در گفت و گو با «خبرگزاری دانشجو» بیان شد:
به گزارش خبرنگار علمی «خبرگزاری دانشجو»، در بسیاری موارد خانواده ها هزینه های مالی و عاطفی بسیار سنگینی را متحمل می شوند و در نوع تربیت فرزندان اشتباهات زیادی را مرتکب می شوند، خواسته ها و انتظارت زیاد و گاه نامعقولی را خواهند داشت، فرزندان خود را بسیار وابسته تربیت می کنند تا جایی که قدرت بسیاری از تصمیم گیری ها را از آنها سلب می کنند و این مسائل تبعات منفی زیادی را به همراه خواهد داشت، اشاره ای به گفت وگوی دکتر غلامحسین قائدی استادیار روانپزشکی با «خبرگزاری دانشجو» است، متن این گفت و گو در پی می آید.
«خبرگزاری دانشجو»- توضیحی درباره اختلالات دوری از خانواده و انواع آن بفرمایید؟
قائدی: اختلالات دوری از خانواده به شکل علمی دارای تعریفی مشخص نیستند و جزء طبقه بندی های رایج علمی و روانشناختی قرار نمی گیرند، اما به لحاظ تجربی شاید بتوان آن ها را جزء اختلالات اضطرابی و عاطفی در نظر گرفت که شاید مهمترین آن ها (صرفنظر از طبقه بندی رایج و مرسوم اختلالات روانپزشکی) اختلال اضطراب جدایی باشد، بنابراین به شکل علمی مفهومی با عنوان اختلالات دوری از خانواده (و آن هم از نوع دانشجویی اش) نداریم؛ اما قدر مسلم اینکه دور شدن از محیط امن خانواده و قرار گرفتن در محیطی ناآشنا و متضاد به آنچه فرد قبلا حضور داشته است با تنش ها و استرس های زیادی همراه باشد به ویژه اگر فرد دارای خصوصیات شخصیتی خاصی باشد یا دلبستگی های خاصی به خانواده خود داشته باشد.
«خبرگزاری دانشجو»- چه شکلی از انواع این اختلالات در دانشجویان شایع تر است و یا امکان بروز بیشتری دارد؟
قائدی: دانشجویانی که وابستگی عاطفی شدیدی به خانواده و شرایط خاصی که در خانه مهیا بوده است، توانایی سازگاری بالای و توانایی برنامه ریزی مناسب برای زندگی مستقل خود را ندارند، این قشر با قرارگرفتن در شرایط جدید و بدون حمایت خانواده به سرعت دچار استرس می شوند؛ به طبع با دور شدن از خانواده نیز آسیب بیشتری از نظر روانی و عاطفی خواهند داشت.
همچنین اضطراب، مشکلات عاطفی، ارتباطی، بین فردی و حتی مشکلات جسمانی و تغذیه ای عمده ترین مشکلاتی هستند که دانشجویان جدید الورود با آن روبه رو می شوند. در مقابل دانشجویانی نیز هستند که در همان محیط خانواده علیرغم وابستگی عاطفی، استقلال داشته اند و از قدرت سازگاری و اعتماد به نفس بیشتری برخوردارند و این دوری از خانواده را تجربه جدید و منحصر به فردی برای رشد خود تلقی می کنند و به طور طبیعی آسیب کمتری هم خواهند دید.
ویژگی های شخصیتی دانشجویان، عوامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی در بروز این مشکلات تاثیر بسزایی دارد. با این حال طبیعتا جنسیت نیز نقش مهمی را ایفا می کند؛ هرچند که به طور یقین نمی توان در این باره اظهار نظر کرد که کدام جنس در معرض آسیب بیشتری قرار دارد.
«خبرگزاری دانشجو»- جنسیت چقدر ایفای نقش می کند؟
قائدی: هر دو جنس به واسطه ویژگی های منحصر به فردی که جنسیتشان به آنها می دهد دارای توانمندی ها و ضعف هایی هستند که در این ارتباط نقش مهمی را ایفا می کند، بروز این دسته از مشکلات حتی برای آنهایی که توانمندی های بالایی نیز دارند اتفاق می افتد.
«خبرگزاری دانشجو»- در هر صورت دانشجویان به واسطه تحصیل در دانشگاه های غیر بومی در معرض این دوری قرار می گیرند، اما این سوال مطرح می شود که برای پیشگیری و به حداقل رساندن این آسیب ها چه باید کرد؟
قائدی: در حال حاضر وجود مراکز مشاوره دانشجویی، برنامه های تفریحی که دانشگاه ها معمولا در اوایل سال برای دانشجویان دارند و البته حمایت های خانوادگی بسیار کمک کننده است.
«خبرگزاری دانشجو»- در زمان دوری از خانواده، کیفیت ارتباط والدین با فرزندان بهتر است به چه شکل و تا چه حدی باشد؟
قائدی: خانواده پیش از ورود فرزندان به دانشگاه نقش بسیار مهمی در آماده کردن آنها برای قرارگرفتن در محیط های دور از خانه دارد، متاسفانه در ایران حساسیت فوق العاده زیاد و البته بیمارگونه ای برای تحصیل فرزندان وجود دارد.
در بسیاری موارد خانواده ها هزینه های مالی و عاطفی بسیار سنگینی را متحمل می شوند و در نوع تربیت فرزندان اشتباهات زیادی را مرتکب می شوند، خواسته ها و انتظارت زیاد و گاه نامعقولی را خواهند داشت، فرزندان خود را بسیار وابسته تربیت می کنند تا جایی که قدرت بسیاری از تصمیم گیری ها را از آنها سلب می کنند و این مسائل تبعات منفی زیادی را به همراه خواهد داشت.
«خبرگزاری دانشجو»- دانشگاه ها در این مورد چقدر و چگونه می توانند ایفای نقش کنند؟
قائدی: دانشگاه هم متاسفانه در ابتدا برنامه های آموزشی و ارزیابی مناسب و خوبی برای ایجاد فضایی مناسب برای دانشجویان ندارد. در ظاهر اقدامات زیادی صورت می گیرد، اما چندان ثمربخش نیستند، خدمات حمایتی اندک اند، کیفیت مناسبی ندارند، برنامه ریزی های شتابزده صورت می گیرد و البته این شتابزدگی نیز تا حدی به جاست زیرا باید تعداد بسیاری زیادی دانشجو در مدت زمان اندکی پذیرش شده و اسکان داده شوند. اما برنامه ریزی های دقیق تری لازم است تا این نیروی جوان به شکل مناسبی آموزش دیده و با بهترین کارایی وارد عرصه های علمی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه شوند. واقعیت این است که چنین برنامه ریزی هایی از حساسیت بالایی برخوردار است. این مساله از همان ابتدا متوجه خانواده و شرایط آموزشی پیش از دانشگاه و در محیط مدرسه خواهد بود.
فراهم کردن شرایط آموزشی با کیفیت و مشابه، ارائه مشاوره های لازم به خانواده در طول تحصیل و آماده کردن فرزندان برای ورود به محیط های تحصیلی عالی تر و سپس پذیرش دانشجو با برنامه ریزی دقیق تر، ارائه برنامه های آموزشی هماهنگ و یکسان و ارتباط متقابل دانشگاه و خانواده در کاهش مشکلات و افزایش توانمندی تحصیلی بسیار کمک کننده خواهد بود.
«خبرگزاری دانشجو»- در صورت غفلت والدین و دانشگاه ها از این مهم چه آینده ای در انتظار دانشجویان است و توصیه شما به طرفین چیست؟
قائدی: دانشگاه و خانواده باید در تلاش باشند تا ارتباط تنگانگی را با یکدیگر داشته باشند، زیرا این چنین مشکلات که در پاره ای موارد باعث بروز افسردگی و اضطراب شدیدی در دانشجویان می شود تبعات اجتماعی و تحصیلی زیادی را نیز به همراه خواهد داشت. بنابراین هم خانواده و هم دانشگاه تحت تاثیر تبعات چنین آسیب هایی قرار می گیرند.
ارسال نظرات