کلام‌هایی کوتا و پرمحتوا از امام علی(ع)- 1
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ كلمات گهر بار اهل بيت (عليهم السلام) بالاترين پشتوانه فرهنگ بالنده انقلاب اسلامى است که توصیه‌های فراوان به فراگیری آنها و بکارگیری در زندگی روزمره شده است.
اين سخنان شيرين كه دربرگيرنده موضوعات مبتلا به اخلاقى، فرهنگى و سياسى جامعه است، بعنوان راهنما و چراغى است براى علاقه‌مندانی که می‌خواهند بر اساس سبک و سیره صحیح نشان داده شده از سوی خاندان عصمت و طهارت زندگی کنند تا از اضطراب و نگراني‌هاى روحى و روانى به دور بمانند.
در اینجا چند کلام کوتاه و پرمحتوا از مولای متقیان، امیرالمومنین علی (علیه السلام) در رابطه نحوه تعامل صحیح هر فرد با همسرش ارائه می‌گردد.
مدارا با همسر در همه حال
1- مِنْ وَصِيَّةِ أمِيرِالمومنين (عليه السلام) لِوَلَدِهِ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَنَفِيَّةِ: فَدارِها عَلي کلِّ حالٍ وَ أحْسِنِ الْصُّحْبَةَ لَها لِيَصْفُوَ عَيْشُک.
اميرالمومنين (ع) در سفارشي به پسرش محمد بن حنيفه فرمودند: در هر حال با همسر خود مدارا و ملاطفت و خوش رفتاري کن تا زندگي‌ات بر تو گوارا باشد.
«وسائل الشيعه، ج 14، ص 110»
2- حضرت علي (عليه السلام) ميفرمايند:
فَدَارِهَا عَلِيِّ کل حَالٍ واحسن الصُّحْبَةَ لَهَا فَيَصْفُوَ عيشک؛
هميشه با همسرت مدارا کن، و با او به نيکي همنشيني کن تا زندگيت باصفا شود .
مکارم الاخلاق، ص218 .
زن گُل است نه كارگزار
3- امیرالمومنین (عليهالسلام) می‌فرمایند:
و لا تُمَلِّكِ المرأةَ مِن أمرِها ما جاوَزَ نَفسَها؛ فإنَّ المرأةَ رَيحانَةٌ ولَيسَت بقَهرَمانَةٍ، ولا تَعْدُ بكَرامَتِها نَفسَها، ولا تُطمِعْها في أن تَشفَعَ لِغَيرِها.
به زن، كارى را كه از حدّ و توان او فراتر است، مسپار؛ زيرا زن گُل است نه كارگزار و در گراميداشت او پا از حدّ فراتر مگذار و كارى مكن كه (نزد تو) به شفاعت كردن از كسى طمع كند.
نهج البلاغة الكتاب 31؛ منتخب ميزان الحكمة، ص 510
4- امام على (عليهالسلام) فرموده‌اند:
أنعَمُ النّاسِ عَيشا مَن مَنَحَهُاللّه سُبحانَهُ القَناعَةَ ، وأصلَحَ لَهُ زَوجَهُ ؛
خوش‌ترين و آسودهترين زندگى را كسى دارد كه خداوند سبحان او را قناعت ببخشد و همسرى پاك و شايسته عطايش فرمايد .
غرر الحكم، 3295 و منتخب ميزان الحكمة، ص 422
غرر الحكم، 3295 و منتخب ميزان الحكمة، ص 422
5- امام على عليهالسلام بیان می‌کنند:
إذا أرادَ اللّه بعَبدٍ خَيرا ألْهَمَهُ الْقَناعَةَ ، وأصْلَحَ لَه زَوجَةُ ؛
وقتى خداوند خوبى بندهاى را بخواهد به او قناعت عطا كند و همسرش را شايسته گرداند .
غررالحكم، 4115 و منتخب ميزان الحكمة، ص 190
غررالحكم، 4115 و منتخب ميزان الحكمة، ص 190
6- امیرالمومنین (عليهالسلام) می‌فرمایند:
نَهى رَسولُ اللّه صلى الله عليه و آله و سلّم أن يُجامِعَ الرَّجُلُ امرَأَتَهُ، وَالصَّبِيُّ فِي المَهدِ يَنظُرُ إلَيهِما ؛
پيامبر خدا از اين نهى فرمودند كه در حالى مرد با همسرش آميزش كند كه كودكى در گهواره، آنان را مىنگرد.
بحار الأنوار، جلد 103 ، صفحه 295 ، حديث 51
بحار الأنوار، جلد 103 ، صفحه 295 ، حديث 51
نتایج خیرخواهی خدا در حق بنده چیست؟
7- امام علي(عليه السلام) فرمودند:
إذا أرادَ اللّه بِعَبدٍ خَيرا ألهَمَهُ القَناعَةَ و أصلَحَ لَه زَوجَهُ ؛
وقتى خداوند خيرخواه بندهاى باشد، قناعت را در دل او مىاندازد و همسرش را شايسته مىگردانَد .
غرر الحكم و درر الكلم، حديث4115
غرر الحكم و درر الكلم، حديث4115
8- امام علی (علیه السلام) می‌فرمایند:
انس و همدمى در سه كس باشد: همسر همراه، فرزند صالح، و برادر همراه.
غررالحکم ، باب انس و الفت
*********
در ادامه نیز به مجموعه‌ای گرانبها از احادیث در زمینه نحوه ایجاد شادی حقیقی در محیط خانه و رسیدن به خوشبختی ارائه می‌گردد.
9- مولای متقیان (عليه السلام) فرمودند:
السُّرُورُ يَبسُطُ النَّفسَ و يُثِيرُ النَّشاطَ، الغَمُّ يَقبِضُ النَّفسَ و يَطوِي الانبِساطَ؛
شادى، انبساط روح مى آورد و نشاط انگيز است. غم، گرفتگى روح مى‌آورد و انبساط را در هم مى‌پيچد.
غرر الحكم: 2023 و 2024 .
10- امام علی(عليه السلام) فرمودند:
مَن وَثِقَ بأنَّ ما قَدَّرَ اللّه ُ لَهُ لَن يَفُوتَهُ اسْتَراحَ قَلبُهُ؛
هركه اطمينان داشته باشد كه آنچه خدا برايش مقدّر كرده است به او مى‌رسد، دلش آرام گيرد.
غرر الحكم : 8763 .
11- امام علی(عليه السلام) فرمودند:
مَن قَلَّ سُرُورُهُ كانَ في المَوتِ راحَتُهُ؛
كسى كه شادى‌اش كم باشد، آسايش او در مردن است.
غرر الحكم : 4255.
غرر الحكم : 4255.
خوش خلقی در گرو چیست؟
12- امام على (عليه السلام) می‌فرمایند:
حُسنُ الخُلُقِ في ثَلاثٍ : اِجتِنابِ المَحارِمِ ، و طَلَبِ الحَلالِ ، وَالتَّوَسُّعِ عَلَى العِيالِ؛
خوش رفتارى در سه كار است: دورى گزيدن از حرام ها، جست و جوى حلال، و گشاده گرفتن بر خانواده.
بحار الأنوار : 71 / 394 / 63 .
بحار الأنوار : 71 / 394 / 63 .
13- امیرالمومنین (عليه السّلام) فرمودند:
اَخْلِصْ تَنَلْ
اخلاص داشته باش، کامياب و سعادتمند مي شوي.
«غررالحكم، ح 2248»
14- امام علي (عليه السّلام) فرمودند:
مِنْ دَلائِلِ الدَّوْلَةِ قِلَّةُ الْغَفْلَةِ.
يكي از نشانه‌هاي کاميابي كمي غفلت است.
«غررالحكم، ح 9410»
«غررالحكم، ح 9410»
رنج زندگی در چیست؟
15- امام على (عليهالسلام) بیان می‌کنند:
مِنَ العَناءِ أنَّ المَرءَ يَجمَعُ مالا يَأكُلُ ويَبنِي ما لا يَسكُنُ ، ثُمّ يَخرُجُ إلى اللّه تعالى لا مالاً حَمَلَ ، ولا بِناءً نَقَلَ!
يـكـى از رنجها اين اسـت كه انسان چيزى را فراهم آورد كه نمىخورد و بنايى بسازد كه در آن سكونت نمىكند و سپس به جانب خداوند متعال مىرود، در حالى كه نه مالى با خود مىبرد و نه ساختمانى منتقل مىكند!
نهج البلاغة، الخطبة 114 و منتخب ميزان الحكمة : 276
نهج البلاغة، الخطبة 114 و منتخب ميزان الحكمة : 276
گواراترین زندگی متعلق به چه کسی است؟
16- امام علي (عليه السلام) فرمودند:
إِنَّ أهنَأَ النّاسِ عَيشا مَن كانَ بِما قَسَمَ اللّه لَهُ راضِيا؛
گواراترين زندگى را كسى دارد كه از آنچه خدا قسمت او كرده، خشنود باشد .
غرر الحكم و درر الكلم، حديث3397
17- امام على علیه السلام فرموده‌اند:
لا یَسعَدُ امْرُؤٌ إلاّ بِطاعَةِ اللّه سُبحانَهُ وَ لا یَشقَى امْرُؤٌ إلاّ بِمَعصیَةِ اللّه؛
هیچ کس جز با اطاعت خدا خوشبخت نمىشود و جز با معصیت خدا بدبخت نمىگردد.
(غررالحکم، ح 10848)
18- امام علي (عليه السلام) فرمودند:
أطْرِقُوا أهاليكُمْ في كُلِّ لَيْلَةِ جُمْعَة بِشَيْء مِنَ الْفاكِهَةِ، كَيْ يَفْرَحُوا بِالْجُمْعَةِ؛
در هر شب جمعه همراه با مقداري ميوه بر اهل منزل و خانواده خود وارد شويد تا موجب شادماني آنها در جمعه گردد.
بحارالأنوار، ج 101، ص 73، ح 24
شرافت و برکت خانه در چیست؟
19- امام على (عليهالسلام) می‌فرمایند:
اِنَّ لِلّدارِ شَرَفا وَ شَرَفُهَا السّاحَةُ الْواسِعَةُ وَ الْخُلَطاءُ الصّالِحونَ وَ اِنَّ لَها بَرَكَةً وَ بَرَكَتُها جَودَةُ مَوْضِعِها وَسَعَةُ ساحَتِها وَ حُسْنُ جِوارِ جيرانِها؛
خانه را شرافتى است. شرافت خانه به وسعت حياط (قسمت جلوى خانه) و همنشينان خوب است. و خانه را بركتى است، بركت خانه جايگاه خوب آن، وسعت محوطه آن و همسايگان خوب آن است.
(مكارم الاخلاق، ص 125.)
20- امام على (عليه السلام) می فرمایند:
إنَّ حَقيقَةَ السَّعادَةِ أن يُختَمَ لِلْمَرءِ عَمَلُهُ بِالسَّعادَةِ و إنَّ حَقيقَةَ الشَّقاءِ أن يُختَمَ لِلْمَرءِ عَمَلُهُ بِالشَّقاءِ؛
به راستى كه حقيقت خوشبختى آن است كه پايان كار انسان خوشبختى باشد و حقيقت بدبختى آن است كه كار انسان به بدبختى خاتمه يابد.
معانى الأخبار، ص 345، ح 1.
خوشبخت و بدبخت چه کسی است؟
21- امام على (عليه السلام) می فرمایند:
مَن أجهَدَ نَفسَهُ فى إصلاحِها سَعِدَ، مَن أهمَلَ نَفسَهُ فى لَذّاتِها شَقِىَ وَ بَعُدَ؛
هر كس براى اصلاح خود، خويشتن را به زحمت بيندازد، خوشبخت مىشود هر كس خود را در لذتها رها كند، بدبخت مىگردد و بىبهره مىماند.
غررالحكم، ح 8246 و ح 8247 .
22- مولای متقیان (عليه السلام) می فرمایند:
مَنْ تَحَرَّى الصِّدْقَ خَفَّتْ عَلَيهِ المُؤُنُ؛
هر كس صداقت و راستگويى پيشه كند، بار زندگى براى او سبك مىشود.
تحف العقول، ص 91.
تحف العقول، ص 91.
23- امیرالمومنین (عليهالسلام) می فرمایند:
وُصولُ الْمَرْءِ اِلى كُلِّ ما يَبْتَغيهِ مِنْ طيبِ عَيْشِهِ وَ اَمنِ سِرْبِهِ وَ سَعَةِ رِزْقِهِ بِحُسْنِ نيَّتِهِ وَ سَعَةِ خُلْقِهِ؛
انسان، با نيّت خوب و اخلاق خوب، به تمام آنچه در جستجوى آن است، از زندگى خوش و امنيت محيط و روزى زياد، دست مىيابد.
غررالحكم، ح 10141 .
24- حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند:
مَنِ اقتَصَرَ عَلى بُلغَةِ الكَفافِ فَقَدِ انتَظَمَ الراحَةَ وَ تَبَوَّأَ خَفضَ الدَّعَةِ؛
هر كس به مقدار كفايت، قناعت كند، آسايش مىيابد و براى خويش زمينه گشايش فراهم مىكند.
نهج البلاغه، حكمت 377
25- امام على (علیه السلام) فرمودند:
مَن حَسُنَت خَلیقَتُهُ طابَت عِشرَتُهُ؛
هر کس خوش اخلاق باشد، زندگىاش پاکیزه و گوارا مىگردد.
(غررالحکم، ح8153)
26- امام علی (علیه السلام) فرمودند:
اَطیبُ العَیشِ القَناعَةُ؛
خوشترین زندگى، زندگى با قناعت است.
(غررالحکم، ح 2918)
(غررالحکم، ح 2918)
چه زمان انسان به آسایش و نظم می‌رسد؟
27- امام علی (علیه السلام) فرمودند:
مَنِ اقتَصَرَ عَلى بُلغَةِ الکفافِ فَقَدِ انتَظَـمَ الرّاحَةَ وَ تَبَوَّاَ خَفضَ الدَّعَةِ
هر کس به اندازهاى که او را کفایت مى‌کند قناعت کند، به آسایش و نظم مى‌رسد و در آسودگى و رفاه منزل مى‌گیرد.
(نهج البلاغه، حکمت 371)
(نهج البلاغه، حکمت 371)
گواراترین زندگی چطور حاصل می‌شود؟
28- امام علی (علیه السلام) فرمودند:
اَهنَى العَیشِ اطِّراحُ الکلَفِ
گواراترین زندگى، رها کردن تکلّفها (تجمّلات) است.
(غررالحکم، ح 2472)
(غررالحکم، ح 2472)
29- امام على (علیه السلام) فرمودند:
اِنَّ اَهنَأَ النّاسِ عَیشا مَن کانَ بِما قَسَمَ اللّه لَهُ راضیا؛
هر کس به آنچه خداوند به او داده است راضى باشد، راحتترین زندگى را دارد.
(غررالحکم، ح 3397)
کمال خوشبختی و بالاترین خوشبختی در گرو چیست؟
30- حضرت امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
کوشش در راه اصلاح توده مردم، از کمال خوشبختی است.
غررالحکم، ح 9361.
غررالحکم، ح 9361.
31- امیرالمومنین (علیه السلام) می فرمایند:
بالاترین خوشبختی، استواری در دین است.
غررالحکم، ح 2869.
32- حضرت امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
خالی بودن دل از کینه و حسادت، از خوشبختی بنده است.
غررالحکم، ح 5083.
33- امام علی (علیه السلام) می فرمایند:
خوشبخت ترین مردم کسی است که نفس او متقاضی طاعت خدا باشد.
غررالحکم، ح 3396.
ارسال نظرات