به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، تب دنگی یک بیماری ویروسی است که توسط نیش پشه‌های آلوده از نوع آئدس منتقل می‌شود. این بیماری بیشتر در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری شایع است و به دلیل افزایش دما و رطوبت ناشی از تغییرات آب‌وهوایی، شیوع آن در حال افزایش است.
علائم تب دنگی
علائم تب دنگی معمولاً ۴ تا ۱۰ روز پس از عفونت ظاهر می‌شوند و شامل موارد زیر هستند:
تب بالا (۴۰ درجه سانتی‌گراد)
سردرد شدید
درد پشت چشم‌ها
درد عضلانی و مفصلی
حالت تهوع و استفراغ
تورم غدد لنفاوی
بثورات پوستی
در موارد شدیدتر، تب دنگی می‌تواند منجر به علائم خطرناکی همچون درد شدید شکم، استفراغ مداوم، خونریزی لثه یا بینی، خستگی و ناآرامی، و خون در ادرار یا مدفوع شود. در این موارد، نیاز به مراقبت‌های فوری پزشکی است.
راه‌های پیشگیری
برای پیشگیری از تب دنگی، اقدامات زیر توصیه می‌شود:
استفاده از لباس‌هایی که تمام بدن را پوشش می‌دهند.
استفاده از پشه‌بند هنگام خوابیدن به ویژه در روز.
نصب توری در پنجره‌ها و در‌ها برای جلوگیری از ورود پشه‌ها.
استفاده از دفع‌کننده‌های پشه مانند DEET یا پیکاریدین.
حذف منابع آب ایستا که محل تخم‌گذاری پشه‌ها هستند، مانند گلدان‌ها و لاستیک‌های قدیمی
شیوع در ایران
موارد تب دنگی در ایران بیشتر در مناطق جنوبی و مناطقی که نزدیک به خلیج فارس هستند گزارش شده است. این مناطق شامل استان‌های هرمزگان، بوشهر، و سیستان و بلوچستان می‌باشند. در این مناطق، شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب برای تکثیر پشه‌های ناقل مناسب است.
با توجه به اطلاعات موجود، تب دنگی هنوز به صورت گسترده در ایران شایع نشده است، اما اقدامات پیشگیرانه و آگاهی عمومی می‌تواند به کاهش خطر ابتلا کمک کند. برای کاهش احتمال شیوع این بیماری، کنترل جمعیت پشه‌ها و افزایش آگاهی عمومی در مناطق پرخطر ضروری است.
با توجه به تغییرات آب‌وهوایی و افزایش دما و رطوبت، امکان شیوع این بیماری در برخی مناطق وجود دارد. به همین دلیل، آگاهی و آمادگی برای پیشگیری و مدیریت این بیماری اهمیت دارد.
مناطق جغرافیایی مستعد
تب دنگی بیشتر در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری جهان شایع است. مناطق با خطر بالای ابتلا شامل جنوب شرق آسیا، جزایر غربی اقیانوس آرام، آمریکای لاتین و آفریقا می‌باشند. در سال‌های اخیر، مواردی از شیوع تب دنگی در اروپا نیز گزارش شده است که عمدتاً به دلیل پشه‌های آئدس آلپوبیکتوس (پشه ببر) است که در مناطق معتدل‌تر نیز توانایی زنده ماندن دارند.
با توجه به اینکه درمان خاصی برای تب دنگی وجود ندارد، تمرکز بر پیشگیری از نیش پشه‌ها و کنترل جمعیت پشه‌ها اصلی‌ترین راهکار‌های مبارزه با این بیماری هستند.
علایم نیش پشته آدئس
دنگی درمان خاصی ندارد و درمان آن عمدتاً بر مدیریت علائم و ارائه مراقبت‌های حمایتی متمرکز است. برخی از روش‌های درمانی عبارتند از:
درمان خانگی و مراقبت‌های اولیه
استراحت و هیدراتاسیون: استراحت کافی و نوشیدن مقدار زیادی مایعات مانند آب، محلول‌های خوراکی روده‌ای و نوشیدنی‌های حاوی الکترولیت برای جلوگیری از کم‌آبی بدن مهم است.
کنترل تب و درد: استفاده از دارو‌های تب‌بر و مسکن مانند استامینوفن (پاراستامول) برای کاهش تب و درد مناسب است. از مصرف دارو‌های ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و آسپرین باید خودداری شود، زیرا ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهند.
مراقبت‌های بیمارستانی
در موارد شدیدتر تب دنگی که به دنگی هموراژیک (DHF) یا سندرم شوک دنگی (DSS) منجر می‌شود، بستری شدن در بیمارستان و مراقبت‌های ویژه لازم است:
تجویز مایعات داخل وریدی (IV): در موارد شدید تب دنگی که به کم‌آبی بدن و کاهش فشار خون منجر می‌شود، تجویز مایعات داخل وریدی برای حفظ حجم خون و جلوگیری از شوک ضروری است.
انتقال پلاکت: در صورت کاهش شدید تعداد پلاکت‌ها و بروز خونریزی، ممکن است نیاز به انتقال پلاکت وجود داشته باشد.
مراقبت‌های ویژه: در موارد بسیار شدید، مراقبت‌های ویژه برای مانیتورینگ علائم حیاتی و مدیریت عوارض ضروری است.
پیشگیری از بروز علائم شدید
پیشگیری از بروز علائم شدید تب دنگی شامل موارد زیر است:
مراقبت‌های زودهنگام: در صورت بروز علائم اولیه تب دنگی، مراجعه به پزشک و پیگیری درمان می‌تواند از تشدید علائم جلوگیری کند.
آگاهی از علائم هشدار دهنده: شناخت علائم هشدار دهنده مانند درد شدید شکم، استفراغ مداوم، خونریزی از لثه یا بینی و خستگی شدید می‌تواند به تشخیص و درمان زودهنگام کمک کند.
واکسن
واکسنی به نام دنگوکسیا (Dengvaxia) برای افرادی که قبلاً به تب دنگی مبتلا شده‌اند، وجود دارد. این واکسن برای افراد ۹ تا ۴۵ سال که حداقل یک بار تب دنگی داشته‌اند توصیه می‌شود. با این حال، واکسن به تنهایی کافی نیست و باید به همراه اقدامات پیشگیرانه دیگر استفاده شود.