کنگره علوم انسانی اسلامی، حرکتی انقلابی در راستای تولید علوم انسانی است

به گزارش گروه علمي «خبرگزاري دانشجو»، نخستین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی از سی‌ام اردیبهشت ماه برگزار می‌شود.

 

دکتر عطاء الله رفیعی آتانی، دبیر کنگره، با تاکید براینکه علوم انسانی فعلی مبتنی بر عقل و تجربه است اظهار کرد:  اسلامی بودن مهم ترین عامل  تمایز علوم انسانی اسلامی با علوم انسانی ارائه شده در غرب است. در حقیقت ملاک ارزیابی علوم انسانی که ما از آن سخن می گوییم با آنچه که در غرب ارائه می شود٬ اسلامی بودن و منابع شناختی است.

 

وی  تربیت انسان و مدیریت زندگی اجتماعی را مهمترین مقصد علوم انسانی خواند و تصریح کرد: ما به دنبال تولید علوم انسانی اسلامی هستیم تا بتوانیم جامعه را به نحو احسن اداره و علاوه بر آن به مقاصد اسلامی در زندگی برسیم. در حوزه علوم انسانی اسلامی٬ وقتی نظریه پرداز و پژوهشگر ایمان راسخ به مولفه دینی داشته باشند٬ این مهم دست یافتنی خواهد بود.

 

دبیر نخستین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی در بیان هدف برگزاری این کنگره گفت: پس از گذشت بیش از سی سال از پیروزی انقلاب اسلامی، نگاه و نگرش دینی به بازخوانی و بازتولید علوم انسانی در کشور پرداخته شده است،  به همین منظور فرصت را مناسب دیدیم تا ارزیابی آسیب شناسانه از دستاوردهای این حوزه داشته باشیم و نقاط قوت را ارتقا و نقاط ضعف را برطرف کنیم.

 

رفیعی با تاکید بر ایجاد جریان سازی فرهنگی پس از برگزاری این کنگره عنوان کرد: مدیران و سیاست گذاران عرصه علوم انسانی پس از برگزاری این کنگره از روند تغییرات و نوآوری های حوزه کاری خود مطلع خواهند شد.

 

وی با اشاره به تفاوت نخستین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی با برنامه های مشابه دیگر در این حوزه خاطر نشان کرد: عنوان این کنگره بیانگر این مسئله است که برای وصول به مولفه علوم انسانی اسلامی جدی هستیم؛ در گذشته همایش های متعددی با عناوینی مانند بومی سازی علوم انسانی یا تحول درعلوم انسانی فعلی برگزار شده بود که در محتوا تفاوت های بسیاری با این کنگره دارند.

 

وی برداشتن گام بلند و موثر به سوی تولید علوم انسانی اسلامی را یکی دیگر از اهداف اصلی برگزاری این کنگره خواند و  افزود : به دنبال تحقق حرکتی انقلابی در راستای تولید علوم انسانی با نگاه مبتنی بر اسلام هستیم و از آنجا که برگزاری این کنگره یک جریان سازی در راستای بومی سازی علوم انسانی محسوب می شود، گام برداشتن در راه تحقق علوم انسانی اسلامی را آسان خواهد کرد.

 

دبیر نخستین کنگره بین المللی علوم انسانی و اسلامی ادامه داد: جمع بندی  دستاوردهای علوم انسانی در حوزه های مختلف مانند اقتصاد اسلامی و… جهت کاربست در جامعه، جریان سازی فرهنگی پیرامون تولید علوم انسانی با نگاه اسلامی از دیگر اهداف برگزاری این کنگره بین المللی است .

 

رفیعی به  تشکیل ۸ کمیسیون تخصصی در روز برگزاری کنگره اشاره و بیان کرد: نقد علوم انسانی متداول؛  نظریه های ممتاز در علوم انسانی اسلامی، طبقه بندی علوم انسانی اسلامی،کاربردی سازی علوم انسانی اسلامی، ارزیابی و آسیب شناسی علوم انسانی اسلامی،رویکردهای رایج به علوم انسانی اسلامی در جهان اسلام و پیوندهای بین رشته ای علوم انسانی و علوم طبیعی  عناوین کمیسیون های تخصصی این کنگره است.

 

وی در ادامه به برگزاری این کنگره در سطح بین المللی تاکید و اشاره کرد:  مدعوین شرکت کننده در این کنگره محدودیت جغرافیایی ندارند و اندیشمندان از کشورهای مختلف شرکت و مقالات خود را ارائه خواهند کرد.

 

گفتنی است، نقد علوم انسانی متداول، معنا، ماهیت و شاخصه های علوم انسانی اسلامی، فلسفه و روش شناسی علوم انسانی اسلامی، مبانی هستی شناختی و معرفت شناختی علوم انسانی اسلامی، پیشینه علوم انسانی اسلامی، رویکردها، دیدگاه ها، ایده ها و نظریه های مطرح در علوم انسانی اسلامی، زمینه ها و موانع کاردبردی کردن علوم انسانی اسلامی، بررسی وضعیت کنونی علوم انسانی اسلامی، نهادهای علمی متناسب با تولید و آموزش علوم انسانی اسلامی، علوم انسانی اسلامی و دگرگونی در طبقه بندی علوم به طور عام و علوم انسانی به طور خاص، آسیب شناسی علوم انسانی اسلامی، فرآیند دست یابی به نقش علوم انسانی اسلامی، نقش علوم انسانی اسلامی در پیشرفت همه جانبه جوامع اسلامی از جمله محورهای مقالات ارسال شده به دبیرخانه کنگره است.

 

 

 به  گزارش  ستاد خبری  نخستین  کنگره بین المللی علوم انسانی  اسلامی ، دکتر مسعود پور فرد با اشاره به ارتباط مستقیم علوم انسانی اسلامی با الگوی اسلامی پیشرفت اظهار کرد: زمانی  که از علوم انسانی صحبت  می کنیم بحث  بسیار گسترده است و  باید وارد نظام  معرفتی و  نظام دانایی  شد.

 

وی با تاکید بر اینکه مبنای علوم  انسانی بر گرفته از قرآن است خاطر نشان کرد:  بررسی همه  مباحث  موجود در علوم  انسانی اسلامی نیازمند بحث  قرآنی  است. کلام الهی بهترین نقشه راه است که پیروی از آن مانع انحرافات و کجروی ها در این مسیر می شود .

 

پور  فرد با اشاره به  شاخص  های  علوم  انسانی  اسلامی  تصریح کرد: علوم  انسانی  اسلامی  دارای  سه  شاخص اصلی مبانی، پایه و براساس  یک  فرهنگ  بومی و اسلامی است که باید  متناسب  با نظام معرفتی  موجود و با  حوزه های روشی سنخیت داشته  باشد.

 

عضو  هیئت علمی  پژوهشگاه فرهنگ و  اندیشه اسلامی با  تاکید بر اینکه مراحل ابتدایی تولید این علم همچنان دچار مشکل است، اظهار کرد:متاسفانه با  وجود اندیشمندان بزرگی  همچون  فارابی ،ابن سینا و ملاصدرا در  شناخت شاخص های  این  علم  عملکرد  خوبی رخ نداده است. چرا که لازمه  ایجاد  بسترهای ترویج علوم  انسانی اسلامی  شناخت این  علوم  است.

 

وی  با تاکید  بر خود جوش  بودن نیازها  در بحث  نهادینه کردن  این  علوم خاطر نشان کرد: ابتدا  باید  حوزه  روش شناسی مرتبط با مبانی اساسی  در این  علم  را ایجاد  کنیم و از روش  هایی که نگاه  غیر  توحیدی به انسان  شناسی  دارند فاصله  گرفته  وبه  سمت  روش های معنویت گام برداریم .

 

پور فرد با اشاره به دو مانع اصلی در ترویج علوم انسانی اسلامی ادامه داد : با توجه به  دیدگاه عقلا در بحث ترویج علوم انسانی  اسلامی ؛موانع ساختاری و کار گزاری موانع اصلی کار است. اگر  مانع  ساختاری مرتبط  به نهاد ها  باشد نیاز به یک تحول در این بخش وجود دارد و  اگر عامل انسانی و کارگزاری مانع باشد نیاز به آگاهی و دانش است.

 

وی کارگزار را اصلی ترین  مانع ترویج علوم انسانی اسلامی در جامعه اسلامی  خواند و تصریح کرد :  در حال حاضر مبنا در علوم انسانی نظریه های فرهنگی است که تاکید جدی بر کارگزار و عامل انسانی دارد.

عضو  هیئت علمی  پژوهشگاه فرهنگ و  اندیشه اسلامی با تاکید بر اینکه ترویج علوم انسانی اسلامی به معنای  نفی کامل علوم انسانی برگرفته از غرب نیست گفت:  گاهی در مفاهیم اساسی علوم انسانی که با سعادت انسان مخالف اند نمی توانیم تفاهمی ایجاد کنیم  و این بدان معنی  نیست که علوم انسانی اسلامی در تمام زمینه ها مخالف با علوم انسانی برگرفته از غرب است.

 

 

به  گزارش  ستاد  خبری  نخستین  کنگره  بین  المللی  علوم  انسانی  اسلامی، حجت الاسلام قاسم روانبخش با اشاره به اینکه علوم انسانی اسلامی زمینه  رسیدن  به  سعادت  و  پیشرفت  را  هموار می کند اظهار کرد: اسلام  برنامه ای  برای  تعیین  زمینه  های  علمی  تدوین  کرده  است و  قرآن نیز به  عنوان  کتاب آسمانی  برای  هدایت  انسان نازل  شده است تا بشر با تمسک به آن  به  قله  های  رفیع  پیشرفت  برسد.

 

وی قرآن را مبنای علوم انسانی اسلامی دانست و افزود: در  تمام زمینه های علمی باید از  قرآن بهره گرفت. همان طور که عنصر اورانیوم توسط متخصصان از معادن استخراج  می  شود، قرآن  هم باید توسط  افراد  صاحب  نظر  و  عالم استخراج  شود  و در  اختیار  انسان  قرار  گیرد.

 

عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) ادامه داد: ‌کتاب آسمانی سرشار از دانسته های ارزشمندی  است  که  بشر برای  ادامه زندگی  به آن نیازمند است. قرآن باید مبنای  اصلی علوم انسانی باشد زیرا با  مراجعه به آن نیازهای بشر پاسخ داده می شود.

 

وی با تاکید شاخص های مختلف در زیر مجموعه های علوم انسانی اظهار کرد: هر رشته ای در زیر مجموعه علوم انسانی شاخص‌های خاص خود را دارد که باید توسط  اندیشمندان  همان  رشته  مشخص شوند.

 

روانبخش خاطر نشان کرد: در  بحث  علوم  انسانی اسلامی  ابتدا  باید  شاخص  ها باتوجه به شرایط روز مشخص  شود  و  پس  از  آن  با  مبانی  قرآنی  مطابقت  داده  شود.

 

وی  نداشتن  باور را مهمترین  مانع  در  مسیر  ترویج  علوم  انسانی  اسلامی خواند و تصریح کرد :  اصلی  ترین  مشکل  در  علوم  انسانی  و  اسلامی وجود باوری غلط است. عده ای بر این  باورند  که منشا علوم انسانی را باید در نظریه ها و دیدگاه های متفکران غرب جستجو کرد.

 

عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) ادامه داد: ارائه علوم آماده بر گرفته  از  قبل موجب ساکن ماندن ذهن  افراد  صاحب نظر  در  این حوزه شده است .

 

روانبخش با تاکید بر اینکه خاستگاه علوم انسانی در غرب نیست اظهار کرد: اگر به  این  باور  برسیم می‌توان با  داشتن  منبع  عظیمی  به  نام  قرآن  در  این  علم  فعالیت  کنیم و آن را به عنوان الگو به کشورهای  دیگر که  دچار  مشکلات  فرهنگی  سیاسی هستند نیز ارائه دهیم .

 

وی خاطر نشان کرد: در حال حاضر با توجه به سرلوحه قرار دادن شعار  اصلی حضرت  امام خمینی (ره) مبنی بر  “ما  می  توانیم “٬ در عرصه های گونان‌گون شاهد خود باوری هستیم  اما متاسفانه در  بحث  علوم  انسانی  هنوز  به چنین باوری نرسیده ایم.

 

عضو هئیت علمی موسسه امام  خمینی (ره  ) با اشاره به نهادینه کردن و توسعه اسلامی سازی علوم انسانی  تاکید کرد: در چند سال اخیر با تدابیر مهم و ارزشمند رهبر معظم انقلاب  گام های خوبی در زمینه توسعه اسلامی سازی علوم انسانی برداشته شده است. امیدوارم به زودی با رهنمودهای رهبر معظم انقلاب شاهد  رشد چشمگیری در بحث اسلامی سازی علوم انسانی باشیم.

 

وی افزود: اگر توسعه سازی اسلامی به عنوان مدل به مردم ارائه شود باور “ما می توانیم” در بین مردم و مسئولین شکل می گیرد.

 

روانبخش با اشاره به سخن مقام معظم رهبری در سفر به قم مبنی بر اینکه ”اگر می گذاشتند پروژه ای که آقای مصباح در ابتدای انقلاب آغاز کرد به نتیجه می رسید امروز در این جایگاه  نبودیم” ، خاطر نشان کرد: بسترهای تحقق علوم انسانی اسلامی در حال حاضر در حال شکل گیری است و ما همچنان در ابتدای راه هستیم.