در جامعه با 20 میلیون جوان باید اقلا یک میلیون حافظ کلام خدا باشند/ مسابقات قرآن چگونه باید باشد؟

گروه دين و انديشه «خبرگزاري دانشجو»؛ امروز در روزگاری قرار داریم که فرصت تاریخی و استثنایی به بشریت دست داده برای اینکه رجوع مجدد و هدف‌مندی به قرآن صورت گیرد و این کتاب جاودانه وارد متن زندگی مردم شود و در هدایت فکری انسان‌ها، قدرت و چیرگی خود را نشان دهد.
  
برای این منظور و برای یافتن نقشه راه انس و بهره‌گیری از قرآن به بیانان مقام معظم رهبری رجوع کردیم تا از آن توشه برگيریم و ره یابیم.

 

در این قسمت مجموعه بیاناتی از رهبر انقلاب جمع آوری شده که به ضرورت فراگیر شدن قرآن در جامعه و ورود آن به عرصه های مختلف زندگی پرداخته شده است.

وقتي در كشوري مثلاً 20 يا 25 ميليون جوان از زن و مرد هست، جا دارد كه در ميان اينها اقلاً يك دو، سه ميليون تالي قرآن، با آداب و شرايطش باشند؛ اقلاً يك ميليون از اين جوانان حافظ كلام خدا باشند. تعداد معتدُبهي از جوانان عارف به معاني قرآن و قادر به فهم الفاظ و ظواهر قرآن باشند. تعداد معتدبهي عالم به قرائات مختلف و نوافل قرائت و زينت‌هاي تلاوت قرآن باشند و بدون استثناء همه مردم در اين كشور قادر به روخواني قرآن باشند.

 

اين قاعده است نمي‌شود قبول كرد در كشوري كه مردمش معتقد به اسلام هستند، احدي از آحاد مردم -غير از اطفال بسيار كوچك- باشند كه نتوانند قرآن را بخوانند؛ چه رسد به اينكه در نظامي مردم بر پايه اسلام زندگي كنند.

بايد همه قرآن را بلد باشند. امروز فردي داراي تحصيلات عاليه و احياناً قادر به نطق به چند زبان بيگانه بلد نيست يك سطر قرآن را بخواند! شما را به خدا اين در جامعه ما طبيعي است يا تصنعي و تحميلي؟ طبيعي نيست مگر اين مي‌شود؟ انسان مي‌بيند كه كاسب، تاجر، كارگر، دانشجو حتي طلبه در صحيح خواني قرآن كمبود دارند؛ اين نقص بزرگي است اين را بايد برطرف كنيم.

 

همت را بر اين مساله بگماريد كه تمام مردم بتوانند قرآن را ياد بگيرند، سازمان‌ها -سازمان تبليغات و اوقاف، وزارت آموزش و پرورش و بقيه مراكز- هم بايد اين كار را انجام دهند. اين مقدمه براي فهم قرآن است. آن وقتي كه انس عمومي با قرآن باشد، فهم قرآن ممكن و آسان است. (1)

چقدر خوب است كه سرگرمي جوانان و نوجوانان و كودكان ما انس با قرآن و آيات الهي قرآن و آموختن قرآن باشد.(2)

انس با قرآن، معرفت عمومي هر كشور را بالا مي‌برد. قرآن همه چيز ماست. نور است. اين جوانان ما از وقتي كه با قرآن مانوس شده‌اند وضعيت خيلي فرق كرد.

 

ما در طول هشت سال جنگ زير آتش توپ و تفنگ جواناني را در جبهه‌ها داشتيم كه به مجردي كه بر زمين مي‌نشستند و اندكي فراغت پيدا مي‌كردند، قرآنشان را باز مي‌كردند و مشغول تلاوت مي‌شدند يا مثلاً اگر در اتوبوس و يا كاميون نشسته بودند و داشتند مي‌رفتند قرآنشان را در مي‌آوردند و بنا مي‌كردند به خواندن اين است كه ما مي‌گوييم قرآن همه چيز ما بوده است. الان هم به بركت قرآن كشور رو به پيشرفت است. (3)

ما مي‌خواهيم كه ملت ما بتوانند قرآن را درك كنند و از آن استفاده كنند. هدف از همه اين تشريفات، اين مسابقه‌ها و وقت‌گذاري‌ها و تشويق‌ها و اين زحمت‌هايي كه آقايان مي‌كشند، اين است كه ملت ما با قرآن آشنا بشوند. ما از قرآن دوريم.

 

اگر ملتي با معرفت قرآني آشنا بشود، بسياري از كارها براي او آسان خواهد شد؛ حركت براي او آسان خواهد شد. شما به همين مقداري كه ملت ما درهاي قرآن را به روي خود باز كرد، ملاحظه كنيد -كه اين به بركت انقلاب شد- ببينيد چه تحولي در ملت ما به وجود آمد؛ ببينيد چه عظمت و چه عزتي ملت ما پيدا كرد! به همين مقدار اندك حركتي كه ما به سمت قرآن كرديم.

قرآن، اين گونه است. اگر حركت به سمت قرآن به شكل كاملي انجام بگيرد، آن وقت اين ملت همان چيزي خواهد شد كه قرآن كريم خبر داده است؛ «لتكونوا شهداء علي الناس» و «كنتم خير امه اخرجت للناس» اين طور خواهد شد.(4)

هدفتان، انس عمومي مردم با قرآن به معناي صحيح و حقيقي كلمه باشد و ببينيد اين مهم چگونه حاصل مي‌شود. اگر فرض كنيم كساني قرآن را بخوانند، اما هيچ انسي با آن پيدا نكنند و قرآن‌خواني‌شان صرفاً به عنوان يك كار و شغل باشد، اين مقصود شما را چندان برآورده نمي‌كند. البته هميشه لازم است در كارهايي كه مي‌خواهيم عمومي شود، چند نفر و عده‌اي باشند كه به عنوان نمونه‌هاي برجسته و قهرمان‌ها شناخته شوند. ناچاريد اين را -هر طور كه باشد- داشته باشيد و تحمل كنيد. اما آن كاري كه در سطح عموم مي‌خواهيد بكنيد، بايد اين باشد كه دل‌ها با قرآن چفت شوند؛ دل‌ها با قرآن بيگانه نباشند.

فرض بفرماييد عموم مردم بايد طوري باشند كه وقتي حوادث زندگي پيش مي‌آيد، بتوانند آيه قرآن را شاهد بياورند. مثلاً ده سال ديگر اين گونه شود. ده‌سال ديگر، وقتي كه بين دو نوجوان در مدرسه راجع به مساله‌اي صحبت مي‌شود، از قرآن مثال بياورند. فرض بفرماييد راجع به ارث صحبت مي‌شود؛ «فلذكر مثل حظ الانثيين» (نساء-176) شاهد آورده شود. اگر گفته شود مثلاً چرا مردم در بوسني مي‌جنگند؟ «اذن للذين يقاتلون بانهم ظلموا» (حج- 39) شاهد قرآني باشد. يعني كاري كنيد كه مفاهيم قرآني در ذهن‌هاي مردم سرريز شود. مسابقات را همين گونه سازمان دهيد و در هر كار قرآني، هدف عالي اين باشد. (5)

شما به مسئله قرآن و دل مردم و ذهن مردم و اعتقاد مردم يك نگاه بلندمدت بكنيد ببينيد اگر ما بخواهيم كاري كنيم كه تا 20 سال ديگر جوان‌ها و كودك‌ها و نوجوان‌هايي كه رو به رشدند دل‌هايشان با قرآن آشنا شود راه آن چيست اولا مفاهيم قرآني را درك كنند ثانيا اعتقاد و گرايش و شوق به قرآن در وجود آنها پيدا شود.

ممكن است اين كار راه ويژه‌اي داشته باشد چيزي غير از رسيدگي به برخي از مباحث علمي را لازم داشته باشد ضمن اينكه مباحث علمي هم لازم است و بايد حتما دنبال شود، اما وقتي اولويت‌بندي مي‌كنيم شايد آن كار اولويتي پيدا كند.

در همين زمينه بحث حك كردن برخي از مفاهيم قرآني به صورت خود آيه در ذهن‌ها مطرح مي‌شود مثلا «لها ما كسبت و عليها ما اكتسبت» يا «كل نفس بما كسبت رهينه» يا «انما اموالكم و اولادكم فتنه» اگر مفاهيم قرآن به اين شكل در ذهن‌ها حك شود كاربردي هم مي‌شود.

 

فرض بفرماييد خيلي از مردم ما در جاهايي به اين نكته تمسك مي‌كنند كه «دروغ مصلحت‌آميز به از راست فتنه‌انگيز» است كه كانه آيه قرآن نازل شده است يا مثلا «همنشين تو از تو به بايد» لازم است كه ما مثلا 2 هزار يا 5 هزار مفهوم قرآني را كه مي‌تواند سرمشق زندگي و سرمشق ذهن مردم باشد و آنها را به استنتاجي برساند، جدا كنيم تا براي آنها كاربردي شود. (6)

 

 

1. بیانات مقام معظم رهبری در پايان مراسم قرائت قاريان قرآن19/1/69
2. بیانات مقام معظم رهبری در در جمع قاريان قرآن در حسينيه امام خميني 18/11/73
3. بیانات مقام معظم رهبری در  3/11/70
4. بیانات مقام معظم رهبری در جلسه اختتاميه مسابقات قرائت قرآن5/11/71
5. بیانات مقام معظم رهبری در ديدار گروه مطلع الفجر قرآن سازمان تبليغات اسلامي14/9/73
6. بیانات مقام معظم رهبری در ديدار طلاب و علماي حوزه علوم قرآني17/12/83