روی ایران حساب کند.