صله رحم؛ سنتی دور از تشریفات/ زکاتِ رفاه، نیکى با همسایگان و صله رحم است

گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»- سید محمد مهدی موسوی، این روزها در سایه زندگی ماشینی و بلایایی که تکنولوژی مدرن و بالاتر از آن فرهنگ غربی بر سر آدمی وارد آورده،‌ افراد جامعه بیش از هر زمانی از یکدیگر دور شده و این فترت و جدایی، متاسفانه در حلقه خویشان و بستگان در این سال ها بیش از هر زمان دیگری محسوس بوده است.

این حقیقت تلخ در حالی است که دین و آیین ما بر مساله ارتباط با خویشاوندان و انجام صله رحم تاکید وافری دارد به طوری که اهتمام بدان را موجب نزول رحمت الهی در بُعد معنوی و نیز طول عمر در بُعد مادی عنوان کرده است.

به راستی وقتی در چنین ایامی به میهمانی بزرگ الهی دعوت شده ایم حیف است که نسبت به انجام این سنت حسنه غافل باشیم، به ویژه آن که بدانیم پیامبراکرم(ص) درخصوص ماه رمضان فرموده‌اند: "صلوا ارحامکم"؛ "صله رحم انجام دهید"

اساساً ماه مبارک رمضان پیش از هر چیز، موسم بازگشت به فطرت است؛ فطرتی الهی که اگر در مسیر اصیل خود قرار گیرد بی شک راه و رسم سعادتمندی را به آدمی نشان می دهد و این توفیق به یقین تضمینی است.

احادیث بسیاری درباره ضرورت به جای آوردن صله رحم از حضرات معصومین(ع) وارد شده است که از آن جمله می توان به بیاناتی نورانی از مولی الموحدین علی(ع) اشاره کرد.

حضرت امیر (ع) صله رحم را محبّت آور و مایه خواری دشمن عنوان کرده و می فرماید:« صله رحم نعمت ها را فراوان مى کند و سختى ها را از بین مى برد».

نبی مکرم اسلام(ص) نیز در جایی می فرمایند:« هر کس درماه رمضان صله رحم به جا بیاورد،خداوند درروز قیامت، رحمت خود را شامل حالش مى گرداند  و هرکس قطع رحم کند،خداوند در روز قیامت رحمت خود را از او قطع خواهدکرد. هرکس مى خواهد رزق و روزی او زیاد گردد و عمرش طولانی شود، پس باید حتماً صله رحم را به جا بیاورد.»

امام علی (ع) تاکید می کنند که « زکاتِ رفاه، نیکى با همسایگان و صله رحم است».
 

این فرمایش مولای متقیان خود دارای یکی از بالاترین و کاربردی ترین درس های اجتماعی است و آن هم این که به رفاه معیشتی نه تنها نباید ما را از صله رحم دور کند بلکه برعکس باید با اهتمام بدان، زکات رفاه و آسایش را پرداخت.

امام صادق(ع) نیز در کلامی راهگشا می فرمایند: «صله رحم حساب روز قیامت را آسان مى کند و سبب فراموش شدن مرگ مى گردد و انسان را از مُردن بد حفظ مى کند».

با توجه به این حدیث ارزشمند می توان با پرهیز جدی از قطع رحم و تلاش در مسیر ایجابی آن، جلوی بروز بسیاری از مرگ و میرهای دردناک بر اثر مواردی چون آتش سوزی، تصادف، زلزله ، خرابی ساختمان، سقوط از اماکن مرتفع و ... را گرفت.

نکته پایانی هم این که شاید برخی تصور کنند که این همه اصرار و تأکید درباره صله رحم مخصوص کسانی است که تمکّن مالی دارند و از ثروت زیادی برخوردارند و می توانند به نزدیکان خود کمک کنند، امّا آنهایی که از نظر مالی در مضیقه اند و توان رسیدگی و مساعدت به دیگران را ندارند صله رحم برایشان لازم نیست.

از این منظر شاید برای این طیف، گرانی و تورم بهانه ای برای قطع صله رحم باشد و حال آن که برای انجام چنین امر مهمی مطابق آن چه دین و مذهب از ما خواسته، نیازی به تمکن مالی آن چنانی نیست، چه آن که حتی با دادن یک جرعه آب و آزار نرساندن به خویشاوندان و نیز سلام کردن به یکدیگر و دید و بازدیدهای ساده و به دور از تشریفات و چشم و هم چشمی های رایج و ویرانگر، می توان به این توصیه و دستور موکد خدای متعال، پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) جامه عمل پوشانید.