گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو: دومین مناظره نامزد‌های چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری پنجشنبه، ۳۱ خرداد، برگزار شد. یکی از محورهای این مناظره آینده نظام تعلیم و تربیت بود. کاندیداها علاوه بر این مناظره، پیش‌تر در میزگرد فرهنگی درباره مسائل آموزش و پرورش صحبت کرده بودند. در این باره با حمید رضا قائم پناه به گفت گو نشستیم تا ورود کاندیداها به موضوع آموزش و پرروش را مورد بررسی قرار دهد.
قائم پناه در ابتدا درخصوص محورهای صحبت کاندیداها در حیطه آموزش و پرورش گفت: نقطه قوت این فرایند برمی‌گردد به دیدگاهی که نسبت به فضای آموزش و پرورش رقم خورده است. دیدگاهی که آموزش و پرورش یک دستگاه حاکمیتی و دستگاه اولویت‌دار تلقی شده است. شما وقتی نگاه می‌کنید هر شش نامزد محترم در مواضع، نوع نگاه، سخنرانی‌ها و مسائل مختلف به یک سطحی هستند که قبول دارند که آموزش و پرورش یک دستگاه حاکمیتی، آموزش محور، در اولویت و پایه جامعه است. اما در دوره‌های قبل در گفتگو‌های مختلف و حتی در برخی دوره‌های ریاست جمهوری عکس این اتفاق را شاهد بودیم که آموزش و پرورش یک دستگاه اضافی تلقی می‌شد. این فرایند را می‌توان نویدبخش یک اتفاق خوب دانست که درباره آموزش و پرروش گفتگو می‌شود و آن را می‌توانیم به به عنوان نقطه قوت محسوب کنیم.
شفاف و مصداقی از برنامه‌هایتان بگویید
این فعال حوزه تعلیم و تربیت افزود: اگر بخواهیم از یک منظر دیگر به ماجرا نگاه کنیم این است که در کنار این نقاط قوت، شاهد نقاط ضعفی هم هستیم مثلا اینکه حرف و ایده کاندیداها در همین بستر کلان باقی می‌ماند. می‌بینیم که وارد فضای کلی گویی، و در واقع شعاری شده است. درست است که آموزش و پرورش به ترویج گفتمان اولویت‌دار نیاز دارد، اما در مرحله بعد نیازمند راهکار‌های مصداقی‌تر و پرداختن به چالش‌های موجود آموزش و پرورش است.
وی ادامه داد: معلمان معیشت دارند و منزلت می‌خواهند این‌ها حرف‌های خیلی خوبی است؛ اما اینکه چطور می‌شود این منزلت را به معلمان برگرداند، چگونه می‌توان مسئله ناترازی نیروی انسانی را حل کرد برای ما سوال است. تقریبا کاندیداها در کلیت با همدیگر همراه هستند، اما مسیر راهکار‌ها و به تعبیری راهبرد‌ها و عملیات‌ها است که آن‌ها را از هم متمایز می‌کند که متاسفانه نامزد‌ها کمتر وارد این فرایند شده‌اند.
مثلا زمانی در مورد ناترازی نیروی انسانی کاندیداها می‌گویند جذب معلم باید از طریق دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و دانشگاه فرهنگیان انجام شود؛ خود این چالش بزرگی است که ما الان در فضای آموزش و پرورش با آن مواجه هستیم. بخشی از این ناترازی نیروی انسانی را در مهرماه سال تحصیلی دیدیم که تعدادی از کلاس‌ها بدون معلم مانده بودند.
اگر برنامه یک کاندیدا جذب معلم فقط از طریق دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت شهید رجایی باشد چگونه می‌خواهد با حجم قابل توجهی از خروجی بازنشستگان که عملا یک مانع و بن بست است مواجه شود؟ در واقع باید بگویند برنامه‌شان برای کلاس‌های خالی از معلمی که معلمشان را می‌خواهند در دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی جذب کنند چیست. این‌ها مسائلی است که باید دقیق‌تر تبیین شود و در موردش بیشتر صحبت شود.
آموزش و پرورش از منظر اقتصادی
وی اظهار کرد: نامزد‌ها در بحث اقتصاد آموزش و پرورش و خاصتاً در ماجرای نظام و بودجه ریزی می‌گویند ما باید هزینه کنیم، این حرف خیلی خوبی است. اما اینکه چطور می‌خواهند اعتبار یا بودجه‌ای که سالانه برای آموزش در نظر گرفته می‌شود را افزایش دهند سوالاتی است که مطرح می‌شود. اکنون سهم بودجه آموزش و پرورش از منابع مالی عمومی دولت زیر ۱۰ درصد است. اینکه برخی کاندیداها می‌گویند افزایش بودجه، باید تبیین کنند که این افزایش چگونه باید اتفاق بیفتد که سازمان برنامه و بودجه معترض نشود. یک کاندیدا باید راهکار خود را برای حل چالش میان سازمان برنامه و بودجه که می‌گوید توان افزایش بودجه را ندارم و سند تحول که برای محقق شدن آن نیاز است به افزایش سهم بودجه آموزش و پرورش به حداقل ۲۰ درصد است چیست.
قائم پناه در ادامه گفت: بودجه کنونی آموزش و پرورش که زیر ده درصد است با بودجه‌ای که مطلوب سند تحول است ۱۱ درصد فاصله دارد. این‌ها جزئیاتی است که ما انتظار داریم نامزد‌های محترم یا نه کمیته فرهنگیان شان به آن بپردازند. در سطح کلی همه ما به وجود معضل و مسئله اذعان داریم، اما اینکه از چه طریقی آن مسئله حل شود برای ما مهم است و موضوعیت دارد.
آموزش و پرورش ما نیاز به ثبات مدیریتی داد
این کارشناس حوزه تعلیم و تربیت اضافه کرد: یکی از چالش‌های جدی ما در آموزش و پرورش بی ثباتی مدیریتی از مقام عالی وزارت گرفته تا لایه صف است. اکثر نامزد‌ها به این ماجرا تاکید دارند و اخیرا رهبر انقلاب در اردیبهشت ماه که با معلمان دیدار داشتند به این نکته اشاره و تاکید کردند کما اینکه قبل هم در دیدار‌های شان بر روی این قضیه تاکید کرده بودند. اقتضائات و الزامات که باعث می‌شود تا ما به یک ثبات مدیریتی برسیم را در چند نکته بیان می‌کنم یک اینکه نوع وزیری که انتخاب می‌شود باید وزیری باشد که شجاعت و قدرت لازم را داشته باشد. در انتخاب وزیر آموزش و پرورش و معرفی گزینه‌های پیشنهادی حتما باید حساسیت به خرج بدهند و این حساسیت باید مانند انتخاب وزیر برای وزارت امور خارجه باشد. نکته بعدی که به این چالش می‌تواند کمک کند، حمایت و پشتیبانی دولت از وزیر آموزش و پرورش است. در خاطرات آقای بط‌هایی به اذعان خودشان هست که می‌گویند: من چندین بار درخواست ملاقات حضوری با آقای دکتر روحانی رو دادم و، اما به من یک ربع ملاقات حضوری ندادند. آیا نسبت وزیر نفت و وزیر اقتصاد و وزیر امور خارجه هم همین‌گونه رفتار می‌شود. در نتیجه مردم و جامعه باید نسبت به مسئله آموزش و پرورش و انتخاب وزیر آن حساس بشوند. دستگاه آموزش و پرورش نه فقط با یک میلیون کارمند نه با ۱۶ میلیون دانش آموز بلکه با بیش از ۴۰ میلیون نفر از مردم جامعه در ارتباط مستقیم و غیر مستقیم است. وقتی این حساسیت مطرح می‌شود مردم و بدنه جامعه باید برای انتخاب ریاست جمهوری این ملاحضات را در نظر بگیرند.
معیشت معلم اهمیت بسیاری دارد
قالیباف درباره فرهنگیان گفته است: در آموزش و پرورش اولین و آخرین موضوعی که باید به آن توجه کنیم، مدیریت قوی و ثبات در مدیریت است. آموزش و پرورش مهمترین نهاد است. در ۲۰ سال گذشته نزدیک به ۱۷ وزیر و سرپرست در این وزارتخانه عوض کردیم. مدیر قوی و ثبات بسیار اساسی است، چرا که از پایه ویران بوده است.
قالیباف ادامه داد: سلسله مراتب در آموزش و پرورش یک مشکل است، آموزش و پرورش برای تحول ۲ عنصر معلم و مدرسه را دارد و معطوف به این موضوع باید آن توجه کرد.
وی یادآورشد: معیشت معلم اهمیت بسیاری دارد که در مجلس موضوع رتبه‌بندی معلمان را به همین دلیل دنبال کردیم، اما منزلت معلم از معیشت او مهم‌تر است. وقتی حرف از فرهنگ می‌زنیم، اولین موضوع در ذهن همه ما معلم است. اکنون خاطراتی که از معلم دارم و تاثیراتی که معلمان در زندگی من داشتند اگر بیشتر از تاثیر پدر و مادرم نبوده باشد، کمتر هم نبوده است.
قالیباف گفت: برای هر تصمیمی شناخت دقیق از وضعیت موجود مهم است. چرا که در ۱۵ تا ۱۶ سال گذشته در آموزش و پرورش، ۱۵ تا ۱۶ وزیر و سرپرست در این وازرتخانه تغییر دادیم. البته برای این ادبیات عذرخواهی می‌کنم، ولی آیا مدیر یا شاگرد یک عطاری را تا این میزان تغییر می‌دهیم که تا این اندازه وزیرآموزش و پرورش تغییر دادیم؟
نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اضافه کرد: جایی که محل حال و آینده، تربیت و فعل ما در آن است، تا این میزان تغییرات جدی وجود دارد. بر همین اساس تاکید دارم که مدیریت اساس کار است.
وی با اشاره به حضور ۱۶ میلیون دانش آموز در کشور تصریح کرد: سرانه آموزش و پرورش از بودجه عمومی کشور ۱۰ درصد است و به دلیل ضعف مدیریت این عدد را کاهش دادیم. در حالی که رییس جمهور آینده باید بداند آموزش و پرورش اساس پیشرفت کشور است.
قالیباف با بیان اینکه پیش از این مقطع ابتدایی و مهدکودک تحت سازمان بهزیستی کشور بوده است، یادآور شد: یعن باید مهدکودک پیش از مقطع ابتدایی باید در اولویت کاری رییس جمهور قرار گیرد و از نظر ساختاری شرایط آن را اصلاح کنیم.
مدارس به میزان ۵۰ میلیون سرمایه‌گذاری برای هر دانش آموز خروجی ندارد
قالیباف تقویت آموزش و پرورش را در دو موضوع مجزا دانست و تصریح کرد: نخست در حوزه محیط و ظرفیت مدرسه و دوم معلم است. سایر بخش‌ها ذیل آموزش و پرورش قرار می‌گیرند. به عبارتی در آموزش و پرورش باید به حوزه محتوا و تربیت معلم متمرکز شده و برای سایرموضوعات درحوزه مدیران مدرسه متمرکز شویم.
نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اضافه کرد: بدون در نظر گرفتن فضای و مکان آموزشی، سرانه هر دانش آموز در کشور ۱۶ تا ۱۷ میلیون تومان است و طبق استاندارد بین ۴۵ تا ۵۰ میلیون تومان برای هر دانش آموز هزینه می‌شود. اما واقعیت این است که آیا خروجی مدارس به میزان سرمایه گذاری انجام شده است؟ خیر.
وی اضافه کرد: در شرایط امروز که معلم کم است و باید از سرمایه معلمانی که ۳۰ سال زحمت کشیدند، استفاده کنیم، وقتی آن‌ها برای فعالیت دوباره دعوت به کار می‌کنیم، برای هر ساعت آموزش او، ۵۰ هزار تومان به آن‌ها پرداخت می‌شود.
قالیباف در ادامه گفت: آیا واقعا برای یک معلم با ۳۰ سال تجربه کاری، پرداخت هر ساعت ۵۰ هزار تومان کافی است؟ هر چند که بعضی مواقع ۶ تا ۷ ماه از این مبلغ اندک را هم پرداخت نمی‌شود.
نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه در دولت خدمت و پیشرفت، آموزش و پرورش و دانشگاه را که اساس بهره وری در رشد اقتصادی است، مورد توجه قرار خواهیم داد، تصریح کرد: همچنین در مهارت آموزی و سبک زندگی، آموزش و پرورش جایگاه بسیارمهمی دارد و حتما در دولت چهاردهم این موارد را در اولویت قرار خواهیم داد.
مدارس غیر انتفاعی اکنون فرصت هستند
مسعود پزشکیان دیگر نامزد انتخابات ریاست جمهوری درباره آموزش و پرورش و فرهنگیان معتقد است: یک سری از عزیزان تلاش کردند و سرمایه گذاری کردند و مدارسی را تاسیس کردند، اما حاکمیت نباید کاری کند که استاندارد‌های مدارس دولتی آنقدر پایین باشد که افرادی که در آنجا درس می‌خوانند از نظر نوع تدریس، کلاس و ابزار آموزشی عقب بمانند.
وی افزود: این وظیفه دولت است که مدارس دولتی را طوری ساماندهی کند که مدارس مناطق دور افتاده با کیفیت مدارس مراکز شهر آموزش ببینند.
پزشکیان یادآور شد: با وزرا و مدیران آموزش و پرورش نشست‌هایی داشتیم و دغدغه و نیاز‌ها مشخص شده است تا اگر زمانی به قدرت رسیدیم، این موارد را رسیدگی کنیم.
وی درباره طرح رتبه بندی معلمان گفت: معلمان نسبت به رتبه‌بندی ناراضی هستند، طرحی که می‌توانست درست اجرا شود و رضایتمندی ایجاد کند، اما آیین‌نامه مشکل دارد.
پزشکیان ادامه داد: هم پول را خرج کردیم و هم مخاطبان ناراضی هستند، می‌توانستند با صاحبان فرآیند تبادل نظر کنند، هر اقدامی که حاکمیت انجام می‌دهد، باید با مشارکت صاحبان فرآیند صورت گیرد، وقتی تصمیمی می‌گیریم که افرادی که خدمتی می‌خواهیم به آن‌ها ارائه کنیم را بازی نمی‌دهیم و درجریان تصمیم قرار نمی‌گیرند، حتی تصمیم خوب هم باعث نارضایتی می‌شود.
وی بر این باور است که بیشتر نگرانی‌ها و اعتراضاتی که بازنشستگان و معلمان در این کشور دارند، برای این که زندگی خود را با روند تورمی به راحتی ادامه دهند. شرمسار خانواده شان هستند. معلم چرا باید اسنپ کار کند.
وی در مناظره دوم درباره تعلیم و تربیت چنین گفت: اول باید فکر کرد بچه‌ای که در روستا و مناطق محروم است با بچه خودش یک سرویس را می‌گیرد یا نمی‌گیرد، اگر توانست خودش را در موقعیت قرار دهد آنوقت می‌تواند مشکل را حل کند. سفره‌های ما با یکدیگر فرق داشته باشد باز مشکل وجود دارد. در تئوری حرف می‌زنیم، اما در عمل با آن‌ها مشکل داریم.
پزشکیان افزود: ما در مناطق محروم مدرسه نداریم، در سیستان و بلوچستان، خوزستان و شهر‌های مختلف حتی فضا و امکانات معمولی را ندارند و گرفتارند در صورتی که در اینجا مدارسی داریم که برای کلاس اول ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون هزینه می‌کنند. اگر کشور اسلامی هستیم باید مدارسی که دولت مسئولیت آن را دارد همان خدماتی را بدهد مانند آن که به بچه‌های خود می‌دهد. اول از نظر اعتقادی باید بپذیریم بعد راه حل پیدا می‌کنیم.
وی با بیان اینکه مدارس غیر انتفاعی اکنون فرصت هستند و درصدی را پوشش می‌دهند. الان کسانی که وارد کنکور می‌شود از آن ۲۰ درصدی است که درست کردیم و ۸۰ درصد نمی‌توانند به دانشگاه بیایند. برای این که ما در حق آن‌ها بی انصافی می‌کنیم. ما به آن‌ها درست سرویس نمی‌دهیم.
این نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: بحث بعدی معلمان هستند. وقتی در همان مدارس به معلمان نرسیم طبیعتا معلمی که چند شغله است در فرصتی که به بچه‌های مردم برسد مشکل پیدا می‌کند. مشکل معلمان را باید حل کنیم. همان بحث‌هایی که برادرمان دکتر قالیباف گفت، نمی‌شود در بی ثباتی مدیریت برنامه‌ها را جلو برد باید ثبات مدیریتی ایجاد کنیم. باید کسی که به عنوان وزیر آموزش و پرورش انتخاب می‌شود قوی‌ترین و دلسوزترین باشد و نهایتا وقتی بسته آموزشی را در مدارس اجرا می‌کنیم این نگاهی که داریم باید تغییر پیدا کند.
پزشکیان یادآورشد: دانش آموزش باید علاوه بر درس‌هایی که می‌خوانند یاد بگیرند که چگونه مشکل را حل کنند و یاد بگیرند که چگونه ارتباط برقرار کنند و یاد بگیرند چگونه مدیریت کنند و با تیم کار کنند.
بچه‌هایی که ما به خصوص در این مدارس سمپاد و غیر سمپاد مدارسی که نخبگان را به قول خودشان پرورش می‌دهند. آدم‌هایی را تربیت می‌کنیم که نمی‌توانند با دو نفر رابطه برقرار کنند و نمی‌توانند مشکل را حل کنند و جایی که گیر می‌کنند، قهر می‌کند و خود را تافته جدا بافته از مردم می‌دانند. در صورتی که باید یاد بدهیم که علمش برای مردم است.
اگر باور داریم که کشور باید پیشرفت کند، باید از مدرسه برنامه‌ریزی کرد
سعید جلیلی از نامزد‌های انتخاباتی در گردهمایی بزرگ فرهنگیان و دانشجو معلمان، اظهار کرد: آموزش‌وپرورش یک نهاد انسان‌ساز است و بیشترین نقش را در تربیت افراد و جامعه ایفا می‌کند. مردم پس از رئیس‌جمهور معلوم‌الحال اوایل انقلاب، به یک معلم اعتماد کردند و شهید رجایی را به‌عنوان رئیس‌جمهور برگزیدند. این شهید بزرگوار نیز به آموزش‌وپرورش مراجعه کرد و شهید باهنر که او نیز یک معلم بود، نخست‌وزیر شد.
وی افزود: آموزش‌وپرورش یک جایگاهی است که نه تنها خود، بلکه همواره دیگر نهاد‌ها را نیز تغذیه کرده است. در شرایطی که دشمنان مشکلات متعددی را به ما تحمیل کردند معلمان پای کار آمدند؛ برای نمونه بسیاری از فرماندهان و مسئولان لشکر معلم‌ها بودند.
جلیلی ادامه داد: معلمان با تربیت شایسته دانش‌آموزان همواره کشور را یاری کرده‌اند که گواه این موضوع شهادت ۳۶ هزار دانش‌آموز در دفاع مقدس است. امروز کشور برای پیشرفت محتاج آموزش‌وپرورش است و پیش زمینه این امر مهم این است که معلمان از شغل خود احساس رضایت داشته باشند.
وی بیان کرد: معلمان نشان داده‌اند هرگاه بستر برای آن‌ها باز شده است، در جامعه نقش‌آفرینی داشته‌اند؛ به همین خاطر این احساس رضایت در معلمان باید در نقشی که آن‌ها در تربیت جامعه ایفا می‌کنند نیز باشد. آموزش‌وپرورش نیاز به دولتی دارد که معتقد به گفتمان و مبانی انقلاب اسلامی باشد.
جلیلی معتقد است: حوزه آموزش و پرورش بسیار مهم است؛ عمر دانش آموز در این نظام آموزش و پرورش ۱۲ سال و عمر معلم در این بخش ۳۰ سال است، اما خروجی چیست؟ طرح مدرسه ما در همین دولت سایه تهیه شد، اما باید اعلام کنم که همزمان با دولت چهاردهم، برنامه هفتم اجرایی و عملیاتی می‌شود که ۲۲ بخش این برنامه در دولت جدید باید اجرا شود که یکی از مهمترین برنامه‌ها در برنامه هفتم طرح تکریم خانواده است.
وی با بیان اینکه موفقیت‌های که داریم مرهون معلمان است، اضافه کرد: اگر استعداد دانش آموز به درستی شناخته شده و جهت داده شود، می‌توانیم به جهش برسیم. ما به این مدل رسیده‌ایم که الگو چیست و چه الزاماتی دارد و می‌توانیم آن را اجرا کنیم. ما باید به سمت قوی کردن صف و چابک کردن ستاد‌ها برویم و در آموزش و پرورش معتقدیم عمده بودجه باید در صف هزینه شود نه ستاد.
وی در مناظره دوم تلویزیونی نیز با اشاره به شعار «یک جهان فرصت، یک ایران جهش، هر ایرانی یک نقش پرشکوه» افزود: یکی از بحث‌هایی که روی آن تأکید داریم یک جهان فرصت یک ایران جهش است؛ سرانه دانش آموزان مدارس دولتی از هزینه تحصیل در مدارس غیر دولتی شمال شهر تهران بیشتر است، ولی آن بازدهی را ندارندکجا بهترین جا برای شکوفایی فرصت هاست؟ مدرسه نقطه شروع آن است.
وی ادامه داد: اگر باور داریم که کشور باید پیشرفت کند، باید از مدرسه برنامه‌ریزی کرد و اگر نیروی نظامی را لشکر امنیت در نظر بگیریم، آموزش و پروش لشکر شکوفایی فرصت هاست.
جلیلی اضافه کرد: در این زمان که موعد ثبت‌نام مدرسه هاست، خانواده‌ها می‌گویند کدام مدرسه ثبت نام کنیم؟ اگر ما می‌گوییم جهش کشور، معتقدیم که آن با عدالت به دست میاید که یکی از موارد آن این است که هرکه استعدادی دارد بتواند در مدرسه‌ای باشد که شکوفایی برای وی حاصل شود. مردم باید بتوانند در پیشرفت کشور نقش ایفا کنند و هر کس استعدادی دارد شکوفا کند.
نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری خاطرنشان کرد: لازمه پیشرفت کشور این است که آموزش و پروش جایگاه واقعی خود را پیدا کند و وزیر آموزش و پرورش باید نیروی ارزشمندی باشد که این نقش را ایفا کند؛ در این بخش رییس جمهور تاثیر مستقیم دارد.
وی به نقش کادر آموزش و پرورش اشاره کرد و یادآور شد: یکی از بزرگترین سرمایه‌های ما معلمان و کادر آموزش و پرورش است که ۳۰ سال میلیون‌ها دانش آموزی که ۱۲ سال از عمر خود را در اختیار کشور قرار می‌دهند تا کشور پیشرفت کنند، عمر خود را صرف می‌کنند و اگر هزینه آموزش و پرورش را بر تعداد دانش آموزان مدارس دولتی تقسیم کنیم، بیشتر از هزینه تحصل دانش آموزان مدارس غیردولتی شمال شهر تهران است، ولی چرا بازدهی ندارد؟ اگر روی مدرسه الگو کار کنیم در آن صورت موفقیت‌های بیشتری شکل می‌گیرد در حالی که ما به سند تحول و کشف استعداد در مدارسمان توجهی نداریم.
مدارس دولتی باید مانند دانشگاه‌های دولتی مورد اقبال خانواده‌ها قرار بگیرد
علیرضا زاکانی از نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری گفته است: آموزش‌وپرورش رکنی‌ترین وزارتخانۀ دولت ما و وزیر آن قوی‌ترین عنصر کابینه خواهد بود.
وی افزود: مدارس دولتی باید مانند دانشگاه‌های دولتی مورد اقبال خانواده‌ها قرار بگیرد. رکن مهم در مدارس معلم است، معلم منزلت، معیشت و جایگاه خود را می‌خواهد. معلم نقش اساسی و تحول‌آفرین دارد که باید نسبت به آموزش و ابعاد او تحول را دنبال کرد و میدان را باید به نخبگان داد تا محور تحولات کشور شوند.
وی معتقد است که معلم نباید دغدغه‌ای جز آموزش به دانش آموزان داشته باشد. تعلیم و تربیت کشور، نظام پیشران تحولات کشور است و از خانواده شروع می‌شود در مسجد، مدرسه، دانشگاه و حوزه، رسانه و تمام ساحت‌هایی که انسان می‌تواند بیاموزد یا بیاموزاند این تعلیم و تربیت ادامه پیدا می‌کند.
زاکانی بیان داشت: رکن آموزش و پرورش اساس ویژه‌ای دارد که می‌تواند نقش خاصی را در آینده کشور ادا کند لذا هر کسی بخواهد به آینده کشور نگاه کند باید به آموزش و پرورش کشور نگاه کند گرچه حوزه تعلیم و تربیت فراتر از آموزش و پرورش است.
وی اضافه کرد: در آموزش و پرورش کشور مشکلات متعددی وجود دارد که بیان شد من سعی می‌کنم حوزه علم و فناوری و دانشگاه و حوزه را در نوبت دوم عرض کنم.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری با اشاره به اینکه آموزش و پرورش هزینه نیست بلکه سرمایه گذاری است و باید نگاه به این دستگاه تغییر کند لذا باید سیاست‌هایمان را متفاوت کنیم.
زاکانی یادآورشد: در آموزش و پرورش، اصلاح باید از کلاس شروع شود نه از ستاد، برخی اشکالشان این است که شاید به متن این ماجرا دقت لازم را ندارند.
وی با بیان این نکته که در کلاس مهمترین رکن معلم و دانش‌آموز است و فقط محتوا نیست بلکه باید به معلم و دانش آموز رسید و به دانش آموز حق داد که حرف بزند تا پاسخ معتبر خودش را بگیرد، تصریح کرد: معلم باید منزلت، معیشت، جایگاه، رشد و همه ابعادش آنگونه حفظ شود که معلمی بر تاج اشتغال‌های کشور بنشیند و بر نقطه برتر بتواند یک منزلتی و کارکردی داشته باشد.
نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری عنوان کرد: سند تحول در حوزه عدالت آموزشی است و ساحت‌های شش گانه‌ای را در نظر گرفته که بتواند در حوزه معلم، محتوا و محیط، ساحت‌های مختلف را ایفا و ادا کند.
زاکانی ادامه داد: به اعتقاد من توجه به آموزش و پرورش و اقدامات اساسی که می‌خواهد در حوزه محتوا‌های آموزش انجام بگیرد فقط نباید در کلاس و مباحث تنظیم شده آموزشی خلاصه شود.
وی با اشاره به اینکه یک نگاه، نگاه مکانیکی است مانند خط تولید ماشین؛ که در این خط تولید ماشین همه دانش آموزان برابر هستند و باید از یک مسیری بیایند و چیز‌هایی آموزش ببینند و توقعی از آن‌ها وجود دارد. یک نگاه هم نگاه پرورش و دقت است مانند گلخانه‌ای که هر کسی بذر خودش را می‌کارد و به اقتضای خودش مقایسه می‌شود.
این نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود: آموزش و پرورش باید روی این نقطه بایستد که خلاقیت، مهارت توانمندی‌های اجتماعی و موضوعات مختلف را برای دانش‌آموز خلق کند و این هم جز از طریق یک معلم توانمند امکان‌پذیر نیست لذا آموزش و پرورش باید در محور کانون تحولات کشور قرار بگیرد قوی‌ترین وزیر کابینه من وزیر آموزش و پرورش خواهد بود.
زاکانی یادآورشد: مشکل معلمان از جمله معیشت، مسکن و مشکلات متعدد را می‌توان از طریق صندوق ذخیره حل کرد متاسفانه اداره سیاسی یا غیرحرفه‌ای این صندوق آن را به مسیر نادرستی برده است.
وی تاکید کرد: توجه من به عنوان رکن رکین اساسی در دولت با یک نگاه سرمایه‌گذاری به آموزش و پرورش است و این را به بهترین نحو انجام خواهم داد.
آموزش و پرورش جای رقابت سیاسی نیست
مصطفی پورمحمدی درباره مشکلات آموزش و پرورش و کاهش کیفیت مدارس دولتی گفته است: رشد آموزشی و تربیتی در گرو همکاری صمیمانه و هوشمندانه دولت، حوزه کارگزاری آموزش مانند آموزش و پرورش و خانواده‌هاست. باید همدیگر را قبول داشته باشند و از برنامه‌های هم مطلع شوند.
وی افزود: اکنون خانواده‌ها به نظام آموزشی اعتماد کافی ندارند. اگر خانواده‌ها امکانات مادی داشته باشند، فرزندان را به مدارس غیردولتی و برنامه‌های جانبی می‌برند. دولت به دلیل گرفتاری‌های زیادی که دارد هم می‌خواهد تصدی‌گری کند و هم می‌خواهد صاحب اختیار باشد و تصمیم بگیرد و اعمال نفوذ کند، اما ابزار را در اختیار ندارد و بدون ابزار کارآمد امکان‌پذیر نیست.
پورمحمدی عنوان کرد: بخشی از ابزار کارآمد معلمان و مدیران هستند که در مواقعی این مسئولانی که انتخاب می‌شوند بدون تجربه هستند و از سویی نیاز‌های معلمان را نمی‌توانیم برآورده کنیم و معلمان برای رفع نیاز‌های مادی خود به انجام کار‌های جانبی می‌روند. این معلم نمی‌تواند دانش‌آموزان را تربیت کند.
وی با بیان اینکه به اعجاز اعتماد باید روی آوریم، گفت: خانواده باید به تربیت فرزندان اعتماد کند و دولت تصدی گری را کاهش دهد، نظام آموزش وپرورش نباید دستوری باشد و باید به معلم اعتماد شود. ممکن است معلمان در مناطقی از کشور بتوانند با خلاقیت و ابتکار آموزش‌های خاصی در تدریس داشته باشند. باید از تجربه‌های جهانی هم استفاده کنیم.
پورمحمدی درباره نقش آموزش و پرورش در فرهنگ اظهار داشت: معلمی که برای کمبود هزینه‌های زندگی خود مجبور است در تاکسی اینترنتی کار کند نمی‌تواند به خوبی آموزش دهد؛ خانواده‌ها باید به تربیت فرزندان خود دل ببندند و دولت هم باید از تصدی‌گری، فعالیت خود را کاهش دهد باید از تجربیات جهانی در حوزه آموزش استفاده کنیم.
وی خاطر نشان کرد: ما این همه معلم داریم. آن‌ها علاقه ملی، دینی و انقلابی ندارند؟ تجربه‌های جهانی می‌گوید بسیاری از جوامع نوین موضوع درسی را به آموزگار‌ها واگذار کردند و این یک تجربه موفق است. باید نگاه خود را عوض کنیم و اگر همه چیز را به سمت حاکمیت ببریم نتیجه این می‌شود که حاکمیت ظرفیت آن را ندارد و امکان استفاده از استعداد‌ها و فراهم کردن بودجه را هم نخواهد داشت.
پورمحمدی با بیان اینکه آموزش و پرورش جای رقابت جناحی نیست، گفت: نهاد‌های آموزشی و پژوهشی یک مساله محوری برای رشد و توسعه جامعه است. باید قدردان تلاش گسترده معلمان و حجم عظیم عناصر و نیرو‌های دلسوز و متعهد باشیم.
وی گفت: پیشرفت‌های کشور به برکت نیرو‌های آموزشی و پژوهشی و تحقیقاتی ما بوده است. نظام محتوای آموزشی ما باید تغییر کند در دنیا تغییرات زیادی در این زمینه به وجود آمده است.
نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری خاطرنشان کرد: نظام بسته، مشابه و از بالا ترتیب داده شده، یکی از اشکالات نظام آموزشی ما است؛ در روش تدریس و محتوای آموزشی می‌توانیم امور را به خود معلمان خود واگذار کنیم، چرا فقط چند صد نفر در نظام آموزشی ما باید بنشینند و نظام آموزش و پرورش را تدوین کنند. باید قدردان معلمان خود باشیم، آموزش و پرورش جای رقابت سیاسی و اختلاف و کشمکش نیست.
وی تاکید کرد: باید آموزش و پرورش را به سیاست‌های روشن و واحد نزدیک کنیم و اجازه ندهیم این وزارتخانه وارد حاشیه شود چرا که همه سرمایه ما فرزندان ما هستند.
نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: واقعیت اساسی کشور ما اقتصاد است، هیچ رئیس جمهوری بدون پول نمی‌تواند کار کند، رئیس جمهوری که نتواند اعتماد مردم را جلب کند، وزیر آموزش و پرورشی که نتواند برای یک میلیون نفر در این سیستم اعتماد جلب کند، قطعا عوارض جدی در نظام مدیریتی وزارتخانه اش ایجاد خواهد شد.
وی گفت: حقوق و دستمزد و مشکلات دیگر در آموزش و پرورش در برنامه هفتم مورد اشاره قرار گرفته است، اما متاسفانه داریم رو به کاهش می‌رویم و سرمایه عظیم ما در این زمینه در حال کاهش است.
وزارت آموزش و پرورش اصلی‌ترین وزراتخانه است
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی: همه دستگاه‌ها باید در کنار خانواده قرار گیرند تا فرزندان به درستی تربیت شوند. رهبر نظام تعلیم و تربیت آموزش و پرورش است چراکه دانش آموز در آموزش و پرورش تربیت می‌شود.
وی افزود: همه برنامه‌های دیگر در سایر وزارتخانه‌ها و نهاد‌ها برای فرزندان در بال آموزش و پرورش اتفاق می‌افتند.
قاضی‌زاده هاشمی ادامه داد: اکنون آموزش و پرورش مقلد بار می‌آورد و همه را یک جور و بدون در نظر گرفتن استعداد‌ها تربیت می‌کند. به یک نظام تعلیم و تربیت منعطف نیاز داریم تا براساس توانایی‌ها مسیر را پیش برد.
قاضی زاده هاشمی همچنین گفت: وزیر آموزش و پرورش را با نظر معلمان انتخاب خواهم کرد.
قاضی زاده هاشمی آموزش عمومی را یکی از اصلی‌ترین موضوعات جهان دانست و تصریح کرد: از نظر من وزارت آموزش و پرورش اصلی‌ترین وزراتخانه است. بودجه آموزش و پرورش ۹ درصد کل بودجه است و باید در یک بازه زمانی به ۳۰ درصد افزایش یابد و که البته یکدفعه امکان پذیر نیست و باید در یک بازه زمانی افزایش یابد.
وی با اشاره به اینکه در دوران کرونا، چون مدارس تعطیل شد نیاز‌های آموزش و پرورش نادیده گرفته شد، اظهار داشت: در دولت سیزدهم، ۲۹۵ هزار معلم جذب شدند و ۶ هزار و ۶۶۸ فضای آموزشی جدید ساخته شدهمچنین ۳۵ هزار کلاس جدید تحویل آموزش و پرورش شد. ۹۱۱ هزار کودک جامانده از تحصیل نیز با پیگیری به تحصیل بازگشتند.
وی اضافه کرد: پیش از دولت شهید رئیسی کسی زیر بار اجرای رتبه بندی معلمان نمی‌رفت، افزود: رتبه‌بندی معلمان هم اجرا شد که البته دارای اشکالاتی است که باید حل شود.
نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، سن اصلی پرورش را ۳ تا ۷ سالگی عنوان کرد و بر تحقق عدالت آموزشی تاکید کرد و در عین حال افزود: خطای استراتژیک در آموزش عمومی انجام شده و سن اصلی پرورش که ۳ تا ۷ سالگی است را از دست می‌دهیم.
قاضی زاده هاشمی تاکید کرد: یک نظام تحصیلی جدید طراحی کردیم که سه دوره دارد؛ دوره اول دوره شناخت است که بچه تا سن هفت سالگی آشنایی با جهان، روش کار با محیط اطراف، ارتباطات اجتماعی را یاد می‌گیرد دوره دوم تا ۱۱ سالگی دوره سواد است و دوره سوم دوره مهارت است که وقتی فرد فارغ التحصیل می‌شود باید بتواند گلیم خود را از آب بکشد و یک حرفه بلد باشد.
نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود: معتقدم که با حفظ ساختار محیط آموزشی مدرسه و الگو مسائل ما حل نمی‌شود و در نظام آموزشی طول مدت عمر بچه‌ها تلف می‌شود.
