کد خبر:۹۸۶۷۸
وقایع‌خوانی شکست هیمنه آمریکا از 13 آبان 58 تاکنون
بت شکسته
سریال تحقیر و شکست آمریکا از سال 58 تاکنون ادامه دارد و اعتباری که روزی امریکا را ابرقدرت کرده بود اکنون شدیدا به چالش کشیده شده است؛ این استیصال را می توان در نتیجه تهدیدهای آمریکا به عدم همراهی برخی کشورها با تحریم ایران مشاهده کرد.
وقتی انقلاب اسلامی با جانفشانی ملت بزرگ ایران و رهبری حکیمانه امام خمینی به پیروزی رسید هنوز صدای کرکسهایی که منتظر بودند تا لاشه انقلاب را به چنگال بکشند از ویرانه ها ی اوضاع سیاسی کشور شنیده می شد.
شرایط حاکم بر کشور هنوز سامان نیافته بود و امام برای استقرار موقعیت سیاسی و پایان دادن به هرج و مرج هایی که گاه از سوی گروهکهای التقاطی بر کشور تحمیل می شد فرمان تشکیل دولت موقت را به ریاست مهندس بازرگان صادر فرمود.
در وضعیت ناهنجار آن روزها سفارت آمریکا با همکاری برخی افراد خود فروخته توطئه علیه نظام تازه پا گرفته را در دستور کار داشت و با تربیت جاسوسهای داخلی درپی آن بود تا با بحران آفرینی، به تلافی پایان تسلط و چپاول بر ایران وضعیت را برای انقلاب ایران دشوارکند.
روشن بینی و دشمن شناسی امام اما سبب می شد دائما خطر آمریکا و ایادی وابسته داخلی او را هشدار داده و مردم را به هوشیاری دعوت کنند. روح استکباری آمریکا دائما توسط امام تذکر داده می شد و روشنگری در این زمینه ادامه داشت.
این شرایط باعث شد دانشجویان پیرو خط امام خشم انقلابی خود را بر سر سفارت آمریکا تخلیه کنند ودر 13 آبان 58 سفارت را به تسخیر در آورده و توطئه گران را به بند بکشند.
اما این حرکت انقلابی به چندعامل عمده وابسته است:
اولا توطئه آمریکا برای تضعیف و شکست انقلاب نوپا و جاسوس پروری برای نیل به مقاصد سیاسی سفارت که بعدها اسناد آن از سفارت بیرون آمد بر قشر هوشیار دانشجوی کشور و مردم فهیم محرز شده بود.
کارتر در کتاب خاطراتش می نویسد: «مهدی بازرگان... و اعضای کابینهاش که بیشتر آنها تحصیل کرده غرب بودند با ما همکاری داشتند. آنها از سفارت ما حفاظت میکردند و از ژنرال فیلیپ گاست... مراقبت به عمل میآوردند تا بدون خطر رفت و آمد کند و برای ما پیامهای دوستانه میفرستادند. بازرگان به طورعلنی اعلام کرد که مایل است با آمریکا روابط حسنهای داشته باشد، اما افراطیون طرفدار آیت اله خمینی برای او به صورت مشکلی درآمده بودند.»
انفعال دولت موقت در برابر آمریکا و ملایمت در رفتار و برقراری ارتباط بعضی عناصر دولت موقت با آمریکا در عین محرز بودن حقیقت حضور آمریکا در ایران خشم توفنده دانشجویان و حرکت انقلابی آنان را در تقابل با این خود باختگی و وطن فروشی توجیه پذیر می کرد.
امام خمینی اعتمادی به دولت موقت نداشت و از این رو در 9 آبان 58 طی سخنانی فرمودند: «ای جوان‌هایی که در مقابل توپ و تانک رفتید ای خواهرهایی که جوانان خود را از دست دادهاید... حفظ کنید خودتان را، نهضت خودتان را حفظ کنید ننشینید دیگران برای شما کار کنند، اینها برای شما کاری نمیکنند.»
ثانیا پناهندگی شاه به آمریکا و استقرار در آن کشور نشان دهنده شراکت آمریکا در خیانتها و جنایتهای شاه وحمایت از اوبود. از این رو تهاجم به منافع دولتی که مدافع شاه محسوب می شد توجیه منطقی داشت.
حضرت امام طی پیامی در 12 آبان 58 در اعتراض به پذیرش شاه از سوی رژیم آمریکا اعلام کردند: «دانشگاهیان، دانشآموزان و طلاب علوم دینی با قدرت تمام مبارزه خود را علیه آمریکا گسترش دهند.»
پس از تسخیر سفارت، دانشجویان مسلمان پیرو خط امام در بیانیه ای در تشریح علل اقدام انقلابی خود چنین می گویند:
«ما دانشجویان مسلمان پیرو خط امام از موضع قاطعانه امام در مقابل آمریکای جنایتکار به منظور اعتراض به دسیسههای امپریالیستی و صهیونیستی، سفارت جاسوسی آمریکا در تهران را به تصرف درآوردیم تا اعتراض خود را به گوش جهانیان برسانیم.»
«ما دانشجویان مسلمان پیرو خط امام از موضع قاطعانه امام در مقابل آمریکای جنایتکار به منظور اعتراض به دسیسههای امپریالیستی و صهیونیستی، سفارت جاسوسی آمریکا در تهران را به تصرف درآوردیم تا اعتراض خود را به گوش جهانیان برسانیم.»
امام از اقدام انقلابی امام چنین تجلیل می کنند:
آن مركزى هم كه جوانهاى ما رفتند گرفتند- آنطور كه اطلاع دادند- مركز جاسوسى و مركز توطئه بوده است. امريكا توقع دارد كه شاه را ببرد به آنجا مشغول توطئه، پايگاهى هم اينجا براى توطئه درست كنند، و جوانهاى ما بنشينند و تماشا كنند... توقع اين هست كه جانىِ دستِ اول ما را ببرند آنجا نگه دارند و حمايت از او بكنند، و اينجا هم مركز توطئه درست كنند، و مركز پخش چيزهايى كه توطئهگرى است درست بكنند، نمىدانم، همه چيزهايى كه مىخواهند بكنند، بكنند و ملت ما و جوانهاى ما و جوانهاى دانشگاهى ما و جوانهاى روحانى ما بنشينند تماشا كنند .جوانها توقع دارند در اين دنيا كه مملكتشان- كه اين قدر برايش زحمت كشيدند- دستشان باشد. وقتى مىبينند توطئه است كه مىخواهند كه دوباره برگردد به حال سابق و دوباره همه چيزشان به باد برود، نمىتوانند بنشينند. توقع نبايد باشد كه آنها بنشينند تماشا كنند. و آنها چپاولگريهايشان را كردند، حالا توطئه هاشان را بكنند و رشد پيدا بكند اين توطئه و چه بشود. جوانهاى ما بايد با تمام توجه و با قدرت اين توطئهها را از بين ببرند .
اقدامات آمریکا پس از تسخیر:
- بلوکه اموال ایران و تحریم اقتصادی
روز ۲۲ آبان ۱۳۵۸ دستور توقيف كليه دارايي‌هاي ايران در بانكهاي امريكايي و شعبه‌هاي خارجي آن صادر شد و خريد نفت از ايران متوقف شد.
در ۱۳ آذر، پانزده عضو شوراي امنيت تحت فشار امريكا به اتفاق آرا قطعنامه شماره ۴۵۷ را در محكوميت اشغال سفارت امريكا در تهران منتشر كردند.
در نهم دي 1358، شوراي امنيت سازمان ملل تحت فشار امريكا قطعنامه 461 را در موضوع مجازات‌هاي اقتصادي عليه ايران تصويب كرد و تا 17 دي به ايران مهلت داد تا گروگانهاي امريكايي را آزاد كند.
- حمله نظامی به طبس
شکست مفتضحانه در این حادثه به تحقیر آمریکا در جهان عمق بیشتری بخشید.نتیجه بخش نبودن گفتگوها برای آزادسازی گروگانها و ایستادگی قاطع امام در برابر این امر، آمریکا را بر آن داشت از اقدام نظامی برای پایان شکست سیاسی خود بهره گیرد.
امام خمینی پس از شکست آمریکا در این حادثه فرمود: کارتر باید بداند که با این عمل بسیار ناشیانه، حیثیت سیاسی خود را به صفر رساند و از ریاست جمهوری باید قطع امید کند. کارتر با این عمل خود ثابت کرد که قدرت تفکر را از دست داده است و از اداره یک کشور بزرگ مثل آمریکا عاجز است.
- قطع کامل روابط سیاسی با ایران در 20 فروردین 59
جيمي كارتر رئيس جمهور امريكا روز ۲۰ فروردين ۱۳۵۹ طي دستوري قطع روابط سياسي و بازرگاني با جمهوري اسلامي ايران را اعلام كرد. كارتر در سخنان خود راجع به قطع رابطه با ايران گفت:
«... مطالبات شاكيان امريكايي و شركتها، از اموال مسدود شده ايران در امريكا برداشت خواهدشد و مسئوليت بحران با شوراي انقلاب ايران است كه خود را پشت سر دانشجويان پنهان مي‌كند. اگر گروگانها آزاد نشوند، تصميمات شديد‌تري عليه ايران اتخاذ خواهد شد و امريكا با هم پيمانان خود اقدامات مقتضي به عمل خواهد آورد. هيچ ويزاي جديد براي ايرانيان صادر نخواهدشد وكليه ويزاهاي صادر شده پس از بحران باطل مي‌باشد...»
«... مطالبات شاكيان امريكايي و شركتها، از اموال مسدود شده ايران در امريكا برداشت خواهدشد و مسئوليت بحران با شوراي انقلاب ايران است كه خود را پشت سر دانشجويان پنهان مي‌كند. اگر گروگانها آزاد نشوند، تصميمات شديد‌تري عليه ايران اتخاذ خواهد شد و امريكا با هم پيمانان خود اقدامات مقتضي به عمل خواهد آورد. هيچ ويزاي جديد براي ايرانيان صادر نخواهدشد وكليه ويزاهاي صادر شده پس از بحران باطل مي‌باشد...»
پس ازاين تصميم، دفتر امام خميني اعلام كرد «نظر امام در مورد گروگانها عوض نشده و مثل گذشته سفارت و گروگانها تا تشكيل مجلس شوراي اسلامي و تعيين سرنوشت آنها توسط وكلاي مردم در دست دانشجويان باقي خواهد ماند..
امام خمینی سپس در بیانیه ای در این باره فرمودند:
ملت شريف ايران خبر قطع رابطه بين آمريكا و ايران را دريافت كردم. اگر كارتر در عمر خود يك كار كرده باشد كه بتوان گفت به خير و صلاح مظلوم است همين قطع رابطه است. رابطه بين يك ملت بپا‌خاسته براي رهائي خود از چنگال چپاولگران بين‌المللي با يك چپاولگرعالم خوار هميشه به ضرر ملت مظلوم و به نفع چپاولگر است . ما اين قطع رابطه را به فال نيك مي‌گيريم چون كه اين قطع رابطه دليلي بر قطع اميد دولت آمريكا از ايران است . ملت رزمنده ايران اين طليعه پيروزي نهائي را كه قدرت سفاكي را وادار به قطع رابطه يعني خاتمه دادن به چپاولگري ها كرده اگر جشن بگيرد حق دارد.
دستاوردهای بین المللی و داخلی تسخیر:
- سقوط دولت کارتردر انتخابات سال1980 و تکیه رونالد ریگان بر مسند ریاست جمهوری
علیرغم تلاش فراوان کارتر نتوانست بحران پدید آمده را مدیریت کند و برای بازگرداندن گروگانها با موضع کاملا قاطع امام روبرو شد. بدین ترتیب شکست در دیپلماسی به شکست او در انتخابات انجامید و قدرت به ریگان واگذار شد.
همیلتون جردن رییس ستاد انتخاباتی کارتر در انتخابات سال 80 میگوید: «برای من روشن بود که کلید انتخابات در دست کسان دیگر در آن سوی دنیا است که تصمیم وعملشان تا آخرین لحظه قابل پیش بینی نیست، کارتردرهواپیما به من گفت: عجیب است که سرنوشت انتخابات ریاست جمهوری کشور بزرگ ما نه در شیکاگو یا نیویورک بلکه در تهران تعیین میشود.»
- بیداری وشجاعت دولتهای مسلمان و جهان سوم
یكی از آثار شكست تلاش‌های آمریكا در جهت آزادی گروگانها و شكسته شدن‌ابهت این كشوردرمیان ملل مسلمان و جهان سوم، واکنشهای ضد آمریکایی آنان و انجام اقدامات انقلابی علیه منافع آمریکا بود.
- دولت سوریه یكی از اولین دولتهای اسلامی بود، كه ضمن اعلام پشتیبانی كامل ازانقلاب ایران، دولتهای بزرگ را از به كار بردن زور در برابر ایران برحذر داشت وخاطرنشان كرد این امر بشكه‌ی باروت خاورمیانه را به آتش خواهد كشید.
- جبهه‌ی آزادی‌بخش ملی الجزایر كه درآن زمان حزب حاكم این كشور محسوب می‌شد، همراه با كنگره‌ی لیبی بیانیه‌ی مشتركی صادركرد و فشارهای سیاسی، اقتصادی و نظامی علیه ملت عرب و انقلاب ایران را به شدت محكوم كرد.
- جبهه‌ی آزادی‌بخش ملی الجزایر كه درآن زمان حزب حاكم این كشور محسوب می‌شد، همراه با كنگره‌ی لیبی بیانیه‌ی مشتركی صادركرد و فشارهای سیاسی، اقتصادی و نظامی علیه ملت عرب و انقلاب ایران را به شدت محكوم كرد.
- لیبی نیز درآن زمان به خاطرمواضع انقلابی، از مبارزات حق طلبانه ملت ایران بر ضد آمریكا حمایت می‌كرد.
- سازمان امل مستقر در لبنان، طی بیانیه مشروحی كه در بیروت منتشر شد، از تمامی نیروهای مؤمن و شرافتمند دعوت كرد كه در نبرد با آمریكا، انقلاب‌اسلامی ایران را تأیید كنند. این سازمان همچنین همه گروه‌ها را به برپایی تظاهرات مستمردراین زمینه دعوت كرد. .
- اتحادیه‌ی جوانان و دانشجویان جمهوری دموكراتیك خلق كره از دانشجویان‌مسلمان پیرو خط امام پشتیبانی كردند.
- كمیته‌ی ویتنامی همبستگی مردم آسیا و آفریقا و كمیته طرفداران صلح درویتنام هم بیانیه مشتركی را منتشر كردند و در آن به شدت دولت آمریكا را برای پناه دادن شاه و حمایت از او، برای دخالت درامورداخلی ایران، محكوم كردند.
- سران كنگره ملی آفریقای جنوبی ، در پیام پشتیبانی خود ازایران چنین آوردند:
ما از مردم پیشرو، دموكراتیك و ضدامپریالیست سراسر جهان می‌خواهیم،هوشیاری به خرج داده و برای خنثی كردن برنامه‌های امپریالیسم بین‌المللی، تحت نظارت امپریالیسم آمریكا، كه در صدد توطئه چینی برای وارونه جلوه دادن دستاوردهای انقلاب ایران است، با همبستگی اقدام كنند.
ما از مردم پیشرو، دموكراتیك و ضدامپریالیست سراسر جهان می‌خواهیم،هوشیاری به خرج داده و برای خنثی كردن برنامه‌های امپریالیسم بین‌المللی، تحت نظارت امپریالیسم آمریكا، كه در صدد توطئه چینی برای وارونه جلوه دادن دستاوردهای انقلاب ایران است، با همبستگی اقدام كنند.
- سفارت آمریكا دركشورهایی مانند پاكستان و لیبی آتش گرفت و ویران شد.
- مركز فرهنگی آمریكا در راولپندی نیز آتش گرفت.
- دركویت تظاهركنندگان پرچم آمریكا و آدمک كارتر را در برابر سفارت آمریكا به آتش كشیدند و ازاقدام دانشجویان مسلمان پیرو خط امام حمایت كردند.
- دو هزارتظاهركننده لیبیایی به طرفداری از اقدام دانشجویان، سفارت آمریكا در طرابلس را به آتش كشیدند
- عده‌ای ازآمریکاییهای مقیم ایران با راه اندازی یك كمیته، تحت عنوان كمیته آمریكایی‌های موافق اشغال سفارت آمریكا، حمایت كامل خود را از این كار دانشجویان مسلمان پیرو خط امام و نیز خواسته آنها مبنی بربازگرداندن شاه اعلام كردند.
- سقوط دولت بازرگان
دو روز پس از تسخیر مهندس بازرگان که مشی لبرالیش اقدامات انقلابی دانشجویان را بر نمی تابید و همواره به رفتار ملایمت آمیز با آمریکا معتقد بود استعفا کرد که با پذیرش از سوی امام کار دولت و ساماندهی اوضاع کشور به شورای انقلاب و اعضای جدید واگذار شد.
- کوتاه شدن دست لیبرالها از تسلط بر اوضاع سیاسی کشور و خروج از معادلات سیاسی کشور
از انجا که مهندس بازرگان اعضای کابینه را از وابستگان به لیبرالها و ملی- مذهبی ها برگزیده بود با استعفای او و محول شدن امور کشور به شورای انقلاب اداره امور کشور به افراد دیگری محول شد و بدین ترتیب دست لیبرالیسم از ادراره امور کشور کوتاه شد و جلوی انحرافات احتمالی در خط سیر انقلاب گرفته شد.
- بزرگترین و ماندگارترین نتیجه تسخیر سفارت تحقیر آمریکا در داخل و خارج ایران و شکسته شدن هیمنه آن در پیشگاه ملتها بود.
دولتی که زمانی قدرت و هیبتش سبب تصویب لایحه کاپیتولاسیون و در نتیجه اجازه ارتکاب هرگونه جنایت بدون مکافات به آنها شده بود اینک به مرتبه ای از حقارت رسیده بود که نه تنها از اقدام انقلابی دانشجویان پیرو خط امام در امان نمانده بود بلکه قدرت اقدامات موثر برای پایان بحران را نیز از دست داد.امتداد 444 روزه این وضعیت بغرنج و خاتمه آن با انعقاد قرارداد الجزایرو تعهد آمریکا به عدم دخالت در امور ایران شاهد بزرگی بر ادعای شکشتن ابهت آمریکا و افول از قله ابر قدرتی است.
کارتر در کتاب خاطرات خود می نویسد: 4 نوامبر 1979 (13 آبان 58) تاریخی است که من آن را هرگز فراموش نخواهم کرد... ما شدیدا نگران بودیم، ...در روزهای نخست تصور میکردم گروگانها به زودی آزاد خواهند شد، اما پس از آنکه بازرگان، نخست وزیر دولت موقت در کوششهای اولیه خود برای آزادی گروگانها با شکست مواجه شد، نگرانی ها افزایش یافت.
سریال تحقیر و شکست آمریکا از سال 58 تاکنون ادامه دارد و اعتباری که روزی امریکا را ابرقدرت کرده بود اکنون شدیدا به چالش کشیده شده است. این استیصال را می توان در نتیجه تهدیدهای آمریکا به عدم همراهی برخی کشورها با تحریم ایران مشاهده کرد. در سازمان ملل و در جو سیاسی که متعلق به آمریکاست نیز این هیمنه توسط جمهوری اسلامی ایران و برخی کشورها که موج بیداری آنها را نیز در بر گرفته است به چالش کشیده می شود و عوامل آمریکا غیر از ترک جلسه و فرار از انتقاد کاری از پیش نمی برند.
این رفتارهای تحقیر آمیز با آمریکا و بی اعتنایی ملتها به تهدیدها چه توجیهی غیر از شکست بت بزرگ استکبار درنتیجه تسخیر سفارت و تحقیر آمریکا در 13 آبان 58 می تواند داشته باشد؟
13 آبان از این جهت که نقطه آغاز سلسله تحقیرهای آمریکاست، نقطه عطفی در تاریخ دیپلماسی خارجی آمریکا محسوب می شود.
لینک کپی شد
گزارش خطا
۰
ارسال نظر
*شرایط و مقررات*
خبرگزاری دانشجو نظراتی را که حاوی توهین است منتشر نمی کند.
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگیلیش) خودداری نمايید.
توصیه می شود به جای ارسال نظرات مشابه با نظرات منتشر شده، از مثبت یا منفی استفاده فرمایید.
با توجه به آن که امکان موافقت یا مخالفت با محتوای نظرات وجود دارد، معمولا نظراتی که محتوای مشابهی دارند، انتشار نمی یابد.