به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، مهسا روحی/ ایران سرزمینی با اقلیمهای متفاوت است که همین اقلیم متفاوت گنجینهای از پوشش گیاهی و درختان را در اختیار ما قرار داده است. اقلیمهای متنوع یعنی زیستبومهای متنوع و این یعنی ما از نظر تنوع پوشش گیاهی یک کشور منحصر به فرد هستیم. به همین جهت گفتگویی با محمد درویش کارشناس محیط زیست داشته که مشروح آن را در ادامه میخوانید:
دانشجو: برای حفظ و نگهداری نهالها چه اقداماتی باید انجام داد؟
درویش: نهالها تا ۱۰ سالگی بسیار آسیب پذیر هستند بنابراین باید در یک برنامه زمان بندی قطعه بندی شده، برای هرکدام از این قطعات ۱۰۰۰ هکتاری قرق بانان محلی استخدام و منابع مالی تزریق شده تا نگهبانان مشکلات معیشتی پیدا نکرده و از قطعات حفاظت کنند.
وی ادامه داد: باید به سمتی حرکت کنیم که از کندو داری را به جای گله داری، کشت و صنعت دارویی به جای کشت دیم استفاده شود و همچنین زیرساختهای گردشگری را توسعه، اقامتگاههای بوم گردی ومزارع خورشیدی را نیز ایجاد کنیم به این ترتیب درآمدی برای بوم نشینان ایجاد شده و آنها داوطلبانه به سمت حافظت از نهالهای کاشته شده حرکت میکنند.
دانشجو: کاشت و وجود نهال در کاهش آلودگی هوا تاثیر گذار است؟
درویش: درختان مانند جاروبرقی عمل میکنند. آنها ذرات کوچکتر از ۱۰ میکرون را جذب کرده بنابراین حتما در کاهش آلودگی هوا تاثیر گذار هستند. درختان به ظرفیت گرمای ویژه منطقه کمک و شرایط زیست پذیرتری را نیزایجاد میکنند. درختان ترسیب کربن انجام داده که همین کار میتواند به کاهش بار آلایندگی کمک کند.
استفاده از دوچرخه معادل کاشت ۵۷ درخت در ترسیب کربن موفق است
کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه با درخت کاری نمیتوان به جنگ آلودگی هوا رفت، گفت: یکی از مهمترین کارهای افزایش آلودگی هوا، استفاده بیش از حد از وسایل نقلیه متحرک با پایه سوخت فسیلی یا استفاده از سوخت مازوت است. اگر شهرداری کمک کند. اگر هرفردی یکسال از دوچرخه استفاده کند معادل کاشت ۵۷ درخت در ترسیب کربن موفق باشد بنابراین شهرداری باید با ایجاد مسیرهای ایمن برای دوچرخه این فرهنگ را عمومی کند.
وی تصریح کرد: به راحتی با تشویق مردم به دوچررخه سواری و کاهش استفاده از خودرو، مانند این است که سالانه میلیونها درخت کاشته شده است.
دانشجو: کاشت چه درختهای برای تهران مناسب است
درویش: در باغ گیاهشناسی ملی ایران با وسعت ۱۵۰ هکتار که در غرب تهران است تمام گونههای درختی که امکان رشد و پرورش در تهران را دارد میتوان دید. حدود ۴ هزار گونه گیاهی، درختی، درخنچهای و بوتهای وجود دارد. برای مثال میتوان به بلوطها، ممرز، سنجد، بادوم، ارژن، زیتون و ... اشاره کرد که در موقعیت فلات جنوبی البرز قابل کاشت هستند.
ایجاد کمربند سبز در اطراف کلانشهرها
دانشجو: چه میزان کمبود درخت در تهران و در وسعت بزرگتر در ایران وجود دارد
درویش: باید سرانه فضای سبز را به ۲۵ متر افزایش دهیم، اما متاسفانه در کل کشور کمتر از ۱۵ متر است. برخی از آمارهایی که وجود دارد مربوط به بلوارهای خیابانها، فضاهای چمنکاری و گلکاری است که اینها به هیچ عنوان کارکرد واقعی فضای سبز را برای ارتقا زیست پذیری و کاهش خطر گرمایی ایجاد نمیکند. باید به سمت کاشت درختهای سازگار با توانمندیهای اکولوژیکی سرزمین ایران و یک کمربند سبز واقعی مانند جنگل لویزان، چیتگر که در تهران وجود دارند در اطراف کلانشهرها ایجاد کنیم.
این کارشناس محیط زیست در پایان خاطرنشان کرد: اشتباه بزرگی درحال انجام، انتخاب نکردن گونههای متناسب با توان مناطق است به عنوان مثال استفاده از کاج الداریکا که در واقع مخصوص کشور ترکیه است. باید از درختان دیر زیست مانند ارس که ۳ هزار سال دوام و ماندگاری دارند کاشته واستفاده شود.
دانشجو: آیا کاشت نهال اثرات مثبتی در محیط زیست دارد؟
درویش: حتما پاسخ این سوال مثبت است، زیرا درکشوری زندگی میکنیم که در منطقه خشک نیم کره شمالی قرار گرفته است، وجود رویشگاههای جنگلی وهمچنین وجود درختان میتوانند به تولید اکسیژن، ذخیره بیشتر منابع آب شیرین و تعدیل اقلیمی کمک کند از سوی دیگر تنوع زیستی را بهبود بخشیده و از خاک نیز محفاظت کند. به طور کلی درختها بیش از ۳۳ خدمت به خاک و سرزمینها ارائه میکنند.
رویشگاههای جنگلی به کمتر از ۱۲ میلیون هکتار کاهش یافته است
وی ادامه داد: متاسفانه در طول ۱۰۰ سال گذشته وسعت رویشگاههای جنگلی کشورمان از بیست میلیون هکتار به کمتر از ۱۲ میلیون هکتار کاهش یافته است؛ بنابراین در گام نخست بسیارمهم است که رویشگاههای تخریب شده را که بیشتر در هیلکانی یعنی استانهای گلستان، مازندران، گیلان و همچنین در ارسباران ومناطفی از استانهای اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و در زاگرس وجود دارند را احیا کنیم. این مناطق بیش از ۸۰ درصد رودخانهها را که منبع تامین آب شیرین ایران هستند را تغذیه میکنند؛ بنابراین بسیار حائز اهمیت هستند و با کمک به این مناطق به ارتقا منابع آب شیرین در کشورمان نیز کمک کردهایم.
دانشجو: برای احیای منابع طبیعی باید چه اقداماتی انجام شود؟
درویش: قانون هوای پاک یکی از اقداماتی است که حتما باید اجرا شود. طبق قانون هوای پاک که از سال ۱۳۹۶ مصوب شده است سازمان منابع طبیعی باید سالانه ۳۰۰ هزار هکتار معادل ۳۰۰ میلیون درخت در مناطق تخریب شده و در بستر کانونهای بحرانی فرسایش بادی بکارد. اگر این رقم محقق میشد باید یک و هشت دهم میلیارد درخت میکاشتیم؛ اما متاسفانه این کار انجام نشد.
این کارشناس محیط زیست ادامه داد: باید تلاش کنیم تا با کمک جامعه محلی و با مشارکت بومنشینان در زاگرس، ارس باران و هیرکانی معیشت جایگزین برای این مناطق معرفی کنیم. همچنین باید فشار دام و کشاورزی در را کم کرده و از موجودیت درختان حمایت کنیم.
به حفظ و نگهداری درختان توجه نمیشود
وی به نگهداری نهالها و درختها اشاره کرد و گفت: یکی از اولویتهای ما بعد از درخت کاری درخت داری است. هرساله آمارهای بسیاری از سازمانهای منابع طبیعی، محیط زیست و شهرداریها منتشر میود که از تعداد زیاد درختهای کاشته شده خبر میدهند؛ اما متاسفانه ۱۰ درصد آنها هم به ثمر نمینشینند، زیرا این سازمانها با جامعه محلی هماهنگ نشده و درخت داری بعد از درخت کاری فراموش میشود؛ بنابراین اگر قرار است مناطقی احیا شود باید از تجربه مثبت مناطقی مانند «الگن» کهگیلویه و بویراحمد استفاده شود. حدود ۵ سال است که صدها هزار نهال جدید در زاگرس در سرشاخههای رودخانه مارون به وجود آمده است بدون این که یکی از این درختها و نهالها در آنجا کاشته شوند فقط این مناطق قرق شده و جامعه محلی نیز با وارد نکردن دام، انجام ندادن کشاورزی، نریختن سم و کت زنی نکردن همراهی کرده است. به همین جهت سنجابها و گرازها به صورت طبیعی بازگشته و وظیفه کشت و داشت در آن مناطق را انجام میدهند. یکی از کارهای بزرگی که سازمان محافظت از محیط زیست و منابع طبیعی باید انجام دهد، غرق کردن جنگلهاست.