گروه استان های خبرگزاری دانشجو؛ با روی کار آمدن دولت سیزدهم، زمزمه ها برای سهمیه بندی نان قوت گرفت؛ طرح هایی گمانه زنی می شد تا جلوی هدر رفت و یا گم شدن آرد و نان ها گرفته شود. این زمزمه ها پس از شرایط نامساعد صفوف نانوایی در دولت قبل رخ داد؛ جایی که صفوف طولانی بود و نان نبود؛ از طرف دیگر دولت به نسبت سال های قبل چندین برابر آرد بین نانوایان توزیع می کرد اما باز هم مشکلات حل نمی شد.
دولت سیزدهم در نخستین اقدام با آزادسازی قیمت ها و حذف ارز ترجیحی، سعی کرد جلوی قاچاق آرد به خارج از کشور را بگیرد. اقدامی که تا حدی موفق بود اما این پایان کار نبود؛ زیرا به علت اختلاف قیمت آرد دولتی و یارانه ای ، نانوایان ترجیح می دادند آرد را به جای پخت، به قیمت آزاد بفروشند و سود بیشتری کسب کنند.
از این رو طرح خرید نان از طریق کارت بانکی مطرح شد؛ با اجرای گسترده این طرح دیگر مشخص بود هر نانوا چه تعداد نان را به چه شماره کارتی و در چه ساعتی فروخته است؛ نانوایان نیز به تناسب فروش خود، آرد بیشتری دریافت می کردند و عملا بخش قابل توجهی از قاچاق داخلی آرد از بین رفت.
خبر «گم شدن روزانه 50 میلیون نان لواش» که پیش از اجرای طرح در رسانه ها منتشر شد، حال به زیر ذره بین رفته بود. اما باز هم این پایان کار نبود؛ علی رغم رصد دقیق ناظران، عده ای با ترفندهای مختلف و گاهی بدون هیچ ملاحظه ای و با یک کارت بانکی، اقدام به خرید کلی نان می کردند.
این موضوع هفته گذشته در خراسان شمالی خبر ساز شد؛ در شیروان، فردی که در یک ماه ۱۰ هزار قرص نان را از یک نانوایی خریده و برای مصرف دام و طیور خشکانده بود؛ بازداشت شد. در بجنورد هم ۵ هزار قرص نان بربری خشک شده در یک خانه پیدا شد.
سید جواد ایلالی، دادستان بجنورد در بازدید مستقیم از این منزل اظهار کرد: در پی کسب اطلاعات توسط مأموران پلیس امنیت اقتصادی استان خراسان شمالی یک منزل مسکونی در حاشیه شهر بجنورد شناسایی و پس از بازرسی مقادیر زیادی نان و کیسه آرد کشف و ضبط شد.
دادستان بجنورد گفت: با متخلفان برخورد خواهد شد؛ ۱۰۸ کیسه آرد قاچاق و پنج هزار نان احتکار شده کشف شد.
مصرف نان مردم توسط دام‌ها
اما علت اصلی خرید و احتکار این نان ها را باید در جایی دیگر جست؛ جایی که دامداران خراسان شمالی به علت گرانی نهاده ها مجبورند از طرق دیگر گاو و گوسفندهای خود را سیر و پرورش دهند.
رضا قاسمیان، نماینده اتحادیه نانوایان خراسان شمالی در این خصوص اظهار کرد: متاسفانه قیمت بالای نهاده های دامی سبب شده تا بخشی از آرد و نان از دامداری ها سر درآورد؛ افراد سودجو با خرید و خشک کردن نان، آن را به دامداری ها عرضه می کنند.
وی با بیان اینکه هر کیلوگرم نان خشک تا ۱۵۰ هزار ریال خرید و فروش می شود، خاطرنشان می کند: هر کیلوگرم نان خشک از سه قرص نان تهیه می شود، بر این اساس افراد سودجو برای رسیدن به سود بیشتر، نان را از نانوایی ها خریداری کرده، خشک می کنند و آن را به دامداران می فروشند.
قاسمیان تصریح کرد: شناسایی این افراد سودجو برای نانوایان امکان پذیر نیست البته بازرسان نظارت های خود را در این باره تشدید کرده اند تا تخلفات بیشتر شناسایی شود.
قاسمیان با اشاره به اینکه برخی از نانوایان، برای رسیدن به سود بیشتر، آرد یارانه ای را با قیمت آزاد به سوپری ها، رشته بری ها، فتیرپزی ها و شیرینی پزی های خانگی می فروشند می افزاید: این تخلف نانوایان قابل شناسایی است و البته کمتر دیده می شود.
تشکیل 957 پرونده تخلف
محمد محمدزاده، رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در این خصوص در جمع خبرنگاران اظهار کرد: نیمه نخست امسال ۶ هزار بازرسی از نانوایی های استان انجام شد که منجر به تشکیل ۹۵۷ فقره پرونده تخلف در زمینه آرد و نان شد.
محمدزاده بیان کرد: در این مدت ۷۴۲ فقره پرونده در زمینه تخلف نان و ۲۱۵ فقره پرونده در زمینه آرد تعزیراتی شد.
وی گفت: تخلف ها شامل موضوعاتی از قبیل استفاده از کارت های نامتعارف، فروش نامتعارف نان است که البته محدود بود، همچنین برخی افراد سودجو اقدام به خرید نان کرده و آن را با قیمت بالاتر به سوپری ها و بقالی ها عرضه می کردند؛ در مواردی هم نان های خریداری شده از نانوایی ها پس از خشک کردن به دامداری ها فروخته می شود.
مصرف نان در خراسان شمالی بیشتر از میانگین کشور است
محمدباقر باقرپور، فرماندار بجنورد در گفتگو با دانشجو اظهار داشت: قوت غالب مردم استان و این شهرستان نان و تقاضا برای این محصول در این خطه بالا است، به طوری که سرانه مصرف آرد و نان در این شهرستان ۸.۷ کیلوگرم در ماه است.
وی افزود: متاسفانه در این میان، شاهد عرضه خارج از شبکه نان و آرد در بازار هستیم، هر چند با اجرای طرح هوشمند سازی آرد و نان، تخلف ها در بازار آرد و نان کاسته شده است، اما هنوز هم شاهد عرضه خارج از شبکه در این محصول هستیم.
وی تصریح می کند: نان که باید در سر سفره مردم باشد، بعضا سر از دامداری ها در می آورد، برخی موارد هم مشاهده شده نان یارانه ای از نانوایی ها خریداری شده به سوپری ها رفته و با قیمت بالاتر به مردم عرضه می شود.
فرماندار بجنورد می افزاید: قیمت نان در استان با مجوز وزارت کشور و مصوبه کارگروه آرد ونان استان تعیین می شود که با توجه به افزایش قیمت در چند ماه گذشته در استان، تا حدودی همسان سازی قیمت نان نسبت به سایر استانهای هم جوار صورت گرفته است.