حجت‌الاسلام عالی: راهکاری مهم برای افزایش رزق/ چه زمانی نعمت‌ها وبال انسان می‌شوند؟

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، حجت‌الاسلام عالی در برنامه «ایوان بهشت» با اشاره به اینکه انسان می‌تواند با وسعت ظرف وجودی خود قابلیت دریافت ارزاق خدا را بیابد، گفت: خداوند دارای رزق بی‌نهایت، علم بی‌نهایت، مغفرت بی‌نهایت است و در اصل تمام کمالات در خداوند محدود نیست. کسی که وجودش وسعت داشته باشد، خداوند هم بی‌منت عطا می‌کند. مهم این است که سهم ما از این بی‌نهایت‌های خدا چقدر است. سهم ما به اندازه ظرف ما است. اگر ظرف وجودت بزرگ باشد، عطا می‌کند. اگر تمام انسان‌ها از ابتدای تاریخ تا انتها، ظرف وجودی‌شان بر فرض محال به اندازه اهل بیت وحی (ع) باشد، خداوند عطا می‌کند. اگر ما محرومیم، چون محدودیم. به تعبیر قرآن «أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَسالَتْ أَوْدِیَةٌ بِقَدَرِها» یعنی خدا از آسمان آبى نازل کرد که در هر درّه و رودى به اندازه گنجایش و وسعتش [سیلابى]جارى شد؛ پس هر ظرفی به اندازه خودش می‌گیرد. یک موقع این ظرف به اندازه یک حوض است، یک موقع به اندازه استخر، یک موقع هم گنجایش این ظرف به قدر دریا و یا زمانی ظرفی وارونه است. گنجایش ظرف‌ها حد گرفتن فیض را مشخص می‌کند. برخی با مقداری فیض هم خودشان را گم می‌کنند.

وی با اشاره به داستانی از تاریخ صدر اسلام گفت: فردی به نام «ثعلبه انصاری» از اهالی مدینه بود. او از شدت تنگدستی به پیامبر صلی‌الله علیه و آله شکایت برد و از ایشان خواست برایش دعا کنند. پیامبر فرمود: «ثروت اندکی که شکرش را ادا کنی بهتر از فراوانی است که توان آن را نداشته باشی.»، اما با اصرار ثعلبه آن حضرت برایش دعا کرد؛ به گونه‌ای که در اندک زمانی بر شمار گوسفندانش افزوده شد. به قدری وسعت رزق یافت که دام او در مدینه جا نمی‌شد بنابراین دور از شهر جایی تهیه کرد طوری که به نماز‌های پیامبر نمی‌رسید. ایام جمع‌آوری زکات شد. حضرت مأموران زکات را نزد او فرستاد. گفت مگر ما یهودی هستیم که جزیه دهیم. به پیامبر اطلاع دادند. حضرت سه مرتبه فرمود وای بر ثعلبه.

وی با تأکید بر اینکه رزق فقط مادی نیست، گفت: در زیارت عاشورا خطاب به خداوند می‌گوییم «أَللّهُمَّ ارْزُقْنی شَفاعَةَ الْحُسَیْنِ یَومَ الْوُرُودِ»؛ پس شفاعت امام حسین (ع) یک رزق عظیم است. همچنین علم رزق است؛ آبرو رزق است. به ثروت و روزی مادی صرفاً رزق نمی‌گویند.

حجت الاسلام عالی یکی از راهکار‌های مهم در جلب رزق خدا و وسعت ظرف وجودی را شکر معرفی کرد و گفت: گاهی با همان چیزی که به من عطا نکرده، با خدا دعوا می‌کنیم. یکی از راهکار‌هایی که ظرف وجود انسان را بیشتر و به دنبال آن عطا‌های خدا را افزایش می‌دهد، شکر است؛ یعنی انسان آنچه خدا به او عطا کرده، ببیند و بعد شکر کند؛ آن وقت خدا هم بیشتر می‌کند. اصلاً هضم نعمت، شکر است؛ یعنی نعمت‌های خود را به خدا وصل کنی. اصلاً نعمت پلی بین ما و خدا است. اگر کسی این پل را نزند و شکر نکند، نعمت، وبال گردنش می‌شود. وقتی نعمت را هضم کردی، خداوند بیشتر می‌دهد. اگر نعمت را پلی بین خود و خدا ندانی، در روز قیامت وبال می‌شود.

وی با اشاره به داستانی از امام رضا علیه‌السلام گفت: نقل است فردی نزد امام هشتم آمد و گفت من فقیرم. امام یک حبه انگور به او داد، اما جوان توجهی نکرد و تشکر هم نداشت. گفت که این به چه دردم می‌خورد؟ من می‌خواهم بدهی‌هایم را بدهم. همان زمان فرد دیگری آمد و حضرت یک حبه انگور به او داد. آن مرد تشکر کرد و بعد امام خوشه انگور را به او داد و او به شکرگزاری‌اش ادامه داد. امام ظرف انگور را به او داد و او همچنان به شکرگزاری ادامه می‌داد و حتی می‌گفت که من این حبه‌های انگور را نمی‌خورم و آن را در ظرف آبی می‌اندازم و آب را تبرک می‌کنم و به دیگران می‌دهم. برای حضرت قلم و کاغذ آوردند و حضرت درختی که آن انگور از آن چیده شده بود را به اسم آن فرد کردند. او همچنان به شکرگزاری ادامه می‌داد و امام تمام باغ انگور را به نام او نوشتند و او همچنان شکر خدا را می‌کرد و حضرت نهر آب را هم به اسم او نوشتند و با سند به او دادند. وقتی او رفت، امام فرمود: اگر به شکرگزاری پروردگارش ادامه می‌داد ما هم به بخشش خودمان ادامه می‌دادیم. آن جوان گفت که او چیزی نخواست و شما همه‌چیز به او دادید، اما من همه‌چیز خواستم و شما به من یک حبه انگور دادید! امام فرمود: اخلاق ما اهل بیت اخلاق رحمانی است و مگر نشنیده‌ای که خدا می‌فرماید: «لَئِنْ شَکَرْتُمْ‏ لَأَزیدَنَّکُمْ وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابی‏ لَشَدید»؛ اگر سپاسگزارى کنید، قطعاً [نعمتِ]خود را بر شما می‌‏افزایم و اگر ناسپاسى کنید، بى‏‌تردید عذابم سخت است‏.

این کارشناس دینی درباره این آیه افزود: همین آیه را به خوبی معنا نمی‌کنیم. خداوند می‌فرماید اگر شکر کنید، لَأَزیدَنَّکُمْ؛ خودتان را زیاد می‌کنم، ظرفتان را بزرگ می‌کنم. وقتی ظرف وجود کسی زیاد شد، خداوند هم نعمتش را زیاد می‌کند. متأسفانه زبان شکر کم است. خدا در قرآن از بندگانش گلایه دارد، می‌فرماید اندک بندگانم زبان شکر دارند؛ قَلیلٌ مِنْ عِبادِیَ الشَّکُورُ.

حجت‌الاسلام عالی دعای جوشن صغیر را منبع مناسبی برای زبان شکر دانست و گفت: امام کاظم (ع) در جوشن صغیر زبان شکر ما را باز می‌کند. می‌فرماید خدای من چه بسا بنده‌ای که به شامگاهان و صبحگاهان در آمد، بیمار و دردمند، در ناله و فریاد، در اندوهش به خود می‌پیچید و راه گریزی نمی‌یافت و خوردنی و نوشیدنی گوارایی نمی‌خورد و من در تندرستی و سلامت زندگی هستم؛ همه این‌ها از توست؛ پس تو را سپاس‌ای پروردگار توانای شکست‌ناپذیر و بردباری که شتاب نورزی، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر نعمت‌هایت از سپاسگزاران و در برابر عطاهایت از یادکنندگان قرار بده؛ لِنَعْمائِکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ وَ لِآلائِکَ مِنَ الذَّاکِرِینَ. امام در این دعا نقص‌ها را می‌بیند، یاد کمالات می‌افتد. بیماری‌ها را می‌بیند، یاد سلامتی که خدا به او عطا کرده، می‌افتد. نا امنی‌ها را می‌بیند، امنیتی که خدا به او داده یاد می‌کند. پس در مسائل مادی با پایین‌تر از خودمان بسنجیم تا بتوانیم شکر کنیم. در مسائل معنوی فرمودند خودتان را با بزرگان و شهدا مقایسه کنید.