چاقي و اضافه وزن براي برخي افراد تبديل به آتشي شده كه سلامتي آنها را ميسوزاند ولي كارشناسان معتقدند فعاليت بدني ميتواند آبي باشد بر آتش چاقي اين افراد.
گروه علمی «خبرگزاری دانشجو»؛ دومین بسیج آموزش همگانی تغذیه سالم از 10 دي به مدت يك هفته آغاز و هر روز اين هفته به يك عنوان نامگذاري شده كه امروز دوشنبه 12 دي به عنوان سومین روز این هفته با نام «تاثير فعاليت بدني در پيشگيري از اضافه وزن و چاقي» نامگذاری شده است.
در حال حاضر بسياري از افراد در دنيا و به خصوص در كشور ما از معضل چاقي رنج مي برند و حتي برخي افراد براي از بين بردن اين معضل هزينه هاي بسياري را صرف كرده و به پزشكان متعددي مراجعه مي كنند ولي كارشناسان تغذيه معتقدند فعاليت بدني مي تواند در مدت زمان كمي چاقي را از بين ببرد.
با توجه به اينكه چاقي عوارضي مانند بیماریهای قلبی و عروقی، دیابت (افزایش قند خون)، پرفشاری خون، سنگ کیسة صفرا، نقرس، آرتروز و نیز سرطانهای سینه، روده بزرگ و پروستات را به همراه دارد افراد براي از بين بردن آن حتي حاضرند هزينه هاي بسياري را هم صرف كنند ولي فعاليت بدني بدون صرف هزينه هاي آنچناني مي تواند مانند آبي آتش چاقي را خاموش كند.
علل متفاوتي براي كاهش فعاليت هاي بدني افراد در جوامع صنعتي امروز وجود دارد ولي از عمده ترين علل آْن مي توان استفاده بيش از حد از تلويزيون و كامپيوتر و وسايل بازي رايانه اي به جاي بازي هاي بدني را نام برد.
تاثیر ورزش در پیشگیری از چاقی و درمان آن
اگر کل انرژی مصرفی روزانه را به سه قسمت تقسیم کنیم مي توان مصرف انرژی در حالت استراحت، مصرف انرژی بعد از صرف غذا و مصرف انرژی بعد از فعالیت بدنی را براي آن نامگذاري كرد.
در زمان استراحت، ۶۰ تا ۷۰ درصد از کل انرژی بدن مصرف میشود و مقدار آن در هر ساعت، حدود یک کیلوکالری به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن است.
متغیرترین میزان مصرف انرژی، در زمان فعالیت بدنی است، این میزان در افراد کمتحرک ۱۰ تا ۱۵ درصد و در افراد فعال ۳۰ تا ۴۰ درصد از کل انرژی مصرفی را تشکیل میدهد.
ورزش از دو طریق موجب مصرف انرژی در بدن میشود، یکی افزایش میزان سوخت در زمان ورزش و دیگری افزایش مقدار مصرف انرژی در زمان استراحت بعد از خاتمه ورزش.
در ورزشکاران، میزان مصرف انرژی در زمان استراحت ۵ تا ۲۰ درصد بالاتر از افراد عادی است بنابراین، یکی از مهمترین فواید ورزش و فعالیت جسمانی بالاتر رفتن میزان مصرف انرژی فرد فعال در زمان استراحت است.
این باور افراد پرخور که ورزش و فعالیت بدنی باعث افزایش اشتهای آنها میشود، غلط است و هیچ منبع علمی این مطلب را تأیید نمیکند برعکس، ورزش سنگین موجب افزایش برخی مواد در بدن و کاهش تمایل فرد به خوردن میشود یعنی با کاهش موقتی اشتها روبهرو میشویم.
در ورزشهای سبک، همچنان چربیها این وظیفه را بر عهده دارند اما با افزایش شدت ورزش، سوخت و ساز قندها مشخصتر میشود به همین دلیل است که متخصصان ورزشهای سبک را برای کاهش وزن مفیدتر میدانند.
شاید تعجببرانگیز باشد که صرف مدت زمانی بسیار اندک، مثلاً حداقل روزی یک ساعت فعالیت بدنی به مدت 10 روز، برای افزایش سوخت چربی بدن در حالت استراحت کافی است.
یکی دیگر از فواید ورزش افزایش ظرفیت تنفس عضلات است، یعنی افراد ورزشکار دیرتر از سایرین خسته میشوند.
افراد مي توانند فعاليت هاي بدني را در قالب كارهاي روزانه خود نيز انجام دهند ولي به طور كلي افراد چاق بايد در صورت امکان تا مقصد پیادهروی یا دوچرخهسواری کنند و زمان کوتاهی را در محیط کار به ورزش یا پیادهروی کوتاه اختصاص دهند.
آن ها مي توانند به جای آسانسور از راهپله استفاده كرده و قبل از ناهار همراه خانواده یا دوستان ورزش کنند.
ديدار حضوري آشنايان بهجای تلفن کردن یا فرستادن ایمیل مي تواند علاوه بر ايجاد روحيه اي شاد براي اين افراد به كاهش وزن آن ها نيز كمك كند.
آن ها بايد در تعطیلات آخر هفته بهجای تفریحات بدون تحرک برای تفریحات همراه با فعالیت بدنی برنامهریزی کنند.
همراه داشتن يك پدومتر كه وسیلهای است براي شمارش تعداد قدمها، مي تواند به افراد چاق كمك كند تا با افزايش روزانه تعداد قدم هاي خود فعاليت بدني خود را افزايش دهند.
بازي كردن با بچه ها نيز مي تواند نوعي فعاليت بدني محسوب شود.
چه مقدار ورزش کافی است؟
شروع ورزش در برنامه روزانه باید به میزانی باشد که از عهده فرد چاق برمیآید.
پس از ایجاد آمادگی جسمانی و کاهش وزن اولیه، میتوان شدت و مدت ورزش را افزایش داد.
در قدم زدن سریع، سرعت سوخت و ساز بدن به میزان چهار برابر حالت استراحت افزایش مییابد.
با یک محاسبه ساده درمییابیم که برای یک فرد ۷۰ کیلوگرمی، حداقل هفت ساعت پیادهروی در هفته لازم است.
با این حال، اغلب افرادی که دچار چاقی هستند آمادگی کامل برای انجام دادن مقدار تعیینشده فعالیت بدنی را ندارند. گروهی دیگر هم به علت ابتلا به امراض قلبی و پرفشاری خون از انجام دادن بسیاری از حرکات ورزشی معاف هستند. در نتیجه، شکل و مدت مناسب برای ورزش در افراد چاق به توانایی و وضعیت جسمانی آنها بستگی دارد.
فعالیتهای بدنی دیگری مانند دوچرخهسواری و شنا هم گاه جانشین مناسبی برای پیادهروی بهشمار میآیند.
انتخاب نوع ورزش در درجه اول به علاقه شخصي افراد بستگی دارد و میتوانید ترکیبی از انواع ورزشها را در برنامة خود بگنجانید.
ورزشهای با شدت زیاد و مدت کم باعث بالا رفتن میزان سوخت و ساز بدن در حالت استراحت و نیز کاهش اشتها میشوند در حالیکه ورزشهای با شدت کم و مدت زیاد بر سوخت و ساز چربیها اثر میگذارند.
كارشناسان متخصص تغذيه معتقدند كه ورزش مي تواند در كاهش وزن و چاقي از رژيم غذايي نيز موثرتر باشد.