فردین کریمی ، کارشناس اقتصادی در گفتگو با دانشجو: یکی از مواردی که به عنوان اقدام خوب در برنامه هفتم توسعه اشاره شده، بازگشت جایگاه دبیرخانه مناطق آزاد ذیل نهاد ریاست جمهوری است. در برنامه ششم توسعه متاسفانه مناطق آزاد یک عقبگرد جدی داشتند که انتقال دبیرخانه ذیل وزارت اقتصاد بود که متاسفانه ضررهای جدی در حوزه مدیریتی به مناطق آزاد وارد کرد. یک بند در برنامه هفتم وجود دارد که در خصوص مشوقهای مناطق آزاد است که اگر این بند به تصویب برسد، تقریبا شاهد سرمایه گذاری جدیدی در برنامه هفتم نخواهیم بود، چرا که معافیت مالیاتی و اساسا مشوقی در مناطق آزاد وجود ندارد. در این بند اشاره شده که معافیتهای مالیاتی مناطق آزاد برای واحدهای جدید صرفا به واحدهای صادرات محور تعلق میگیرد که در ظاهر خوب است.
فردین کریمی در گفتگو با دانشجو: در سیاستهای کلی کشور، بر مبحثهای افزایش نقش ایران در تجارت منطقهای و جهانی، افزایش تولید با چشم انداز صادراتی، افزایش صادرات غیر نفتی و رشد نقش ایران در تجارت جهانی تاکید شده است. بستر مناطق آزاد امکان تحقق این موضوعات را داشته است. در برنامههای توسعه پیشین هیچ جایگاهی برای مناطق آزاد در جهت تحقق بخشی به سیاستهای کلی برنامههای توسعهای دیده نشده است. در برنامههای دوم تا ششم توسعه، متاسفانه نگاه محرومیت زدایی و ارائه خدمات عمومی بر مناطق آزاد غالب بوده است، به عنون مثال مناطق آزاد باید یک درصد از درآمدهای خود را به کمیته امداد تخصیص دهد. هیچ جایگاهی برای مناطق آزاد به عنوان بستری برای افزایش نقش ایران در تجارت جهانی و منطقه ای، هم پیوندی اقتصادی با کشورهای همسایه در برنامههای توسعه پیشین دیده نشده بود.
فردین کریمی در گفتگو با دانشجو: آقای عبدالملکی گفت که تراز تجاری مناطق آزاد مثبت ۷۰۰ میلیون دلار است. مشخص نیست که آقای عبدالملکی به کدام بعد صادرات و واردات مناطق آزاد اشاره میکند. صادرات در منطقه آزاد به سه گونه صادرات تولید در منطقه آزاد، صادرات مجدد، صادرات سرزمین اصلی وجود دارد و وقتی در مورد تراز تجاری منطقه آزاد صحت میکنیم، باید مشخص کنیم که درباره کدام بعد از صادرات و واردات مناطق آزاد حرف میزنیم. آقای عبدالملکی میگوید که مجموع صادرات تولیدی و مجدد در منطقه آزاد که ارزش افزودهای را ایجاد کرده، مجموعا به یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار رسیده، اما معتقدیم که این آمار، صحیح نیست و سیاستگذار ما را به غلط میاندازد و تراز تجاری مناطق آزاد هنوز مثبت نشده است.
فردین کریمی در گفتوگو با دانشجو: ما سه نوع واردات به منطقه آزاد داریم، اول واردات سرزمین اصلی است که از دروازه منطقه آزاد میگذرد؛ یعنی حاکمیت به اشتباه در یک فرایند سیاست گذاری غلط، امتیازی را برای مناطق آزاد در نظر گرفته است. سازمان های مناطق آزاد برای توسعه زیرساخت خودش، اجازه دارد تا سقف ۴ میلیارد دلار از واردات سرزمین اصلی را از دروازه منطقه آزاد ورود بدهند و ۱۵ درصد سود بازرگانی این کالاها را بگیرند. مناطق آزاد می توانند از همین درآمد، توسعه زیرساخت بدهند که فلج ترین سیاست ممکنی است که منطقه آزاد را نابود کرده است.
فردین کریمی در گفتگو با دانشجو: عدم شفافیت و عدم انجام وظیفه باعث شده تا در مناطق آزاد، آمارهای مختلفی به وجود بیاید. آقای عبدالملکی گفتند که امسال برای اولین بار تراز تجاری مناطق آزاد مثبت شده، پارسال هم آقای سعید محمد که در این جایگاه حضور داشت، از مثبت شدن تراز تجاری مناطق آزاد برای اولین بار خبر داد. آقای مومنی آخرین دبیر مناطق آزاد دولت روحانی هم از مثبت شدن تراز تجاری این مناطق خبر داده بود. این موضوع نشان میدهد عملکرد شفافی در خصوص عملکرد مناطق آزاد وجود ندارد.
کارشناس اقتصادی گفت: با تعریف ساختار دبیرخانه مناطق آزاد ذیل وزارت اقتصاد، جایگاه مناطق آزاد ما و جایگاه دبیرخانه عملا یک تنزل جدی پیدا کرد و از این به بعد تعارضهایی در حوزههای مدیریت را خواهیم دید.
فردین کریمی در گفتگو با دانشجو: طی سه دهه گذشته اکثر افراد با فرایندهای سیاسی در مناطق آزاد کشور مسئولیت گرفتند. این سیاسی کاریها باعث میشود تا مدیریت در مناطق آزاد بر مبنای راهبردهای ترسیم شده نباشد و صرفا سلیقه افراد در این زمینه تاثیرگذار باشد.
فردین کریمی در گفتگو با دانشجو: متاسفانه هنوز حاکمیت نمیداند که به چه دلیل مناطق آزاد را ایجاد کرده است. تا زمانی که الزامات زیرساختی، قانونی، اجرایی و حکمرانی مناطق آزاد را در نظر نگیریم، افزایش تعداد مناطق آزاد ما را به سمت افزایش تولید و صنعتی شدن نمیبرد.