به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، اشتغال و کارآفرینی یکی از محورهای مورد تأکید کمیته امداد امام خمینی (ره) از بدو تأسیس بوده و همچنان در دستور قرار دارد، به همین واسطه این نهاد مردمی تاکنون توانسته بسیاری از مددجویان را از تحت پوشش خود خارج و به خودکفایی آنها کمک کند. برهمین اساس ما گفتوگویی با مرتضی فیروزآبادی، معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد امام خمینی (ره) داشتیم تا پای صحبتهای او بنشینیم؛
متن تکمیلی این گفتگو را در ذیل میتوانید بخوانید:
خودکفایی مددجویان با ایجاد اشتغال
فلسفه شکل گیری معاونت اشتغال و خودکفایی را در چه میدانید؟
معاونت اشتغال و خودکفایی کمیته امداد همانطور که در نامش مستتر است مسأله توانمند سازی افراد از طریق ایجاد شغل را پیگیری میکند و صورت مسأله ما این است تا افراد به دنبال کار باشند و با کسب درآمد به نقطه خودکفایی برسند و از تحت پوشش کمیته امداد خارج شوند.
از سنوات گذشته تاکنون ما ۲ دسته مخاطب داریم، دسته نخست آنهایی هستند که جزء افراد ضعیف جامعه به شمار میآیند و تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) قرار دارند، اینها در فرآیندی که ما در کمیته امداد تعریف کردیم پس از طی فرآیندها، اگر مانعی برای اشتغال آنها (مانند بیماری و ...) وجود نداشته باشد به حوزه ما معرفی میشوند، با توجه به دسته بندی افراد در کار انگیزی، توانافزایی، خودکفایی و کارآفرینی، ما اینجا از این افراد حمایت میکنیم و در تلاشیم تا در کمیته امداد امام خمینی (ره) برای این افراد شغل ایجاد کنیم.
در کار انگیزی و توان افزایی حمایتهای ما کمتر است و هدفی که انتخاب میکنیم کوتاه مدتتر بوده و کوچکتر است، به طور مثال در این بخش به دنبال آن هستیم که افراد به یک کار مشغول شوند و شیرینی آن کار را بچشند و انگیزهای برای کار کردن پیدا کنند، البته این افراد در توان افزایی نیز از حمایتهای بیشتری برخوردار میشوند.
مخاطبان شما به چند دسته تقسیم میشوند و چرخه حمایت از آنها چگونه است؟
دستهای از مخاطبان ما افرادی هستند که تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) نیستند، اما در دهکهای پایین جامعه قرار دارند، به طور مشخص ما در سال جاری ۵ دهک جامعه را مخاطب قرار میدهیم، هدف از حمایت از این افراد آن است که اینها از مسیر اشتغال توانمند شوند و به زندگی عادی برسند تا اینکه ما در کمیته امداد بعداً به اینها مستمری ندهیم، این یک نگاه پیشگیرانه است که به فکر آن هستیم.
چرخه حمایت در کمیته امداد امروز از اینجا شروع میشود؛ افراد یا شناسایی میشوند یا خودشان را معرفی میکنند، پس از آن در معاونت حمایت ما شرایط اینها بررسی میشود و اگر در دهکهای پایین جامعه باشند و توانایی کار داشته باشند به ما معرفی میشوند، مشاوره شغلی صورت میگیرد و براساس امکان و علاقه آنها ما به آنها پیشنهاد میدهیم که میتوانید خودتان یک کار راه اندازی کنید و یا میتوانید به بنگاههای موجود اشتغال زایی معرفی شوید و آنجا سرکار بروید.
ایجاد ۳۰۱هزار فرصت شغلی در یک سال
چقدر فرصت شغلی ایجاد کردهاید و چه میزان به مددجویان و غیرمددجویان پرداخت شده است؟
ما در سال گذشته در مجموع باید از چند مسیر ذکر شده ۳۰۰هزار فرصت شغلی ایجاد میکردیم که الحمدلله ۳۰۱ هزار فرصت شغلی در کشور ایجاد شد و ۱۰۰ درصد برنامههای شغلی محقق شد، برای این آمار اعلام شده ما در سال گذشته ۱۰ هزار میلیارد تومان منابع تبصره ۱۶ داشتیم که باید جذب میشد، بخشی از منابع دیگر وجود داشت که ۸۸ درصد منابع تبصره ۱۶ با همکاری بانکها جذب شد.
در مجموع از ۱۰ هزار میلیارد تومان منابع پیش بینی شده ۸۸۰۰ میلیارد تومان را جذب کنیم.
در سال ۱۴۰۱ شورای عالی اشتغال در کمیته امداد ۵۰۰ هزار شغلی را ایجاد کرده است که برای این تکلیف ۲۵هزار میلیارد تومان منابع پیش بینی شده که در بانکها توزیع شده است و در حال حاضر مشغول توزیع آن هستیم، برای اینکه به شکل بهتری این رویه انجام شود سیاستهایی را در پیش گرفتهایم.
پای شرکتهای دانش بنیان به کمیته امداد باز شد
در صحبتهایتان به اتخاذ سیاست اشتغال زایی اشاره کردید؛ دراین باره توضیح دهید.
بخشی از این سیاستها همان باز کردن فرآیند شرکتهای دانش بیان در اشتغال زایی کمیته امداد امام خمینی (ره) است، به ویژه آن که امسال سال «تولید، دانشبنیان و اشتغالآفرین» است، ما به دنبال آن بودیم که این دو موضوع را هم با هم تجمیع کنیم. یک عرصه دیگر آموزشهای مهارتی است، ما در سال گذشته ۴۰هزار آموزش مهارتی داشتیم و امسال نیز این میزان ۱۵۰هزار افزایش یافته است، برای این آمار روالی داریم که افراد به آموزشگاه معرفی شده و گواهینامه مهارتی دریافت میکنند.
دانش بنیانها ساز و کارها رویه زیباتری را پیشنهاد کردهاند و آموزشهای نوینتری ارائه میدهند، به ویژه در کسب و کارهای دیجیتال و آنلاین که بازار خوبی را نیز دارند و هم آموزش آنها با تضمین شغل است، به طوری که این شرکتهای دانش بنیان با افراد معرفی شده پس از ارائه آموزش، قرارداد کاری بسته و آنها را به کارگیری میکنند.
تکمیل چرخه اشتغال، کارآفرینی و فروش محصولات مددجویان
اخیراً صحبتهایی درباره توجه کمیته امداد به آزادکاری در اقتصاد شنیده میشود، این مسأله چگونه میتواند باعث پیشرفت کشور شود؟
آزادکاری در اقتصاد بستر بسیار مهمی است، درکشورهای پیشرفته دنیا بیش از ۵۰ درصد از مشاغل به صورت آزاد کار هستند و هم قرار است این را پیگیری کنیم.
ما امروز با شرکتهایی که به صورت آزادکار فعالیت میکنند در حال رایزنی هستیم تا بازار را ایجاد کنند چرا که میتوانند اشتغال زایی را برای افراد ایجاد کنند، ما با اینها در حال تعامل هستیم و فکر میکنیم اگر اضافه شوند نوع مشاغل ما بهتر میشود.
از ورود به خرید پهپادهای سمپاش تا پهن کردن صفحههای خورشیدی در دل روستا
چقدر دانش بنیانها به کمک اشتغال زایی در کمیته امداد آمدهاند؟
در فضای دانش بنیانی با توجه به محصولات این شرکتها میتوانیم تولیدیهای جدیدتری را عرضه کنیم، پیشتر ۲ مورد در کمیته امداد وجود داشته است، مانند صفحات خورشیدی و پهپادهای سم پاش که هر دو مورد استفاده قرار گرفته اند. این طرحها امروز در قالب یک طرح تجاری اشتغال انفرادی قابل تکثیر هستند؛ به طوری که امروز قریب به ۱۰۰ پهپاد سمپاش را به کشاورزان تحویل داده ایم.
در همین راستا ما تسهیلاتی را پرداخت کرده ایم تا مددجو یا فرزند مددجوی ما این پهپادهای سمپاش را خریداری کند و بتواند با آن اشتغال زایی را داشته باشد و از همین طریق درآمد خوبی هم از این طریق داشته است.
یک موضوع دیگر اینکه ما صفحههای خورشیدی داریم که بسیار پیشرفته هستند، امروز حدود ۴هزار صفحه احداث شده است و تا یکسال آینده باید ۴۰هزار صفحه جدید ایجاد کنیم، صفحههای خورشیدی ۵کیلوبایتی را پشت بام خانههای افراد مددجو قرار میدهیم و وزارت نیرو برق آن را به صورت تضمینی خریداری میکند و ما هم تسهیلات لازم را برای خریداری تجهیزات آن اعطا میکنیم.
در حال حاضر ما در رایزینی با شرکتهای دانش بینیان و معاونت علمی و فناوری هستیم تا بتوانیم موارد جدیدی از این نوع از اشتغال زایی را به دست آوریم به ویژه در حوزه ماشینآلات، مثلا ماشینی ساخته میشود که شاید بتوان به دستگاههای تولید لنت اشاره کرد. ما باید کمک کنیم که یک فرد نیازمند شغل را هدایت کنیم تا بتواند این دستگاه را خریداری و با آن شغل ایجاد کند.
این شرطها را برای دریافت خدمات اشتغال زایی فراموش نکنید
شرط ارائه خدمات اشتغال زایی در کمیته امداد چه هست؟
ما چند شرط برای دریافت خدمات اشتغال زایی داریم نخست اینکه بیمه جایی نباشد، دوم از دهکهای پایین جامعه باشد، غیبت سربازی برای آقایان وجود نداشته نباشد، در سامانه رصد وزارت رفاه نباید این تسهیلات را دریافت کرده باشد و برای زنان هم باید سرپرست خانواده شاغل نباشد، اینها شروطی هستند که ما در نظر داریم.
ما تا اول ماه شهریورماه از مجموعه تعهدی که به ما درباره ۵۰۰هزار فرصت شغلی داده شده است، ۶۳هزار و ۶۲۹ فرصت شغلی محقق شده است، از حیث منابع نیز از ۲۵هزار میلیارد تومانی که در قانون بودجه امسال پیش بینی شده است، حدود ۴هزار میلیارد تومان توانسته ایم جذب کنیم.
بانکها تسهیلات اشتغال زایی را پرداخت کنند
همکاری بانکها در قبال پرداخت تسهیلات خوداشتغالی چگونه است؟
در حال حاضر آنچه که میتواند به برنامههای کمیته امداد سرعت ببخشید همکاری بیشتر بانکها است، بانکها معمولا نیمه دوم بانکها سرعت میگیرند و از این حیث ما نگران نیستم، اما سرعت در پرداختیها میتواند به ما کمک بیشتری کند. تقاضای ما این است که پس از پرداخت وام ازدواج و فرزندآوری، اشتغال را نیز در اولویت پرداختها قرار دهند، عموماً همکاری کرده اند.
مشاغل را در کمیته امداد چگونه ساماندهی میکنید؟
یکی از سیاستهای دیگر ما این است که به مسأله راهبری مشاغل توجه کنیم، پیشتر راهبردی شغلها در کمیته امداد رخ داده است؛ کارافرین حرفهای میآید مستندات را نشان میدهد که کار کرده است. ما تسهیلات را به کسانی میدهیم که در همین کارگاهها کار را فرا گرفته باشند، برای آنها ابزار لازم را آماده میکنیم و از طریق همین راهبران مواد اولیه آنها را تهیه و در نهایت کالاهای آنها را به فروش میرسانیم.
امسال بنا گذاشته ایم که این راهبری را با شرکتهای بزرگ داشته باشیم، با هلدینگ کشاورزی ستاد اجرایی فرمان امام (ره) تفاهم نامهای داشته ایم که در آنجا قرار است ۴۰ هزار فرصت شغلی را در حوزه دام ساماندهی کنیم، این تسهیلات در حوزه دام مورد استقبال روستاها است و تمایل بیشتری دارند، اما محدودیتهایی در تأمین خوراک، نژاد مطلوب و رسیدگی و ... محدودیتهایی ایجاد کرده که باید از این این نگرانی آنها رفع شود، این راهبران نیز میتوانند به آنها در تأمین دام مورد نیاز کمک کنند.
براساس اصل ۴۳ قانون اساسی آمده است: «تأمین شرایط و امکانات کار برای همه به منظور رسیدن به اشتغال کامل و قراردادن وسایل کار در اختیار همه کسانی که قادر به کارند، ولی وسایل کار ندارند، در شکل تعاونی، از راه وام بدون بهره یا هر راه مشروع دیگر که نه به تمرکز و تداول ثروت در دست افراد و گروههای خاص منتهی شود و نه دولت را به صورت یک کارفرمای بزرگ مطلق درآورد. این اقدام باید با رعایت ضرورتهای حاکم بر برنامهریزی عمومی اقتصاد کشور در هر یک از مراحل رشد صورت گیرد.»
نظارتهای سه گانه کمیته امداد بر طرحهای اشتغال زایی
نظارتها بر مشاغل در کمیته امداد چگونه است؟
ما امروز سه نوع نظارت انجام میدهیم، به نظرم در کشور بی نظیر است، از لحظه تصویب طرح اشتغال زایی تا لحظه راه اندازی و حین راه اندازی و پس از آن نیز نظارتها همچنان باقی است، ما در فرآیند تأسیس طرح یا اجرای آن طرح اشتغال سه بازدید داریم، دوم آنکه در طرحهای اشتغال امداد تا ۵ سال به صورت ادواری از آنها بازدید میشود که ممکن است سالانه و یا حتی شش ماه یکبار و ... باشد.
در فروردین ماه و اردیبهشت ماه بنا گذاشتیم یک بار به صورت تصادفی از طرحهای سال ۱۴۰۰ بازدید کنیم، ۲۵ هزار طرح شغلی و حتی بیشتر را بازدید کردیم و همکاران استانها از ۲۰ هزار طرح شغلی بازدید کردند و درباره ۵هزار شغل نیز نیز ما در قالب ۵ تیم از آنها بازدیدکردیم که در مجموع روند بسیار مطلوب بالای ۹۷ درصدی صحت عملکردی داشته ایم.