جايگاه دانشجو و دانشگاه در دوران دفاع مقدس

گروه انديشه:يكي از حوزه‌هاي تأثيرگذار در دوران هشت سال دفاع مقدس، دانشگاه و نقش آفريني و بالندگي عنصر دانشجو بوده است. برخورداري نيروهاي رزمنده از چنين پشتوانه‌اي آثار و بركات زيادي در نحوه پيشبرد و مديريت جنگ داشته است.
از آنجا كه دانشگاه به عنوان يكي از مراكز ايجاد حركت و شكل‌دهي به تصورات و باورهاي افكار عمومي هر جامعه‌اي بوده و حضرت امام خميني (ره) نيز در پيشبرد نهضت الهي و پيروزي انقلاب اسلامي، همراهي كامل اقشار تحصيل كرده و دانشگاهي را به همراه داشت، لذا شيوه نگرش و مشاركت اين نيروها در جنگ تحميلي كه مهم‌ترين چالش پس از پيروزي انقلاب تا آن مقطع بود و تماميت ارضي كشور را نشانه رفته بود، بسيار مهم و حائز اهميت بود.

طبيعي است كه حضور دانشجو و اقشار دانشگاهي در عرصه نبرد مستقيم با دشمن بعثي و نيز خلاقيت‌هاي آنان در مديريت همه جانبه جنگ، تأثير بسزائي در ناكارآمد ساختن ارتش تا دندان مسلح عراق و حاميان آن بر جاي گذاشت و نتيجه اين پيوند مقدس (همراهي بخش‌هاي عملياتي و رزمي با مراكز علمي و دانشگاهي) اين بود كه سرانجام براي اولين بار ايران از يك نبرد طولاني و نابرابر سرافراز بيرون آمد؛ بدون اين‌كه حتي يك وجب از سرزمين‌اش در دست نيروهاي دشمن باقي مانده باشد.

حضور اقشار دانشگاهي در عرصه جنگ تحميلي در شرايطي بود كه دانشگاه‌ها و مراكز علمي كشور با توجه به اهميت و جايگاه حساس خود در جبهه مستقيم نبرد فرهنگي و فكري با دشمنان همه جانبه كشور قرار داشتند و گروه‌هاي مختلف با هدف بريدن انقلاب از پشتوانه فرهنگي و اعتقادي لازم دانشگاه‌ها را مورد هجمه سنگين خود قرار داده بودند.

چنانچه تأملي در وصيت‌نامه‌هاي شهداي دانشجو و دانشگاه‌ها و تعابيري كه آنان در مورد حمايت از انقلاب و رهبري آنان و نيز اعتقاد راسخ آنان به راهي كه در پيش گرفته بودند داشته باشيم، مي‌بينيم كه انتخاب آنان انتخابي تصادفي و از روي غلبه احساسات نبوده است. چگونه مي‌شود تصور داشت فردي كه براي حل يك مسأله علمي و درسي ساعت‌ها وقت خود را مصروف مي‌دارد و رنج ساعتها مطالعه و تحقيق را به جان مي‌خرد و خود را به محيط علم و دانشگاه مي‌رساند و بهترين آرزويش نيز اين است كه پس از فراغت از تحصيل به جايگاه مهم اجتماعي دست يابد، ناخودآگاه و بي‌اراده، ارزشمندترين سرمايه خود يعني جانش را به ميدان بياورد و همه آرزوهاي خود را بدون تفكر و تحقيق رها سازد.

شهداي دانشگاه و دانشجو رفتند، اما دغدغه‌ اصلي و مهم آنان چگونگي تداوم راه انقلاب اسلامي و بالندگي حركتي بود كه با محوريت و زحمات حضرت امام شكل گرفته بود. هر يك از ما كه با عزيز شهيدي بخصوص از طبقه دانشگاه برخورد داشته باشيم، همواره جملاتي از آنان را در حافظه خود داريم كه رسالت خطير حفظ و صيانت از سنگرهاي علمي و فكري جامعه چگونه توسط نسل انقلاب تداوم يافته و به تحقق خواهد رسيد.

امروز كه 22 سال از پايان جنگ تحميلي گذشته و ملت ما خاطره جان فشاني‌ها و ايثارگري‌هاي رزمندگان و شهداي خود را گرامي مي‌دارد، اين واقعيت بار ديگر خود را نشان مي‌دهد كه عرصه مبارزه امروز به همان ميداني كشيده شده است كه عزيزان دانشجو و دانشگاهي شهيد ما دغدغه آن را داشتند. امروز نبرد فرهنگي، علمي و دانشگاهي و رسانه‌اي سازمان يافته از طرف دشمنان برعليه انقلاب اسلامي طراحي و سازماندهي مي‌گردد كه محيط‌هاي علمي و پژوهشي با به كارگيري انديشه و توان خود بايد براي مقابله شايسته علمي با آن آماده شوند.

از سوي ديگر، دستاورد مهم جوانان غيور اين سرزمين در دستيابي به فناوري مهم دانش هسته‌اي و غني‌سازي اورانيوم در كشور كه از تكنولوژي‌هاي نوين و برتر اين روزگار مي‌باشد، توسط همان جواناني به ثمر رسيده است كه پس از فارغ شدن از جنگ توان خود را در عرصه فناوري بسيج نموده‌اند.

آنچه در جمع‌بندي اين گفتار مي‌توان عنوان نمود، اين است كه اهداف مهم نهضت امام خميني (ره) و انقلاب اسلامي در صدور ارزش‌ها به كشورهاي مختلف تحقق يافته و اكنون جمهوري اسلامي ايران در سايه الطاف خداوند متعال به قدرت و بازيگر مهمي در تحولات منطقه و جهان تبديل شده است.

آنچه مشخص است، نهادينه ساختن اين وضعيت و قدرت به دست آمده و استمرار آن باز هم به نقش آفريني و تلاش همه ملت بخصوص طبقه تحصيل كرده و دانشگاهي نياز دارد. اكنون، دانشجوي مسلمان بايد همان احساسي را داشته باشد كه همرزمان و شهيدان دانشگاهش در طول هشت سال دوران دفاع مقدس داشتند. بايد به اين جمله امام توجه كند كه همزمان با آمادگي همه جانبه دفاع از منافع ملي و اسلامي كشور سلاح رزمش از مسلسل به قلم تبديل شده است و بايد كه با جديت تمام، قلمش و توان همه جانبه علمي و تخصص خود را در خدمت حفاظت از كيان و اقتدار سرزمين‌اش قرار دهد.

نويسنده:سيد احمد حسيني

/انتهاي پيام/