
سقوط آزاد؛ روایت آرزوهایی که بر باد رفتند

به گزارش خبرنگار گروه ورزشی خبرگزاری دانشجو، از آغاز لیگ برتر فوتبال ایران در سال ۱۳۸۰، رقابتهای این لیگ نه تنها صحنه درخشش قهرمانان بوده، بلکه برای برخی تیمها، میدان نبردی برای بقا در سطح اول فوتبال کشور محسوب میشده است. سقوط به لیگ دسته اول، همواره تلخترین پایان برای تیمهایی بوده که نتوانستند در کوران رقابتها، جایگاه خود را حفظ کنند.
در این گزارش، نگاهی داریم به تیمهایی که در هر فصل از لیگ برتر، به دلیل کسب نتایج ضعیف، به لیگ دسته اول سقوط کردند. از فصل نخست تا فصل جاری که تراکتور قهرمان شده، بررسی میکنیم که کدام تیمها با چه عملکردی، از سطح اول فوتبال ایران خداحافظی کردند.
فصل ۱۳۸۰–۱۳۸۱ (اولین دوره لیگ برتر)
اولین دوره لیگ حرفهای فوتبال ایران با حضور ۱۴ تیم برگزار شد؛ جایی که تیمهای بانک ملی و استقلال رشت نتوانستند در پایان مسیر دوام بیاورند.
فصل ۱۳۸۱–۱۳۸۲
در دومین سال برگزاری لیگ، رقابت همچنان میان ۱۴ تیم دنبال شد، اما اینبار قرعه سقوط به نام ابومسلم خراسان و برق شیراز افتاد.
فصل ۱۳۸۲–۱۳۸۳
در سومین فصل لیگ برتر، فجر سپاسی شیراز و پگاه گیلان با قرار گرفتن در قعر جدول، وداع تلخی با سطح اول فوتبال ایران داشتند.
فصل ۱۳۸۳–۱۳۸۴
این دوره نیز مانند سالهای پیش با ۱۴ تیم دنبال شد، اما اینبار نوبت ابومسلم و استقلال اهواز بود که لیگ برتر را ترک کنند.
فصل ۱۳۸۴–۱۳۸۵
در پنجمین دوره لیگ، شموشک نوشهر و پگاه گیلان، با عملکردی ضعیفتر از رقبا، سهمیه حضور در فصل بعد را از دست دادند.
فصل ۱۳۸۵–۱۳۸۶
با افزایش تعداد تیمها به ۱۶، رقابتها فشردهتر شد؛ اما راهآهن و صبا باتری نتوانستند جایگاهی مطمئن برای بقا پیدا کنند.
فصل ۱۳۸۶–۱۳۸۷
در فصلی با حضور ۱۸ تیم، سقوط به مراتب تلختر بود؛ جایی که پگاه گیلان و استقلال اهواز نتوانستند از ورطه سقوط نجات یابند.
فصل ۱۳۸۷–۱۳۸۸
با تداوم حضور ۱۸ تیم در لیگ، پیام مشهد و داماش گیلان در نبرد بقا ناکام ماندند و به لیگ یک فرستاده شدند.
فصل ۱۳۸۸–۱۳۸۹
در ادامه رقابتها، استقلال اهواز و شاهین بوشهر نتوانستند از پس حریفان بربیایند و فصل را با سقوط به پایان رساندند.
فصل ۱۳۸۹–۱۳۹۰
استیلآذین و پاس همدان در این فصل نتایج ناامیدکنندهای ثبت کردند و در پایان جدول جای گرفتند تا سقوطشان قطعی شود.
فصل ۱۳۹۰–۱۳۹۱
شهرداری تبریز و مس سرچشمه در این دوره، ضعیفترین عملکردها را ثبت کردند و مسیرشان به لیگ دسته اول ختم شد.
فصل ۱۳۹۱–۱۳۹۲
در رقابتهایی پرنوسان، گهر دورود و نفت آبادان نتوانستند از سقوط فرار کنند و با لیگ برتر وداع کردند.
فصل ۱۳۹۲–۱۳۹۳
کاهش تیمها به ۱۶ باعث افزایش حساسیت رقابت شد؛ داماش گیلان و مس کرمان از پس این فشار برنیامدند.
فصل ۱۳۹۳–۱۳۹۴
پایان این فصل برای پیکان تهران و نفت مسجدسلیمان خوش نبود؛ چرا که در جمع پایین جدول جای گرفتند و سقوط کردند...
فصل ۱۳۹۴–۱۳۹۵
راهآهن تهران و استقلال اهواز با ثبت نتایجی ضعیف، در کوران رقابتها از ادامه حضور در لیگ برتر بازماندند.
فصل ۱۳۹۵–۱۳۹۶
در این فصل، سقوط دامن ماشینسازی تبریز و صبای قم را گرفت؛ تیمهایی که در مدیریت و میدان، دچار چالش شدند.
فصل ۱۳۹۶–۱۳۹۷
سیاهجامگان مشهد و نفت تهران، با چالشهای درونسازمانی و فنی، لیگ را ترک کرده و به دسته اول سقوط کردند.
فصل ۱۳۹۷–۱۳۹۸
سپیدرود رشت و استقلال خوزستان، در پایان این فصل به دلیل ناکامی در کسب امتیاز کافی، از لیگ برتر کنار رفتند.
فصل ۱۳۹۸–۱۳۹۹
شاهین بوشهر و پارس جنوبی جم، در این فصل اسیر ضعفهای تاکتیکی شدند و لیگ را با سقوط به پایان رساندند.
فصل ۱۳۹۹–۱۴۰۰
ماشینسازی تبریز و سایپا تهران، نتوانستند از بحرانهای متعدد عبور کنند و راهی لیگ یک شدند.
فصل ۱۴۰۰–۱۴۰۱
فجر سپاسی و شهر خودرو در شرایطی حساس، فرصت بقا را از دست دادند و فصل را در انتهای جدول به پایان رساندند.
فصل ۱۴۰۱–۱۴۰۲
سقوط نفت مسجدسلیمان و مس کرمان در این فصل، نتیجه روند نزولی و تصمیمات ناکارآمد فنی و مدیریتی بود.
فصل ۱۴۰۲–۱۴۰۳
در آخرین فصل رقابتها، نساجی مازندران و هوادار تهران پایینترین عملکرد را ثبت کردند و به لیگ یک سقوط کردند.
بررسی کارنامه تیمهای سقوطکرده در تاریخ لیگ برتر ایران، گویای یک نکته کلیدی است؛ بقا در سطح اول فوتبال کشور، نیازمند برنامهریزی، ثبات مدیریتی و برخورداری از ساختار فنی منسجم است. تیمهایی که قربانی تصمیمات هیجانی، تغییرات متعدد کادر فنی و ضعف ساختاری شدهاند، در اغلب موارد با سرنوشت سقوط روبهرو شدهاند. تجربه نشان میدهد تنها حضور در لیگ برتر کافی نیست، بلکه استمرار حضور در این سطح، به هوشمندی و دوراندیشی نیاز دارد.
از سوی دیگر، بسیاری از تیمهای سقوطکرده در مسیر بازگشت به لیگ برتر، با چالشهای بزرگتری روبهرو میشوند. کاهش منابع مالی، افت کیفیت فنی و ریزش هواداران، موانعی هستند که صعود دوباره را دشوارتر میکنند. شاید این گزارش نه تنها مروری بر گذشته باشد، بلکه هشداری برای تیمهایی باشد که امروز با خطر سقوط دست و پنجه نرم میکنند؛ سقوط پایان راه نیست، اما آغاز راهی بسیار دشوارتر است.