گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛
(برای مشاهده فیلم این جلسه می توانید به بخش صوت و تصویر «خبرگزاری دانشجو» مراجعه، یا اینجا را کلیک کنید)
مروری بر مباحث گذشته
گفته شد ماه مبارک رمضان ماه تلاوت قرآن و ماه دعا است. دعای خیر کردن چه نسبت به خود و چه نسبت به دیگران، به این معناست که از خود و دیگران رفع گرفتاری کند یا نسبت به خود و دیگران جلب منفعت؛ که به این «دعای خیر» گفته میشود. امّا نعوذبالله! دعای به ضرر و شرّ کردن چه نسبت به خود و چه نسبت به دیگران مورد نهی است. یعنی نه به ضرر خودش دعا کند و نه به ضرر دیگران که عرض کردم مراد از دیگران مؤمنیناند.
دو دسته دعا در مورد کافر و مشرک
وارد بحثی در باب مشرک و کافر میشوم، که جلسه گذشته گفتم مطرح خواهم کرد. نسبت به اینها دو تصویر هست. یک؛ دعای خیر کردن برای آنها و دو؛ دعا به شرّ کردن؛ یعنی نفرین کند. اولی با دومی فرق میکند. اینجا معلوم است که دعا به خیر کردن یعنی چه؛ یعنی آن چیزهایی که انسان برای جلب منفعت یا دفع ضرر طلب میکند را «دعای خیر» مینامند که در اینجا برای مشرک و کافر این را میخواهد. دوم؛ بحث دیگری است و آن دعا به شرّ کردن است؛ چون گفتم این هم دعا است، یعنی نفرین کردن مشرک و کافر.
دعای خیر نکنید!
امّا تقسیم اول، مورد نهی است. دعا به خیر نسبت به مشرک مورد نهی است. در قرآن خطاب به پیغمبر اکرم است: «ما کانَ لِلنَّبِیِ وَ الَّذِینَ آمَنُوا أَنْ یَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِکِینَ وَ لَوْ کانُوا أُولِی قُرْبى»، یعنی بر پیامبر و کسانی که ایمان آوردهاند، سزاوار نیست که برای مشرکین بعد از اینکه معلوم شد مشرکند، دعای خیر کنند. البته طلب غفران کردن بخشش است و خیر هم هست. چه خیری بالاتر از غفران؟ البته بعداً خواهم گفت که قیدی در آیه دارد و من نخواندم که میگوید: وقتی معلوم شد اینها اهل آتش و جهنمی هستند دیگر نباید این کار را کرد.
طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد
اینها برای مشرک بود امّا برای کافر این را میگوید: «اسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لا تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ إِنْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعینَ مَرَّةً فَلَنْ یَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ کَفَرُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ اللَّهُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْفاسِقین»، هر دو در سوره توبه است. به پیغمبر میگوید: اگر برای اینها استغفار کنی یا طلب آمرزش نکنی، برای اینها مساوی است. حتی اگر هفتاد بار برایشان طلب آمرزش کنی، هیچ فایدهای ندارد. اینها آمرزیده نمیشوند، چون به خداوند و رسولش کفر ورزیدند. خداوند گروه فاسق را هدایت نمیکند. در اینجا آیه اول در مورد مشرکین بود و آیه دوم در مورد کافران.
بالاترین دعای خیر، غفران است
بالاترین دعا از نظر خیر عبارت از غفران است. در دعاها هم گفتیم که شما هر چه از خدا بخواهید اول طلب غفران کنید. اینجا همان را مطرح میکند که اتفاقاً متناسب با مشرک و کافر است. بعداً این مطالب را شرح خواهم داد. اینجا فقط فهرستوار مطرح میکنم.
در اینجا دعای پیغمبر هم ارزشی ندارد!
اینها معیار دارد و بی جهت نیست. به پیغمبر میگوید: اگر هفتاد بار هم طلب آمرزش کنی، خدا اینها را نمیآمرزد. دیگر بالاتر از پیغمبر کسی هست که طلب آمرزش کند؟ بالاتر از پیغمبر برای دعا کردن نداریم. دعای خیر برای مشرک و کافر ارزشی ندارد. گرچه اینجا مسأله غفران است، ولی عرض خواهم کرد که در حال شرک و کفر از غفران خبری نیست؛ مگر اینکه خودِ فرد برگردد.
روایت: شرایط دعا برای پدر و مادر کافر
چند روایت میخوانم. این روایت را علیبنجعفر از امام هفتم، موسیبنجعفر(صلواتاللهعلیه) نقل میکند. میگوید: «سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ مُسْلِمٍ وَ أَبَوَاهُ کَافِرَانِ »، از موسیبنجعفر(علیهالسّلام) در مورد شخص مسلمانی که پدر و مادرش، هردو کافرند پرسش کردم. دقت کنید! این روایات انتخابی است. اینجا پدر و مادرش هر دو کافرند، «هَلْ یَصْلُحُ لَهُ أَنْ یَسْتَغْفِرَ لَهُمَا فِی الصَّلَاةِ»، آیا اگر این بچّه در نماز برای پدر و مادرش طلب غفران کند، صلاح و خیر است؟ «قَالَ علیهالسّلام إِنْ کَانَ فَارَقَهُمَا وَ هُوَ صَغِیرٌ لَا یَدْرِی أَسْلَمَا أَمْ لَا فَلَا بَأْسَ»، اگر این بچه از پدر و مادرش جدا شده باشد، در حالی که صغیر و کوچک بود؛ امّا حالا که از آنها جدا شده نمیداند که این دو اسلام آوردند یا نیاوردند دعا کردن اشکالی ندارد. مگر میشود چنین حالتی اتفاق بیفتد؟ در گذشته اتفاق میافتاد که بچهای را در جنگ اسیر میکردند و به غلامی میگرفتند. این بچّۀ صغیر در میان کفار و دشمنان بود و پدر و مادرش هم کافر بودند، اما بچّه اسلام میآورد. وقتی از پدر و مادرش جدا میشد صغیر بود و بعد هم خبر نداشت که آنها مسلمان شدند یا نه؟ حضرت میگوید اگر اینطور است، «فَلَا بَأْسَ»، دعا کند و اشکالی ندارد، «وَ إِنْ عَرَفَ کُفْرَهُمَا»، امّا اگر خبر پیدا کرده که آنها بر حرف خودشان ایستادهاند و هنوز کافرند، «فَلَا یَسْتَغْفِرُ لَهُمَا»، استغفار نکن، «وَ إِنْ لَمْ یَعْرِفْ فَلْیَدْعُ لَهُمَا»، اگر نمیداند، دعا اشکالی ندارد، امّا اگر بداند دعا نکند. این برای هر دوی پدر و مادر است.
دعا، تنها برای موحّد
در روایت دیگری است: «کَتَبَ رَجُلٌ إِلَى أَبِی مُحَمَّدٍ»، شخصی به امامعسگری(علیهالسّلام) نوشت: «یَسْأَلُهُ الدُّعَاءَ لِوَالِدَیْهِ وَ کَانَتِ الْأُمُّ غَالِیَةً»، از حضرت سؤال کرد که: میخواهم برای پدر و مادرم دعا کنم امّا مادرم از غلات است، «وَ الْأَبُ مُؤْمِناً»، ولی پدرم مؤمن است، «فَوَقَّعَ رَحِمَ اللَّهُ وَالِدَکَ»، حضرت نوشتند: خدا پدرت را رحمت کند. امّا مادرش را دعا نکردند. عملاً، چقدر زیبا به او یاد دادند. این در مورد مادر، امّا در مورد پدر هم هست. «وَ کَتَبَ آخَرُ»، شخص دیگری به امامعسگری (علیهالسّلام) نوشت: «یَسْأَلُ الدُّعَاءَ لِوَالِدَیْهِ»، برای پدر و مادرم دعا میکنم، «وَ کَانَتِ الْأُمُّ مُؤْمِنَةً وَ الْأَبُ ثَنَوِیّاً»، مادرم مؤمن است ولی پدرم دوگانهپرست است. مادرم یگانهپرست است؛ حضرت فرمودند: «فَوَقَّعَ رَحِمَ اللَّهُ وَالِدَتَکَ».
برای ظالم دعای خیر نکنید
خواستم بگویم که، این را هم در آیات و هم در روایات داریم که دعای خیر برای مشرک و برای کافر نهی شده است. البته این هم باید توضیح داده شود که برای ظالم هم چنین دعای خیری نکنید؛ که بگویید: خدا طول عمرت دهد. در روایت از رسولاکرم است: «قال رسول الله (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم): مَنْ دَعَا لِظَالِمٍ بِالْبَقَاءِ»، اگر کسی دعا کند و از خدا برای ستمگری طول عمر را بخواهد، «فَقَدْ أَحَبَّ أَنْ یُعْصَى اللَّهُ فِی أَرْضِهِ»، او دوست دارد که در زمینِ خداوند نافرمانی او بشود. البته این مطلب مخصوص و منحصر به چیز خاصی بود. امّا مقابل این مطلب. یعنی چه؟
دعا به شرّ مخصوص چه کسانی است؟
به ضرر مشرک یا کافر دعا کنیم. مثلاً بگوییم: خدایا! مرگش بده. این چه؟ بحث مفصّلِ من اینجاست. داریم به اول بحثی که برای ماه مبارک رمضان در نظر گرفته بودم نزدیک میشویم. در اینجا خودِ خدا و هم پیغمبراکرم و هم ائمّه(علیهمالسّلام) این کار را کردهاند و اگر بخواهم اشخاصی که نفرین کردهاند مطرح کنم جلسات زیادی طول میکشد. فعلاً کلیّت را میگویم. این مطلب معیار هم دارد.
نفرینِ خدا به شخص
خدا؛ هم نفرین شخصی کرده، یعنی اسم شخص را برده است و هم نفرین گروهی کرده. شخصی مثل این: «تَبَّتْ یَدا أَبِی لَهَبٍ وَ تَبَّ»، بریده باد. خدا ابولهب را نفرین کرده. جزء آیات ما است. ابولهب رأس المشرکین بود و خدا نفرینش کرد.
نفرینِ خدا به گروه
نفرین گروهی هم کرده: «قُتِلَ أَصْحابُ الْأُخْدُودِ». این را میدانید که اصحاب اخدود چه کسانی بودند. در زمان پیغمبر آن افرادی بودند که چالههایی بر سر راه میکندند و در آن آتشی نهفته میکردند که وقتی مسلمانها رد میشدند، بیفتند و بمیرند. در اینجا میگوید مرگ باد بر اصحاب اخدود. خدا شعار میدهد. مرگ بر اصحاب اخدود، «قُتِلَ أَصْحابُ الْأُخْدُودِ». نفرین، هم شخصی داریم و هم گروهی. امّا اینها معیار دارد. توجه کنید! از روی هوای نفس نیست، بلکه معیار دارد و معیارهای الهی در آن است. که انشاءالله آن را بحث خواهم کرد.
ایمانآوردن به دست حسین، شهادت در کنار حسین(علیهالسّلام)
این شبها توسّلمان به اصحاب امامحسین(علیهالسّلام) است. به نظر من یکی از اصحاب امامحسین است که از جهاتی در تاریخ کربلا برجستگی دارد و از نظر سابقه، نه خودش و نه خاندانش سابقۀ اسلام ندارند. حتی در مورد او مینویسند: نصرانی بوده و خودش و مادرش توسط امامحسین(علیهالسّلام) ایمان آوردهاند. مطلب دومی که به نظر من در تاریخ برجسته است، این است که در اردوگاه حسین(علیهالسّلام) هم نبوده است تا بگوییم در عداد اصحاب بوده. چیز دیگری که فهمیده میشود این است که به تعبیر ما، حالت تکروی هم داشته است. خودش، مادرش و همسرش تنهایی آمده بودند؛ در گوشهای خیمه زده بودند و به اصطلاح صحنه را مشاهده میکردند. حتی راجع به ازدواجش هم اینطور دیدم که بیشتر از هفده روز از ازدواجش نگذشته بود.
وهب؛ یار مسیحی نسب
میگویند خودش را آراسته کرد تا مثل بقیه به میدان برود. دید همه رفتهاند و از تعبیرات هم اینطور استفاده میکنم که از اصحاب دیگر کسی باقی نمانده بود. نگاه کرد؛ هیچکس نمانده و حسین تنهاست. خودش را آماده کرد که برود. همسرش مانع شد. گفت نمیگذارم بروی. مادرش به او میگفت برو؛ امّا همسر میگفت: نمیگذارم بروی. بالاخره به همسرش گفت: حرفت چیست؟ گفت: اینکه من وتو با هم به محضر حسین(علیهالسّلام) برویم؛ دو تا جمله دارم و میخواهم جلو امامحسین بگویم. گفت: باشد، بیا با هم برویم. چون بالاخره باید میرفت و میخواست برای رفتن به میدان هم اجازه بگیرد. وارد خیام حسین(علیهالسّلام) شدند. همسرش به امامحسین گفت: وهب میخواهد به میدان برود. من نمیگذارم. دو تا شرط دارم. اگر شما اینها را ضمانت کنید، میگذارم برود. گفت: بگو شرطهایت چیست؟ گفت: شرط اولم این است که من یک زن جوان هستم. در این بیابان کسی را ندارم و یقین دارم که او اگر برود شهید میشود. شما اجازه دهید، من هم در کنار خاندان شما و جزء آنها بشوم. میگویند: «فَبَکَى الْحُسَیْنُ (علیهالسلام) بُکَاءً شَدِیداً»، امامحسین به شدت شروع کرد به گریه کردن. حضرت گفت: من این را ضمانت میکنم. گفت: من یقین دارم اگر او برود، شهید خواهد شد. شرط دومم این است که باید همینجا در حضور شما قول بدهد، در روز قیامت تنها به بهشت نرود و من را هم با خود ببرد. من را فراموش نکند. میگویند امام حسین (علیهالسّلام) این را هم پذیرفت و ضمانت کرد.
وهب به میدان رفت. جنگید. یک دستش قطع شد. یکوقت نگاه کرد، دید همسرش وسط میدان است و عمود خیمه را گرفته. رو کرد به او و گفت: تو که نمیگذاشتی من به میدان بیایم، حالا چه شده، خودت به میدان آمدهای. گفت: مگر صدای حسین را نشنیدی؟ «هَلْ مِنْ ذَابٍ یَذُبُه عَنْ حَرَمِ رَسُولِ اللَّهِ هَلْ مِنْ مُوَحِّدٍ یَخَافُ اللَّهَ فِینَا هَلْ مِنْ مُغِیثٍ یَرْجُو اللَّهَ»
[snews] => [bimg] => NULL [tmpl] => [sdate] => 13920423113800 [pdate] => 13920423113800 [udate] => 0 [sendby] => system [publishby] => system [updateby] => system [service_id] => 12 [cat_id] => 75 [sec_id] => 219 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 ) [1] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 ) [2] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 ) [3] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 ) [4] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 ) [5] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 ) [6] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 ) [7] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 ) [8] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 ) [9] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 ) [10] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 ) [11] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 ) [12] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 ) [13] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 ) [14] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 ) [15] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 ) [16] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 ) [17] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 ) [18] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 ) [19] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 ) [20] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 ) [21] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 ) [22] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 ) [23] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 ) [24] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 ) [25] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 ) [26] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 ) [27] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 ) [28] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 ) [29] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 ) [30] => Array ( [id] => 251692 [title] => روزه ورزشی است برای زیبا و قوی شدن انسان/ دنیاطلبى مرکز اصلى همه خطاهاى ماست [pdate] => 13920426120000 [service_id] => 12 ) [31] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 ) [32] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 ) [33] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 ) [34] => Array ( [id] => 251342 [title] => ماه رمضان بهترین فرصت برای سعادتمندی و ترک معصیت است [pdate] => 13920425103800 [service_id] => 12 ) [35] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 ) [36] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 ) [37] => Array ( [id] => 251139 [title] => اعتکاف به نمایندگی از همه اهل محل!/ تا هدیه نگیریم افطار نمیکنیم! [pdate] => 13920431100300 [service_id] => 12 ) [38] => Array ( [id] => 251112 [title] => شهری که در آن پاداش اولین روزهداری، به نام زدن گاو و گوساله است/ سوزن زدن به کیسه لعن ابن ملجم [pdate] => 13920428105300 [service_id] => 12 ) [39] => Array ( [id] => 251085 [title] => سفره های خالی را از یاد نبریم! [pdate] => 13920424140800 [service_id] => 12 ) [40] => Array ( [id] => 251008 [title] => محتویات سفره ضیافت الهی چیست؟/ نگذارید تلاوت قرآن با تدبر از زندگی حذف شود [pdate] => 13920423122400 [service_id] => 12 ) [41] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 ) [42] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 ) [43] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 ) [44] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 ) [45] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 ) [46] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 ) [47] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 ) [48] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 ) [49] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-3؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [1] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 8 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [2] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 13 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [3] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-23؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [4] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-18؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [5] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-8؛/ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [6] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 15 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [7] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 9 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [8] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 17 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [9] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-17؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [10] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-20؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [11] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-4؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [12] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 3 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [13] => Array ( [id] => 251112 [title] => شهری که در آن پاداش اولین روزهداری، به نام زدن گاو و گوساله است/ سوزن زدن به کیسه لعن ابن ملجم [pdate] => 13920428105300 [service_id] => 12 [rutitr] => مهمانی خدا در چهار گوشه ایران؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [14] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 4 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [15] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 2 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [16] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [17] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [18] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [19] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 5 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [20] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی- 28؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [21] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-6؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [22] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-7؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [23] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-12؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [24] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-10؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [25] => Array ( [id] => 251085 [title] => سفره های خالی را از یاد نبریم! [pdate] => 13920424140800 [service_id] => 12 [rutitr] => در ماه ضیافت الهی؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [26] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 11 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [27] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 12 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [28] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 16 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [29] => Array ( [id] => 251139 [title] => اعتکاف به نمایندگی از همه اهل محل!/ تا هدیه نگیریم افطار نمیکنیم! [pdate] => 13920431100300 [service_id] => 12 [rutitr] => مهمانی خدا در چهار گوشه ایران؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [30] => Array ( [id] => 251342 [title] => ماه رمضان بهترین فرصت برای سعادتمندی و ترک معصیت است [pdate] => 13920425103800 [service_id] => 12 [rutitr] => مبلغی در گفتگو با «خبرگزاری دانشجو»: [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [31] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-19؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [32] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-21؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [33] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 14 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [34] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 10 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [35] => Array ( [id] => 251692 [title] => روزه ورزشی است برای زیبا و قوی شدن انسان/ دنیاطلبى مرکز اصلى همه خطاهاى ماست [pdate] => 13920426120000 [service_id] => 12 [rutitr] => توصیه های رهبری در ماه مبارک رمضان-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [36] => Array ( [id] => 251008 [title] => محتویات سفره ضیافت الهی چیست؟/ نگذارید تلاوت قرآن با تدبر از زندگی حذف شود [pdate] => 13920423122400 [service_id] => 12 [rutitr] => توصیه های رهبری در ماه مبارک رمضان-1؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [37] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 19 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [38] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-25؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [39] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-22؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [40] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-13؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [41] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-26؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [42] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 22 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [43] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 6 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [44] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 18 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [45] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-15؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [46] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-11؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [47] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-14؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [48] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-9؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [49] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-27؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) ) ) [media] => Array ( ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => بالاترین دعای خیر [id] => 145953 [tag_id] => 351456 ) [1] => Array ( [tag] => اعمال رمضان [id] => 145954 [tag_id] => 351457 ) [2] => Array ( [tag] => مناجات رمضان [id] => 145955 [tag_id] => 351085 ) [3] => Array ( [tag] => دعای رمضان [id] => 145956 [tag_id] => 351087 ) [4] => Array ( [tag] => حاج آقا مجتبی تهرانی [id] => 145957 [tag_id] => 229714 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( [0] => Array ( [comment_id] => 31474 [cid] => 250974 [comment_name] => بدون نام [comment_mail] => anonymous@Website.ir [comment_message] => خدايش بيامرزد....شبهاي قدر سالهاي پيش پاي منبر ايشان احيا ميگرفتيم...حالا غصه ام شده که امسال را چه کنيم... [comment_date] => 13920424003418 [comment_ip] => 0 [comment_status] => P [comment_lang] => FA [changeby] => [cat_id] => 0 [parent_id] => 0 [answer] => [is_replied] => [replied_by] => [rdate] => 0 [reply_message] => [most_like] => Y [membership_id] => 0 [answer_by] => [answer_date] => 0 [country_short] => - [country_long] => - ) ) [comments_stats] => Array ( [P] => 1 ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ متن سخنان حضرت آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی در آخرین شب ماه مبارک رمضان 1391 ه.ش به شرح ذیل است:
(برای مشاهده فیلم این جلسه می توانید به بخش صوت و تصویر «خبرگزاری دانشجو» مراجعه، یا اینجا را کلیک کنید)
مروری بر مباحث گذشته
گفته شد ماه مبارک رمضان ماهی است که در آن به تلاوت آیات الهی یعنی قرآن و دعای به خیر برای خود و دیگران چه نسبت به امور دنیوی و چه اخروی ترغیب شده است. بحث ما در این ماه مبارک و بقیۀ بحثهای گذشته و بعد هم در ذیلش تذکّراتی که در ماه مبارک رمضان دادیم، باز هم راجع به دعا بود.
در این جلسه، بنای بحث کردن ندارم، چون میخواهم این جلسه را جلسۀ آخر قرار بدهم. به ذهنم آمد که مروری بر روایاتی که در باب ماه مبارک رمضان و آثاری که در این ماه از ناحیۀ خداوند متعال مترتب است وارد شده است، داشته باشم. روایات بسیار است و من به بعضی از روایاتی که در باب ماه مبارک رمضان وارد شده است اشاره میکنم.
همه بخشیده میشویم!
در روایتی است که: «إِنَّ لِلَّهِ تَعَالَى فِی کُلِّ لَیْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ عِنْدَ الْإِفْطَارِ سَبْعِینَ أَلْفَ أَلْفِ عَتِیقٍ مِنَ النَّارِ»؛ خداوند در هر شب از ماه مبارک رمضان، هنگام افطار هفتاد هزار هزار شخص را که همه مستوجب آتش هستند از آتش نجات میدهد، «فَإِذَا کَانَ آخِرُ لَیْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ»؛ شب آخر ماه رمضان که میشود، «أَعْتَقَ فِیهَا مِثْلَ مَا أَعْتَقَ فِی جَمِیعِهِ»؛ شب آخر ماه رمضان به مقدار تمام آنچه که در ماه رمضان از آتش نجات داده است، نجات میدهد.
آیا کسی هست که بخشیده نشود؟!
در روایت دیگری داریم: «إِذَا کَانَ أَوَّلُ لَیْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ غَفَرَ اللَّهُ لِمَنْ شَاءَ مِنَ الْخَلْقِ»؛ وقتی که شب اول ماه رمضان میشود خداوند هر کسی از مخلوقاتش، که مورد مشیّتاش قرار بگیرد تا او را بیامرزد مورد غفران قرار میدهد، «فَإِذَا کَانَتِ اللَّیْلَةُ الَّتِی تَلِیهَا ضَاعَفَهُم»؛ شب اول به هر مقدار بود، شب دوم دو برابر، «فَإِذَا کَانَتِ اللَّیْلَةُ الَّتِی تَلِیهَا ضَاعَفَ»؛ و هر شب بعد از شب دیگر دو برابرِ شب قبل بخشیده میشوند، «کُلَّ مَا أَعْتَقَ حَتَّى آخِرَ لَیْلَةٍ فِی شَهْرِ رَمَضَان»؛ تا شب آخر میشود، «تُضَاعَفُ مِثْلَ مَا أَعْتَقَ فِی کُلِّ لَیْلَة»؛که دو برابر آنچه که در هر شب بخشیده و از آتش نجات داده بود نجات میدهد که برای ما بزرگترین، بالاترین و ارزشمندترین اثر الهی درماه مبارک رمضان همین است، یعنی آمرزش و تطهیر است.
شقی چه کسی است؟
در خطبهای، پیغمبراکرم خطاب به مردم فرمودند: «قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَکَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَفْضَلُ الشُّهُورِ وَ أَیَّامُهُ أَفْضَلُ الْأَیَّامِ وَ لَیَالِیهِ أَفْضَلُ اللَّیَالِی وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ»؛ و بعد مهم اینجاست، «هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَى ضِیَافَةِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِیهِ مِنْ أَهْلِ کَرَامَةِ اللَّهِ أَنْفَاسُکُمْ فِیهِ تَسْبِیحٌ وَ نَوْمُکُمْ فِیهِ عِبَادَةٌ وَ عَمَلُکُمْ فِیهِ مَقْبُولٌ وَ دُعَاؤُکُمْ فِیهِ مُسْتَجَابٌ فَسَلُوا اللَّهَ رَبَّکُمْ بِنِیَّاتٍ صَادِقَةٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَةٍ أَنْ یُوَفِّقَکُمْ لِصِیَامِهِ وَ تِلَاوَةِ کِتَابِهِ فَإِنَّ الشَّقِیَّ»؛ این مهم است، «فَإِنَّ الشَّقِیَّ مَنْ حُرِمَ غُفْرَانَ اللَّهِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْعَظِیمِ»؛ یعنی شقیتر از این نداریم که ماه مبارک رمضان بیاید و تمام بشود و شخصی مورد مغفرت واقع نشود. خدا شاهد است من این روایات را نگاه میکردم گفتم: خدایا! امشب که شب آخر است و بنای تو بر این است که بیایی و به اندازه تمام ماه ببخشی، پس ما هم یکی از آنها باشیم.
مغفرت الهی...
در روایتی از امام صادق(صلواتاللهعلیهماجمعین) است که: «قَالَ: مَنْ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ إِلَى قَابِلٍ إِلَّا أَنْ یَشْهَدَ عَرَفَةَ»؛ کسی که در ماه مبارک رمضان مورد مغفرت خدا قرار نگیرد، دیگر در آینده امید مغفرتی برای او نیست مگر اینکه، روز عرفه در عرفات دعا کند تا خدا از او بگذرد. دقّت کنید! میخواستم بگویم: اثر برجستهای که در تمام روایات هست چیست؟ و آن «مغفرت» است.
دارد درها بسته میشود!
روایتی بود که در گذشته متعرّض شدهام: «قال رسول الله(صلّیاللهعلیهوآلهوسلم) إِنَ أَبْوَابَ السَّمَاءِ تُفَتَّحُ فِی أَوَّلِ لَیْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ لَا تُغْلَقُ إِلَى آخِرِ لَیْلَةٍ مِنْهُ»؛ این روایت را مکرّر خواندهام. شب اوّل ماه رمضان درهای آسمانها باز میشود و تا شب آخر بسته نمیشود. اگر امشب شب آخر باشد درها بسته میشود. میخواهم بگویم: حواستان جمع باشد که الآن ما در چه وضع و چه موقعیّتی قرار داریم.
هر زمان کسی آزاد میشود!
در روایتی است از علی(علیهالسلام) است: «أَلَا وَ أَبْوَابُ السَّمَاءِ مُفَتَّحَةٌ مِنْ أَوَّلِ لَیْلَةٍ مِنْهُ»؛ علی(علیهالسلام) همین مطلب را میفرمایند. بعد دارد: «عَلَیْکُمْ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ بِکَثْرَةِ الِاسْتِغْفَارِ وَ الدُّعَاء». در روایتی است که در آخر هر روز از روزهای ماه مبارک رمضان در وقت افطار، خداوند متعال هزار هزار نفر از آتش جهنّم آزاد میکند و چون شب جمعه و روز جمعه میشود در هر ساعتی، هزار هزار شخص را از جهنّم آزاد میکند.
آیا توبهمان قبول شده است؟
صحبت یکی یا دو روایت نیست. میخواستم فقط این را بگویم که: ماه رمضان را درک کردیم، امّا چه چیز گیرمان آمده؟ میتوانید بگویید؟ در این ماه مبارکی که همۀ برکات درونش بوده است تا جایی که خواب در آن عبادت و نفسها تسبیح است و این همه لطف از ناحیه خداوند آمده است؛ آیا بهرهای بردهایم یا نبردیم؟ گفتم این روایات را بخوانم و بگویم: بیایید امشب را غنیمت بشماریم. امشب برویم در خانه خدا و بگوییم: خدایا! غلط کردیم؛ خدایا! ما را ببخش؛ این همه را بخشیدی، ما را هم ببخش. ما بدتر از مشکرینی نبودیم که توبه کردند و توبهشان را قبول کردی؛ ما به ظاهر مؤمن هستیم، مسلمان هستیم و قبولت داریم. امشب ما را دست خالی رد نکن؛ تو اکرم الاکرمین هستی.
امشب را قدر بدانیم
از خدا بخواهیم حاجات ما و دیگران را بدهد. این را تذکّر بدهم: امشب، چون درها باز است و تا سحر بسته نشده و فرصت داریم؛ هم از خدا برای خودتان درخواست کنید و هم برای دیگران، که البته بهتر است؛ چون در روایات داریم که چند هزار برابر اجر میدهند و دعایی که دیگران در حق ما میکنند مستجاب میشود، امّا معلوم نیست که دعای خودمان مستجاب بشود یا نه.
با زبان دیگران معصیت نکردهام
در روایت دارد که به حضرت موسی خطاب شد: تو مرا به زبانی بخوان که هرگز معصیت نکردهای. گفت: خدایا! من چگونه میتوانم این کار را بکنم؟ بالاخره از این زبان خطا صادر شده است. خطاب شد: بگو تا دیگران برای تو دعا کنند، چون تو به زبان دیگران معصیت نکردهای. چنین سفارشی برای این است که در مورد دیگران خیلی دعا کنید؛ خدا چند هزار برابر به شما میدهد.
برای اینجانب دعا کنید!
این فقط مروری بود و میخواستم تذکّری بدهم. ضمناً من هم از آنهایی باشم که دعایم میکنید. از همهتان تقاضا میکنم من را هم دعا کنید. تعارف نمیکنم و جدی میگویم. من محتاج دعای شما هستم. آمدم این را به شما بگویم: امشب شب آخر ماه رمضان است؛ برای من دعا کنید تا من هم از این فرصت در حق خودم استفاده کرده باشم.
[snews] => [bimg] => NULL [tmpl] => [sdate] => 13920516041800 [pdate] => 13920516041800 [udate] => 0 [sendby] => system [publishby] => system [updateby] => system [service_id] => 12 [cat_id] => 75 [sec_id] => 219 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 259368 [title] => دروغگویی ریشه در چه چیزی دارد؟/ پنج نشانه مؤمن در بیان حاجآقامجتبی [pdate] => 13920606124400 [service_id] => 12 ) [1] => Array ( [id] => 256079 [title] => پایان این میهمانی آغازی است برای تولدی دوباره [pdate] => 13920517165500 [service_id] => 11 ) [2] => Array ( [id] => 255517 [title] => وداع با ماه مبارک رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920515113200 [service_id] => 3 ) [3] => Array ( [id] => 255385 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514112900 [service_id] => 3 ) [4] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 ) [5] => Array ( [id] => 255145 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513132500 [service_id] => 3 ) [6] => Array ( [id] => 254832 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512111700 [service_id] => 3 ) [7] => Array ( [id] => 254823 [title] => اگر دعا به اجابت نرسید چه کار کنیم؟/ مواظب باش! اقلاً در مورد خدا نامردی نکن! [pdate] => 13920512102500 [service_id] => 3 ) [8] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 ) [9] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 ) [10] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 ) [11] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 ) [12] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 ) [13] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 ) [14] => Array ( [id] => 253903 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507111000 [service_id] => 3 ) [15] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 ) [16] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 ) [17] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 ) [18] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 ) [19] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 ) [20] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 ) [21] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 ) [22] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 ) [23] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 ) [24] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 ) [25] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 ) [26] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 ) [27] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 ) [28] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 ) [29] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 ) [30] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 ) [31] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 ) [32] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 ) [33] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 ) [34] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 ) [35] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 ) [36] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 ) [37] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 ) [38] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 ) [39] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 ) [40] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 ) [41] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 ) [42] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 ) [43] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 ) [44] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 ) [45] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 ) [46] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 ) [47] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 ) [48] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 ) [49] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 ) [50] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 ) [51] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 ) [52] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 22 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [1] => Array ( [id] => 255517 [title] => وداع با ماه مبارک رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920515113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 28 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [2] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 2 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [3] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 13 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [4] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 23 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [5] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 7 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [6] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 18 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [7] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-15؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [8] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-11؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [9] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 21 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [10] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-9؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [11] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-7؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [12] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-10؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [13] => Array ( [id] => 255145 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513132500 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 26 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [14] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-6؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [15] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 6 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [16] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-14؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [17] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-3؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [18] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 15 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [19] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-20؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [20] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-17؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [21] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 17 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [22] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 9 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [23] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 14 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [24] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 19 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [25] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-4؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [26] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 3 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [27] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 10 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [28] => Array ( [id] => 256079 [title] => پایان این میهمانی آغازی است برای تولدی دوباره [pdate] => 13920517165500 [service_id] => 11 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [29] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-27؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [30] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 8 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [31] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-23؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [32] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-18؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [33] => Array ( [id] => 253903 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507111000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 20 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [34] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-8؛/ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [35] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-13؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [36] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 5 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [37] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-12؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [38] => Array ( [id] => 254823 [title] => اگر دعا به اجابت نرسید چه کار کنیم؟/ مواظب باش! اقلاً در مورد خدا نامردی نکن! [pdate] => 13920512102500 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 24 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [39] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-21؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [40] => Array ( [id] => 259368 [title] => دروغگویی ریشه در چه چیزی دارد؟/ پنج نشانه مؤمن در بیان حاجآقامجتبی [pdate] => 13920606124400 [service_id] => 12 [rutitr] => یک جرعه اخلاق-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [41] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-22؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [42] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 4 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [43] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [44] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 12 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [45] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-19؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [46] => Array ( [id] => 255385 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514112900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 27 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [47] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 16 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [48] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [49] => Array ( [id] => 254832 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 25 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [50] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-5؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [51] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [52] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 11 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) ) ) [media] => Array ( ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => وداع ماه رمضان [id] => 162878 [tag_id] => 354083 ) [1] => Array ( [tag] => مغفرت الهی [id] => 162879 [tag_id] => 354084 ) [2] => Array ( [tag] => درهای آسمان [id] => 162880 [tag_id] => 354085 ) [3] => Array ( [tag] => حاج آقا مجتبی تهرانی [id] => 162881 [tag_id] => 229714 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( ) [comments_stats] => Array ( ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ متن سخنان حضرت آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی در روز بیست و سوم ماه مبارک رمضان 1391 ه.ش به شرح ذیل است:
مروری بر مباحث گذشته
گفته شد ماه مبارک رمضان ماه تلاوت قرآن و ماه دعا است؛ یعنی دعای به خیر کردن برای خود و دیگران، چه دنیوی باشد یا اخروی. به مناسبت ایّام تذکّراتی را دادم و اشاره کردم و رد شدم امّا باز هم مقداری راجع به آنها بحث میکنم. عرض کردم که در باب مسئلة اجابت دعا از ناحیة خداوند، بستگی به نظر داعی دارد؛ هر طور که دعا کننده به خداوند نظر داشته باشد که از او تقاضا کند و او را صدا بزند، خدا هم طبق نظریّة او با او رفتار میکند. این جزو معارف ما است که سرنخ دست دعا کننده است. بعد هم در کیفیّت دعا به این معنا که به چه کیفیّتی باشد بحث کردیم. گرچه در روایات تعبیر به «حسن ظنّ نسبت به مَدعُوْ» شده است. ولی آنچه هست این است که داعی، آنچه را از خدا درخواست میکند، باید نسبت به آن توجّه داشته باشد که به هر مقدار، قلب او متوجّه به خدا و امیّد او به خدا بستگی داشته باشد، خدا دعای او را رد نمیکند. به تعبیر من نسبت به دریافت حاجتش حالت قطعیّت داشته باشد که به اجابت نزدیک است.
حواست به خدا باشد!
روایتی است از امام صادق(صلواتاللهعلیه) که دارد: «إِذَا دَعَوْتَ فَأَقْبِلْ بِقَلْبِکَ»؛- وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور؛ یعنی لقلقة زبان و توهّمات نباشد. «اقبال به قلب» معنایش این است، یعنی آن بعد وجودی من، که اشرف ابعاد وجودی من است، توجّه تام پیدا میکند. هرچیزی که انسان به آن توجّه قلبی داشته باشد، کاربرد دارد.
حاجتی که میخواهی، حاضر است!
«وَ ظُنَّ حَاجَتَکَ بِالْبَابِ» دقّت کنید! دو تا چیز مطرح میکند؛ یک: با تمام دلت از خدا درخواست کن و متوجّه خدا بشو. از این طرف هم با این تعبیر بیان میکند: «وَ ظُنَّ حَاجَتَکَ بِالْبَابِ»؛ با دلت به خدا رو کن و دعا کن و حاجت را بخواه و بعد هم حاجت خود را ببین. کنایه از اینکه حاضر و آماده ببین. عرض کردم: سرنخ اجابت دست داعی است. در اینجا هم همین را میرساند. لذا اینها را اشاره کردم. قبلاً بحثهای مفصّل کردهام و تقریباً این سخنان تکرار است.
یک نگاه به خودم، یک نگاه به خدا
انسان در دعاهایی که میکند باید دو نظر داشته باشد. یک: نظر به خودم، دو: نظر به خدای خودم. یعنی چه؟ نظر به خودم، یعنی «نعوذبالله» کارها و خطاهایی که کردهام را نباید فراموش کنم و گفتم شاید این نوعی بررسی است. همة اینها را فشرده کردم و رد شدم. روایتی میخوانم که از زینالعابدین(علیهالسّلام) است. بیان میکند، به وضع خودم نگاهی کنم که از نظر اعمالم در گذشته، چه کار کردهام؟ و بعد نظر دوّم که نسبت به خدا است. بنابراین داعی باید یک نظر به وضع حال خودش از نظر رفتارش در گذشته با خدای خودش بکند، یک نظر هم به خدای خودش که از او تقاضا دارد بکند. یک نگاه به خود و یک نگاه به خدا.
به خاطر این سه چیز، از تو چیزی نمیخواهم
به خودم که نگاه بکنم، اجمالاً سه چیز را نسبت به کارهایم میبینم. این جملات از زینالعابدین(صلواتاللهعلیه) است: «اللَّهُمَ إِنَّهُ یَحْجُبُنِی عَنْ مَسْأَلَتِکَ خِلَالٌ ثَلَاثٌ، وَ تَحْدُونِی عَلَیْهَا خَلَّةٌ وَاحِدَةٌ»؛ خدایا سه چیز مرا باز میدارد تا از تو درخواست کنم. دقّت کنید! این همان نظر اوّل است. یعنی وقتی به خودم، سوابقم، اعمالم و رفتارم با تو نظر میکنم، موجب میشود که من از تو درخواست نکنم؛ هیچ تعارف هم ندارم.
به خودم نگاه نمیکنم!
از آن طرف، تنها یک چیز مرا وامیدارد که از تو درخواست کنم و آن نظر کردن به تو است نه خودم؛ امّا وقتی به خودم نظر کردم: «یَحْجُبُنِی أَمْرٌ أَمَرْتَ بِهِ فَأَبْطَأْتُ عَنْهُ»؛ باز میدارد مرا که از تو درخواست کنم، آن فرمانی را که تو به من کردی. امر کردی که این کار را بکنم ولی من در انجام آن کندی و کوتاهی کردم. در این اوّلی به خودم نگاه کردم.
گفتی نکن، امّا کردم...
دوّم، «وَ نَهْیٌ نَهَیْتَنِی عَنْهُ فَأَسْرَعْتُ إِلَیْه»؛ نهیی که تو نسبت به من کردی؛ «آن کار را نکن!». امّا من به سرعت رفتم و همان خطا و گناه را کردم. این را که نگاه میکنم، میبینم که مربوط به خودم است و من را از اینکه از تو درخواست کنم باز میدارد. «وَ نِعْمَةٌ أَنْعَمْتَ بِهَا عَلَیَّ فَقَصَّرْتُ فِی شُکْرِهَا»؛ و نعمتی که به من عنایت کردی، امّا من در سپاسگزاری آن کوتاهی کردم.
چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟
سپاسگذاری و شکر نعمت چیست؟ شکر نعمت: یکی قلبی داریم و یکی زبانی و دیگری عملی است. اینجا اشاره به عملی است. شکر کنم، یعنی باید در راه رضای تو مصرف کنم، امّا نکردم. «وَ یَحْدُونِی عَلَى مَسْأَلَتِکَ تَفَضُّلُکَ عَلَى مَنْ أَقْبَلَ بِوَجْهِهِ إِلَیْکَ، وَ وَفَدَ بِحُسْنِ ظَنِّهِ إِلَیْکَ»؛ آنچه که مرا به درخواست کردن وا میدارد، نگاه به تو است. به خودم نگاه نمیکنم.آنچه که مرا به درخواست کردن از تو میکشاند، تفضّل تو بر کسی است که به درگاهت رو آورده و با خوش گمانی بهسوی تو میآید. روایت اوّل که از امام صادق(علیهالسّلام) خواندم: هر احسانی که میکنی برای تفضّل و هر نعمتی که میدهی، تو آغازگر آن هستی، «یَا مُبْتَدِئاً بِالنِّعَمِ قَبْلَ اسْتِحْقَاقِهَا»؛ که مفاد همین است.
شتر دیدی، ندیدی!
نظر به خود، مانع از درخواست است و نظر به تو راهگشا برای درخواست، حالا چرا اینطور شده است؟ یک تعبیر سادهای در گذشته کردم و گفتم: خدایا! شتر دیدی ندیدی! گناه از من دیدی، ندیدی! تصوّر نکنید که این جمله همینطور از دهانم در آمده. اصلاً و ابداً اینطور نیست. طاووس یمانی میگوید: در مسجدالحرام بودم. شنیدم که زینالعابدین(صلواتاللهعلیه) در مسجدالحرام این جملات را میگوید: «سُبْحَانَکَ تُعْصَى کَأَنَّکَ لَا تَرَى»؛ ای خدا! تو منزّهی. ای خدایی که معصیّت تو و نافرمانی میشود، امّا کأنّه نمیبینی. این همان جمله است.
گناهم را ندیده میگیرد
در اینجا میگوید: نه اینکه نمیبینی، بلکه گناه را ندیده میگیری. ببینید چه تعبیر زیبایی است. «وَ تَحْلُمُ کَأَنَّکَ لَمْ تُعْصَ»؛ بردباری به خرج میدهی و انگار اصلاً معصیت و نافرمانی تو را نکردهایم، «تَتَوَدَّدُ إِلَى خَلْقِکَ»؛ به مخلوقت محبّت و لطف میکنی، چرا؟ چون کارهایت کارهای خوب است، «بِحُسْنِ الصَّنِیعِ»؛ یعنی به مخلوقت محبّت میکنی، یعنی با آنها خوب رفتار میکنی.
خدا به من احتیاج دارد؟
«بِحُسْنِ الصَّنِیعِ کَأَنَّ بِکَ الْحَاجَةَ إِلَیْهِمْ»؛ مثل کسی که به مخلوقش احتیاج دارد. چون ما اینطور هستیم، مثلاً اگر بفهمیم که به کسی احتیاج داریم، او را خیلی تحویل میگیریم؛ برای اینکه فطرت ما همین است. میگوید: با مخلوقت خوب رفتار میکنی، کأنّه به او احتیاج داری. مثل تعبیرات عوامانة خودمان است وقتی در این شرایط به خودمان میگوییم: باید هوای فلانی را داشته باشیم، کارمان در دست او است. در اینجا هم میگوید: به خلق خود محبّت میکنی با خوب رفتار کردن با آنها، «کَأَنَّ بِکَ الْحَاجَةَ إِلَیْهِمْ»؛ مثل کسی که به او احتیاج دارد، «وَ أَنْتَ یَا سَیِّدِی الْغَنِیُّ عَنْهُم»؛ و حال آنکه: ای آقای من! تو از این بینیاز هستی. بعد دارد: «ثُمَّ خَرَّ إِلَى الْأَرْضِ سَاجِداً»؛ طاووس یمانی میگوید: یک وقت دیدم زینالعابدین روی زمین افتاد و شروع کرد به سجده کردن.
خدا آن چیزی که فکر میکنی، نیست!
من و تو خدا را نشناختهایم. ببینید که چطور اولیااش با او صحبت میکنند؟ این اولیا، آن کسانی هستند که شناخت دارند.
[snews] => [bimg] => NULL [tmpl] => [sdate] => 13920510035900 [pdate] => 13920510035900 [udate] => 0 [sendby] => system [publishby] => system [updateby] => system [service_id] => 12 [cat_id] => 75 [sec_id] => 219 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 ) [1] => Array ( [id] => 255385 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514112900 [service_id] => 3 ) [2] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 ) [3] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 ) [4] => Array ( [id] => 254832 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512111700 [service_id] => 3 ) [5] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 ) [6] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 ) [7] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 ) [8] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 ) [9] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 ) [10] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 ) [11] => Array ( [id] => 253903 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507111000 [service_id] => 3 ) [12] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 ) [13] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 ) [14] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 ) [15] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 ) [16] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 ) [17] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 ) [18] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 ) [19] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 ) [20] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 ) [21] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 ) [22] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 ) [23] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 ) [24] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 ) [25] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 ) [26] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 ) [27] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 ) [28] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 ) [29] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 ) [30] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 ) [31] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 ) [32] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 ) [33] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 ) [34] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 ) [35] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 ) [36] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 ) [37] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 ) [38] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 ) [39] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 ) [40] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 ) [41] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 ) [42] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 ) [43] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 ) [44] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 ) [45] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 ) [46] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 ) [47] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 ) [48] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 ) [49] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-14؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [1] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-9؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [2] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 2 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [3] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 13 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [4] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 7 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [5] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-5؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [6] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-10؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [7] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 22 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [8] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 18 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [9] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-15؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [10] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-11؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [11] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 3 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [12] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 6 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [13] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 21 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [14] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-3؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [15] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-7؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [16] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 14 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [17] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 19 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [18] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-4؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [19] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 15 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [20] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-20؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [21] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-17؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [22] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 23 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [23] => Array ( [id] => 254832 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 25 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [24] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی- 28؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [25] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-12؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [26] => Array ( [id] => 255385 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514112900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 27 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [27] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-26؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [28] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-27؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [29] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 9 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [30] => Array ( [id] => 253903 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507111000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 20 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [31] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-8؛/ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [32] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 17 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [33] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 8 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [34] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-18؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [35] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 4 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [36] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-13؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [37] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 5 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [38] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-25؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [39] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 16 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [40] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [41] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-21؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [42] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 10 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [43] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-22؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [44] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [45] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 11 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [46] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-6؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [47] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [48] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 12 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [49] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-19؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) ) ) [media] => Array ( ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => دعا کردن [id] => 158637 [tag_id] => 56056 ) [1] => Array ( [tag] => اعمال رمضان [id] => 158638 [tag_id] => 351457 ) [2] => Array ( [tag] => دعای رمضان [id] => 158639 [tag_id] => 351087 ) [3] => Array ( [tag] => ماه رمضان [id] => 158640 [tag_id] => 27421 ) [4] => Array ( [tag] => حاج آقا مجتبی تهرانی [id] => 158641 [tag_id] => 229714 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( ) [comments_stats] => Array ( [N] => 1 ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ متن سخنان حضرت آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی در روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان 1391 ه.ش به شرح ذیل است:
مروری بر مباحث گذشته
گفته شد ماه مبارک رمضان ماه تلاوت قرآن و ماه دعا است. به معنای اینکه انسان، از خداوند چه نسبت به خودش و چه نسبت به دیگران درخواست و دعای به خیر کند؛ حال دنیوی باشد یا اخروی باشد.
بحث ما به اینجا رسید که اگر شخصی دعا کرد و بعد در اجابت تأخیر شد در اینجا نباید مأیوس شود و سرخوردگی پیدا کند. تعبیر «قنوط» در روایت بود و اینکه موجب بشود تا دعا را ترک کند مورد نهی است. عرض کردم که نه تنها ترک کردن، بلکه گاهی یک سنخ مطالبی را گفتن شایسته نیست، مثل شکایت کردن. جلسۀ گذشته مطلبی را مطرح کردم و در این جلسه مقداری به آن میپردازم.
معنای «حکیم بودن خداوند»
عرض کردم که یکی از صفات خداوند «حکیم» است، یعنی به مصلحت عمل میکند به این معنا که خدا مصالح و مفاسد را بهتر از من تشخیص میدهد؛ در این شکی نیست. حکمت اقتضا میکند که خداوند بر طبق مصلحت عمل کند. از این طرف گفته هر چه از مایحتاجت است بگو و از آن طرف آنچه را که به نفع من است باید بدهد، امّا آنچه که به ضرر من است بر خلاف حکمت است، که جلسۀ گذشته عرض کردم.
کرم و حکمت خداوند در دعا
در اینجا یکی دو تا روایت است میخوانم و بعد نکتهای را عرض میکنم. در روایتی است از علی(علیهالسّلام)، است که حضرت فرمودند: «إِنَّ کَرَمَ اللَّهِ سُبْحَانَهُ لَا یَنْقُضُ حِکْمَتَه»؛ یعنی خدا همانطور که کریم است؛ کرم او اقتضا میکند که آنچه از او درخواست شود بدهد و مقتضای کرم او اعطا است. امّا آیا صفت کرم به صفت حکمت ضربه میزند؟ «إِنَ کَرَمَ اللَّهِ سُبْحَانَهُ لَا یَنْقُضُ حِکْمَتَه»؛ به حکمتش نقص وارد نمیکند. که بعد بخواهد بر خلاف آن عمل کند و معلوم شود که این کرم نبوده است. چون در نهایت برای من به ضرر تمام میشود. «فَلِذَلِکَ»؛ روی این جهت است که، «لَا یَقَعُ الْإِجَابَةُ فِی کُلِّ دَعْوَةٍ»؛ از این جهت است که میبینید، در هر دعا اجابت نیست. چرا؟ چون دعا با حکمت موافق نیست.
حکیم به مصلحت عمل میکند
علی(علیهالسّلام) دو صفت خدا را با هم میآورد و مقایسه میکند و میگوید: او هم کریم است و هم حکیم است. کرم اقتضای اعطاء میکند و محلّ اعطا است. امّا در حکمت که حکیم است میگوید: وقتی به ضررش باشد و به مصلحتش نیست به او نده. حکیم به مصلحت عمل میکند نه به مفسده. خیلی زیبا اشاره میکند: این خدایی که داری، مجموعۀ صفات جمال و کمال است. او هم کریم است و هم حکیم است و امّا وقتی به هم برخورد میکنند جریان چه میشود؟ اینجا حکمت است، چون ضرر وجود دارد.
دعا؛ حکمتش را تغییر نمیدهد
جملهای از امام زینالعابدین(علیهالسّلام) است که در مناجاتش به خدا خطاب میکند: «یَا مَنْ لَا تُبَدِّلُ حِکْمَتَهُ الْوَسَائِلُ»؛ ای خدایی که وسائل حکمتِ تو را دگرگون نمیکند. حالا هر وسیلهای، اگر دعا است باشد؛ هرچه میخواهد باشد، لَا تُبَدِّلُ حِکْمَتَهُ الْوَسَائِلُ؛ الْوَسَائِلُ لَا تُبَدِّلُ حِکْمَتَهُ.
مصلحت اندیشی نکنید!
این مقدّمهای بود برای مطلبی دیگر و البته در معارفمان چنین بحثی را هم داریم و آن اینکه در دعا میگویند: تکرار کنید، الحاح و اصرار کنید امّا از آن طرف هم داریم که خدا فرموده است: برای من مصلحتاندیشی نکنید؛ مصلحتاندیشی مربوط به حکمت من است. هر چه میخواهی تکرار کن و ما هم خسته نمیشویم. در روایات هم آمده است که: تو هر چه بگویی و زیاد هم بگویی من خستگیناپذیرم، امّا خیال نکن که این اصرارها حکمت من را از بین میبرد و به مصلحتاندیشی من ضربه بزند. برای من مصلحتاندیشی دعا نکن که من مفاسد و مصالح را از تو بهتر میفهمم.
اگر مصلحت است به ما بده!
گاهی بنده در اصرارِ خود لحن مصلحتاندیشی به کار میبرد و گاهی به خدا جنبههای تعرّضی پیدا میکند. عبد چنین حالتی پیدا میکند و به اصطلاح میگوید: مگر از تو کم میشود که این را به ما بدهی؟ اصرار و الحاح باید به اینصورت باشد که: خدایا اگر مصلحت ما است، این را به ما بده. هر روز پنج وعده بعد از نماز این را میگوید و بسیار کار خوبی هم هست. خدا از این لذّت میبرد و به تعبیر من میگوید: این آدم فهمیدهای است و برای من تعیین، تکلیف نمیکند.
عقوبت مصلحتاندیشی برای خدا!
امّا اگر بخواهی برای خدا تعیین، تکلیف بکنی، در اینجا حکمت اقتضا میکند که به او بدهد تا بعداً مفسدهاش را بفهمد. دیگران اصرار میکنند و دعایشان مستجاب میشود امّا برای شخصی که تعیین تکلیف مشخّص میکند حکمت اقتضا میکند که حکمتش را نشان بدهد. حکمتش اقتضا میکند، در اینجا که دعا را به اجابت نرسانده به آن شخص حکمت را بفهماند. اینها با بحثهایی که کردیم اصلاً و ابداً منافات ندارد، بلکه در موازین کلامی و حکمی، دقیق و حسابشده است.
فهم حکمت الهی در عقوبت مصلحتاندیشی برای خدا
روایت در زبور داوود (علیهالسّلام) دارد: «یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَى یَا ابْنَ آدَمَ تَسْأَلُنِی وَ أَمْنَعُکَ»؛ درخواست میکنی و من هم به تو نمیدهم، چرا؟ «لِعِلْمِی بِمَا یَنْفَعُکَ». خیلی روشن است؛ چون میدانم چه چیزی به نفعت و چه چیزی به ضررت است، «ثُمَّ تُلِحُّ عَلَیَّ بِالْمَسْأَلَةِ»؛ مرتّب میآیی برای من تعیین تکلیف میکنی و دست هم بر نمیداری، «فَأُعْطِیکَ مَا سَأَلْتَ»؛ من در اینجا باید حکمت ندادن را به تو بفهمانم. یعنی حکمتم اقتضا میکند که به تو بفهمانم، «فَأُعْطِیکَ مَا سَأَلْتَ فَتَسْتَعِینُ بِهِ عَلَى مَعْصِیَتِی». پول را به تو دادم امّا غرور پیدا کردی. حالا پولها را کجا خرج میکنی؟ در راه معصیّت من؟ میدانستم وقتی به تو بدهم، شخصی هستی که نفس چموشی داری و مسئلۀ معنویّت را از یاد میبری و از نعمتی که به تو دادم کمک میگیری تا معصیّت مرا بکنی «فَأَهُمُّ بِهَتْکِ سِتْرِکَ»؛ من هم تصمیم میگیرم پردهدری کنم و آبرویت را ببرم. به تعبیر ما، منِ خدا آهنگ آبروریزی تو را میکنم، «فَتَدْعُونِی فَأَسْتُرُ عَلَیْکَ»؛ امّا تو میفهمی که آبرویت دارد میرود. میآیی و میگویی: خدایا! آبرویم را نریز، «فَتَدْعُونِی فَأَسْتُرُ عَلَیْکَ»؛ و من در اینجا پردهپوشی میکنم و نمیگذارم آبرویت برود، «فَکَمْ مِنْ جَمِیلٍ أَصْنَعُ مَعَکَ وَ کَمْ مِنْ قَبِیحٍ تَصْنَعُ مَعِی»؛ چه بسیار کارهای زیبا و رفتار زیبایی است که من با تو کردم و یکی از آنها همین است. «وَ کَمْ مِنْ قَبِیحٍ تَصْنَعُ مَعِی» و چه بسیار کارهای زشتی که تو با من کردی، «یُوشِکُ أَنْ أَغْضَبَ عَلَیْکَ غَضْبَةً لَا أَرْضَى بَعْدَهَا أَبَداً»؛ نزدیک است چنان از تو خشمگین شوم که از این پس هرگز خوشنود نشوم.
تنافی الحاح و تعیین تکلیف کردن برای خدا
اگر بخواهیم تعیین تکلیف و اصرار بکنیم، خدا حکمتش را به ما نشان میدهد، چون حکمت او اقتضا میکند تا آن را به ما بفهماند و الّا بعداً در مقابل خداوند میایستیم. مسئله این است. لذا خدا میگوید: از نظر درخواست از من خسته نشو و مرتّب از من بخواه که خوشم میآید. امّا تعیین تکلیف نکن. مسأله این است و الّا تمام مطالبی که در باب دعا گفتیم، همه هم سو است و با هم هیچ تنافی ندارد.
الحاح در دعا
در روایتی دارد: «لَا تَمَلَ مِنَ الدُّعَاءِ فَإِنِّی لَا أَمَلُّ مِنَ الْإِجَابَةِ»؛ تو از دعا خسته نشو، من هیچوقت از اجابت خسته نمیشوم. هیچوقت فکر نکنی که من خسته میشوم، چه در تعجیل در اجابت، چه تأخیر در اجابت و چه در اصل عدم اجابت؛ و این که امروز خواندیم در اصل عدم اجابت بود. البتّه این را بگویم که ممکن است شخص در اصلِ مسیر زندگیِ خود راه بهتری را برود تا مقداری سر به راهتر بشود، تا مثلاً اگر پول بیشتری به او بدهند در راه رضای خدا مصرف کند یا انفاق کند. اگر عوض بشوی، اوضاع عوض میشود، «یَمْحُوا اللَّهُ ما یَشاءُ وَ یُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْکِتابِ».
[snews] => [bimg] => NULL [tmpl] => [sdate] => 13920514013400 [pdate] => 13920514013400 [udate] => 0 [sendby] => system [publishby] => system [updateby] => system [service_id] => 12 [cat_id] => 75 [sec_id] => 219 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 ) [1] => Array ( [id] => 255385 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514112900 [service_id] => 3 ) [2] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 ) [3] => Array ( [id] => 255145 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513132500 [service_id] => 3 ) [4] => Array ( [id] => 254832 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512111700 [service_id] => 3 ) [5] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 ) [6] => Array ( [id] => 254823 [title] => اگر دعا به اجابت نرسید چه کار کنیم؟/ مواظب باش! اقلاً در مورد خدا نامردی نکن! [pdate] => 13920512102500 [service_id] => 3 ) [7] => Array ( [id] => 254603 [title] => اگر دعا به اجابت نرسید چه کار کنیم؟/ مواظب باش! اقلاً در مورد خدا نامردی نکن! [pdate] => 13920511022300 [service_id] => 12 ) [8] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 ) [9] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 ) [10] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 ) [11] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 ) [12] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 ) [13] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 ) [14] => Array ( [id] => 253903 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507111000 [service_id] => 3 ) [15] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 ) [16] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 ) [17] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 ) [18] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 ) [19] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 ) [20] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 ) [21] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 ) [22] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 ) [23] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 ) [24] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 ) [25] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 ) [26] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 ) [27] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 ) [28] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 ) [29] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 ) [30] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 ) [31] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 ) [32] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 ) [33] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 ) [34] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 ) [35] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 ) [36] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 ) [37] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 ) [38] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 ) [39] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 ) [40] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 ) [41] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 ) [42] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 ) [43] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 ) [44] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 ) [45] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 ) [46] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 ) [47] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 ) [48] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 ) [49] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 ) [50] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 ) [51] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 ) [52] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-26؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [1] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 2 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [2] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 13 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [3] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 23 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [4] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 7 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [5] => Array ( [id] => 255145 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513132500 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 26 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [6] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 22 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [7] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 18 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [8] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-15؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [9] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-11؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [10] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-14؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [11] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-3؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [12] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-7؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [13] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-10؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [14] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-9؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [15] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 15 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [16] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-20؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [17] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-17؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [18] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-25؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [19] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 3 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [20] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 6 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [21] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-23؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [22] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-18؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [23] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 14 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [24] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 19 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [25] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-4؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [26] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی- 28؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [27] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 5 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [28] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 9 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [29] => Array ( [id] => 253903 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507111000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 20 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [30] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-8؛/ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [31] => Array ( [id] => 254603 [title] => اگر دعا به اجابت نرسید چه کار کنیم؟/ مواظب باش! اقلاً در مورد خدا نامردی نکن! [pdate] => 13920511022300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-24؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [32] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 17 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [33] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 8 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [34] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-12؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [35] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-21؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [36] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 10 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [37] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-22؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [38] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 4 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [39] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-13؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [40] => Array ( [id] => 255385 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514112900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 27 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [41] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [42] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 12 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [43] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-19؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [44] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 16 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [45] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [46] => Array ( [id] => 254823 [title] => اگر دعا به اجابت نرسید چه کار کنیم؟/ مواظب باش! اقلاً در مورد خدا نامردی نکن! [pdate] => 13920512102500 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 24 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [47] => Array ( [id] => 254832 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 25 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [48] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-5؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [49] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [50] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 11 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [51] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-6؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [52] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 21 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) ) ) [media] => Array ( ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => اعمال رمضان [id] => 161544 [tag_id] => 351457 ) [1] => Array ( [tag] => دعای رمضان [id] => 161545 [tag_id] => 351087 ) [2] => Array ( [tag] => ماه رمضان [id] => 161546 [tag_id] => 27421 ) [3] => Array ( [tag] => حاج آقا مجتبی تهرانی [id] => 161547 [tag_id] => 229714 ) [4] => Array ( [tag] => مصلحت اندیشی [id] => 161548 [tag_id] => 186454 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( ) [comments_stats] => Array ( ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛
(برای مشاهده فیلم این جلسه می توانید به بخش صوت و تصویر «خبرگزاری دانشجو» مراجعه، یا اینجا را کلیک کنید)
مروری بر مباحث گذشته
بحث ما راجع به دعا بود و اینکه ماه مبارک رمضان، ماه تلاوت قرآن و دعا است و در آن به این دو سفارش شده است. این ماه از یک طرف ماه بازگو کردن سخنان ربّ است، سخنانیکه از مصدر وحی نازل شده و از طرف دیگر هم ماه راز و نیاز عبد با ربّ خود است تا بنده از او درخواست کند.
امّا عرض کردم در باب دعا، مسئله این است که دعای او چه نسبت به خودش و چه نسبت به غیر، چه معنوی و چه مادّی، باید دعای خیر باشد؛ یعنی یا دفع ضرر کند و یا جلب منفعت. امّا «نعوذبالله»! درخواست ضرر کردن از خدا، چه برای غیر و چه برای خودش درست نیست.
نهی از ضرر رساندن به غیر؛ الّا کافر یا مشرک
عرض کردم بنده از اینکه درخواست و دعا کند و از خدا بخواهد که ضرری به غیر برسد نهی شده است. جلسه گذشته در صحبتهایم تصریح کردم؛ غرض از «غیری» که میگویم مؤمنین است. اینجا اشاره به دعای مؤمن نسبت به خود و مؤمن یا مؤمنۀ دیگر است. تصریح کردم و گفتم که بحث مشرک و کافر جدا است و این را بعداً بحث خواهم کرد؛ یعنی اینکه انسان مشرک یا کافر را لعن یا نفرین کند بحث جدایی دارد. جلسه گذشته این را گفتم تا یک وقت اینها را با هم خلط نکنید. یک عدّه ممکن است در اثر کمبود اطّلاعاتشان اینها را با هم اشتباه کنند!
جلسه گذشته در مورد غیر بحث کردم و روایاتی را خواندم که نباید این کار را نسبت به غیر بکنیم، چون اصل در اسلام جذب است نه دفع.
ضرر رسانی به خود در دو دسته از روایات:
دسته اول؛
و امّا نسبت به خود؛ چون، دیگر این به طریق اولی است. در این باب دو دسته روایت داریم. یک دسته از روایات، به طور مطلق میگویند و به تعبیر من این روایات علّتی نیاورده و تعلیلی در آنها وجود ندارد. روایت میگوید: از خدا، برای خودت، درخواست مرگ نکن! این بالاترین ضرر است که بگویم: خدایا! مرگم را برسان!
نفرین و لعنت تعارفی!
البتّه این دعا یک وقت جنبه تعارفی دارد، که به آن کاری نداریم. در این جنبه ارادۀ جدّیای نیست. در چنین افرادی اراده استعمالی وجود دارد، اینها هیچوقت حاضر به مرگ نیستند. میگوید: خدایا! مرگم بده؛ امّا اراده جدّی ندارد، ما به اینها کاری نداریم. آنهایی که ارادهی جدّی دارند را مطرح میکنم.
آرزوی مرگ نکن
«رُوِیَ عن رَسوُلِالله(ص) قال: لا یَتَمَنَیَنَّ أَحَدُکُمُ المَوتَ لِضُرٍّ نَزَلَ بِه»، حضرت فرمودند: هیچگاه احدی از شما برای ضرر، حادثه و گرفتاریای که، «نَزَلَ بِه»، بهسوی او فرود آمده درخواست و تمناّ و آرزوی مرگ نکند!
تو محدودی؛ راهها محدود نیست
وقتی در شدّت گرفتاری قرار گرفتهای، خیال میکنی که همه راهها بهسوی تو مسدود است. این به خاطر آن است که تو خودت محدود هستی، لذا خیال میکنی راهها مسدود است. در حالی که اینطور نیست. وقتی به بالا رو کنی و سراغ آن موجودی که محدود نیست و لایتناهی است بروی، خواهی دید که هیچ راهی برای او مسدود نیست. بهخصوص آن هم در شبهای ماه مبارک رمضان که گفتم همه حجابها برطرف شده است. دقّت کنید!
گره از کارم باز کن!
این روایت از پیغمبراکرم است که میگوید: وقتی گرفتار شدی و ضرری متوجّه تو شد، عصبانی نشو تا اینکه بگویی: خدایا! مرگم را برسان! اصلاً و ابداً چنین چیزی نگو! برو به خدا بگو: خدایا! گره را باز کن!
دسته دوم؛
چند جلسه گذشته وعده کرده بودم که در این باب وارد میشوم. چهارده تا روایت دیدم. ولی نمیتوانم همه را مطرح کنم. در دسته دوّم از روایات تعلیل وارد شده؛ یعنی بیان کننده علّت این است که ما میگوییم، از خدا طلب مرگ نکن، ولو اینکه در فشار هم قرار گرفتی.
آرزوی مرگ، قطعکنندۀ مسیر
در اینجا به چند روایت اشاره میکنم؛ هرچه همه را بازگشت به یک چیز میکند. از پیغمبراکرم است که دارد: «رُوِیَ عَن رَسوُلِالله(ص) لاَ یَتَمَنَّیَنَّ أَحَدٌ مِنْکُمُ الْمَوْتَ إِمَّا مُحْسِنًا فَلَعَلَّهُ أَنْ یَزْدَادَ خَیْرًا وَ إِمَّا مُسِیئًا فَلَعَلَّهُ أَنْ یَسْتَعْتِبَ»، هیچکدام از شما درخواست و آرزوی مرگ نکند، چرا؟ چون یا از افراد نیکوکار محسوب میشود و چون آدم نیکوکاری است اگر در اینجا بماند، مرتّباً کار نیک میکند و بر نیکیهایش افزوده میشود. پس چرا بمیرد؟ نیکی کند، خوبی کند، تا به خوبیهای خود اضافه کند، «وَ إِمَّا مُسِیئًا فَلَعَلَّهُ أَنْ یَسْتَعْتِبَ»، نعوذبالله! و اگر از کسانی که نیکی کردن ملکهاش باشد نیست و به اصطلاح بدکاره و گناهکار است، در اینجا یک احتمال وجود دارد که اگر بماند میتواند توبه کند و برگردد. در روایتی که از پیغمبراکرم بود چند حالت را بیان فرمودند و یکی هم همین بود.
آرزوی بازگشت به دنیا
روایت دیگری از پیغمبراکرم است که: «لا تَمَنَّوُا المَوتَ فَاِنَّهُ یَقطَعُ العَمَلَ وَ لا یُرَدُّ الرَّجُلَ فَیَستَعتِبُ»، نگاه کنید! حضرت اینجا علّت را چیز دیگری بیان میکنند، البتّه با آن همسو است، امّا به بیان دیگر. حضرت میفرماید: هیچکدام از شماها آرزو و تقاضای مرگ نکنید، چرا؟ چون اگر بمیری، دیگر نمیتوانی کاری انجام دهی، «فَاِنَّهُ یَقطَعُ العَمَل»، تمام شد، «وَ لا یُرَدُّ الرَّجُل»، و بازگشتی هم نیست، «فَیَستَعتِب»، میخواهی برگردی و جبران کنی، امّا دیگر راه بازگشت بسته شده است. این همان است که در آیه قرآن هم میآمده است که وقتی هنگام مرگ میرسد و حُجب کنار میرود، ملکات و اعمال خود را که نگاه میکند به وحشت میافتد، «رَبِّ ارْجِعُونِ* لَعَلِّی أَعْمَلُ صالِحاً فیما تَرَکْتُ». آنجا آرزوی بازگشت به دنیا میکند. به خدا میگوید: خدایا! «رَبِّ ارْجِعُونِ»، من را به دنیا برگردان. شاید عمل صالح انجام دهم. امّا جواب چه میآید؟ «کَلّا»، راه بازگشتی نیست. این همان است که در اینجا میفرماید.
مواظب باش، چه دعایی میکنی!
چه آرزویی میکنی؟ درصدد این باش که خودت را اصلاح کنی! در روایت دیگری از پیغمبراکرم است اینها غالباً از پیغمبر است. «لا تَمَنَّ المَوتَ فَاِنَّ هَولَ المُطَّلَع شَدید وَ إِنَّ مِنَ السَعادَۀ أَن یَطوُلَ عُمرُ العَبد وَ یَرزُقَهُ الله اَلإنابَه»، تقاضای مرگ نکنید، چرا؟ صحنهی قیامت سخت وحشتناک است، «فَاِنَّ هَولَ المُطَّلَع شَدید»، از سعادتِ شخص است، یعنی از سعادتمندی عبد است که طول عمر پیدا کند، برای اینکه موفّق بشود خداوند انابه را روزی او گرداند؛ یعنی رو بهسوی خدا کردن را نصیبش کند.
بیانات حسابشده در روایات
من فکر میکنم که حضرات ائمّه در بعضی از روایات طرفهای سؤالکننده را برنداز هم میکردند و این جملات را میگفتند. هر کدام از بیانات بهگونهای حساب شده است و هر کدام با بیانی دیگر و علّت را در قالب دیگری ریخته است.
نمیدانی چه چیزی برای آن دنیا فرستادی!
«لا یَتَمَنَّ اَحَدُکُم المَوت فَإِنَّهُ لا یَدری ما قَدَّم لِنَفسی»، هیچکدام از شما درخواست مرگ نکند، چرا؟ چون نمیدانی که چه چیزی جلوتر برای خودت را پیش فرستادی! هیزم جهنّم فرستادی، یا نهالهای زیبا برای بهشت؟ کدامیک از اینها است؟
آیا برای رفتن به جهنّم شتاب میکنی؟
در یک روایت دارد: «لا تَمَنَّ المَوت فَإِن کُنتَ مِن أَهلِ الجَنَّۀ فَالبَقاءُ خَیرٌ لَک وَ إِن کُنتَ مِن اَهلِ النّار فَما یُعجِلُکَ إِلَیها»، چرا درخواست مرگ میکنی؟ اگر اهل بهشت باشی بمانی بهتر است، چرا؟ چون کارهای بهشتساز بیشتر انجام میدهی؛ امّا اگر اهل آتش باشی، چرا برای رفتن به جهنّم شتاب میکنی؟ حالا اگر جهنّمی باشی مقداری دیرتر بروی بهتر نیست؟ نگاه کنید! با هرکسی یک طور صحبت میکنند.
بمانی و اطاعت خدا کنی، بهتر است یا با معصیت بمیری؟
روزی کسی خدمت امامصادق(ع) آمد، «جَاءَ رَجُلٌ إِلَى الصَّادِقِ (ع) فَقَالَ قَدْ سَئِمْتُ الدُّنْیَا»، و گفت: از این دنیا خسته شدم، «فَأَتَمَنَّى عَلَى اللَّهِ الْمَوْتَ»، جنابعالی برای من از خدا درخواستِ مرگ بکنید! «فَقَالَ (ع( تَمَنَّ الْحَیَاةَ لِتُطِیعَ لَا لِتَعْصِیَ»، حضرت فرمودند: برو و از خدا عمر بخواه که اطاعت خدا کنی، نه اینکه او را معصیت کنی، «فَلَأَنْ تَعِیشَ فَتُطِیعَ خَیْرٌ لَکَ مِنْ أَنْ تَمُوتَ»، تو اگر بمانی و اطاعتِ خدا کنی برای تو بهتر است، تا اینکه بمیری، «فَلَا تَعْصِیَ وَ لَا تُطِیع»، چون وقتی مُردی، نه اطاعتی وجود دارد و نه عصیانی. هیچکدام نیست! این خوب است یا اینکه بمانی و اطاعت خدا کنی؟ شکّی نیست ماندن و اطاعت خدا کردن بهتر است!
هلاکت ابدی از خدا نخواه!
موسی بنجعفر(علیهالسّلام) شنید که شخصی از خدا تقاضای مرگ میکند، «سَمِعَ مُوسَى(ع) رَجُلًا یَتَمَنَّى الْمَوْتَ فَقَالَ لَهُ هَلْ بَیْنَکَ وَ بَیْنَ اللَّهِ قَرَابَةٌ یُحَامِیکَ لَهَا؟»، حضرت فرمودند: بین تو و خدا خویشاوندیای وجود دارد تا از تو پشتیبانی کند؟ «قَالَ لَا»، گفت: نه! قوم وخویشی با خدا ندارم، «قَالَ فَهَلْ لَکَ حَسَنَاتٌ قَدَّمْتَهَا تَزِیدُ عَلَى سَیِّئَاتِکَ؟»، آیا حسناتی داری که پیش فرستاده باشی تا بر گناهانت غلبه کنند؟ «قَالَ لَا» گفت: نه! ندارم، «قَالَ فَأَنْتَ إِذاً تَتَمَنَّى هَلَاکَ الْأَبَدِ»، حضرت فرمود: پس تو هلاکت ابدی از خدا میخواهی. آدم عاقل که اینطوری نمیکند!
جذب ائمّه به سوی رحمت و سعادت الهی
من این روایت را مطرح کرده و دستهبندی نمودم. در علّتها هم علّت تکراری نیاوردم، چنانچه هر کدام از آنها یک تعبیر و یک قالب جدا داشت. امّا تمام اینها در یک چیز مشترک هستند؛ حتّی آنهایی هم که نسبت به غیر باشد، همینطور است که همه با هم همسو هستند و آن این اصلی است که عرض میکنم؛ ائمّه میخواهند افراد را بهسوی سعادت بکِشند. آیا شما غیر از این را میفهمید؟ نه! واقعاً همین است که میخواهند بندگان را بهسوی سعادت و رحمت خدا بکِشند. این جذب است، جذب بهسوی سعادت و رحمت. نمیخواهند آنها رویگردان شوند. میخواهند جلوی رویگردانی اینها را بگیرند. توجّه کنید! آنها در یک چیز مشترکاند و آن اصل جذب بهسوی رحمت خدا و سعادت ابدی است. آنها دنبال این هستند. ائمّه هیچکس را نمیخواهند مأیوس و ردّ کنند. یک جا نمیبینیم که اینطور باشد.
این بحثهایی که میکنم، تقریباً بحثهای ریشهداری است و کمتر کسی هم به این سبک بحث کرده است. امّا توجّه داشته باشید که اینجا با جاییکه «تقاضای شهادت» میکنند، اشتباه نشود! بین این دو فرق بگذارید! کما اینکه در قبل، در بحث لعن و نفرین، گفتم که این بحث راجع نباید به مؤمن و مشرک و کافر خلط شود. مشرک و کافر را قرآن هم لعن کرده، آن ربطی به اینها ندارد، اینها را با هم خلط نکنید!
دعای تقاضای شهادت
شما در دعاها ببینید! این را به ما آموختهاند که شما تقاضای شهادت کنید! این هم مرگ است، امّا مرگ فیسبیلالله. بگذارید از ماه رمضان بگویم. در دعاهای شبهای ماه رمضان این را میخوانید: «وَ لَیْلَةَ الْقَدْرِ وَ حَجَ بَیْتِکَ الْحَرَامِ وَ قَتْلًا فِی سَبِیلِکَ فَوَفِّقْ لَنَا»، این دعای ماه رمضان است که در هر شب میخوانیم. این را به عنوان نمونه گفتم که در دسترس ما است. تقاضا میکند: «قَتلاً فی سَبیلِکَ فَوَفِّق لَنا»، این موت عین سعادت است؛ یعنی چه؟ یعنی شهادت عین سعادت است.
دعا برای شهادت
لذا چون عین سعادت است، در ادعیهی ما ترغیب شده است که نسبت به شهادت دعا کنید! چون این عین سعادت است. لذا معصومین (ص)، هم میبینیم که در ادعیه، دعا نسبت به شهادت را مطرح کردهاند و هم در عمل دعوت به شهادت کردهاند. از این طرف در ادعیه دعا نسبت به شهادت را بیان کردهاند و هم در نسبت به دعوت، دعوت کردنِ مردم به شهادت را گفتهاند.
رفتار همیشگی حسین (ع) دعوت به شهادت بود
البتّه بگویم که این کار، کارِ همیشگی حضرت در حرکتش از مکّه بهسوی کربلا بود؛ یعنی دعوت به شهادت و از هیچکس هم پنهان نمیکرد.
دعوت حسین (ع) از حبیب برای شهادت
میگویند: همین که وارد کربلا شد به شخصی در کوفه نامه نوشت: «مِنَ الحُسین ابنِ عَلی مِنَ الرَّجُلِ الفَقیه حَبیب ابنِ مَظاهِرِ الاَسَدی»، و امّا بعد، «فَاِنّّا قَد نَزلنا کَربَلا وَاَنتَ تَعلَم قِرابَتَنا مِن رَسوُلِ الله فَاِن اَرَدتَ نُصرَتَنا فَقدِم اِلَینا عاجِلا»، از حسین به حبیب. حبیب! ما وارد کربلا شدیم. تو هم قرابت ما با پیغمبر را میدانی و جایگاه ما را خوب میشناسی، اگر میخواهی ما را یاری کنی، دعوتت میکنم، «فَاقدِم اِلَینا عاجِلاً»، سریع خودت را برسان و الّا عقب میمانی. او را دعوت به شهادت میکند. هم با زبان دعوت میکرد و هم با نوشته.
[snews] => [bimg] => NULL [tmpl] => [sdate] => 13920422112000 [pdate] => 13920422112000 [udate] => 0 [sendby] => system [publishby] => system [updateby] => system [service_id] => 12 [cat_id] => 75 [sec_id] => 219 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 ) [1] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 ) [2] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 ) [3] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 ) [4] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 ) [5] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 ) [6] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 ) [7] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 ) [8] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 ) [9] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 ) [10] => Array ( [id] => 253899 [title] => دو اثر جدید از آیت الله مجتبی تهرانی [pdate] => 13920507105100 [service_id] => 4 ) [11] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 ) [12] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 ) [13] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 ) [14] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 ) [15] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 ) [16] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 ) [17] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 ) [18] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 ) [19] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 ) [20] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 ) [21] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 ) [22] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 ) [23] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 ) [24] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 ) [25] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 ) [26] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 ) [27] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 ) [28] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 ) [29] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 ) [30] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 ) [31] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 ) [32] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 ) [33] => Array ( [id] => 251758 [title] => ضرب و شتم دانشجوی زنجانی توسط زن بدحجاب در بانک [pdate] => 13920426171700 [service_id] => 11 ) [34] => Array ( [id] => 251692 [title] => روزه ورزشی است برای زیبا و قوی شدن انسان/ دنیاطلبى مرکز اصلى همه خطاهاى ماست [pdate] => 13920426120000 [service_id] => 12 ) [35] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 ) [36] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 ) [37] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 ) [38] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 ) [39] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 ) [40] => Array ( [id] => 251008 [title] => محتویات سفره ضیافت الهی چیست؟/ نگذارید تلاوت قرآن با تدبر از زندگی حذف شود [pdate] => 13920423122400 [service_id] => 12 ) [41] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 ) [42] => Array ( [id] => 250907 [title] => طعم زندگی در بهترین روزها و شبهای سال [pdate] => 13920423102700 [service_id] => 12 ) [43] => Array ( [id] => 250817 [title] => چرا دعای ابوحمزه با بسمالله شروع نمیشود؟/ ابوحمزه ثمالی سلمان عصر خود بود [pdate] => 13920422135000 [service_id] => 12 ) [44] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 ) [45] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 ) [46] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 ) [47] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 ) [48] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 ) [49] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 ) [50] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 15 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [1] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-11؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [2] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-14؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [3] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 21 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [4] => Array ( [id] => 251758 [title] => ضرب و شتم دانشجوی زنجانی توسط زن بدحجاب در بانک [pdate] => 13920426171700 [service_id] => 11 [rutitr] => پاداش نهی از منکر چیست؟! [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [5] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-9؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [6] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-27؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [7] => Array ( [id] => 250907 [title] => طعم زندگی در بهترین روزها و شبهای سال [pdate] => 13920423102700 [service_id] => 12 [rutitr] => زندگی به سبک رمضان؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [8] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 8 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [9] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 13 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [10] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-23؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [11] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-18؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [12] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-8؛/ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [13] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-15؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [14] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 9 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [15] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 17 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [16] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-17؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [17] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-20؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [18] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 23 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [19] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-5؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [20] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی- 28؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [21] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-6؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [22] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-7؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [23] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-12؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [24] => Array ( [id] => 253899 [title] => دو اثر جدید از آیت الله مجتبی تهرانی [pdate] => 13920507105100 [service_id] => 4 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [25] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-10؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [26] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 3 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [27] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 11 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [28] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 12 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [29] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 16 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [30] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-19؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [31] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-21؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [32] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 14 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [33] => Array ( [id] => 250817 [title] => چرا دعای ابوحمزه با بسمالله شروع نمیشود؟/ ابوحمزه ثمالی سلمان عصر خود بود [pdate] => 13920422135000 [service_id] => 12 [rutitr] => یک جرعه مناجات-1؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [34] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 10 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [35] => Array ( [id] => 251692 [title] => روزه ورزشی است برای زیبا و قوی شدن انسان/ دنیاطلبى مرکز اصلى همه خطاهاى ماست [pdate] => 13920426120000 [service_id] => 12 [rutitr] => توصیه های رهبری در ماه مبارک رمضان-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [36] => Array ( [id] => 251008 [title] => محتویات سفره ضیافت الهی چیست؟/ نگذارید تلاوت قرآن با تدبر از زندگی حذف شود [pdate] => 13920423122400 [service_id] => 12 [rutitr] => توصیه های رهبری در ماه مبارک رمضان-1؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [37] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 19 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [38] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-22؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [39] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-25؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [40] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-3؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [41] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 2 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [42] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [43] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [44] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [45] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 4 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [46] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-13؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [47] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-26؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [48] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 22 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [49] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 18 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [50] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 6 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) ) ) [media] => Array ( ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => شبهای رمضان [id] => 145105 [tag_id] => 351355 ) [1] => Array ( [tag] => مناجات رمضان [id] => 145106 [tag_id] => 351085 ) [2] => Array ( [tag] => دعای رمضان [id] => 145107 [tag_id] => 351087 ) [3] => Array ( [tag] => اعمال ماه رمضان [id] => 145108 [tag_id] => 265093 ) [4] => Array ( [tag] => آقامجتبی تهرانی [id] => 145109 [tag_id] => 144853 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( ) [comments_stats] => Array ( ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛
مروری بر مباحث گذشته
عرض شد ماه مبارک رمضان، ماه تلاوت قرآن، کلام الهی و ماه دعا است؛ یعنی اینکه شخص آنچه از مصدر وحی و از ناحیه ربّ صادر شده را بازگو کرده و در راز و نیاز با ربّ خویش، از او تقاضا داشته باشد. این دعا است. مفاد دعا هم دفع ضرر و جلب منفعت، اعمّ از معنوی و مادّی است. شبهای ماه رمضان برای دعا کردن به ضرر خود و غیر نیست. این مطلب را از جلسه گذشته وارد شدم و الآن میخواهم آن را بهصورت واضح و صریح بیان کنم.
نفرین هم شرایطی دارد
فرض کنید نسبت به غیر مطلبی پیش آمده، در این شرایط شما نباید راجع به او نفرین کنید! «نعوذبالله»! اصلاً در قاموس اسلام چنین مطالبی نیست. اگر چنانچه فرصتی باشد راجع به به کفّار و مشرکین هم بحث خواهم کرد.
اصل در اسلام جذب است
اصل در اسلام جذب است، نه دفع. صرف اینکه مثلاً شخصی «نعوذبالله»! خلافی کرده و امثال اینها و تو ناراحت شدی و امیدی نداری، پس او را نفرین کنی و در شب ماه رمضان از خدا بخواهی که: خدایا! او را نابود کن و... رفتار درستی نیست. اینکه عرض کردم، اصل در اسلام جذب است نه دفع، مسئلهای مسلّم است؛ چه از نظر سیرة عملی معصومین و اولیاء خدا و چه از نظر ترغیبی که در سخنانشان وجود داشته است؛ آنها به تعبیری عملاً و لفظاً و قولاً میخواستند جذب کنند.
جذب در شیوه رفتاری امیرالمؤمنین
جریانی را ابن ابیالحدید از جنگ صفّین نقل میکند، میگوید: در آنجا دو گروه آمدند. آن طرف معاویه و همراهان او از شام و این طرف هم علی(ع) و اصحاب او از کوفه. چند روز منتظر شدند؛ یک روز، دو روز، سه روز، امّا خبری نشد. نه امیرالمؤمنین کسی پیش او فرستاد، که بیا بجنگیم و نه معاویه آمد تا اعلام جنگ کند. امیرالمؤمنین هم تا او چیزی نگفته، چیزی نگفت. چند روز گذشت. اصحاب علی(ع) خسته شدند. پیش امیرالمؤمنین(ع) آمدند و گفتند: ما از کوفه که بیرون آمدیم زن و بچّههایمان را آنجا نگذاشتیم تا بیاییم اینجا و بمانیم! با این تعبیر گفتند: «یا اَمیرَالمُؤمِنین خَلَّفْنَا ذَرَارِیَّنَا وَ نِسَاءَنَا بِالْکُوفَة»؛ زن و زندگی را در کوفه گذاشتیم، «وَ جِئْنَا إِلَى أَطْرَافِ الشَّامِ لِنَتَّخِذَهَا وَطَنا»؛ و آمدیم اطراف شام که اینجا را برای خودمان وطن بگیریم؟ یعنی آمدیم اینجا تا قصد اقامه کنیم؟ اصحاب امیرالمؤمنین طعنهای به او زدند، «ائْذَنْ لَنَا فِی قِتَالِ الْقَوْمِ»، اجازه بده تا برویم و بجنگیم، «فَإِنَّ النَّاسَ قَدْ قَالُوا»؛ مردم خاطر اینکه ساده بودند، با شنیدن این زمزمهای درونشان افتاد؛ به قول ما، بین آنها پچ پچ افتاده بود. یک دسته میگفتند: امیرالمؤمنین میترسد بجنگد تا نکند هلاک شود. دسته دیگر میگفتند: اصلاً خودِ علی شک دارد که این جنگ درست است یا نه؟ ببینید چطور میخواستند امیرالمؤمنین را به خیال خودشان تحریک کنند که وارد جنگ شود!
امیرالمؤمنین در جوابشان، گفت: امّا آن مطلب اوّل که ظاهراً برای من وصله ناجور است! همه من را میشناسند که، من مرد جنگ هستم؛ یعنی سوابق تاریخی من از کوچکیام در اسلام نشان میدهد که این مورد در من صدق نمیکند. امّا مطلب دوّم که شک داشته باشم؛ اگر بنا بود شک کنم باید موقعی که جنگ جمل در بصره اتفاق افتاد شک میکردم. در آنجا افراد چه کسانی بودند؟ میدانید؛ اُمّالمؤمنین! بود که جای شک وجود دارد؛ طلحه و زبیر بودند؛ ببینید چه کسانی در مقابل علی(ع) قرار داشتند! آنها اصحاب پیغمبر بودند. او میخواهد با چه کسانی بجنگد؟ گفت: اگر بنا بود شک کنم، آنجا باید شک میکردم. در آنجا شک هم نکردم و جنگیدم. این وصلهها به من نمیچسبد.
امید به جذبِ یک نفر
امّا مطلب چیست؟ «وَ لکِنِّی أستَأنِی بِالقَومِ عَسَى أن یَهتَدُوا أو تَهتَدِی مِنهُم طائِفَة»،[2] حضرت فرمود: من در وارد شدن به جنگ تأمّل دارم و امیدم این است که گروهی از اینها بیایند و هدایت شوند و به تعبیر ما حقّ را شناسایی کنند و این شرایط به جنگ منتهی نشود؛ چرا؟
سیره رسولالله در جذب
«فإن رَسُولَ الله(ص) قالَ لِی یَومَ خَیبَر»؛ رسولخدا در جنگ خیبر به من گفت: «لَأن یَهدِی الله بِکَ رَجُلاً واحِدًا خَیرٌ لَکَ مِمَّا طَلَعَت عَلَیهِ الشَّمس»؛ اگر به دست تو یک نفر هدایت شود بهتر است از آنچه که خورشید بر آن میتابد. این مسئله اینقدر ارزش دارد. این جمله از پیغمبر را در چند روایت دیدهام. حضرت این جمله را یکبار به معاذ فرمود و یکبار هم به سعد. به معاذ فرمود: «لَأَنْ یَهْدِیَ اللَّهُ عَلَى یَدِک رَجُلاً مِن أهلِ الشِّرک خَیْرٌ لَکَ مِنْ أَنْ تَکُونَ لَکَ حُمُرُ النَّعَم»، این یک اصل مسلّم است؛ یعنی اصل جذب، نه دفع. اینکه برای دفع برویم و بکشیم و بگوییم ریشهاش را بکن، درست نیست! این حرفها یعنی چه؟ مگر ما حیوان هستیم!
جاذبه در غیر اسلام
اسلام این را میگوید. حتّی در غیر از دین اسلام هم این مسئله مطرح شده است. در روایتی دارد که: «وَ رُوِیَ أَنَّ دَاوُدَ(ع) خَرَجَ مُصْحِراً مُنْفَرِداً»؛ داود تنهایی به صحرا رفت؛ «فَأَوْحَى اللَّهُ إِلَیْهِ یَا دَاوُدُ مَا لِی أَرَاکَ وَحْدَانِیّاً»؛ خدا به او وحی کرد: ای داود! چه شده؟ تو را در بیابان تنها میبینم که قدم میزنی؛ «فَقَالَ إِلَهِی اشْتَدَّ الشَّوْقُ مِنِّی إِلَى لِقَائِکَ»؛ گفت: خدایا! شوق من نسبت به اینکه تو را ملاقات کنم شدّت پیدا کرده است؛ یعنی برای دیدار تو آمدهام! به عشق دیدار تو اینطور سر به بیابان زدهام! «وَ حَالَ بَیْنِی وَ بَیْنَ خَلْقِکَ»؛ این بین من و خلق تو حائل شده است؛ «فَأَوْحَى اللَّهُ إِلَیْهِ»؛ خدا به او وحی کرد: «ارْجِعْ إِلَیْهِمْ»؛ برگرد و به سوی مردم برو! «فَإِنَّکَ إِنْ تَأْتِنِی بِعَبْدٍ آبِقٍ»؛ اگر یکی از بندههایی را که از من روگردان شده، برگردانی و بهسوی من بیاوری؛ «أُثْبِتْکَ فِی اللَّوْحِ حَمِیدا».
در جلسه گذشته روایتی از پیغمبر اکرم راجع به آن جوان خواندم که وضعش ناجور بود. حضرت گفت: هیچوقت به ضرر او دعا نکن! «قالَ رَسوُلِالله(ص): لا تَمَنّوا هَلاکَ شِبابِکُم وَ اِن کانَ فیهِم غَرام»؛ هرکس را میبینی که دارد ضرر میزند و به اصطلاح منحرف است، از خدا نخواه که او را مرگ بدهد؛ چرا؟ حضرت چند حالت را مطرح کرد، فرمود: ممکن است متنبّه شود، ممکن است چه شود و... حضرت به موارد متعدّدی اشاره کردند.
جوان، حقّجو است
اتّفاقا در باب مسئله پذیرش خیر و حقّ، جوان سریعتر میپذیرد. هم زود خراب میشود و هم از آن طرف زود آباد میشود. البتّه در اینجا نمیخواهم این بحث را مطرح کنم، امّا از نظر غالب انبیا مسئله همین است. ائمّة ما هم به این نکته توجّه داشتهاند که جوانها زودتر رو به خیر میآورند. پس چرا به ضرر آنها دعا میکنی؟ برایش دعای خیر کن! برای هدایتش دعا کن! چون گرفتاری پیدا کرده، دعا کن تا مشکلش حلّ شود! مگر خدا نمیتواند!؟
تلقّی نادرست ما از خدا
نمیفهمم چهطور است که خدای ما همهکاره نیست؟ یعنی ما خدا را همهکاره نمیدانیم. چطور به او میگویی: خدا مرگت بدهد! پس معلوم میشود خدا میتواند او را مرگ بدهد. آیا اگر نتواند به او میگویی؟ تو میدانیکه خدا میتواند او را مرگ بدهد، لذا میگویی: خدایا مرگش بده! بنابراین همانطورکه خدا میتواند، مرگ بدهد آیا میتواند اصلاح هم بکند یا نه؟ این چه دیدگاهی نسبت به خدا است؟ نسبت به ضرر چنین دیدگاهی است، امّا نسبت به نفع، مشکوک عمل میکنیم! چرا باید اینطور باشد؟
در روایت دیگری دارد که امامصادق(ع) به شخصی از اهل بصره رو کرد و گفت: «أَتَیْتَ الْبَصْرَةَ»، بصره رفتهای؟ «قَالَ: نَعَمْ قَالَ کَیْفَ رَأَیْتَ مُسَارَعَةَ النَّاسِ فِی هَذَا الْأَمْرِ»، بصریها را راجع به گرایششان به ما چطور دیدی؟ «هَذَا الْأَمْرِ»، به این معنی اشاره دارد، یعنی امامت ما؛ «وَ دُخُولَهُمْ فِیهِ»، و گرایش آنها در ورود به تشیّع چگونه است؟ «فَقَالَ: وَ اللَّهِ إِنَّهُمْ لَقَلِیلٌ»، گفت: خیلی کم است! حضرت به او فرمود: «فَقَالَ عَلَیْکَ بِالْأَحْدَاثِ فَإِنَّهُمْ أَسْرَعُ إِلَى کُلِّ خَیْر»، بر شما باد به جوانها! اینها زودتر رو به خیر میآورند. پیغمبراکرم چه گفت؟ گفت: برای جوانانتان هیچوقت تمنّای شرّ نکنید! چرا؟ چون از چند تا حالت خارج نیست و در روایت گذشته به تکتک آنها اشاره کردند.
عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است
غرض اینکه در اسلام اصل بر جذب است نه دفع. اگر من نمیتوانم، بیعرضهگی من است که نمیتوانم. بگذار یک نفر دیگر این راه کج را راست کند. اگر بنا بود انبیا خسته شوند قبل از همه باید پیغمبر خسته میشد؛ امّا محکم ایستاد و الآن نگاه کنید که هدفش عالمگیر شده. او آن روز را نگاه نمیکرد، بلکه چیز دیگری را میدید.
ائمّه، کشتیِ جاذبه
در مورد ائمّه ما همینطور است. حتّی این اصطلاح را خیلی شنیدهاید و در روایاتمان هم داریم که از آنها به سفینه، یعنی کشتی تعبیر میکنند. کشتیها معمولاً اینگونهاند؛ بهخصوص در بین آنها کشتیِ خاصّی هم داریم که اسم خاصّی روی آن گذاشتهاند. کشتی نجات، «سَفِینَةُ النِّجَاة». ائمّه جذب میکردند و همیشه دنبال این بودند که به تعبیر ما دستگیری کنند. طرد کردن در بین آنها وجود نداشته است. نه لفظاً و نه عملاً طرد نمیکردند، چه برسد به اینکه دعای به ضرر کنند! چنین چیزی اصلاً و ابداً در بین آنها وجود نداشته است. جلسه گذشته گفتم که خودِ پیغمبر را اینقدر اذیّت میکردند، امّا میگفت: خدا هدایتتان کند و تحمّل میکرد. در بین آنها یک نفر داریم که اسم خاصّ خودش را دارد و او حسین(ع) است.
حسین، کشتی نجاتبخش دریای آفرینش
«إنَ الْحُسَیْنَ مِصْبَاحُ الْهُدَى وَ سَفِینَةُ النِّجَاة»؛ درباره امامحسین ده سال در ابعاد گوناگون بحث کردم که یک بُعد آن همین بود. حضرت در تمام مسیر دستگیری میکرد. به هیچ معنا طرد کردن در رفتار او راه نداشت. البتّه ممکن است بخشی از رفتار حضرت را ببینیم که بر اثر عدم تأمّل ما طرد کردن در نظر بیاید و حال اینکه اینطور نیست. من آن یک مورد را هم توضیح خواهم داد.
[snews] => [bimg] => NULL [tmpl] => [sdate] => 13920421041700 [pdate] => 13920421041700 [udate] => 0 [sendby] => system [publishby] => system [updateby] => system [service_id] => 12 [cat_id] => 75 [sec_id] => 219 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 ) [1] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 ) [2] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 ) [3] => Array ( [id] => 254832 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512111700 [service_id] => 3 ) [4] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 ) [5] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 ) [6] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 ) [7] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 ) [8] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 ) [9] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 ) [10] => Array ( [id] => 253899 [title] => دو اثر جدید از آیت الله مجتبی تهرانی [pdate] => 13920507105100 [service_id] => 4 ) [11] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 ) [12] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 ) [13] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 ) [14] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 ) [15] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 ) [16] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 ) [17] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 ) [18] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 ) [19] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 ) [20] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 ) [21] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 ) [22] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 ) [23] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 ) [24] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 ) [25] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 ) [26] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 ) [27] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 ) [28] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 ) [29] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 ) [30] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 ) [31] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 ) [32] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 ) [33] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 ) [34] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 ) [35] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 ) [36] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 ) [37] => Array ( [id] => 251112 [title] => شهری که در آن پاداش اولین روزهداری، به نام زدن گاو و گوساله است/ سوزن زدن به کیسه لعن ابن ملجم [pdate] => 13920428105300 [service_id] => 12 ) [38] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 ) [39] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 ) [40] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 ) [41] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 ) [42] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 ) [43] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 ) [44] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 ) [45] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 ) [46] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 17 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [1] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [2] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [3] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-27؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [4] => Array ( [id] => 251112 [title] => شهری که در آن پاداش اولین روزهداری، به نام زدن گاو و گوساله است/ سوزن زدن به کیسه لعن ابن ملجم [pdate] => 13920428105300 [service_id] => 12 [rutitr] => مهمانی خدا در چهار گوشه ایران؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [5] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 8 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [6] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 13 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [7] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-23؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [8] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-18؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [9] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-8؛/ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [10] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 15 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [11] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 9 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [12] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [13] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-17؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [14] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-20؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [15] => Array ( [id] => 254832 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 25 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [16] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-5؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [17] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 5 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [18] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی- 28؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [19] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-6؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [20] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-7؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [21] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-12؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [22] => Array ( [id] => 253899 [title] => دو اثر جدید از آیت الله مجتبی تهرانی [pdate] => 13920507105100 [service_id] => 4 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [23] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-10؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [24] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-13؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [25] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 11 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [26] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 12 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [27] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 16 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [28] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-19؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [29] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-21؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [30] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 14 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [31] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 10 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [32] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 19 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [33] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-22؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [34] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-4؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [35] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 4 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [36] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-25؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [37] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-26؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [38] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 22 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [39] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 3 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [40] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 18 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [41] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-15؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [42] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-11؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [43] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-14؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [44] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 21 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [45] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-9؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [46] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 2 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) ) ) [media] => Array ( ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => جذب در اسلام [id] => 144586 [tag_id] => 351276 ) [1] => Array ( [tag] => مناجات رمضان [id] => 144587 [tag_id] => 351085 ) [2] => Array ( [tag] => دعای رمضان [id] => 144588 [tag_id] => 351087 ) [3] => Array ( [tag] => اعمال ماه رمضان [id] => 144589 [tag_id] => 265093 ) [4] => Array ( [tag] => آقامجتبی تهرانی [id] => 144590 [tag_id] => 144853 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( ) [comments_stats] => Array ( ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛
(برای مشاهده فیلم این جلسه می توانید به بخش صوت و تصویر «خبرگزاری دانشجو» مراجعه، یا اینجا را کلیک کنید)
مروری بر مباحث گذشته
بحث ما راجع به دعا بود. عرض شد انسان در ماه مبارک رمضان به دو چیز ترغیب و سفارش شده است: یک؛ «تلاوت قرآن» و دو؛ «دعا کردن»، یعنی انسان ادعیه وارده را بخواند یا اینکه خودش دعا کند؛ البتّه دعا چه دنیوی چه أخروی، چه نسبت به خود و چه نسبت به دیگران، باید خیر باشد.
در باب مسئله مشرکین و کفّار گفتم که از یک طرف از دعای خیر برای آنها نهی شده، امّا از طرف دیگر جواز دعای به شرّ نسبت به آنها داده شده است. جلسة گذشته اشکالی را مطرح کرده و به آیاتی در این زمینه اشاره کردم. گفتیم: بهطور کلّی کسانیکه منحرفاند، انحرافشان یک وقت بر اثر استضعاف است که به آن «مستضعف» میگوییم؛ یعنی کسیکه دسترسی به حق نداشته و به همینخاطر پس از اغوا شدن، از حق منحرف گردیده است و یا اینکه دنبال حق بوده امّا او را اغفال کردهاند. یکوقت هم هست که به حق رسیده و حق را هم تشخیص داده امّا با حق عناد میورزد؛ ما به چنین شخصی میگوییم: «معاند».
برای مستضعفان دعا کنید!
برای مستضعف دعا کردن بسیار خوب است بلکه حتّی باید با او تماس گرفت و او را به حق و هدایت دعوت کرد. توجّه کنید! انبیا هم برای هدایت مستضعفان مبعوث شدند.
اتمام حجّت برای «معاندین»، هدایت برای «مستضعفین»
جملهای گفتم که ممکن است بعضی از اشخاص مطلبی در ذهنشان بیاید ولی متوجّه مراد من نشوند. گفتم که بعثت انبیا برای هدایت مستضعفین است، ولی این مطلب راجع به معاندین و هدایت آنها معنا ندارد. هدایت برای کسیکه حق را شناخت و با آن دشمنی کرد بیمعنی است، ولی انبیا او را برای اتمام حجّت رها نمیکنند. اتمام حجّت برای معاندین و هدایت برای مستضعفین است. این مطلب از گذشته مانده بود که باید توضیح میدادم.
اگر نمیدانی، دعا کن
امّا جلسة گذشته گفتم که در باب مستضعف توضیح خواهم داد. به مستضعف اشاره کردم ولی در این جلسه مطلب را شرح میدهم. در دو جلسه قبل روایاتی را راجع به کفّار و مشرکین مطرح کردم که دعا نسبت به آنها را نهی کرده بود. در آنجا از علیبنجعفر روایتی بود که از موسیبنجعفر(علیهالسّلام) نقل میکند: «سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ مُسْلِمٍ وَ أَبَوَاهُ کَافِرَانِ هَلْ یَصْلُحُ لَهُ أَنْ یَسْتَغْفِرَ لَهُمَا فِی الصَّلَاةِ»؛ شخصی پرسید: کسی است که پدر و مادرش کافرند، آیا صلاح است که در نماز برای آنها طلب غفران کند؟ « قَالَ علیهالسّلام إِنْ کَانَ فَارَقَهُمَا وَ هُوَ صَغِیرٌ لَا یَدْرِی أَسْلَمَا أَمْ لَا»؛ اگر در حال صِغَر سن از آنها جدا شده و نمیداند که آنها اسلام آوردند یا نه، «فَلَا بَأْسَ وَ إِنْ عَرَفَ کُفْرَهُمَا فَلَا یَسْتَغْفِرُ لَهُمَا وَ إِنْ لَمْ یَعْرِفْ فَلْیَدْعُ لَهُمَا». اگر نمیداند اسلام آوردهاند یا نه، دقّت کنید! بداند یا نداند! این همان مفاد آیه راجع به معاند بود که عرض شد. ذیل آیه داشت که اگر بعد از آنکه بر ایشان معلوم شد که آنها اصحاب نار هستند، نباید برایشان استغفار کند. این همان معاند است.
دانستن و ندانستنِ کفر و ایمان
در اینجا دو حالت دارد، یعنی من نمیدانم که اسلام آورده یا نه؛ در اینجا نفرین کردن جایز نیست و از آن طرف دعا کردن هم مشکلی ندارد. به این خاطر که آن موقع مستضعف بوده ولی اگر بدانم که از استضعاف درآمده و میدانم که عمداً اسلام نیاوردهاند، در اینجا میگویند: دعایش نکنید. در روایت تفصیل داده: جاییکه بدانی و در جایی که ندانی. در آنجا که نمیدانی همان روش مستضعفین در کفر و شرک را پیش میگیری، امّا آنجایی که فهمیدی عمداً بر اعتقادشان پابرجا ماندهاند، نباید دعا کنی.
اهمیّت در تشخیص معاند
خود پیامبراکرم(صلّی اللهعلیهوآلهوسلّم)، بعد از آنکه این همه اذیّتشان کردند و آزارشان دادند، دندانهایشان را شکستند، صورتشان را زخمی کردند و...؛ وقتی به ایشان گفتند: «اللَّهُمَ اهْدِ قَوْمِی فَإِنَّهُمْ لَا یَعْلَمُونَ»؛ پیغمبراکرم تشخیص ندادند که اینها معاندند. چون موارد زیادی هست که پیغمبر نفرین کردهاند. اینطور نبوده که پیامبر نفرین نکرده باشد. پیامبر در خیلی از موارد نفرین کردهاند امّا در جاییکه احراز کردند آن فرد جهنّمی است و فایدهای ندارد. به این آیة شریفه دقّت کنید! «لا یَنْهاکُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِینَ لَمْ یُقاتِلُوکُمْ فِی الدِّینِ وَ لَمْ یُخْرِجُوکُمْ مِنْ دِیارِکُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَ تُقْسِطُوا إِلَیْهِمْ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ»؛ خدا شما را از آنها که در دین با شما نجنگیدند و رویارویی نکردند و اصلاً و ابداً شما را از خانههایتان بیرون نکردند، نهی نمیکند؛ به اینها نیکی کنید نه دعا. «أَنْ تَبَرُّوهُمْ»؛ برّ یعنی نیکی، به اینها نیکی کنید؛ « وَ تُقْسِطُوا إِلَیْهِمْ »؛ عدالت را بین خودتان و آنها به طور مساوی برقرار کنید. این مثل همان عباراتی بود که امام علی(علیهالسّلام) به مالکاشتر نوشته بودند. ما این مطالب را در مورد مستضعفان در معارفمان داریم.
تبیین اشکال: حق را شنیدن و نپذیرفتن؟
امّا در مورد آنهایی که عداوت دارند. آیهای میخوانم، گرچه جلسه گذشته آیهی شریفهای را خواندم و خیلی هم روشن بود. در اینجا ممکن است چیزی به ذهن بیاید. این را به صورت سؤال و اشکال مطرح میکنم. بحث ما این است؛ کسانی هستند که حق را نپذیرفتند امّا نه اینکه با حق عداوت داشته باشند، این اشخاص مستضعفاند. باید برایشان دعا کرد تا هدایت شوند. امّا کسانی هستند که حق را شناختند و در عین حال با آن عداوت و رویارویی کردند. سؤال این است که مگر میشود کسی حق را بشناسد و در عین حال با آن دشمنی کند و آن را نپذیرد؟
دیدنِ معجزۀ الهی
از قرآن جواب میدهم. این را خودِ خدا در قرآن، راجع به حضرت موسی و فرعون میفرماید. در آنجا از حضرت موسی معجزه خواستند. معجزاتش را تحت عنوان آیات الهی نشان داد و همه دیدند که خارقالعاده است و عادی نیست، بنابراین دستهای ایمان آوردند ولی دسته دیگر یقین پیدا کردند، کارهایی که حضرت موسی انجام میدهد، اعجازی از جانب خدا است و انسان عادی نمیتواند چنین کارهایی را انجام دهد، امّا در عین حال او را انکار کردند. پس میشود که حق از طرف عدّهای پذیرفته نشود و قرآن هم به این خبر داده است. همه آیات را نمیخوانم، فقط بخشی را که مربوط به بحث من است میخوانم: «فَلَمَّا جاءَتْهُمْ ایاتُنا مُبْصِرَةً»؛ وقتی که آیات و معجزاتِ خیلی روشن و آشکارِ حضرت موسی جلوی چشم همه آمد، «قالُوا هذا سِحْرٌ مُبینٌ * وَ جَحَدُوا بِها»؛ یعنی این معجزات را انکار کردند، جحد به معنی انکار است، «وَ اسْتَیْقَنَتْها انْفُسُهُمْ» و حال اینکه نفسهایشان به اینکه اینها معجزه است یقین داشت. با اینکه یقین داشتند، انکار کردند، «ظُلْمًا وَ عُلُوًّا فَانْظُرْ کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُفْسِدینَ».
حق را دیدن و نپذیرفتن
سرّ کار چیست؟ این بحث دیگری است؛ یعنی چگونه میشود که یک انسان حق را آشکارا ببیند و نپذیرد. یک وقت مینشینیم با هم بحث و استدلال میکنیم و با ذهنیت محکومت میکنیم. بحث میکنیم و طرف مقابل هم نمیتواند جواب بدهد. در اینجا اینطور نیست. میگوید: «مُبْصِرَةً» یعنی با چشمش دیده است، نه اینکه با ذهش ادراک کرده باشد. به تعبیر ما مطلب را لمس میکند امّا قبول نمیکند.
بالاترین یقین
آیا شما میتوانید یقینی بالاتر از راهی را که راه حسّی و خارجی است پیدا کنید. مثل اینکه دست شما را میگیرم و بر روی آتش میگذارم، یکدفعه داد میکشی، این را میگویند: «حسّ ظاهری». میتوانی انکار کنی؟ کسانی که در مقابل حضرت موسی بودند این کار را کردند. تعبیر قرآن را دقّت کنید! میفرماید: «فَلَمَّا جاءَتْهُمْ آیاتُنا مُبْصِرَةً قالُوا هذا سِحْرٌ مُبینٌ * وَ جَحَدُوا بِها وَ اسْتَیْقَنَتْها أَنْفُسُهُمْ».
اسیر هوایِ نفس
سرّش چیست؟ مسئله این است؛ آنگاه که انسان به اسارت هواهای نفسانیاش مثل شهوت، غضب و... رفت، با اینکه حق را آشکار میبیند و چون میبیند با هوای نفسش همسو نیست، انکار میکند. لذا در همه روایات و حتّی آیاتی که داریم اشاره به این شده است که حق به ذائقة شهوت، غضب و... هم سنگین و هم تلخ است، امّا به ذائقۀ قلب و عقل شیرین است. «لَقَدْ جِئْناکُمْ بِالْحَقِ وَ لکِنَ أَکْثَرَکُمْ لِلْحَقِّ کارِهُونَ».
در هر شرایط حق بر باطل مقدّم است
از پیغمبراکرم(صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم) روایت شده است که: «قال رسولالله (صلّاللهعلیهوآلهوسلّم) الْحَقُ ثَقِیلٌ مُرٌّ، وَ الْبَاطِلُ خَفِیفٌ حُلْو»؛ حق سنگین و تلخ است امّا باطل سبک و شیرین، «وَ رُبَّ شَهْوَةِ سَاعَةٍ تُورِثُ حُزْناً طَوِیلًا»؛ امّا بدان! خوشحالی موقّتی میکنی و بعد از این لذّتی که انجام دادی و از حق رویگردان شدی، اندوههای بسیار میبینی.
از امام صادق(علیهالسّلام) است که فرمود: «إِنَّ مِنْ حَقِیقَةِ الْإِیمَانِ أَنْ تُؤْثِرَ الْحَقَ وَ إِنْ ضَرَّکَ عَلَى الْبَاطِلِ»؛ این از حقیقت ایمان است که اگرچه حق به تو ضرر برساند، بر باطل مقدّم داری؛ یعنی حق را بر باطل مقدّم بدار ولو اینکه مقدّم داشتن به تو ضرر بزند، «وَ إِنْ نَفَعَکَ»؛ و باطل به تو نفع برساند. روایت زیاد داریم. «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا- کُونُوا قَوَّامِینَ بِالْقِسْطِ- شُهَداءَ لِلَّهِ وَ لَوْ عَلى أَنْفُسِکُمْ أَوِ الْوالِدَیْنِ وَ الْأَقْرَبِینَ».
با حق باش، حتّی به ضررت
برای اینکه میخواهم وارد توسّل شوم به این روایت اشاره میکنم. روایت از امامباقر(علیهالسّلام) است که فرمود: «لَمَّا حَضَرَتْ أَبِی عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ ع الْوَفَاةُ ضَمَّنِی إِلَى صَدْرِهِ»؛ امامباقر(علیهالسّلام) میفرمایند: وقتی پدرم امام زینالعابدین (علیهالسّلام) زمان وفاتشان و لحظات آخر زندگیشان رسید، من را به سینهاش چسباند، « ضَمَّنِی إِلَى صَدْرِهِ وَ قَالَ یَا بُنَیَّ! أُوصِیکَ بِمَا أَوْصَانِی بِهِ أَبِی حِینَ حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ»؛ به تو وصیّت میکنم به همان چیزی که پدرم، یعنی حسین(علیهالسّلام) من را به آن هنگام وفات یعنی لحظات آخر، وصیت کرد، «وَ بِمَا ذَکَرَ»؛ و ضمناً هم گفت: «أَنَّ أَبَاهُ أَوْصَاهُ بِهِ»؛ یعنی پدرم علی(علیهالسّلام) به حسین(علیهالسّلام) همین مطلب را سفارش کرده است.
«یَا بُنَیَّ اصْبِرْ عَلَى الْحَقِ وَ إِنْ کَانَ مُرّاً»؛ صبر کن! پایداری کن بر حق، اگر چه تلخ باشد. این را حسین(علیهالسّلام) فرمودند که ظاهراً میبینیم از نظر صبر در چه موقعیتی بود. در روز عاشورا و آن لحظات، امامحسین، زینالعابدین(علیهالسّلام) را به سینهاش چسبانده و میگوید: من میخواهم به تو سفارش کنم، همان که علی(علیهالسّلام) به من وصیّت کرد: صبر کن بر حق، اگرچه تلخ باشد!
زهرِ تلخ حق!
آنها چرا انکارِ حق کردند؟ چون تلخ بود. تطمیع و تهدید شدند. یک عدّه را با پول خریدند و یک عدّه را ترساندند.
صبر و استقامت در تنهایی
وقتی این روایت را میخواندم، میخواستم بدانم حسین(علیهالسّلام) در چه موقعیتی بوده باشد؟ وقتی روز عاشورا امام زینالعابدین میگوید: پدرم من را در لحظات پایانی زندگی به سینهاش چسبانده، «حِینَ حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ»؛ موقعی باید باشد که یک نفر از اصحاب هم باقی نمانده باشد. ببینید به حسین(علیهالسّلام) چه گذشت؟ یک نفر از بنی هاشم نبود و حسین تنها شده بود. در عین حال آمده و به فرزندش میگوید: صبر و استقامت داشته باش!
حسین، تنها ایستاده است
این شاید همان موقع بود که، مینویسند: «وَ نَظَرَ یَمِیناً وَ شِمَالاً»؛ نگاهی به سمت راست کرد، نگاهی به سمت چپ کرد، «فَلَم یَر مِن أصحَابِهِ أحَداً»؛ احدی از اصحابش را ندید. «فَنَادی یَا مُسلمَ بنَ عَقیل یا هَانِیَ بنَ عُروَة یا بُرَیرُ یا زُهَیرُ... قُومُوا عَن نَومَتِکُم أیُّهَا الکِرَام»، بلند شوید؛ از این خواب بیدار شوید. برای چه؟ «وَ ادفَعُوا عَن حَرَمِ الرَّسُولِ»؛ مگر نمیبینید که دشمن میخواهد به خیمهها حمله کند؟ از خاندان پیغمبر دفاع کنید. اینجا بود که مینویسند: بیبیها از خیام حرم بیرون آمدند...
[snews] => [bimg] => NULL [tmpl] => [sdate] => 13920425113800 [pdate] => 13920425113800 [udate] => 0 [sendby] => system [publishby] => system [updateby] => system [service_id] => 12 [cat_id] => 75 [sec_id] => 219 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 ) [1] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 ) [2] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 ) [3] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 ) [4] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 ) [5] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 ) [6] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 ) [7] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 ) [8] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 ) [9] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 ) [10] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 ) [11] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 ) [12] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 ) [13] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 ) [14] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 ) [15] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 ) [16] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 ) [17] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 ) [18] => Array ( [id] => 252999 [title] => دست کردن در جیب مردم به بهانه افطاری دادن!/ افطاری ندادن برای حفظ آبرو [pdate] => 13920509101000 [service_id] => 12 ) [19] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 ) [20] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 ) [21] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 ) [22] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 ) [23] => Array ( [id] => 252529 [title] => با وجود اسلام هراسی، گرایش مردم غرب به قرآن رو به فزونی است [pdate] => 13920501112700 [service_id] => 12 ) [24] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 ) [25] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 ) [26] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 ) [27] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 ) [28] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 ) [29] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 ) [30] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 ) [31] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 ) [32] => Array ( [id] => 251732 [title] => مناجات شب هشتم ماه رمضان - مسجد ارک [pdate] => 13920426140600 [service_id] => 3 ) [33] => Array ( [id] => 251712 [title] => رمضان اردوی سی روزه برای تمرین تقوا و کسب معارف است [pdate] => 13920427112000 [service_id] => 12 ) [34] => Array ( [id] => 251692 [title] => روزه ورزشی است برای زیبا و قوی شدن انسان/ دنیاطلبى مرکز اصلى همه خطاهاى ماست [pdate] => 13920426120000 [service_id] => 12 ) [35] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 ) [36] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 ) [37] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 ) [38] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 ) [39] => Array ( [id] => 251362 [title] => روزه گرفتن بدون داشتن حجاب و خواندن نماز! / روزی که مردم مالزی میتوانند سر سفره نخستوزیر بنشینند [pdate] => 13920505101400 [service_id] => 12 ) [40] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 ) [41] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 ) [42] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 ) [43] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 ) [44] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 ) [45] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 ) [46] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 ) [47] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 ) [48] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 ) [49] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 ) [50] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 ) [51] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-3؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [1] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 15 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [2] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 9 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [3] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 17 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [4] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-17؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [5] => Array ( [id] => 251732 [title] => مناجات شب هشتم ماه رمضان - مسجد ارک [pdate] => 13920426140600 [service_id] => 3 [rutitr] => فایل تصویری؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [6] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-20؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [7] => Array ( [id] => 252529 [title] => با وجود اسلام هراسی، گرایش مردم غرب به قرآن رو به فزونی است [pdate] => 13920501112700 [service_id] => 12 [rutitr] => نقدی در گفتوگو با «خبرگزاری دانشجو»: [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [8] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی- 28؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [9] => Array ( [id] => 252999 [title] => دست کردن در جیب مردم به بهانه افطاری دادن!/ افطاری ندادن برای حفظ آبرو [pdate] => 13920509101000 [service_id] => 12 [rutitr] => زندگی به سبک رمضان؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [10] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-4؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [11] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 3 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [12] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 6 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [13] => Array ( [id] => 251712 [title] => رمضان اردوی سی روزه برای تمرین تقوا و کسب معارف است [pdate] => 13920427112000 [service_id] => 12 [rutitr] => آیت الله رجبی در گفتگو با «خبرگزاری دانشجو»: [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [14] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 5 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [15] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-5؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [16] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [17] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-6؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [18] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [19] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [20] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 4 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [21] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-7؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [22] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 2 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [23] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 7 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [24] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-12؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [25] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-10؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [26] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 22 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [27] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 11 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [28] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 12 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [29] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 16 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [30] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-19؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [31] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-21؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [32] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 14 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [33] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 10 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [34] => Array ( [id] => 251692 [title] => روزه ورزشی است برای زیبا و قوی شدن انسان/ دنیاطلبى مرکز اصلى همه خطاهاى ماست [pdate] => 13920426120000 [service_id] => 12 [rutitr] => توصیه های رهبری در ماه مبارک رمضان-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [35] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 19 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [36] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-22؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [37] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-13؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [38] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-26؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [39] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-25؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [40] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 18 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [41] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-15؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [42] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-11؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [43] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-14؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [44] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 21 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [45] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-9؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [46] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-27؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [47] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 8 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [48] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 13 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [49] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-23؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [50] => Array ( [id] => 251362 [title] => روزه گرفتن بدون داشتن حجاب و خواندن نماز! / روزی که مردم مالزی میتوانند سر سفره نخستوزیر بنشینند [pdate] => 13920505101400 [service_id] => 12 [rutitr] => مهمانی خدا در 4 گوشه جهان [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [51] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-8؛/ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) ) ) [media] => Array ( ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => اعمال رمضان [id] => 147689 [tag_id] => 351457 ) [1] => Array ( [tag] => دعای رمضان [id] => 147690 [tag_id] => 351087 ) [2] => Array ( [tag] => ماه رمضان [id] => 147691 [tag_id] => 27421 ) [3] => Array ( [tag] => مستضعفان [id] => 147692 [tag_id] => 33069 ) [4] => Array ( [tag] => آقا مجتبی تهرانی [id] => 147693 [tag_id] => 54634 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( ) [comments_stats] => Array ( [N] => 1 ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ متن سخنان حضرت آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی در روز یازدهم ماه مبارک رمضان 1391 ه.ش به شرح ذیل است:
مروری بر مباحث گذشته
گفته شد ماه مبارک رمضان ماه تلاوت قرآن، اظهار نیاز کردن و تقاضا کردن حاجات خویش به پروردگار است. البته عرض شد که حاجات یا طلب نفع باشد و یا دفع ضرر، ولی نعوذبالله تقاضای ضرر برای خود و دیگران چه در امور دنیوی و چه اخروی نباشد. به این مناسبت بحث در دعای خیر بود که آیا دعا کردن شخص منحرف جایز است یا نه؟ بیان شد که منحرفین بر دو گونه هستند؛ یا کسانی که استضعاف فکری و فرهنگی دارند و به انحراف کشیده شدهاند، که دعا کردن برای آنها اشکالی ندارد و حتّی برای هدایتشان و اینکه انسان عملاً وارد شود تا از آنها دستگیری کند، بسیار کار ممدوحی است. امّا نمونههایی که معاند هستند دعا کردن برای آنها جایز نیست، یعنی بیفایده و لغو است.
سرآمد ادعیه، طلب آمرزش
در اینجا میخواستم نکتهای را در مورد منحرفینی که معاند نیستند متذکّر شوم. عرض شد، دعا کردن برای این اشخاص جایز است و اشکالی ندارد. در اینجا ما دعای خیرِ معنوی و مادّی داریم. در معنویها آنکه سرآمدِ خیرات و مبرّات است دعا برای آمرزش است. لذا در باب دعا داریم که وقتی انسان میخواهد دعا و طلب حاجت کند ابتدا استغفار کند یعنی از خدا تقاضای مغفرت کند. این بالاترین دعا است. انسان برای خودش طلب مغفرت کند.
طلب مغفرت برای منحرف مستضعف
در اینجا سؤال میشود که آیا جایز است برای منحرفِ مستضعف استغفار کنیم یا نه؟ دقّت کنید! فرض بفرمایید، کفّار و مشرکینی که انحراف اعتقادی دارند و مستضعف هم هستند، امّا معاند و مغرض نیستند بلکه در محیط و منطقهای بودهاند که از نظر اعتقادی به انحراف کشیده شدهاند. در این شرایط اگر انسانی دستش را بگیرد و هدایتش کند چه بسا از اعتقادات باطلش دست بکشد. حالا چون دعا کردن خیر است آیا جایز است که برای او طلب مغفرت کنیم یا نه؟ جوابش منفی است. این دعا را تا وقتی که به صراط مستقیم نیامده است نباید برایش کرد.
بیمعنا بودن غفران برای منحرف
چون غفران برای منحرف، مشرک و کافر معنا ندارد. البته این غیر از طلب هدایت است. اینکه بگوییم: «أَللَّهُمَ اهْدِ»، خدایا! فلانی را هدایت کن، غیر از «اللَّهُمَ اغْفِرْ لَه» است. اینها دو تا است. «أَللَّهُمَ اهْدِ» یعنی، خدایا! به راه راست هدایتش کن. امّا «اللَّهُمَ اغْفِرْ لَه» معنایش این است که گناهانش را بیامرز؛ یعنی با وجود انحراف و شرک و کفر، او را بیامرز! اصلاً غفران نسبت به آنها معنا ندارد.
لذا خواستم این را تذکّر بدهم که وقتی میگوییم، دعا کردنِ مستضعف اشکال ندارد، منظور ما هر دعایی نیست، بلکه یک دعا را استثناء میکند و آن طلب مغفرت است. چون با بودن آن شخص در مسیر انحرافی مثل شرک و کفر و... اینکه از خدا بخواهیم تا از گناهش درگذرد، معنا ندارد.
دعا و دعوت، ابزار انبیا
هدایت خیلی چیز خوبی است و حتّی عرض شد که گاهی هم لازم است. اصلاً انبیا برای دستگیری همین اشخاص آمدند؛ هم برای هدایتشان دعا میکردند و هم آنها را به هدایت دعوت میکردند. انبیا دو کار انجام میدادند؛ یکی دعا و دیگری دعوت. بنابراین در آن بخش از بحثی که کردم این تذکّر را نداده بودم.
تذکّر دوّم؛ راجع به منحرفین مطرح شد که اگر مستضعف باشد دعا و دعوت کردن اشکال ندارد ولی اگر معاند باشد اینطور نیست. اول این روایتی را میخوانم و بعد سراغ مطلبی میروم که اساسی است و چه بسا در بحث دعا برای غیر، ممکن است مبتلا به هم واقع شود.
غضب الهی در مورد مردم
روایت از پیغمبراکرم است: «قال رسولالله(صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم): یَأتی عَلَى النّاس زَمانٌ یَدعُو فیهِ المُؤمِن لِلعامَّة»؛ زمانی میآید که مؤمن برای مردم دعا میکند، برای غیر، عامّه را بیان میکند و شخص خاصّی مطرح نیست بلکه عمومی است، «فَیَقُولُ الله تَعالى: أُدعُ لِخاصَّةِ نَفسِک»؛ خدا میگوید تو برای خودت دعا کن و به دیگران کاری نداشته باش. در حالی که دعا برای غیر خیلی فضیلت دارد. خلاصه اینجا خدا میگوید: «أُدعُ لِخاصَّةِ نَفسِک»؛ به آنها کاری نداشته باش و برای خودت دعا کن، «أَستَجِبُ لَک»؛ برای خودت دعا کن و من هم جوابت را میدهم و مستجاب میکنم، «فَأَمّا العامَّة فَإِنّی عَلَیهِم ساخِط»؛ امّا من از این مردم خشمگین میشوم. چرا؟
دعا در مقابل جامعۀ فاسد
اینجا یک بحث علمی است. در اینجا به سند روایت کاری ندارم، بلکه فقط میخواهم ببینم که این متن با معارف ما سازگار است یا نه؟ جوّ حاکم بر جامعهای، فساد باشد و افراد آن جامعه درصدد اصلاح نباشند بلکه محکوم به همان جوّ فاسد باشند که به تعبیر ساده، معروف، منکر شده و منکر، معروف؛ در اینجا میگویند برای این جامعه دعا نکنید.
نمیخواهم وارد بحث دیگری بشوم، امّا در باب امر به معروف و نهی از منکر روایات متعدّد داریم که خداوند خاصّه را به بدکاریهای عامّه و همچنین برعکس، عامّه را به بدکاریهای خاصّه مؤاخذه میکند. من کلیّت بحث را میگویم و آنها که اهل تحقیق هستند پیگیری کنند.
وظایف متقابل عوام و خواصّ
روایات متعدّد داریم. یعنی اگر جوّ حاکم، جوّ فاسد باشد ولی در این جامعه افراد متدیّنی که به آنها خاصّه میگوییم هم هستند، خدا به چنین جامعهای غضب میکند و خشمگین میشود. چرا؟ چون به وظایفشان عمل نکردند. وظایف چه بود؟ نهی از منکر بود. این هر دو را در روایت داریم؛ یعنی آنجایی که خاصّه، نهی از منکر نکردند و عامّۀ جامعه بر آن فساد، حاکم شد و آنجایی که عامّه دیدند خاصّه منحرف شدهاند و نهی از منکر نکردند؛ اینجاست که خداوند نسبت به این جامعه خشمگین میشود. این را بدانید، که تمام مطالبی که میگویم از آیات و روایات است، چون اگر بخواهم از خودم بگویم از بحث اصلی منحرف شدهام.
غضب خداوند در عمل نکردن به وظایف
چون عامّه و خاصّه به وظائفشان عمل نکردند، لذا جوّ حاکم بر جامعه فساد شده است. اینجا میگوید: وقتی که مؤمن برای عامّۀ مردم دعا میکند، خدا میگوید: برای خودت دعا کن و من هم مستجابش میکنم، جوابت را میدهم و حاجتت را برآورده میکنم، امّا به عامّه کاری نداشته باش. چرا؟ چون اینها به وظیفهشان عمل نکردند و من نسبت به آنها خشمگین هستم. این روایت از نظر متن با آنچه که ما در معارفمان داریم همسو است. روایات زیادی داریم.
روایت: عذاب سراسری!
در روایتی از امامصادق(علیهالسّلام) است: «مَا أَقَرَّ قَوْمٌ بِالْمُنْکَرِ بَیْنَ أَظْهُرِهِمْ لَا یُغَیِّرُونَهُ إِلَّا أَوْشَکَ أَنْ یَعُمَّهُمُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِعِقَابٍ مِنْ عِنْدِهِ»؛ یک عذاب سراسری را مطرح میکند. روایت دیگری است: «إِنَّ الله لا یُعَذِّبُ العامَة بِعَمَلِ الخاصَّة، حَتَّى تَکونَ العامَّةَ تَستَطیع تُغَیِّر عَلَى الخاصَّة، فَإِذا لَم تُغَیِّر العامَّةَ عَلى الخاصَّة عَذَّبَ الله العامَّة والخاصَّة».
امر به منکر و نهی از معروف!
در روایت دیگری میگوید: شخصی خدمت پیغمبراکرم آمد و عرض کرد: یا رسولالله! چه چیزی عندالله، ابغضِ اعمال است؟ اول حضرت فرمودند: شرک بالله. گفت: بعد از آن چه؟ حضرت فرمودند: قطع رحم. گفت: بعد از آن چه؟ وقتی این را گفت حضرت فرمودند: امر به منکر و نهی از معروف مبغوضترین چیزها است.
منکر، منکر بودنش را از دست میدهد
میخواستم این را عرض کنم، خدا نکند که جامعهای به جوّی که گفتم مبتلا شود. یعنی جوّ ِ حاکمِ بر جامعه جوّ ِ فاسد و فساد باشد که منکر، منکر بودنش را از دست بدهد، به طوری که به حسب ظاهر، حتّی خاصّه هم جرأت نداشته باشند تا نهی از منکر کنند.
ریشۀ جامعۀ فاسد
در جامعه مسلمان هستند، محاسن هم دارند، ظاهرالصلاح هم هستند و وقتی هم که ذکر میگویند کذا و کذا است امّا همین افراد با منکر که برخورد میکنند، اهمیّتی نمیدهند و هیچ توجّهی نمیکنند. در مقابل خدا هم دعای این آدمها را مستجاب نمیکند و عذاب نازل میشود.
لذا میخواستم این را عرض کنم؛ ما با چیزهایی در معارفمان برخورد میکنیم که میگوید: مسئله، تنها شرک و کفر و انحراف نیست، بلکه همین انحرافهایی که در جوامع اسلامی میبینیم، اگر جوری باشد که جوّساز شده باشد و جوّ فاسد بر جامعه حاکم شود، همین موجب میشود که دعا در حق اینها مستجاب نشود. خیال نکنید، صرف اینکه شهادتین گفت و بعد در جامعه هر کاری خواست بکند و هر بساطی خواست راه بیندازد دیگر ارزشی ندارد. مکرّر بیان کردم که انسان باید برود و دین پیدا کند. دینی که تمام اعمالش مطابق با دستورات الهیّه باشد.
بازگشت به صدر اسلام
این را بدانید که اگر جامعه ما و هر جامعۀ اسلامیای به اینجا برسد که معروف، منکر و منکر، معروف شود، همان مسائلی که در صدر اسلام برای مسلمین پیش آمد، در زمان ما هم پیش میآید. مسئلۀ امامحسین(علیهالسّلام) و صحنههایی که پیش آمد مسئلۀ کوچکی نبود.
آزاده بودن
زمانی گفتم که صرف نظر از دین باید آزاده هم بود. همان که خود امامحسین گفت: «إِنْ لَمْ یَکُنْ لَکُمْ دِینٌ فَکُونُوا أَحْرَاراً فِی دُنْیَاکُم»؛ دین نداری لااقل آدم باش، بشر باش، انسان باش. انسان چه دارد؟ فطریاتی دارد. موقعی که رفتند تا به خیمهها حمله کنند، این را گفت: «إِنْ لَمْ یَکُنْ لَکُمْ دِینٌ فَکُونُوا أَحْرَاراً فِی دُنْیَاکُم»؛ های های گریه میکرد و این را میگفت. اقلاً شرف داشته باشید، به زن و بچّۀ من چه کار دارید؟ چه شد که اینها مسخ شدند؟
[snews] => [bimg] => NULL [tmpl] => [sdate] => 13920429104400 [pdate] => 13920429104400 [udate] => 0 [sendby] => system [publishby] => system [updateby] => system [service_id] => 12 [cat_id] => 75 [sec_id] => 219 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 259368 [title] => دروغگویی ریشه در چه چیزی دارد؟/ پنج نشانه مؤمن در بیان حاجآقامجتبی [pdate] => 13920606124400 [service_id] => 12 ) [1] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 ) [2] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 ) [3] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 ) [4] => Array ( [id] => 254832 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512111700 [service_id] => 3 ) [5] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 ) [6] => Array ( [id] => 254823 [title] => اگر دعا به اجابت نرسید چه کار کنیم؟/ مواظب باش! اقلاً در مورد خدا نامردی نکن! [pdate] => 13920512102500 [service_id] => 3 ) [7] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 ) [8] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 ) [9] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 ) [10] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 ) [11] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 ) [12] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 ) [13] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 ) [14] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 ) [15] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 ) [16] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 ) [17] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 ) [18] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 ) [19] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 ) [20] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 ) [21] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 ) [22] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 ) [23] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 ) [24] => Array ( [id] => 252529 [title] => با وجود اسلام هراسی، گرایش مردم غرب به قرآن رو به فزونی است [pdate] => 13920501112700 [service_id] => 12 ) [25] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 ) [26] => Array ( [id] => 252121 [title] => آیا میدانید تمام کتب آسمانی در ماه رمضان نازل شدند؟ [pdate] => 13920430165700 [service_id] => 12 ) [27] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 ) [28] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 ) [29] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 ) [30] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 ) [31] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 ) [32] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 ) [33] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 ) [34] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 ) [35] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 ) [36] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 ) [37] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 ) [38] => Array ( [id] => 251139 [title] => اعتکاف به نمایندگی از همه اهل محل!/ تا هدیه نگیریم افطار نمیکنیم! [pdate] => 13920431100300 [service_id] => 12 ) [39] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 ) [40] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 ) [41] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 ) [42] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 ) [43] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 ) [44] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 ) [45] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 ) [46] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 ) [47] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 ) [48] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-27؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [1] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-6؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [2] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-9؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [3] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 2 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [4] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 7 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [5] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-7؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [6] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-10؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [7] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 6 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [8] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-3؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [9] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 8 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [10] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-4؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [11] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 3 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [12] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-14؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [13] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [14] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 13 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [15] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-23؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [16] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-18؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [17] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 15 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [18] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 17 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [19] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-17؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [20] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-20؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [21] => Array ( [id] => 254832 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 25 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [22] => Array ( [id] => 252529 [title] => با وجود اسلام هراسی، گرایش مردم غرب به قرآن رو به فزونی است [pdate] => 13920501112700 [service_id] => 12 [rutitr] => نقدی در گفتوگو با «خبرگزاری دانشجو»: [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [23] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی- 28؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [24] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-12؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [25] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-13؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [26] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 12 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [27] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 16 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [28] => Array ( [id] => 259368 [title] => دروغگویی ریشه در چه چیزی دارد؟/ پنج نشانه مؤمن در بیان حاجآقامجتبی [pdate] => 13920606124400 [service_id] => 12 [rutitr] => یک جرعه اخلاق-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [29] => Array ( [id] => 251139 [title] => اعتکاف به نمایندگی از همه اهل محل!/ تا هدیه نگیریم افطار نمیکنیم! [pdate] => 13920431100300 [service_id] => 12 [rutitr] => مهمانی خدا در چهار گوشه ایران؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [30] => Array ( [id] => 254823 [title] => اگر دعا به اجابت نرسید چه کار کنیم؟/ مواظب باش! اقلاً در مورد خدا نامردی نکن! [pdate] => 13920512102500 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 24 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [31] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-19؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [32] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-21؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [33] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 14 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [34] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 19 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [35] => Array ( [id] => 252121 [title] => آیا میدانید تمام کتب آسمانی در ماه رمضان نازل شدند؟ [pdate] => 13920430165700 [service_id] => 12 [rutitr] => [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [36] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-22؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [37] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-25؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [38] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-26؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [39] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 22 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [40] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-15؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [41] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-8؛/ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [42] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 9 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [43] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 4 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [44] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 5 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [45] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [46] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [47] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 10 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [48] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-5؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) ) ) [media] => Array ( ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => سرآمد ادعیه [id] => 150102 [tag_id] => 352092 ) [1] => Array ( [tag] => اعمال رمضان [id] => 150103 [tag_id] => 351457 ) [2] => Array ( [tag] => دعای رمضان [id] => 150104 [tag_id] => 351087 ) [3] => Array ( [tag] => حاج آقا مجتبی تهرانی [id] => 150105 [tag_id] => 229714 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( ) [comments_stats] => Array ( ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ متن سخنان حضرت آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی در روز بیست و پنجم ماه مبارک رمضان 1391 ه.ش به شرح ذیل است:
مروری بر مباحث گذشته
گفته شد ماه مبارک رمضان ماه تلاوت آیات الهیّه و ماه دعا است؛ یعنی حاجات خود را طلب کردن و درخواست از خداوند و راز و نیاز کردن عبد با ربّ خود و دعای به خیر کردن، چه برای خود و چه دیگران، که یا دنیوی باشد یا اخروی.
جلسة گذشته دو مطلب را عنوان کردم؛ یک: در روایت هم بود که اگر آثار اجابت را دیدی سپاسگزاری کن و اگر هم در اجابت تأخیر بود، باز هم سپاسگزاری کن. بعد در آن دو نکته بود که عرض کرد اگر در اجابت تأخیر شد، مبادا سرخورده بشوی و بعد در پی این سرخوردگی دعا را ترک کنی. این آخرین مطلبی بود که جلسة گذشته عرض کردم و در روایات هم بود که باید در همین رابطه تذکّراتی بدهم.
مروری بر روایات گذشته
روایاتی که در آخر جلسة گذشته به آن اشاره کردیم، اینچنین تعبیراتی داشت، «مَا یَمنَعُ أَحَدَکُم إِذَا عَرَفَ الإِجابَة مِن نَفسِهِ فَشَفِىَ مِن مَرَضٍ أَو قَدِمَ مِن سَفَرٍ»، تا آنجا که میگوید: «یَقول الْحَمْدُ لِلَّهِ»؛ و در روایت بعدی میگوید: «وَ مَنْ أَبْطَأَ عَنْهُ مِنْ ذَلِکَ شَیْءٌ»؛ اگر در اجابت تأخیر باشد، «فَلْیَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى کُلِّ حَالٍ»؛ آنجا هم مسئلة سپاسگزاری مطرح میشود. بعد وارد بحث استعجال در دعا شدیم، یعنی اینکه بخواهی برای اجابت عجله کنی. در آنجا روایت بود که حضرت به ابوبصیر فرمودند: «لَا یَزَالُ الْمُؤْمِنُ بِخَیْرٍ وَ رَجَاءٍ رَحْمَةً مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مَا لَمْ یَسْتَعْجِلْ فَیَقْنَطَ وَ یَتْرُکَ الدُّعَاءَ»؛ یعنی استعجال در دعا نهی شده و بعد هم گفتهاند که این قنوط و یأس را در پی دارد و بعد هم مسئلة ترکِ دعا را مطرح کردهاند.
استعجال، سیری برای ترک دعا
مطلبی را میخواهم عرض کنم که در باب سرخوردگی است. یعنی شخص در اجابت استعجال دارد و بعد به تأخیر میافتد، در اینجا موجب میشود که آن فرد قنوط کند و بعد هم مأیوس شود. مأیوس که شد، دعا را کنار میگذارد. در اینجا او دعا کرده، اجابت به تأخیر افتاده، بعد یأس ایجاد شده و ترک دعا میکند. در پایان کار ترک دعا است.
تعبیرات در ترک دعا
میخواهم در مورد ترکِ دعا بگویم که در معارف ما چگونه است؟ ترک دعا بهطور کلّی، حال چه دعایی باشد که به اجابت نرسیده و تأخیر افتاده و چه دعایی که اصلاً انجام نشده است. در اینجا ضمیمه کردم که بدانید عقبات بسیار بدی دارد. به همین خاطر از آن نهی شده و تعبیرات غلیظی هم داریم. در روایتی هست از پیغمبراکرم دارد: «مَنْ لَمْ یَدْعُ اللهَ غَضِبَ اللهُ عَلَیْهِ»؛ خدا به کسی که دعا نمیکند خشمگین میشود.
حالا این روایات را تکتک عرض میکنم. دقّت کنید! روایت دیگری است باز پیغمبراکرم که: «قال رسولالله(صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم): قالاللهتعالی: مَنْ لاَ یَدْعُونِی أَغْضَبُ عَلَیْهِ»؛ یعنی پیغمبر فرمود: «قالَ الله تَعالی» خدا فرموده است: کسی که از من درخواست، دعا و تقاضا نکند، به او خشمگین میشوم. خیلی صریح بیان میکند.
خدا از عبد میخواهد، امّا عبد نمیدهد!
روایت دیگری از پیغمبراکرم است که: «یَخرُجُ مِنَ النَّارِ رَجُلُ فَیَقُول لَهُ رَبُّهُ تَعالى: ما تُعطینی إِن أَخرَجتُکَ؟»؛ شخصی است که در روز قیامت سر از آتش جهنّم بیرون میآورد. خدا به او میگوید: چه به من میدهی اگر تو را از این جهنّم نجات دهم؟ «فَیقُول: یا رَبّ! أُعطیکَ مَا تَسأَلُنی»؛ هر چه بخواهی به تو میدهم، فقط من را از این آتشها بیرون بیاور. «فَیقُول لَهُ: کَذَبتَ»؛ خدا به او میگوید: دروغ میگویی! چرا؟ «وَ عِزَّتی قَد سَأَلتُکَ ما هُوَ أَهوَن مِن ذلِک»؛ قسم به عزّتم من از تو یک چیزی را درخواست کردم که از این درخواستم خیلی پائینتر و کمتر بود، امّا ندادی، «فلم تعطنی»؛ خیلی پائین بود و از تو خواستم امّا به من ندادی. حالا چه چیزی خواسته؟ «سَأَلتُکَ أَن تَسأَلَنی فَأُعطِیک»؛ من از تو خواستم که در دنیا هر چه از من بخواهی به تو بدهم، «وَ تَدعُونی»؛ از من درخواست و دعا کن، «فَأَستَجیبُ لَک وَ تَستَغفِرُنی فَأَغفِر لَک»؛ از من از گناهانی که کردی پوزش بطلب، که من میخواهم تو را بیامرزم.
عبد به ربّش اعتنا نمیکند!
اینها را در دنیا گفتم امّا نکردی، «اُدْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ»؛ مگر من اینها را نگفتم؟ ولی اصلاً اعتنا نکردی، امّا حالا اینجا که آمدی و سر از آتش بیرون آوردی، میگویم: چه به من میدهی و تو میگویی: هر چه بخواهی؟! آنجا که از تو خواستم و همهاش به نفعت بود، حاضر نشدی.
واجب است که از من درخواست کنید
در روایتی از پیغمبراکرم است که: «قال رسولالله(صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم): تَرْکُ الدُّعَاءِ مَعْصِیَة»؛ اگر کسی دعا نکند، یعنی بنایش را بر این بگذارد که دعا نکند، معصیتکار است. نمیخواهم از بحثم منحرف شوم و بحثهای فقهی بکنم امّا باید عرض کنم: چه بسا بعضیها این امری که در آیة «اُدْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ»؛ آمده است را یک امر الزامی گرفته باشند؛ یعنی واجب است که شما درخواست کنید و البته قهراً با این روایت همینطور است. میخواهم عرض کنم: چقدر بر این تأکید میشود که اگر کسی دعا را ترک کند، خدا به او غضب میکند و از او خشمگین میشود. البته نمیخواهم بگویم این معصیت است. بحث این است و بر این تأکید شده که اگر در اجابت کمی تأخیر شده، نباید سرخورده بشوی و دعا را کنار بگذاری!
حقّ مسلّم عبد
ما در معارفمان این را داریم که چه بسا عبد مستحق باشد تا از ناحیة ربّش، عنایاتی بشود و خیر کثیری به او رو بیاورد، امّا چون دعا و درخواست نمیکند، خدا به او نمیدهد. از نظر علمی این بحث مطرح است که اعطا مشروط به درخواست است. این بحثی است که یک وقتی کردهایم و اینجا جایش نیست.
به تو میدهم، امّا اگر بخواهی!
یک چیزهایی وجود دارد که اینها برای همة موجودات منضبط است، مثل اینکه روزی او را برساند؛ امّا چیزهای دیگری وجود دارد که نه، زیادتی است، زیادتیها مشروط است. مثال میزنم: کسی را استخدام میکنم و میگویم: این مقدار به تو میدهم که برایم کار کنی. امّا اگر از من درخواست کنی، بیشتر به تو میدهم. بیدرخواست، مزد این است؛ یعنی اگر درخواست زیادتی کردی، آن وقت به تو میدهم. مطلب این را میگوید: آن شخص مستحق است و اگر درخواست کند به او میدهم، امّا چون درخواست نکرده به او نمیدهم. بنابراین ترک دعا خیلی ضرر دارد.
بخواه تا بدهم
«رُوِیَ عَن رسولالله(صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم) قال: إِنَّ اللَّهَ لَیُمْسِکُ الْخَیْرَ الْکَثِیرَ عَنْ عَبْدِهِ»؛ خداوند جلوی خیر کثیر را میگیرد، که به بندهاش نرسد، «فَیَقُولُ لَا أُعْطِیهِ حَتَّى یَسْأَلَنِی»؛ میگوید: من این را به او نمیدهم تا اینکه از من درخواست کند و بخواهد.
شرح مسئله: خدا مثل ما نیازمند دعا است؟
در اینجا باید به نکتهای اشاره کنم و آن اینکه، «نعوذبالله» مگر خدا مثل ما است که وقتی کسی به او رو بیاندازد، لذّت ببرد و به او بدهد؟ اصلاً و ابداً اینطور نیست. پس چگونه است که مرتّب میگوید: بخواهید تا بدهم، بخواهید تا بدهم، «ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ». این بحث در قرآن و روایات بسیار مطرح شده و بحث کلّی و ریشهدار و عمیقی است. در اینجا خدا را به خودت قیاس نکن؛ خدا مثل من و تو نفسِ شهوت و... ندارد که خوشش بیاید. این حرفها درست نیست.
باید پیوند ربّ و عبد محکم شود
اینجا بحث بسیار عمیق و لطیفِ معرفتی میکند. اینکه عبد باید از خدا درخواست کند، برای «تحکیم رابطة ربوبیّت و عبودیّت» است. اگر بنا بشود که خدا همة چیزها را درست کند، اصلاً و ابداً خدا یادمان میرود. از یاد میبریم که پروردگار چه کسی است؟ و فراموش میکنیم، کسی که پرورشمان میدهد کیست؟ اگر بنا بشود تمام امور بر منوال خودش بچرخد و بحث دعا و تقاضا و... کنار برود، پس خدا هم کنار میرود. دیگر ربّم را نمیشناسم و نمیدانم آن کسی که دارد من را پرورش میدهد کیست. چون دعا در ارتباط با احتیاجات، چه معنوی و چه مادّی است. دعا برای تحکیم رابطة ربوبیّت و عبودیّت عبد است. تحکیم این رابطه است، که میگوید دعا کن و از من بخواه تا به تو بدهم و اینکه بفهمیم بر سر سفرة چه کسی نشستهایم؟
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛
برای مشاهده فیلم این جلسه می توانید به بخش صوت و تصویر «خبرگزاری دانشجو» مراجعه، یا اینجا را کلیک کنید)
مروری بر مباحث گذشته
بحث ما راجع به این بود که در ماه مبارک رمضان به تلاوت قرآن و دعا کردن ترغیب و سفارش شده است و این دو از افضل اعمال در این ماه محسوب میشود. تلاوت قرآن که کلام الهی به شمار میآید، به نوعی بازگو کردن کلام ربّ تلقّی میشود و همین مطلوب است. در دعا هم نوعی گفت و گو بین عبد و ربّ و راز و نیاز بین این دو و اظهار حاجت است که این هم مطلوب میباشد. در باب دعا گفتیم که دعا چه برای خود، چه برای دیگران، دنیوی یا اخروی، باید به خیر باشد، نه به ضرر.
به این مناسبت به بحث دعا برای مشرکین و کفّار وارد شدیم، که در اینجا دعای خیر برای آنها دارای بحث است. آنها را دستهبندی کردیم و گفتیم: یک دسته مستضعف و دستۀ دیگر معاند هستند. در مستضعفین اشکالی ندارد ولی در معاند اینطور نیست. راجع به همه اینها بحث کردیم. جلسه گذشته به عنوان نمونه روایاتی از پیغمبراکرم نقل شد؛ میبینیم که اشخاص و گروههایی هستند که پیامبر علناً نفرینشان میکند و من بعداً به نمونههایی از آن اشاره خواهم کرد.
رسوا کردن چهرههای معاند
در اینجا هر چه گفتیم دو جهت داشت؛ یک: حضرت نسبت به گروههایی که لعن فرمود، یک دسته کسانی بودند که چهرههای سیاسی، اجتماعی داشتند و در اجتماع برجسته بودند و قهراً افراد مستضعف، دنبالهرو آنها قرار میگرفتند. این افراد در هر عصری وجود دارند. پیغمبر برای اینکه این چهرهها را معرّفی کند، آنها را نفرین میکردند. حتّی بعضی از چهرههای شخصی را مکرّراً نفرین میفرمودند. معلوم میشود خطر، خطر بزرگی بوده است. این یک گروه هستند.
تقسیمبندی اجتماعی اشخاص
این را اشاره کنم که در اجتماع هم همینطور است. یک گروه هدایتشدگان هستند که آنها محلّ صحبت ما نیستند. در مقابل گروهی هستند که مستضعفند و از نظر مسائل اجتماعی دنبالهرو کسانی که در اجتماع چهرههایی انگشتنما و به اصطلاح معروف هستند، میشوند.
معنای درستِ استعمار
در اینجا در مورد کلمۀ مستضعف تذکّری بدهم. جلسۀ گذشته، یکی از دوستان مطلب خوبی را اشاره کرد. الآن در جامعهمان اینطور شده و البتّه از گرفتاری ما است، که وقتی لغت «مستضعف» را به کار میبرند ذهنها به طرف پول میرود. موضوع استضعاف را بر پول قرار دادهاند و کسانی که دستشان از امور دنیایی تهی است را «مستضعف» میگویند. در حالی که مستضعف بالاتر از این است. استضعافی که میگوییم، در جامعه دو گروه از آن وجود دارد، بهمعنای استضعاف فرهنگی و فکری است.
ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است
استضعاف فرهنگی، جامعه را بدبخت میکند و این را بدانید که اصلاً ریشه استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است.
«استعمار» بر پایۀ «استحمار»
این را گاهی در بحثها گفتهام که «استعمار» بر پایۀ «استحمار» است. اوّل استحمار میکنند، یعنی سطح فکر انسان را پایین میآورند و بعد بر او مسلّط میشوند. مستضعفِ بدبخت، کسی است که استضعاف فرهنگی و استضعاف فکری داشته باشد؛ چنین شخصی دیگر هیچچیز ندارد و میتوان به راحتی بر او مسلّط شد. من از نظر فرهنگی میگویم، امّا چه در بُعد اخلاقی باشد، چه اعتقادی و چه اجتماعی، در هر بُعدی اوّلین مسئله استحمار است.
ابزار دستِ حکومتهای باطل
در بحثهای گذشتهام در دهه عاشورا گفتم: آنهایی که حکومتهای باطل دارند، ابزار دستشان سه چیز است: «تطمیع»، «تهدید» و «تحمیق». «تحمیق» یعنی پایین آوردن سطحِ فکر. پیغمبر و ائمّه، اشخاصی که در اجتماع، چهرۀ مقبول مذهبی داشتند ولی منحرف بودند را معرّفی میکردند.
جایگاه منحرفین مذهبی
تنها مسئله سیاسی، اجتماعی نبود، که بیایند و فقط عمروعاص و معاویه و ابو سفیان و مروان بن حکم را معرّفی کنند، بلکه منحرفین مذهبی را هم که در اجتماع مقبولیت داشتند، معرّفی میکردند. این منحرفین به اسلام بسیار ضربه زدند. به عنوان نمونه دو، سه روایت میآورم. نمیخواهم وارد شوم و تک تک را نام ببرم که چه کسانی را لعن کردند، کسانیکه چه در بُعد اجتماعی چه در بُعد مذهبی برای اجتماع مضرّ بودند.
منحرف مذهبی، در کمین مردم
دقّت کنید! ببینند که ائمّه ما مبتلا به چه کسانی بودهاند و مردم چقدر سطح فرهنگی و فکریشان پایین بوده است. روایت را حفص بن عمرو نقل میکند: «کُنْتُ جَالِساً عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ(علیهالسّلام)»؛ خدمت امامصادق(علیهالسّلام) نشسته بودم، «فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ»؛ شخصی به حضرت عرض کرد، «جُعِلْتُ فِدَاکَ»؛ فدایت شوم! «إِنَّ أَبَا مَنْصُورٍ حَدَّثَنِی»؛ ابامنصور کسی بود که در اجتماع چهره مذهبی داشت و عدّهای هم به او گرویده بودند، «حَدَّثَنِی أَنَّهُ رُفِعَ إِلَى رَبِّهِ»؛ آن فرد میگوید: خودِ ابامنصور برای من نقل کرد که: او را نزد پروردگارش بردند، «وَ تَمَسَّحَ عَلَى رَأْسِهِ»؛ پروردگارش هم دستی به سرش کشید، «وَ قَالَ لَهُ بِالْفَارِسِیَّةِ»؛ پروردگارش به فارسی به او گفت: «یَا پسر».
ائمّه در مواجهه با انحراف
ببینید ائمّه و پیغمبرِ ما به چه مبتلا بودند. انحراف تنها مسائل سیاسی و اجتماعی نبود بلکه فرهنگی هم بود و چه بسا این بدتر از آن باشد. امامصادق(علیهالسّلام)، راجع به ابلیس روایت مفصّلی را از پیغمبراکرم نقل فرمودند تا به جملهای که مربوط به این شخص بود رسیدند، بعد فرمودند: «قال إِنَّ أَبَا مَنْصُورٍ کَانَ رَسُولَ إِبْلِیسَ»؛ این ابامنصور فرستاده ابلیس است، «لَعَنَ اللَّهُ أَبَا مَنْصُورٍ لَعَنَ اللَّهُ أَبَا مَنْصُورٍ ثَلَاثاً»؛ حضرت سه بار لعنتش کردند.
شعار بیشعور ارزشی ندارد
اشاره کردم که وقت اجازه نمیدهد تا روایت بیشتری بخوانم و الّا اگر اینها را برای شما نقل میکردم، میدیدید که ائمّه ما در جامعه، چه ابتلائاتی داشتند. منشأش هم عدم شعور است. چندین بار و مکرّر مطرح کردهام و اصلاً تکیهگاهم این است که: انسان برود و شعور پیدا کند. شعار بیشعور به درد نمیخورد. شعار بیشعور، جامعه را به سوی بدبختی سوق میدهد.
سطح جامعه را بالا بکشید!
اگر جامعه عدم شعور پیدا کرد، چنین جامعهای را میشود به سرعت تحمیقش کرد، یعنی میتوان آن را استعمار و استحمار کرد و بعد هم بر آن مسلّط شد. شخصی میآید شعار غلیظتر و قشنگتر میدهد و افراد جامعه را به سمت خودش میکشاند و بعد هم بر آنها تسلّط پیدا میکند. نباید این کار را کرد، باید به جامعه شعور تزریق کرد. أبوالخطّاب کسی است که از غُلات بوده و افراد زیادی هم دور او جمع شده بودند. جریان اینکه حضرت او را لعن کردند قضیه مفصّلی دارد. نمیخواهم تنظیر کنم به اینکه در وضع فعلی جامعه خودمان هم از این مسائل وجود دارد. نمیخواهم از بحثم منحرف شوم، من کلیّت مسئله را میگویم، مصداق با خودتان باشد.
واکنش در برابر کید دشمنان
پیغمبراکرم، آنهایی که احساس میکرد خطرشان برای اسلام و جامعه بیشتر است را مکرّر در جامعه و علناً لعن میکردند. آنها چه کار میتوانستند بکنند؟ به خدا قسم که دشمنان کم نگذاشتند ولی آنها گفتند و مردم را روشن کردند؛ امّا چه میشود کرد؟ همان است که بیان کردم: وقتی پول آمد، یعنی تطمیع و تهدید و امثال اینها صورت گرفت، اثر خودش را میگذارد.
معاویه؛ سردمدار معاندین
در روایتی است که: «أَقْبَلَ أَبُو سُفْیَانَ وَ مُعَاوِیَةُ یَتْبَعُهُ»، أبوسفیان میآمد و پسرش معاویه هم دنبالش بود، پیغمبر دید: «فَقَالَ رَسُولُاللَّهِ(صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم) اللَّهُمَ الْعَنِ التَّابِعَ وَ الْمَتْبُوعَ»؛ خدایا آنکه جلو میرود را لعنت کن و آنکس که به دنبالش می رود. هردو پدر و پسر را، «اللَّهُمَّ عَلَیْکَ بِالْأُقَیْعِسِ». این روایت را یک راوی از پدرش نقل میکند و به پدرش میگوید: این روایتی که شما نقل میکنید، در آن «بِالْأُقَیْعِسِ» کیست؟ میگوید: او معاویه است. که حضرت در اینجا فرمودند: «اللَّهُمَّ عَلَیْکَ بِالْأُقَیْعِسِ»؛ یعنی خدایا! معاویه را به خصوص میگویم. به تعبیر من حضرت میدانست که او چه موجودی است. أبوسفیان در زمان پیامبر، آنقدر برد نداشت امّا چه کسی بود که دهها سال جامعه را به انحراف کشانید؟ معاویه بود. این دشمنان کم نگذاشتند.
لعن و نفرین در آینۀ تاریخ
این روایاتی که گفتم خیلی است. شاید شانزده، هفده نفر بودند که پیامبر، شخصاً آنان را لعن و نفرین کرد. آنهایی که اهل تاریخ هستند به تاریخ مراجعه کنند و به ایشان هم میگویم که من این تعداد را دیدم، که در آن شخص را نفرین کردهاند. البتّه پیامبر هم شخص را نفرین کرد که به مردم بفهماند تا فریب آنها را نخورید و هم گروه ها را. دقّت کنید! دو گونه وارد شده است، هم شخصی و هم جمعی. در جمعیها دیدم، در حدود پنج گروه بودند که حضرت آنها را نفرین و لعن کرد. البتّه در رابطه با ائمّه زیاد است؛ در حدود دویست مورد یا بیشتر دیدم.
ائمّه برای ما کم نگذاشتهاند
اسلام کم نگذاشته است. این ماهستیم که نمیخواهیم برویم، بفهمیم و شعور پیدا کنیم و الّا ائمّه برای ما کم نگذاشتهاند. روایتی است از امامصادق(علیهالسّلام) است که: «کَانَ الْحُسَیْنُ مَعَ أُمِّهِ تَحْمِلُهُ»؛ حضرت زهرا(سلاماللهعلیها) امامحسین را بغل کرده بودند و در کوچهها میرفتند. پیغمبر به آنها رسیدند، «فَأَخَذَهُ رَسُولُ اللَّهِ فَقَالَ لَعَنَ اللَّهُ قَاتِلِیکَ»؛ نوهشان را از دخترشان گرفتند و فرمودند: خدا لعنت کند کسانی که تو را میکشند! اینجا گروهی بود. «وَ لَعَنَ اللَّهُ سَالِبِیکَ»؛ خدا لعنت کند کسانی که اموال تو را غارت میکنند، «وَ أَهْلَکَ اللَّهُ الْمُتَوَازِرِینَ عَلَیْکَ وَ حَکَمَ اللَّهُ بَیْنِی وَ بَیْنَ مَنْ أَعَانَ عَلَیْکَ»؛ خدا لعنت کند آنهایی که با این افراد همدست میشوند؛ خداوند میان من و کسانی که بر ضد تو، به یاریِ یکدیگر میروند، حکم کند.
پیغمبرِ رحمت برای غیر معاند
این ائمّه چه چیز کم گذاشتند؟ پیغمبر هم شخصاً و هم از نظر گروهی نفرین کردهاند. پیغمبر هدفگیری کرده بود؛ میدانست، این کسی که دارد لعنش میکند، «لَم یُؤمِنُ بالله» است. گفتم که پیامبر برای غیر معاند «رحمةللعالمین» است. اگر میخواست معاند را لعن نکند و برایش هم دعا به خیر کند، لغو و بیهوده بود، چون میدانست که او اصلاحشدنی نیست. در اینجا هم دعای معنوی غلط است و هم دعای مادّی. ولی فقط برای اتمام حجّت این کار را میکردند.
علی(علیهالسّلام) در کربلا
روایتی است از علی(علیهالسّلام) که وقتی پیغمبر راجع به قتلۀ امامحسین سخن میگوید، ایشان میفرمایند: چهطور ممکن است؟ در روایت است که علی(علیهالسّلام) میگوید: میشود به من نشان بدهید؟ پیامبر دستشان را تکان میدهند و یک مشت خاک بر میدارند و به دست علی(علیهالسّلام) میدهند و میگویند: بگیر! این هم خاکش. علی(علیهالسّلام) وقتی میخواست به جنگ برود، در زمین کربلا نشست و های های گریه کرد. گفت: این خاک بوی همان خاکی را میدهد که پیغمبر به دست من داد.
[snews] => [bimg] => NULL [tmpl] => [sdate] => 13920427112800 [pdate] => 13920427112800 [udate] => 0 [sendby] => system [publishby] => system [updateby] => system [service_id] => 12 [cat_id] => 75 [sec_id] => 219 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 ) [1] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 ) [2] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 ) [3] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 ) [4] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 ) [5] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 ) [6] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 ) [7] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 ) [8] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 ) [9] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 ) [10] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 ) [11] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 ) [12] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 ) [13] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 ) [14] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 ) [15] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 ) [16] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 ) [17] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 ) [18] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 ) [19] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 ) [20] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 ) [21] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 ) [22] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 ) [23] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 ) [24] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 ) [25] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 ) [26] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 ) [27] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 ) [28] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 ) [29] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 ) [30] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 ) [31] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 ) [32] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 ) [33] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 ) [34] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 ) [35] => Array ( [id] => 251139 [title] => اعتکاف به نمایندگی از همه اهل محل!/ تا هدیه نگیریم افطار نمیکنیم! [pdate] => 13920431100300 [service_id] => 12 ) [36] => Array ( [id] => 251112 [title] => شهری که در آن پاداش اولین روزهداری، به نام زدن گاو و گوساله است/ سوزن زدن به کیسه لعن ابن ملجم [pdate] => 13920428105300 [service_id] => 12 ) [37] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 ) [38] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 ) [39] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 ) [40] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 ) [41] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 ) [42] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 ) [43] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 ) [44] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 ) [45] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 ) [46] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 251112 [title] => شهری که در آن پاداش اولین روزهداری، به نام زدن گاو و گوساله است/ سوزن زدن به کیسه لعن ابن ملجم [pdate] => 13920428105300 [service_id] => 12 [rutitr] => مهمانی خدا در چهار گوشه ایران؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [1] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [2] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [3] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 4 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [4] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 5 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [5] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-7؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [6] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 2 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [7] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 7 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [8] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-5؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [9] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [10] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-6؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [11] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-27؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [12] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-3؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [13] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 13 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [14] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-23؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [15] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-18؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [16] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 15 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [17] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 9 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [18] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 17 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [19] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-17؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [20] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-20؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [21] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی- 28؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [22] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-12؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [23] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-10؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [24] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-26؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [25] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 11 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [26] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 12 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [27] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 16 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [28] => Array ( [id] => 251139 [title] => اعتکاف به نمایندگی از همه اهل محل!/ تا هدیه نگیریم افطار نمیکنیم! [pdate] => 13920431100300 [service_id] => 12 [rutitr] => مهمانی خدا در چهار گوشه ایران؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [29] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-19؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [30] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-21؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [31] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 14 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [32] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 10 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [33] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 19 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [34] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-22؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [35] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-13؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [36] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-25؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [37] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 22 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [38] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 18 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [39] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-15؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [40] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-11؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [41] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-14؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [42] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-8؛/ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [43] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 8 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [44] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-4؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [45] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 3 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [46] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 6 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) ) ) [media] => Array ( ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => افضل اعمال ماه رمضان [id] => 149362 [tag_id] => 351972 ) [1] => Array ( [tag] => استضعاف فرهنگی [id] => 149363 [tag_id] => 351973 ) [2] => Array ( [tag] => اعمال رمضان [id] => 149364 [tag_id] => 351457 ) [3] => Array ( [tag] => دعای رمضان [id] => 149365 [tag_id] => 351087 ) [4] => Array ( [tag] => حاج آقا مجتبی تهرانی [id] => 149366 [tag_id] => 229714 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( ) [comments_stats] => Array ( ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛
(برای مشاهده فیلم این جلسه می توانید به بخش صوت و تصویر «خبرگزاری دانشجو» مراجعه، یا اینجا را کلیک کنید)
مروری بر مباحث گذشته
گفته شد ماه مبارک رمضان، ماه تلاوت قرآن و بازگو کردن کلام خدای متعال است که از مصدر وحی نازل شده. ماه، ماه دعا و ماهی است که عبد از ربّش هر آنچه را که میخواهد، میتواند درخواست کند. این ماه، ماه راز و نیاز است. بعضی از اهل معرفت میگویند: ماه ناز هم هست.
بحث ما در باب دعا به اینجا رسید که انسان از خدا چه برای خود و چه برای دیگران طلب خیر کند. امّا گفتیم که نسبت به مشرکین و کفّار دعا و طلب خیر نکنید! این در معارف ما هم وجود دارد. در جلسه گذشته از یک طرف این بحث را مطرح کردم و به آیات مربوط به آن هم اشاره کردم. از طرف دیگر عکس این را هم مطرح کردم و گفنم: مجاز هستید که آنها را نفرین کنید. در جلسه گذشته گفتم که این بحث را فهرستوار خواهمگفت.
طرح اشکال: چرا برای همه دعا نکنیم؟
امّا در این جلسه مطلبی را به صورت پرسش مطرح میکنم. برخی اشکال میکنند که اگر دعا، طلب خیر کردن از خداوند است که در آن هم شبههای وجود ندارد، پس چه مانعی دارد که انسان برای انسان دیگر، ولو اینکه با او هم عقیده نیست، طلب خیر کند؟ این مگر چه اشکالی دارد؟ بهخصوص اینکه در بُعد عقیدتی باشد؛ اصلاً از خدا بخواهد که او را هدایت کند. آیا این بد است؟
تبیین اشکال
اشکال را طوری مطرح کردم که تقریباً همه فهم باشد. چه مانعی دارد که انسان برای انسانی دیگر، که با او هم عقیده نیست طلب خیر کند، به خصوص راجع به بُعد عقیدتی، که از خدا بخواهد آن شخص را هدایت کند تا کجرویاش درست شود. این چه اشکالی دارد؟ این نسبت به بخش اوّل مطلبِ جلسه گذشته و دو آیهای که راجع به مشرکین و کفّار بیان شد. در آنجا خطاب به پیغمبر می فرماید که نه خودت و نه آنها که ایمان آوردهاند، برای آنها دعا نکنید! آیه شریفه این بود: «ما کانَ لِلنَّبِیِ وَ الَّذِینَ آمَنُوا أَنْ یَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِکِینَ وَ لَوْ کانُوا أُولِی قُرْبى»، اگر چه آنها از خویشاوندانش هم باشند.
یا در دین با تو برادرند، یا در انسانیّت با تو برابر
در آثار اسلامی ما مؤیّد این مطلب وجود دارد. به عهدنامه علی(علیهالسّلام) به مالکاشتر مراجعه کنید: «الرَّحْمَةَ لِلرَّعِیَّةِ وَ الْمَحَبَّةَ لَهُمْ وَ اللُّطْفَ بِالْإِحْسَانِ إِلَیْهِمْ وَ لَا تَکُونَنَّ عَلَیْهِمْ سَبُعاً ضَارِیاً تَغْتَنِمُ أَکْلَهُمْ فَإِنَّهُمْ صِنْفَانِ إِمَّا أَخٌ لَکَ فِی الدِّینِ وَ إِمَّا نَظِیرٌ لَکَ فِی الْخَلْقِ»، خطاب به مالکاشتر مینویسد: از نظر درونی یعنی قلبی، «أَشْعِرْ قَلْبَکَ»، دل خویش را جایگاه رحمت و مهر و لطف برای مردم قرار بده و همچون جانوری درّنده بر ایشان مباش، که خوردنشان را غنیمت بشماری؛ زیرا آنان دو دستهاند یا در دینِ تو، با تو برادرند و یا در آفرینش، با تو برابر.
با دیگران اینطور باش
به تعبیر ما یکی از مصادیق بارز رحمت، محبّت و لطف عبارت از این است که برای شخصی خیرخواهی کنی، تا به راه راست هدایت شود و از راه نادرستی که انتخاب کرده دست بردارد؛ این را میگوییم راه هدایت و سعادت. بهترین رحمت و بهترین محبّت، لطف به او است. میگوید: رفتار تو با دیگران اینطور باشد ولو اینکه از نظر اسلامی با او برادر نیستی. دیدید که علی(علیهالسّلام) میگوید: رفتار تو با آن کسی هم که برادر دینی تو نیست باید اینطور باشد. به او هم باید محبّت داشته باشی!
رحمت فراگیر خداوند
به تعبیری اگر مقداری گستردهتر، به خصوص نسبت به اولیای خدا وارد شویم میبینیم که آنها، همه مظهر صفات الهیّه هستند و یکی از بارزترین و فراگیرترین صفات الهی، رحمت خدا است، یعنی همان مهربانی و لطفی که فراگیر است، شمولیت داشته و استثنا هم ندارد. در آیات میخوانیم: «رَبَّنا وَسِعْتَ کُلَّ شَیْءٍ رَحْمَةً وَ عِلْماً»، «فَقُلْ رَبُّکُمْ ذُو رَحْمَةٍ واسِعَةٍ»، پروردگار تو، دارای رحمتِ فراگیر است. کنار نگذاشته است.
«رَحْمَتِی وَسِعَتْ کُلَّ شَیْءٍ»، خدا صریحاً میگوید: رحمت من فراگیر است و متوجّه همه میشود. حتّی این را در باب صفات جمال و جلال داریم که رحمت از صفات جمال است. آنجا داریم که، اصلاً رحمت حق و خداوند بر غضبش سبقت گرفته است.
رحمت خدا بر غضبش برتری دارد
امام موسیکاظم(علیهالسّلام) در روایتی فرمود: «وَ عَلِمُوا أَنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالى الْحَلِیمَ الْعَلِیمَ»، تا به اینجا میرسد که: «وَ کَتَبَ عَلى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ»، بر خودش نوشته که باید نسبت به محاسبههای خودش رحمت داشته باشد، «فَسَبَقَتْ قَبْلَ الْغَضَبِ». در ادعیه هم داریم: «یَا مَنْ سَبَقَتْ رَحْمَتُهُ غَضَبَه»، به تعبیر من وقتی خدا این گونه است شما چه میگویید که برای مشرک و کافر طلب خیر نکنید؟ بهتر از این نمیتوانستم اشکال را مطرح کنم.
تقسیمبندی باطلان در ربط با حق
به تعبیر ما چهطور بین آنها جمع کنیم. در این جلسه مقدّمتاً و به طور فهرستوار مطلبی را عرض میکنم و بعداً توضیح خواهم داد. انسانها به طور کلّی در ارتباط با حق، در یک تقسیمبندی ابتدایی بر دو دسته تقسیم می شوند. یک دسته کسانی هستند که به تعبیر ما بیاطّلاعاند؛ یعنی تحت هر عنوان غفلت دارند یا اغوا شدهاند. کجرویها منشأهای مختلفی دارد. کسانی هستند که کجرویشان بر اثر غفلت، جهل و بیخبری است. اینها یک دسته هستند.
معاندین؛ مبارزان باطل
دسته دوم؛ کسانی هستند که حق را میشناسند و حقّانیتش را ادراک کردهاند، امّا در عین حال از آن روگردان شدهاند. این هم منشأ دارد. «انشاءالله» اینها را توضیح خواهم داد. میداند حق است وحقّانیتش را هم میداند، امّا در عین حال رویگردان شده و باطل و کجروی را انتخاب کرده است. این راه باطل است.
ما از دسته دوم به «معاند» تعبیر میکنیم؛ یعنی کسی که با حق دشمنی میورزد. گروه اوّل کسانی هستند که تعمّد ندارند و اشتباه کردهاند یا منحرف شدهاند و یا ...؛ انحراف این ها منشأهای مختلفی دارد؛ نه از باب اینکه حق را شناختند و با آن رویارویی کردند؛ اینطور نیست. اینها اغوا شدند. ما از این اشخاص تعبیر به «مستضعف» میکنیم. این یک نوع استضعاف است. اوّلی «مستضعف» است و دوّمی «معاند». اینها دوتا است و با همدیگر خیلی فرق میکند. اوّلی به گونهای است که اگر حق را به او عرضه کنند و با مقدّماتی به او برسانند، بلافاصله میپذیرد و اصلاً دنبال آن است؛ امّا در مصداق اشتباه کرده. خیال کرده آنچه پذیرفته حق است در حالی که باطل می باشد. اگر اینها را تنبّه دهید متنبّه میشوند. لذا جایز نیست که آنها را نفرین کنید، بلکه برعکس، واجب است برایشان دعا کرده و حتّی بهتر این است که آن ها به سوی حق دعوت نمایید.
ادیان برای چه کسانی است؟
از شما سؤال میکنم: اصلاً این ادیانی که آمده برای چه کسانی است؟ انبیا آمدند تا صراط مستقیم را به ابناء بشر ارائه دهند. پس معلوم میشود که ابنای بشری در انتخاب راه مستقیم اشتباه میکنند. تا این اشتباه نباشد، فرستادن معنا ندارد و اصلاً بیمعنی است که خدا گروهی را معلوم کند تا به مردم راه راست را نشان بدهند. اگر خودمان قرار بود بفهمیم دیگر احتیاج به اینها نداشتیم. اصلاً بعثت انبیا بر محور همین گروه است.
توجّه کنید! از نظر «هدایتی» میخواهم بگویم نه «اتمام حجّتی»؛ اینها با هم فرق میکند. انبیا آمدهاند که اینها را هدایت کنند و راه راست را به آنها نشان دهند و اینها هم پیروی میکنند و پیروی هم کردهاند. امّا این مختلف است، به اصطلاح دیر و زود دارد امّا سوخت و سوز ندارد. به راه راست هدایت خواهند شد امّا برایشان باید دعا کرد. هر چند کافر یا مشرک اند، امّا این را بدانید که «مستضعف» هستند.
شعلههای آتش در انتظار گروه دوّم
سؤال میکنم: در آن دنیا که اصلاً کسی از چیزی خبر ندارد، آیا خدا جهنّم را گذاشته تا همه را درون آن بیندازد؟ این حرفها چیست که میزنید؟ اصلاً اینطور نیست! بلکه این برای دسته دوم است. جلسه گذشته آیه را بیان کردم امّا آخرش را نخواندم. در همان آیهای که مشرکین را میگوید: «ما کانَ لِلنَّبِیِّ وَ الَّذینَ آمَنُوا أَنْ یَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِکینَ وَ لَوْ کانُوا أُولی قُرْبى مِنْ بَعْدِ ما تَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحابُ الْجَحیمِ»، یعنی چه؟ بعد از آنکه فهمیدی، او معاند و دشمن حق و جهنّمی است، دعایش نکن! چرا؟ چون ارزشی ندارد، بیهوده است و مؤمن کار بیهوده نمیکند. ببینید قرآن چقدر منطقی برخورد میکند! اشکال را درست مطرح کردم و جوابش را هم درست بیان میکنم. در آخر همین آیه میگوید: «مِنْ بَعْدِ ما تَبَیَّنَ»، اینها اصحاب دوزخاند؛ یعنی وقتی که فهمیدی او با حق معاند است رهایش کن. در اینجا از دعا خبری نیست. دیگر خیرخواهی یعنی چه؟ خیرخواهی در اینجا بیمعنا است. امّا بروم سراغ توسّل.
حرّ مستضعف بود
نمونهای میآورم. ببینید! اولیای ما چقدر زیبا رفتار میکردند! گفتهام که امام حسین(علیهالسّلام) در سفرشان دنبال این بودند که دستگیری کنند. دنبال هدایتِ کسانی بودند که امر برای آنها مشتبه شده است. برخوردها را نگاه کنید. یکوقت در بین راه میبیند که کسی از اصحابش گفت: اللهاکبر! اللهاکبر! فرمود: چرا تکبیر میگویی؟ گفت: از دور نخلستان میبینم. اینجا در وسط بیابان حجاز نه آبی است و نه چیز دیگری، نخلستان کجا است؟ گفتند: درست نگاه کن، ببین چه است؟ نگاه کرد و گفت: نیزه است، سوارههایی بر مرکبها هستند و نیزهها به دستشان است؛ خیال کردم اینها درخت است. به آنها رسیدند. امامحسین گفت: اینها تشنه هستند. امامحسین در منزل قبل فرموده بود که آب زیاد بردارید.
حسین(علیهالسّلام) این را میدانست. فرمود: آب بدهید، اینها تشنهاند. حتّی مینویسند: یکی از اینها عقب مانده بود و بعد از فاصلهای زمانی دیدند که رسید. شخصِ حسین(علیهالسّلام)، مشک آب را گرفت و به حسب ظاهر به دشمنش آب داد. نه فقط خودش، بلکه حسین(علیهالسّلام) به مرکبش هم آب داد. ببینید! تعلیم میدهند. گفتند: اینها چه کسانی هستند؟ گفتند: حرّ است و هزار مرد مسلّح هم همراهش. امامحسین گفت: من همینطور نیامدم، بلکه دوازده هزار نامه دارم. حرّ گفت: من جزو اینها نیستم. من نامه ننوشتم. تقریباً ظهر شد. امامحسین گفت: تو برو و با اصحابت نماز بخوان و من هم میروم با اصحابم نماز می خوانم. حرّ گفت: نه! ما هم با شما نماز میخوانیم. نگاه کنید! آیا این معاند است؟ هیچ وقت او «معاند» نیست، بلکه «مستضعف» است.
حرّ، در جدال حق و باطل
صحبت کردند تا بالاخره امامحسین به اصحابش گفت: سوار مرکبها شوید تا برگردیم. سوار مرکبها شدند؛ امّا حرّ جلو امامحسین را گرفت. امامحسین این جمله را گفت که: «ثَکِلَتْکَ أُمُّکَ مَا تُرِیدُ»، چی میخواهی؟ مادرت به عزایت بنشیند! وقتی این را گفت: حرّ به امامحسین رو کرد و گفت: چه کار کنم که مادر تو زهرا است؟ اگر غیر از تو کسی اسمِ مادر من را برده بود، همانطور اسم مادرش را برده بودم، امّا چه کنم که اسم مادر تو را باید به بهترین وجه ببرم. آیا این معاند است؟ کجا معاند است؟ این «مستضعف» است.
نمونهای از «مستضعف» و «معاند»
روز عاشورا مسئله را روشن میکند. از یک طرف حرّ به عنوان سردار و از طرف دیگر هم ابالفضل(علیهالسّلام) ایستاده بود. بعد از آنکه امامحسین به عمرسعد در صحبتی پیشنهاداتی داد و عمرسعد قبول نکرد؛ امامحسین با حضرت ابالفضل به سمت خیمهها رفتند. حرّ به عمرسعد رو کرد و گفت: هیچکدام از پیشنهاداتی که حسین(علیهالسّلام) کرد را قبول نمیکنی؟ عمرسعد گفت: با او چنان جنگی کنم که آسانترینش جدا شدن دستها از پیکرها و سرها از بدنها باشد. این «معاند» است. میگویید: لعنش نکن!؟ نفرینش نکن!؟ دعایش کنم!؟ امّا حرّ چه کار کرد. از عمرسعد فاصله گرفت. مُهاجِربنأوس میگوید: دیدم بدن حرّ میلرزد، به او گفتم: چه شده است؟ چرا میلرزی؟ اگر از سرداران کوفه از من سؤال میکردند از تو تجاوز نمیکردم؛ این چه حالی است؟ گفت: ای مهاجر! خودم را بین بهشت و جهنّم میبینم، یعنی خودم را بین حق و باطل میبینم. این معاند با حق بود؟ نه؛ مستضعف بود. حرّ ادامه داد: امّا بگویم که من جز بهشت، هیچ چیز را انتخاب نمیکنم و آرام آرام به سوی خیام حسین(علیهالسّلام) رفت.
حرّ در دریای رحمت الهی
شروع کرد این جملات را گفتن: «إلَهِى إلَیْکَ أَنَبْتُ فَتُبْ عَلَىَّ فَإنِّى وَ قَدْ أرْعَبْتُ قُلُوبَ أولِیَائِکَ وَ أولَادَ بِنْتِ نَبِیَّک»، خدایا توبه کردم! من دل اولیائت را لرزاندم، دلِ فرزندان پیغمبرت را لرزاندم! نزدیک خیام حسین(علیهالسّلام) رسید. از مرکب پیاده شده بود و صورت روی خاک گذاشته بود. ولی میگویند حسین(علیهالسّلام) آمد و گفت: «إرْفَعْ رَأْسَکَ یَا شِیْخ»، سرت را بلند کن. ببین! حسین دریای رحمت و اقیانوس رحمت است. حرّ یک جمله گفت: «هَلْ لِى مِنْ تَوبَة؟» آیا برای من توبه است؟ حضرت فرمود: بله! خداوند توبهپذیر است ولی امامحسین به این اکتفا نکرد.
[snews] => [bimg] => NULL [tmpl] => [sdate] => 13920424111800 [pdate] => 13920424111800 [udate] => 0 [sendby] => system [publishby] => system [updateby] => system [service_id] => 12 [cat_id] => 75 [sec_id] => 219 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 ) [1] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 ) [2] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 ) [3] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 ) [4] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 ) [5] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 ) [6] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 ) [7] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 ) [8] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 ) [9] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 ) [10] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 ) [11] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 ) [12] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 ) [13] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 ) [14] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 ) [15] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 ) [16] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 ) [17] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 ) [18] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 ) [19] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 ) [20] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 ) [21] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 ) [22] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 ) [23] => Array ( [id] => 252529 [title] => با وجود اسلام هراسی، گرایش مردم غرب به قرآن رو به فزونی است [pdate] => 13920501112700 [service_id] => 12 ) [24] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 ) [25] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 ) [26] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 ) [27] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 ) [28] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 ) [29] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 ) [30] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 ) [31] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 ) [32] => Array ( [id] => 251712 [title] => رمضان اردوی سی روزه برای تمرین تقوا و کسب معارف است [pdate] => 13920427112000 [service_id] => 12 ) [33] => Array ( [id] => 251692 [title] => روزه ورزشی است برای زیبا و قوی شدن انسان/ دنیاطلبى مرکز اصلى همه خطاهاى ماست [pdate] => 13920426120000 [service_id] => 12 ) [34] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 ) [35] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 ) [36] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 ) [37] => Array ( [id] => 251342 [title] => ماه رمضان بهترین فرصت برای سعادتمندی و ترک معصیت است [pdate] => 13920425103800 [service_id] => 12 ) [38] => Array ( [id] => 251085 [title] => سفره های خالی را از یاد نبریم! [pdate] => 13920424140800 [service_id] => 12 ) [39] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 ) [40] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 ) [41] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 ) [42] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 ) [43] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 ) [44] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 ) [45] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 ) [46] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 ) [47] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 ) [48] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 3 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [1] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-18؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [2] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-8؛/ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [3] => Array ( [id] => 251712 [title] => رمضان اردوی سی روزه برای تمرین تقوا و کسب معارف است [pdate] => 13920427112000 [service_id] => 12 [rutitr] => آیت الله رجبی در گفتگو با «خبرگزاری دانشجو»: [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [4] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 15 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [5] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 9 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [6] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 17 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [7] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-17؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [8] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-20؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [9] => Array ( [id] => 254468 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 23 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [10] => Array ( [id] => 252529 [title] => با وجود اسلام هراسی، گرایش مردم غرب به قرآن رو به فزونی است [pdate] => 13920501112700 [service_id] => 12 [rutitr] => نقدی در گفتوگو با «خبرگزاری دانشجو»: [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [11] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی- 28؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [12] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-4؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [13] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-23؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [14] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-3؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [15] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 2 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [16] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-5؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [17] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [18] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [19] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [20] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 4 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [21] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 5 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [22] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-7؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [23] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-12؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [24] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-10؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [25] => Array ( [id] => 254237 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509120900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-22؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [26] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 11 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [27] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 12 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [28] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 16 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [29] => Array ( [id] => 251342 [title] => ماه رمضان بهترین فرصت برای سعادتمندی و ترک معصیت است [pdate] => 13920425103800 [service_id] => 12 [rutitr] => مبلغی در گفتگو با «خبرگزاری دانشجو»: [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [30] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-19؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [31] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-21؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [32] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 14 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [33] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 10 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [34] => Array ( [id] => 251692 [title] => روزه ورزشی است برای زیبا و قوی شدن انسان/ دنیاطلبى مرکز اصلى همه خطاهاى ماست [pdate] => 13920426120000 [service_id] => 12 [rutitr] => توصیه های رهبری در ماه مبارک رمضان-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [35] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 19 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [36] => Array ( [id] => 251085 [title] => سفره های خالی را از یاد نبریم! [pdate] => 13920424140800 [service_id] => 12 [rutitr] => در ماه ضیافت الهی؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [37] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-25؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [38] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-13؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [39] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-26؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [40] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 22 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [41] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 18 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [42] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-15؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [43] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-11؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [44] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-14؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [45] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-9؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [46] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-27؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [47] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 8 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [48] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 13 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) ) ) [media] => Array ( ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => رحمت خداوند [id] => 146792 [tag_id] => 162345 ) [1] => Array ( [tag] => اعمال رمضان [id] => 146793 [tag_id] => 351457 ) [2] => Array ( [tag] => دعای رمضان [id] => 146794 [tag_id] => 351087 ) [3] => Array ( [tag] => ماه رمضان [id] => 146795 [tag_id] => 27421 ) [4] => Array ( [tag] => آقا مجتبی تهرانی [id] => 146796 [tag_id] => 54634 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( ) [comments_stats] => Array ( ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛
(برای مشاهده فیلم این جلسه می توانید به بخش صوت و تصویر «خبرگزاری دانشجو» مراجعه، یا اینجا را کلیک کنید)
مروری بر مباحث گذشته
بحث ما راجع به دعا بود. عرض کردم انسان، در سیر زندگی دنیوی و در سراسر زندگی خود با پرتگاههایی مواجه است. او نسبت به این پرتگاهها احتیاج به پناهگاه دارد، تا از آن مدد بگیرد و سقوط نکند. از این استمداد جستن، به دعا و درخواست از یک نیروی حاکم بر مادّیّت تعبیر میشود؛ چون نیروهای مادّی، قابلیّت این را ندارند تا برای انسان نسبت به پرتگاههایی که در زندگی با آنها مواجه میشود، اعمّ از پرتگاههای معنوی و مادّی، پناهگاه باشند. لذا باید به یک نیروی حاکم بر نیروی مادیّت متوسّل شود تا آن نیرو بتواند او را از سقوط نجات دهد.
راه حلّ مشکلات، در زندگی دنیوی
من در این جلسه مطلبی را برای حلّ مشکلات انسان در زندگی دنیوی، عرض میکنم. ما در باب دعا داریم که انسان باید هم برای «دفع ضرر» و هم «جلب منفعت»، چه مادّی و چه معنوی، دعا کند. خیلی هم به آن سفارش شده است. در مقابل، از اینکه انسان در زندگی دنیوی خود «نعوذبالله»! برای «جلب ضرر»، چه نسبت به خود و چه نسبت به دیگران دعا کند، نهی شده است. من برای اینکه بگویم میشود انسان این کار را انجام دهد، روایتی به ذهنم آمد که بعد از بیان مطلبم به آن اشاره خواهم کرد.
درخواست ضرر، یا بر اثر غفلت است و یا سرخوردگی!
انسان، در زندگی خود، یا بر اثر «غفلت» و یا بر اثر «سرخوردگی»، درخواست «جلب ضرر» میکند؛ این دو مطلب است:
درخواست ضرر بر اثر غفلت
یک؛ «غفلت» از اینکه وقتی من با مشکلی برخورد کردم، مشکلگشایی مافوق این ابزار مادّی وجود دارد که اگر من دستم را به سوی او دراز کنم، مشکل من را حلّ خواهد کرد؛ اسم این دعا است. به تعبیر دیگر؛ وقتی غفلت از دعا و درخواست از خدا در انسان به وجود میآید، بر اثر آن میبیند به بنبست رسیده است، لذا برای خودش آرزوی ضرر و حتّی آرزوی مرگ میکند.
بدتر از مرگ چیست؟!
در روایتی دیدهام که از حضرت سؤال میکنند: آقا! بدتر از مرگ چیست؟ الآن به هر کس بگویید بدترین چیز چیست؟ میگوید: مردن و مرگ. این سؤال را از حضرت میپرسند که بدتر از مرگ چیست؟ حضرت میگوید: «بدتر از مرگ، آن چیزی است که وقتی به سراغت آمد، آرزوی مرگ کنی!» چقدر زیبا میفرماید! یعنی آن مسئله آنقدر تلخ است که مرگ نزد آن، برای تو شیرینتر میشود. چقدر زیبا! گاهی انسان بر اثر غفلت، برای خودش درخواست ضرر میکند.
درخواست ضرر بر اثر سرخوردگی
دو؛ «سرخوردگی». از دعا غفلت نکرده، اعتقاد هم دارد، ولی ایمانش ضعیف است؛ مثلاً فرض کنید مرتّب از خدا درخواست میکند، بعد میبیند گرهاش باز نشد، میگوید: ای خدا مرگم بده! من در این مورد، چهارده روایت دیدهام که اگر فرصت کنم، که به این چهارده روایت اشاره خواهم کرد. بر اثر سرخوردگی از دعایی که مستجاب نشده، میگوید: خدا مرگم بده! این سرخوردگی، معمولاً و غالباً انسان را به وادیای میکشد که برای خودش درخواست ضرر میکند. ولی اینکه انسان، نسبت به خود و نسبت به دیگران تقاضا و درخواست ضرر کند، در معارف ما نهی شده است؛ یعنی دعا نباید علیه کسی باشد حتّی خود انسان! اصطلاحاً به چنین دعایی «نفرین» میگویند.
تا دعا میکنید فرشتگان میگویند: آمّین!
در جلسه گذشته گفتم. «رُوِیَ عن رَسوُلِالله(ص) قال: لا تَدعُوا عَلی اَنفُسِکُم اِلّا بِخَیر»؛ وقتی برای خودت دعا میکنی، از خدا خیر بخواه نه شرّ! نفع بخواه نه ضرر! رفع ضرر بخواه نه جلب ضرر! «لا تَدعُوا عَلی اَنفُسِکُم اِلّا بِخَیر»؛ این تعبیر، استثنا از نفی است، یعنی بی برو برگرد باید همین باشد، «فَاِنَّ المَلائِکَه یؤَمِّنون عَلی ما یَقوُلوُن»؛ تا دعا میکنید، فرشتگان بلافاصله میگویند: آمّین! فهمیدی چهکار کردی؟ آنها میگویند: آمّین! بعد هم تو پشیمان میشوی!
حتّی اموالتان را هم نفرین نکنید!
در یک روایت دیگر است از پیغمبراکرم که درباره درخواست ضرر است هم نسبت به خود و هم دیگران، «رُوِیَ عن رَسوُلِالله (ص) قال: لا تَدعوا عَلی اَنفُسِکُم وَلا تَدعوا عَلی اَولادِکُم»؛ اولاد خود را نفرین نکنید! «وَلا تَدعُوا عَلی خَدَمِکُم»؛ خدمتگذارانتان را نفرین نکنید! «وَلا تَدعُوا عَلی اَموالِکُم»؛ حتّی اموالتان را هم نفرین نکنید! عجب! آنها جاندار بودند، اینها بیجان هستند، توجّه کنید! اینکه بگویید: ای کاش این را نداشتم! این من را بیچاره کرد! این فلان شد و از این قبیل حرفها. بروید خودتان را اصلاح کنید، آنها تقصیری ندارند! من یک وقتی راجع به دنیا بحث کردهام؛ ما خیال میکنیم دنیا در و دیوار و امثال اینها است، نه! دنیا اینها نیست، دنیا چیز دیگری است. من نمیخواهم بحث را منحرف کنم.
درخواست نکنید جوانتان جوانمرگ شود!
مطلبی در روایت مطرح شده که چه بسا این مطلب از جهت جنبههای طبیعی، آن موقع نیز مورد ابتلاء بوده است. پیغمبراکرم در روایتی دارد که: «قالَ رَسوُلِالله(ص): لا تَمَنّوا هَلاکَ شِبابِکُم وَ اِن کانَ فیهِم غَرام»؛ از خدا درخواست و تمنّا نکنید تا جوانتان جوانمرگ شود، چون میبینم در این شرّ وجود دارد؛ به اصطلاح ضرر دارد، «فَاِنَّهُم عَلی ما کانَ فیهِم عَلی خِلال»؛ یک بحث منطقی است، چون آنها با همان حالی که دارند از چند حال خارج نیستند، یک: «اِمّا اَن یَتُوبوُا فَیَتوُبُ الله عِلَیهِم»؛ چه بسا این شخص فردا پشیمان شود و توبه کند، خدا هم توبه او را قبول کند، دو: «وَ اِمّا اَن تُردِیَهُمُ الآفاق»؛ از آن طرف، ممکن است موجب شود این آسیبهایی که میبینی اصلاً از بین برود. این زمینها همه به طور کلّی از بین برود. به طور کلّی، شرّها از بین برود. ضرری که از ناحیهی او وجود دارد، همه از بین برود. میفهمد، توبه میکند، یا اصلاً دیگر زمینهاش از بین میرود. این دو تا هم مربوط به ضرر است. از آن طرف، ممکن است در جادّهای بیافتد و در آن شروع کند به خدمت کردن. «وَ اِمّا عَدُوّاً یُقاتِلوُه»؛ همین کسی که تو میگفتی: خدا مرگش بدهد! ممکن است درگیری و جنگی ایجاد شود؛ ممکن است دشمن کافری به مسلمانها حمله کند و او به جبهه برود و بجنگد، «وَ اِمّا حَریقاً فَیُدفِعوا وَ اِمّا ماءً فَیَصُدّوُا»؛ ممکن است حادثهای پیش بیاید و او جلوی آن را بگیرد و ... حضرت دانه دانه، شروع میکند به گفتن. همه اینها خدمات است.
مأموریت پیغمبر اکرم جذب است
من این را عرض میکنم بعد وارد بحث میشوم. یکی از اصول معارف مسلّم ما اصل جذب است، نه دفع؛ یعنی بهطور مسلّم مأموریّت پیغمبراکرم در اسلام این بوده است که مردم را جذب کند. از اوصاف پیغمبراکرم رحمت للعالمین است. این یعنی چه؟ این همان اصل جذب است؛ یعنی جذب مردم به خود و به اسلام. لذا شما نگاه کنید عملاً خود پیغمبراکرم هم همینکار را میکرد.
خدایا قوم من را هدایت کن، اینها نمیفهمند!
بعد از آنکه کفّار آن همه پیغمبراکرم را آزار دادند، اسلام آوردند. در اوّل بعثت، اصحاب به پیغمبر پیشنهادی دادند و گفتند: آقا! مگر حضرت نوح پیغمبر نبود؟ حضرت نوح، امّت خود را نفرین کرد. قریب هزار سال دید اینها نه هدایت میخواهند و نه چیز دیگری، به همینخاطر آنها را نفرین کرد و بر اثر نفرین او همه هلاک شدند. تو هم قوم خود را نفرین کن، تا خدا هلاکشان کند و همه از بین بروند. ببینید حضرت چه جوابی میدهد، گفت: «اَللّهُمَّ أهدِ قَومی فَاِنَّهُم لایَعلَموُن»؛ خدایا! قوم من را هدایت کن، اینها نمیفهمند! «وَانصُرنی عَلَیهِم اَن تُجیبوُنی اِلی طاعَتِک»؛ و من را یاری کن تا بر آنها چیره شوم، بهگونهای که در راه طاعت و بندگی تو جوابگوی من باشند. پیغمبر اصلاً سراغ آن حرفها نرفت که بخواهد کسی را نفرین کند.
من برای لعن مبعوث نشدهام!
در یک روایتی داریم که وقتی دندان پیغمبراکرم را شکستند و ایشان مجروح شد، از صورت ایشان خون میریخت، آمدند به حضرت گفتند: آقا! مشرکین مکّه را نفرین کن! فرمود: «اِنّی لَم اَبعَثُ لَعانا وَلکِنّی بُعِثتُ داعِیاً وَ رَحمَه اَللّهُمَّ عَهدِ قَومی فَاِنَّهُم لا یَعلَموُن»؛ نگاه کنید! شیوة ایشان جذب است، چون اصل در اسلام همین است، اصل در اسلام، مسئلهی جذب است نه دفع. دعا کردن به نفع یا دفع ضرر است، نه «نعوذبالله» نفرین کردن و جلب ضرر، یا لعن کردن که عبارت است از دفع منفعت. البتّه در لعن نوزده مورد وجود دارد که استثنا شده است؛ آنها اشکالی ندارد.
احدی نمیتواند مانند ائمّه طاهرین(صلواتاللهعلیهم) باشد!
آنها عملاً هم همین کار را میکردند. شما ائمّه طاهرین(صلواتاللهعلیهم) را نگاه کنید! واقعاً بشر عادّی نمیتواند اینگونه باشد، این را بدانید، مسلّم نمیتواند! احدی صبر و حلم و بردباری و استواری اینها را ندارد. آنها منحصر به فرد هستند. حتّی انبیاء عظام هم صفات آنها را نداشتهاند. من نمیتوانم وارد این مسائل شوم!
پس نمیتوان به راحتی لعن و نفرین کرد، چون احتمال دارد آن شخص پشیمان شود، توبه کند، یا این حالت او از بین برود، شاید در راه بیاید و به اسلام خدمت کند و شاید ....
بر خورد امام حسین(علیهالسلام) با عبیدالله بن حر جعفی
همینها موجب شده بود که حسین(علیهالسّلام) در سفری که به سمت کربلا میآمد همین کار را انجام دهد. ما داریم خودش شخصاً به سراغ عبیدالله بن حرّ جعفی رفته است. عبیدالله اصلاً باور نمیکرد که امام حسین خودش آمده باشد. آمد و دعوتش کرد. او در جواب آن حرفها را به حضرت گفت. امام حسین آمد به او گفت: برو! بس است، حال که نمیآیی من را یاری کنی از این بیابان برو! چون اگر صدای استغاثه من را بشنوی و به یاری من نیایی خیلی کارت خراب میشود. این را بدانید و در تاریخ هم نوشتهاند: اوّلین کسی که آمد به سوی قبر حسین(علیهالسّلام)، همین عبیدالله بود. حسین چه چیزی را دارد میبیند؟ اوّلین کسی که مرثیّه گفت برای حسین(علیهالسّلام)، شعر گفت در عزای حسین، عبیدالله بن حرّ جعفی است. بروید در تاریخ ببینید. شاید دیدید تا آخر عمر اظهار پشیمانی میکرد. البته اینها چیزهایی در افراد میبینند که هر کسی اینها را نمیبیند. برای بعضیها دور است و برای بعضی خیلی نزدیک. نزدیک آن بود که خودش نرفت، پیغام داد.
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ متن سخنان حضرت آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی در روز سیزدهم ماه مبارک رمضان 1391 ه.ش به شرح ذیل است:
مروری بر مباحث گذشته
گفته شد ماه مبارک رمضان ماه تلاوت قرآن و ماه دعا است، یعنی دعای خیر نسبت به خود و دیگران، چه مادّی باشد و چه معنوی. امّا گفتیم دعایِ به غیر خیر، نهی شده است. گفتیم، در مواردی، نفرینهایی که انبیا و بعضی از اولیا کردهاند جهت خاصّ خودش را داشت و تقسیمبندی کردیم که آنها نسبت به معاندینِ با حق نفرین میکردند، البته نه همۀ آنها را. توضیح داده شد که نسبت به مستضعفین برای هدایتشان دعای به خیر میکردند.
حضرتنوح، پیامبر مرسل
در بین انبیا اوّلین پیامبری که مرسل است و شریعت آورده، حضرتنوح، از پیامبران اولوالعزم است که بعد از او حضرتابراهیم و بعد حضرت موسی و عیسی و پیغمبراسلام هستند. در قرآن، اوّلین کسی که میبینیم قومش را نفرین کرده، راجع به حضرتنوح است. در آیات متعدّد در مورد حضرتنوح، بیش از دیگران داریم و بعداً به بعضی از اینها اشاره خواهم کرد. حضرت نوح قوم خودش را نفرین کرد و چون در آن نکتهای غیر از نکتهای که در نفرین انبیا است، ذکر شده، لذا این را جدا کردم و میخواهم در مورد آن صحبت کنم.
تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران
برای خاطر اینکه مطلب روشن شود، باید عرض کنم که چرا او را جدا کردم. یعنی تفاوت حضرتنوح با انبیا دیگر چه بوده است؟ انبیا دیگر قوم خودشان را نفرین میکردند امّا حضرتنوح، مَن فِی الأرض را لعن کردند. دقّت کنید! که چرا من او را از انبیا دیگر جدا کردم. دیگران یا شخص را نفرین میکردند یا گروه را، امّا راجع به حضرتنوح اینطور نیست، مَن فِی الأرض را نفرین فرمود و خدا هم از او قبول کرد و هرچه بود الّا خودش و چند نوع دیگر را از بین برد. چرا؟
اختلافات در سنّ حضرتنوح
اوّل وارد میشوم تا نسبت مدّتی که حضرتنوح در بین ابناء بشر بود و آنها را به توحید دعوت میکرد چه مقدار بوده است. عمر حضرتنوح را میدانید و ضربالمثل هم هست. البته قرآن در سوره عنکبوت تا نهصدوپنجاه سال را مطرح میکند: «وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً إِلى قَوْمِهِ فَلَبِثَ فیهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلاَّ خَمْسینَ عاماً فَأَخَذَهُمُ الطُّوفانُ وَ هُمْ ظالِمُونَ * فَأَنْجَیْناهُ وَ أَصْحابَ السَّفینَةِ وَ جَعَلْناها آیَةً لِلْعالَمینَ»؛ ولی سنّ حضرتنوح این نیست. نمیخواهم وارد این آیه بشوم، امّا از خود همین آیه هم بیرون میآید. میگوید: «أَرْسَلْنا»؛ بعد از اینکه رسالت را به او دادیم عمرش نهصد و پنجاه سال بود. زمانی که میخواست به رسالت برسد بچّۀ شیرخواره نبود. در اینجا روایات و اقوال زیادی داریم. مرحوم مجلسی (رضواناللهتعالیالیه) در رابطه با عمر حضرت نوح میگوید: این مسئلهای اختلافی است. بعضیها هزار سال گفتهاند، بعضیها هزار و چهارصد و پنجاه سال، بعضی هزار و چهارصد و هفتاد سال و بعضی دوهزار و پانصد سال؛ که دربارۀ دوهزار و پانصد سال روایات متعدّد داریم و بعضیها روی همین تکیّه میکنند.
مقدار سنّ حضرتنوح
حضرتنوح هشتصد و پنجاه سال در قومش بود، ولی مبعوث به رسالت نشد. بعد از آن بود که به رسالت مبعوث شد. طبق قرآن نهصد و پنجاه سال هم قومش را به توحید دعوت کرد و بالاخره نفرینشان کرد. بعد هم وقتی که از کشتی پیاده شد، بلافاصله بعد از آن از دنیا نرفت، بلکه پانصد سال بعد از آن هم زنده بود و دویست سال هم طول کشید تا کشتی را ساخت. اینها را جمع ببندید میشود دوهزار و پانصد سالی که در روایات است.
مجانین واقعی!
در قرآن سورههای زیادی در مورد حضرتنوح هست. مثلاً سورۀ مؤمنون است و در آنجا آیات متعدّد وجود دارد؛ سوره شعرا از صد و هفده تا صد و بیست؛ سوره قمر؛ آیۀ نه و ده سوره هود و سوره نوح. ببینید که یک یا دو آیه نیست. شما در این آیات که میخوانید، میبینید که حضرتنوح با چه کسانی مواجه بود و آنها چه سبک مغزهایی بودند. چه تهمتها به او زدند، مثل اینکه میگفتند: مجنون است یا جنزده است؛ همین چیزهایی که به همه پیغمبران میگفتند. به اصطلاح: رگ رگ است این آب شیرین و آب شور/ بر خلائق میرود تا نفخ صور
وقتی حرف حقّی گفته میشود، زود میگویند: جنزده و مجنون است؛ «إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ». بعد خدا جواب میدهد: «إِلَّا ذِکْرٌ لِلْعالَمِینَ».
مواجهه پیامبران با اقوامشان
روایتی است از امامصادق(علیهالسّلام) که حضرتنوح را آزارش میدادند و او را شروع کردند به زدن. آنقدر کتکش زدند که از داخل گوشش خون بیرون زد تا بیهوش شد و سه شبانه روز به همین حالت بود. ببینید که با چه دیوانههایی مواجه بوده است. برخوردهایی که این قوم با حضرتنوح کردند با پیغمبر ما نکردند. امّا در عین حال حضرتنوح نفرین نکرد؛ درست مثل پیغمبر. عین این جمله را از حضرتنوح دیدم: «اللَّهُمَ اهْدِ قَوْمِی فَإِنَّهُمْ لَا یَعْلَمُونَ» که پیغمبر هم در حرفهایش استخدام کرده است. پیغمبر ما را زدند و صورتش را زخمی کردند. عدّهای گفتند: نفرین کن، دیدی حضرتنوح را، که نفرین کرد؟ گفت: «اللَّهُمَ اهْدِ قَوْمِی فَإِنَّهُمْ لَا یَعْلَمُونَ»؛ همانی که حضرتنوح، بعد از سه روز از آنکه به هوش آمد گفت. گفت: «اللَّهُمَ اهْدِ قَوْمِی فَإِنَّهُمْ لَا یَعْلَمُونَ». ببینید چه طور اینها تحمّل داشتند. مگر نفرین میکردند؟ اصلاً و ابداً.
صبر سیصد ساله!
آنهایی که ایمان آورده بودند به او گفتند: نفرین بکن، اینها که درست نمیشوند. حاضر نشد این کار را بکند، امّا بالاخره در مضیقه قرار گرفت تا نفرینشان کند. تعبیر این است که ملائک آمدند و وساطت کردند که عجله نکن. گفت: باشد، من سیصد سال صبر میکنم. این مسئله چند بار تکرار شد و حاضر نشد نفرین کند، تا کار به اینجا رسید که نفرین کند. البته اقدام را هم خودش انجام نداد، به این معنا که از ناحیۀ خداوند به او گفته شد.
چرا نوح نفرین کرد؟
روایتی است که صدوق در عللالشرایع نقل میکند. از حنانۀبنسدیر میگوید: «قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ(علیهالسّلام) أَ رَأَیْتَ نُوحاً(علیهالسّلام) حِینَ دَعَا عَلَى قَوْمِه»؛ سوال این است که چرا نوح قومش را نفرین کرد؟ حضرت آیۀ سوره نوح را فرمودند: «رَبِّ لا تَذَرْ»؛ که من تکیهام بر همین است، «إِنَّا أَرْسَلْنا نُوحاً إِلى قَوْمِهِ أَنْ أَنْذِرْ قَوْمَکَ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ * قالَ یا قَوْمِ إِنِّی لَکُمْ نَذیرٌ مُبینٌ * أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اتَّقُوهُ وَ أَطیعُونِ * یَغْفِرْ لَکُمْ مِنْ ذُنُوبِکُمْ وَ یُؤَخِّرْکُمْ إِلى أَجَلٍ مُسَمًّى إِنَّ أَجَلَ اللَّهِ إِذا جاءَ لا یُؤَخَّرُ لَوْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ * قالَ رَبِّ إِنِّی دَعَوْتُ قَوْمی لَیْلاً وَ نَهاراً * فَلَمْ یَزِدْهُمْ دُعائی إِلاَّ فِراراً * وَ إِنِّی کُلَّما دَعَوْتُهُمْ لِتَغْفِرَ لَهُمْ جَعَلُوا أَصابِعَهُمْ فی آذانِهِمْ وَ اسْتَغْشَوْا ثِیابَهُمْ وَ أَصَرُّوا وَ اسْتَکْبَرُوا اسْتِکْباراً * ثُمَّ إِنِّی دَعَوْتُهُمْ جِهاراً».
ببینید حضرتنوح همینطور رفتار میکند امّا هرچه کرد نتیجهای نگرفت. خلاصه دیگر معذور شد، «وَ قالَ نُوحٌ رَبِّ لا تَذَرْ عَلَى الْأَرْضِ مِنَ الْکافِرینَ دَیَّاراً»؛ دیگر کارش به اینجا رسید، «إِنَّکَ إِنْ تَذَرْهُمْ یُضِلُّوا عِبادَکَ وَ لا یَلِدُوا إِلاَّ فاجِراً کَفَّاراً»؛ بحث من اینجاست. از حضرت سؤال میکند که: چرا اینطور بود و حضرتنوح قومش را نفرین کرد. حضرت در جواب میگوید: «عَلِمَ أَنَّهُ لَا یَنْجُبُ مِنْ بَیْنِهِمْ أَحَدٌ»؛ این را فهمید که دیگر کسی از اینها ایمان نمیآورد. میگوید: «قُلْتُ وَ کَیْفَ عَلِمَ ذَلِکَ»؛ گفتم این را از کجا میشود فهمید؟ «أَوْحَى اللَّهُ إِلَیْهِ أَنَّهُ لَا یُؤْمِنُ مِنْ قَوْمِکَ إِلَّا مَنْ قَدْ آمَنَ فَعِنْدَ هَذَا دَعَا عَلَیْهِمْ بِهَذَا الدُّعَاء». این بیحساب نبود بلکه حساب شده بود. البته ابتدا خودِ حضرتنوح هم نفرین نکرد و تا وقتی که خدا به او نگفت، باز نفرین نمیکرد.
شیوع بتپرستی و دلبستگی به آن
نکتهای را اشاره میکنم. این از اموری است که شاید در تاریخ هم مشهور باشد که بتپرستی از زمان حضرتنوح شکل گرفت. این در آیات هست. بتپرستی از زمان حضرتنوح، به قدری به ذائقۀ قومش شیرین آمده بود که دست برنمیداشتند. هرچه حضرتنوح میآمد تا آنها از شرک دست بردارند و به سمت توحید هدایت شوند امّا از کارشان دست نمیکشیدند. ضمناً بدانید که بیجهت که خدا به حضرتنوح گفت: نفرینشان کن. خدا بی حساب نمیگوید. اینطور نیست که خدا مثل ما عصبانی بشود. این نفرین حساب شده بود و حکمت داشت. در آیۀ شریفه، حضرتنوح دو علّت را برای نفرینش ذکر میکند.
دو علّت نفرین حضرتنوح:
معاندین، به انحراف میکشند
اولین علّت اینکه اگر اینها بمانند، تعبیر این است: «إِنَّکَ إِنْ تَذَرْهُمْ یُضِلُّوا عِبادَکَ»؛ و میگوید: «وَ قالَ نُوحٌ رَبِّ لا تَذَرْ عَلَى الْأَرْضِ مِنَ الْکافِرینَ دَیَّاراً»؛ چرا؟ «إِنَّکَ إِنْ تَذَرْهُمْ یُضِلُّوا عِبادَکَ» اگر بگذاری اینها بمانند، همۀ بندههای تو را منحرف میکنند. این علّتی بود که نسبت به تمام انبیا و اولیا مطرح کردیم؛ البته علّتی همگانی بود و گفتیم، معاندین و آنهایی که با حق دشمنی دارند اینطور هستند. امّا اشاره کردیم اگر کاری از دستشان بربیاید، نفرین کن ولی اگر بی اثر بودند و به قول ما، «کالحَجَر جَنبَ الإِنسان»؛ مثل سنگهای بیابان هستند، رهایشان کن. در اینجا دارد که، «یُضِلُّوا»؛ اینها هر که بخواهد ایمان بیاورد، او را برمیگردانند. حضرتنوح اولین علّت را همان میفرماید که تمام انبیا و اولیا نفرینشان حول محور همین میگشت و در جلسات گذشته در مورد آن بحث کردیم.
علّت دوم...
بحثم بر علّت دومی است که حضرتنوح مطرح میکند و نسبت به هیچ یک از پیغمبران نداریم برای اینکه قومشان را نفرین کنند و بر روی این تأکید کرده باشند. میروم سراغ توسّل و بقیّه را جلسۀ آینده عرض خواهم کرد.
بابالحوائج
امشب شب جمعه است. بنده میخواستم به جلسه بیایم و در ذهنم این بود که ماه مبارک رمضان دارد به نیمه میرسد. امشب شب جمعۀ دوم از ماه مبارک رمضان است. به ذهنم آمد که امشب توسّلی پیدا کنیم به شخصی که شنیدم امام زمان (صلواتاللهعلیه) از توسّل به او خیلی خشنود میشود و به توسّل او خیلی علاقه دارد. در اینکه او بابالحوائج است هیچ تردیدی نیست و تا به حال هیچکس نسبت به بابالحوائج بودنش تردید نکرده است.
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ متن سخنان حضرت آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی در روز بیست و ششم ماه مبارک رمضان 1391 ه.ش به شرح ذیل است:
مروری بر مباحث گذشته
گفته شد ماه مبارک رمضان ماه تلاوت کلام الهی و ماه دعا است. یعنی سخن گفتن، راز و نیاز و اظهار حاجت کردن با پروردگار، برای خود و دیگران و دعای به خیر کردن، چه دنیوی باشد و چه اخروی. جلسۀ گذشته بحثم به اینجا رسید که گاهی در اجابت تأخیر میشود و این نباید موجب یأس و قنوط، به تعبیری که در روایت بود بشود که بعد از آن هم ترک دعا را در پی داشته باشد. ترک دعا اصلاً مورد نهی است و روایات زیادی داریم که در جلسۀ گذشته به بعضی از آنها اشاره کردم. از لیالی قدر به بعد قصدم این بود که تذکّراتی را بدهم تا مفید باشد. گرچه بعضی از آنها را قبلاً بحث کردهام ولی جای تذکّر دادن دارد، «فَذَکِّر اِن نَفَعَتِ الذِّکری».
مسئله: آیا خداوند حکیم است؟!
یک وقت است که فقط ترک دعا مطرح است امّا یک وقتی است که غیر از ترک دعا، چیزهای دیگری هم مثل شکایت از خدا بیان میشود. یک وقت در ارتباط با مخلوق است و یک وقت در ارتباط با خالق؛ که آنجا وضع خیلی بدی پیدا میکند و سر از کفر در میآورد. در اینجا مقدّمتاً باید یک چیزی را تذکّر بدهم.
سؤال میشود: چون میگوییم خدا حکیم است؛ آیا در اجابت دعایی که از ناحیۀ خدا وعده داده شده، اینطور است که خداوند رعایت حکمت را نکند؟
خداوند خلاف حکمت نمیکند
خداوند کارهایی که میکند حساب شده است و اینطور نیست که هر چه بنده بخواهد، به او بدهد ولو اینکه به ضررش هم باشد. مثل اینکه بچّهای بگوید: این چاقو را به من بدهید. بعد به او بدهیم و او با چاقو دست خود را ببرد. آیا خدا مصلحت داعی را رعایت نمیکند؟ نه! چون گفته «ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُم». اینطور نیست که همینطور بخواهد بدهد؛ او خلاف حکمت نمیکند. این را لطف، رحمت و محبّت نسبت به بنده نمیگویند. اینها را قبلاً عرض کردهام و فقط اشاره میکنم.
به ضرر عبد است
گاهی اصل حاجتی که عبد تقاضا میکند، یک حاجت دنیوی است که اگر به او بدهد، به ضررش بوده و وضع او را زیر و رو و بیچارهاش میکند. اگر خدا آن را به او بدهد و بعد هم عبد بیچاره شود، بنابراین عبد به خدا میگوید: تو که میدانستی به ضرر من است و من نمیدانستم؛ پس چرا دادی؟
زمان، زمان تو است!
گاهی ضرر آن حاجت اصل نیست بلکه خصوصیّات آن مطرح است. یعنی چه؟ به این معنا که اصل آن مضرّ نیست، امّا مقطعی که به آن شخص میخواهند بدهند باید مقطع خاصّی باشد. در یک مقطع به ضرر او است و در مقطع دیگر به نفع او. الآن که آن بنده تقاضا کرده مقطعی است که به ضررش است، پس میگذارد، هر وقت به مقطعی رسید که به نفع او شد، به او میدهد. این همان است که بحث کردم، یعنی«تأخیر در اجابت».
خدا را از یاد میبرد
ما اینطوریم که همه در بستر مادیّت و دنبال امور مادّی هستیم؛ دنبال این هستیم که در دعا مسائل مادّی را در نظر بگیریم و اصلاً در کنار این، مسئلۀ معنویّت را در نظر نمیگیریم. یعنی چه؟ به این معنا که ممکن است، چیزی در ظاهر، از نظر معنویّت به نفع من باشد، در حالی که به ضرر است و ظرفیّت آن را نداشته باشم. مثالی میزنم: شخصی بود که وضع مالی متوسّطی داشت امّا از نظر دینی، انسان متدیّنی بود، مثل شرکت او در امور مساجد، مجالس و... مدّتی گذشت که وضع مادی خوبی پیدا کرد. به شخصی گفتم: ایشان مدّتها بود پیدایش نبود امّا الآن به مجالس میآید؟ ایشان گفت: این شخص از نظر مالی مقداری وضعش خوب شد و مسائل معنوی را ترک کرد. تعبیر ایشان اینطور بود: یک زمانی هوای نفس، او را گرفت امّا حالا دوباره معنویّت را به یاد آورده. مسئله این است که آن شخص نمیفهمد و فقط دنبال مسائل مادّی است. امّا این چه بازدهِ سوئی بر روی بعد معنویاش دارد؟ اینطور میشود: کارش به جایی میرسد که اصلاً خدا یادش میرود. امّا خدا بندۀ خودش را دوست دارد؛ چون حکمت او این را اقتضا میکند.
برآوردن حاجتی که عبد را به جهنّم میبرد
روایتی از پیغمبراکرم است که: «قال رسولالله(صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم): إِنَّ الْعَبْد لَیُشْرِف عَلَى حَاجَة مِنْ حَاجَات الدُّنْیَا»؛ بنده در آستانۀ رسیدن به حاجتی از حوائج دنیایی خود است. یعنی از خدا خواسته و بعد نتیجۀ حاجت معلوم میشود، «فَیَذکُرُهُ الله مِن فَوقِ السَّبع سَماوات»؛ اشاره به این است که خدا دقیقا ً همه را بررسی میکند، «فَیَذْکُرهُ اللَّه مِنْ فَوْق سَبْع سَمَاوَات»؛ خدا از فراز هفت آسمان آن را یاد میکند. بعد میگوید: «فَیَقُول مَلَائِکَتِی»؛ فرشتگان من، «إِنَّ عَبْدِی هَذَا قَدْ أَشْرَفَ عَلَى حَاجَة مِنْ حَاجَات الدُّنْیَا»؛ این عبد حاجتی از حوائج دنیایی خود را خواسته و در آستانۀ رسیدن آن است و مقدّمات آن دارد فراهم میشود که به آن برسد، «فَإِنْ فَتَحْتهَا لَهُ»؛ اگر راه را باز کنم که به آن برسد، «فَتَحْت لَهُ بَابًا مِنْ أَبْوَاب النَّار»؛ دری را بهسوی آتش باز کردم؛ «وَلَکِنْ اِزْوُوهَا عَنْهُ»؛ پس راه رسیدن به حاجتش را ببندید. «فَیُصْبِح الْعَبْد عَاضًّا عَلَى أَنَامِله»؛ در اینجا میشود که عبد انگشت حسرت به دهانش میگیرد، «یَقُول: مَنْ دَهَانِی مَنْ سَبَّنِی؟»؛ میگوید: این، بنا بود به من برسد، امّا یک مرتبه به فلانی رسید؛ چرا با من اینطور رفتار کردند؟ «وَمَا هِیَ إِلَّا رَحْمَة رَحِمَهُ اللَّه بِهَا»؛ امّا این یک رحمت و عطوفتی بود که از ناحیۀ خدا به تو شد. اگر به تو میرسید کارت خیلی خراب میشد. ما نظیر این روایات زیاد داریم.
پشیمانی به خاطر استجابت دعا
من این را میخواستم بگویم که اجابت دعا تضمین شده است؛ امّا از آن طرف هم بنا نیست، نظام حکمت الهی هم از بین برود که اگر از بین برود خود تو هم پشیمان میشوی. روایت دیگری را میخوانم. احمدبنعمر و حسینبنیزید، هر دو تعریف کردهاند، امّا در روایت احمدبنعمر توصیه شده است. اینها از اصحاب امام هفتم و هشتم هستند. میگویند: «دَخَلْنَا عَلَى الرِّضَا(علیهالسّلام)»؛ ما بر امام هشتم(علیهالسّلام) وارد شدیم، «فَقُلْنَا:» به حضرت عرض کردیم، «إِنَّا کُنَّا فِی سَعَةٍ مِنَ الرِّزْقِ وَ غَضَارَةٍ مِنَ الْعَیْشِ فَتَغَیَّرَتِ الْحَالُ بَعْضَ التَّغَیُّرِ»؛ ما از نظر زندگی و راحتی وضع بسیار حسابی و خوبی داشتیم؛ امّا وضع عوض شد و مقداری تغییر کرد، «فَادْعُ اللَّهَ أَنْ یَرُدَّ ذَلِکَ إِلَیْنَا»؛ دو نفری آمدند خدمت امام هشتم(علیهالسّلام) که: آقا! دعا کنید دوباره وضعمان به خانۀ اول برگردد، «فَقَالَ(علیهالسّلام) أَیَّ شَیْءٍ تُرِیدُونَ؟»؛ حضرت فرمودند: شما چه میخواهید؟ «تَکُونُونَ مُلُوکاً؟»؛ مرتّب بالا رفتید، بالا رفتید، دیگر دلتان میخواهد از پادشاهان بشوید؟ به تعبیر من خیلی رویتان زیاد است؛ «أَ یَسُرُّکُمْ أَنْ تَکُونُوا مِثْلَ طَاهِرٍ وَ هَرْثَمَةَ وَ إِنَّکُمْ عَلَى خِلَافِ مَا أَنْتُمْ عَلَیْهِ»؛ شما که میدانید طاهر و هَرثمه از بستگان دربار مأمون هستند.
حضرت فرمودند: میخواهید بروید و مثل آن دو بشوید؟ و بعد حالتان از نظر معنوی تغییر کند؟ «خِلَافِ مَا أَنْتُمْ عَلَیْهِ»؛ الآن شما اعتقاد به امامتِ من دارید و پیش من آمدید و از من التماس دعا دارید. امّا اگر این دنیا بالا برود، از امام سخنی نمیگویید و دیگر از امام رضا، خبری نیست و شما هم مثل همان افراد میشوید. «لَا وَ اللَّهِ»؛ یکی از آن ها گفت: به خدا قسم، نه! «مَا سَرَّنِیأَنَّ لِیَ الدُّنْیَا بِمَا فِیهَا ذَهَباً وَ فِضَّةً»؛ برای من، دنیا و آنچه در آن وجود دارد طلا و نقره بشوند، من را خوشحال نمیکند، اگر... «وَ إِنِّی عَلَى خِلَافِ مَا أَنَا عَلَیْهِ»؛ اگر من از نظر معنوی، برخلاف این مسیری که دارم میروم باشم. یعنی، «فَقَالَ(علیهالسّلام) إِنَّ اللَّهَ یَقُولُ اعْمَلُوا آلَ داوُدَ شُکْراً وَ قَلِیلٌ مِنْ عِبادِیَ الشَّکُورُ أَحْسِنِ الظَّنَّ بِاللَّهِ فَإِنَّ مَنْ حَسُنَ ظَنُّهُ بِاللَّهِ کَانَ اللَّهُ عِنْدَ ظَنِّهِ وَ مَنْ رَضِیَ بِالْقَلِیلِ مِنَ الرِّزْقِ قُبِلَ مِنْهُ الْیَسِیرُ مِنَ الْعَمَلِ»؛ کسی که به وضع متوسطی که از نظر روزی دارد، راضی باشد، خدا هم از او عمل صالحِ کم میخواهد و میگوید: همان واجباتت را انجام بده، «وَ مَنْ رَضِیَ بِالْیَسِیرِ مِنَ الْحَلَالِ»؛ و کسی که راضی به کم از حلال بشود، «خَفَّتْ مَئُونَتُهُ»؛ در دنیا مخارجش کم میشود و در راه زندگیاش دچار مشکل نمیشود. «وَ نُعِّمَ أَهْلُهُ وَ بَصَّرَهُ اللَّهُ دَاءَ الدُّنْیَا وَ دَوَاءَهَا»؛ و خدا دردهای دنیایی و داروهای آن دردها را به او نشان میدهد. «وَ أَخْرَجَهُ مِنْهَا سَالِماً إِلَى دَارِ السَّلَام»؛ و از دنیا سالم بیرون میرود.
آیا تغییر میکنیم یا نمیکنیم؟
غرضم این است که، ما فقط به سراغ خواستههای دنیایی خودمان میرویم و فکر نمیکنیم که برخورد آن با مسائل معنوی چگونه است؟ آیا حال من عوض میشود یا نمیشود؟ اعمالم تغییر میکند یا نمیکند؟
مأمون و امام هشتم(علیهالسّلام)
توسّلم به امام هشتم(علیهالسّلام) است. هرچه داریم از این خانواده و بهخصوص از امام هشتم(صلواتاللهعلیه) است. هم ابنبابویه و هم شیخمفید به اسناد مختلف و متعدّد از علیبنحسین کاتب نقل میکنند که: مأمون به عیادت امام هشتم(علیهالسّلام) آمد. البتّه در روایت دارد که به ایشان مختصر کسالتی عارض شده بود و برای مأمون فرصتی پیدا شد که خدمت حضرت برود.
میدانید که امام هشتم در بیت مأمون و نزد او بوده است. قبل از آنکه برود به یکی از مأموران خود سپرده بود که ناخنهایش را بلند کند و زیر ناخنهایش زهری را تعبیه کند. خدمت امام آمد در باغی که بود، مینشیند و به همان غلام دستور میدهد: برو و میوهای که انگور یا انار بوده را دانه کن. آن خبیث هم میآید و با ناخنش همۀ میوهها را آلوده میکند.
مأمون به امام هشتم(علیهالسّلام)رو میکند و میوه را تعارف میکند و میگوید: این را میل بفرمایید، برای شما خوب است. امام امتناع میکند. مأمون اصرار میکند امّا امام میفرمایند: بعداً میخورم. اینجا دیگر مأمون رو میکند و قسم میخورد که: به خدا، باید جلوی روی من این را بخوری. امام هشتم(علیهالسّلام) مختصری از دانههای میوه را تناول فرمودند. مینویسند: بلافاصله که حضرت تناول کردند، مأمون از جایش حرکت کرد و از حجره خارج شد. در روایت دارد،ابا صلت میگوید: بیرون رفتم و دیدم امام هشتم همینطور از زمین بلند میشود؛ یعنی در حدود پنجاه بار از زمین بلند شد. خدا میداند چه زهری بود و با امام هشتم چه کرد؟
پدر بر بالین پسر
بسیاری از ائمه ما را مسموم کردند و چند روزی طول کشید تا وفات کردند، امّا برای امام هشتم چند ساعت بیشتر طول نکشید. «یَتَمَلْمَلُ تَمَلْمُلَ السَّلِیمِ»؛ میگوید:حضرت مثل مار گزیده به خودش میپیچید. حضرت به من گفت: ابا صلت! برو ودرها را ببند و کسی را راه نده. امام بهبستر رفت و من در وسط حیاط مهموم و مغمومایستاده بودم. یک وقت دیدم که آقازادهای در بین حیاط است؛ تعجّب کردم؛ جلو رفتم و دیدم که شبیهترین مردم به خود آقا است.گفتم: من تمام درها را بسته بودم، شما از کجا وارد شدید؟ حضرت فرمود: آن قادری که مرا از مدینه در یک لحظه به طوس آورد، از در بسته هم میتواند وارد میکند. عرض کردم: شما که هستید؟ فرمود: من حجّت خدا بر شما هستم.
من محمدبنعلی، آمدهام تا با پدرِ مسموم، مظلوم و غریبم وداع کنم. یک وقت دیدم به سوی حجرۀ حضرت رفت، در را باز کرد و وارد شد. وقتی چشم امام هشتم به این آقازاده افتاد از جا حرکت کرد،او را در بغل گرفت و شروع به بوسیدن کرد. روال طبیعی هم همین را اقتضا میکند که هنگام جان دادن، پسر به سراغ پدر بیاید. امّا این خلاف معمول است که هنگام جان دادنِ پسر، پدر به سراغ او برود. وقتی صدای علیاکبر بلند شد، «یا اَبَتاه!عَلَیْکَ مِنِّی السَّلَامُ»؛ بابا! خداحافظ، من هم رفتم. امام حسین با عجله آمد و روی خاکها نشست، «وَ جَلَسَ عَلی التُّراب وَ اَخَذَ رَأسَهُ»؛ سرِ علی را از زمین بلند کرد و در دامن خود گذاشت؛ صورت خود را به صورت علی گذاشت، «وَ وَضَعَ خَدَّهُ عَلَى خَدِّهِ وَ قالَ یا بُنَی»...
گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»؛ متن سخنان حضرت آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی در روز بیست و دوم ماه مبارک رمضان 1391 ه.ش به شرح ذیل است:
(برای مشاهده فیلم این جلسه می توانید به بخش صوت و تصویر «خبرگزاری دانشجو» مراجعه، یا اینجا را کلیک کنید)
مروری بر مباحث گذشته
در جلسات گذشته عرض کردم ماه مبارک رمضان ماه تلاوت قرآن و ماه دعا است، چه برای خود و دیگران و چه دنیوی و چه معنوی و اخروی که به آن ترغیب شده است. به خصوص نسبت به لیالی قدر که جلسه گذشته عرض کردم در روایات داریم. جلسة گذشته عرض کردم که ما به عنوان دعا از خداوند در لیالی قدر چه بخواهیم؟ عرض کردم دو چیز: یک؛ ترمیم نسبت به گذشتة خودمان. اینکه گذشتة خوبی نداشتیم و دستمان به خطاها آلوده شده است و خداوند با دعا آن را عفو کند، بیامرزد، ترمیم کند و ندیده بگیرد. دوم؛ مسئلة بهترین ترسیم نسبت به امور آیندهمان، یعنی سال آینده؛ چون در شب قدر امور آیندة تمام موجودات ترسیم میشود.
دستم پر از گناه، چشمم پر از امید
حالا این دو مطلب را در چه قالبی بریزیم و به خدا عرض کنیم؟ در بین دعاها و روایات که میدیدم، روایتی توجّه من را جلب کرد و چه بسا قبلاً هم در بحثها تنبّه داده باشم. راوی میگوید در مسجد الحرام بودم، به حجرالاسود رسیدم. شخصی را دیدم که مشغول نماز است، دقّت کردم که ببینم کیست؛ خوب که دقّت کردم دیدم زینالعابدین(صلواتاللهعلیه) امام چهارم است. حضرت را زیر نظر گرفتم تا اینکه از نماز فارغ شد. راوی تعبیر میکند که: «وَ رَفَعَ بَاطِنَ کَفَّیْهِ إِلَى السَّمَاءِ»؛ کف دستانش را دوتایی به آسمان بلند کرد، «وَ جَعَلَ یَقُولُ»؛ شروع کرد و این جملات را فرمود: «سَیِّدِی سَیِّدِی»؛ آقای من! آقای من! «هَذِهِ یَدَایَ»؛ اینها دو دست من است، «قَدْ مَدَدْتُهُمَا إِلَیْکَ»؛ این دستها را به سوی تو دراز کردم، اما یک چیز هست، «بِالذُّنُوبِ مَمْلُوءَةً»؛ دستهایم را که به سوی تو دراز کردم، پر از گناه است، «وَ عَیْنَایَ»؛ با چشمهایم هم به سوی تو نگاه میکنم، امّا، «بِالرَّجَاءِ مَمْدُودَةً»؛ چشمهایم پر از امید به توست.
این شبها به خدا چه بگویم؟
امشب به خدا چه بگوییم؟ زین العابدین(صلواتاللهعلیه) به ما یاد داده است. دستهایمان را بلند کنیم و بگوییم: خدا! آقای من! دستهایم را به سوی تو دراز کردم امّا پر از گناه است، چشمهایم هم به سوی تو دوخته ام امّا آن هم پر از رجا و امید من به توست.
مأیوس نشو! بخشیده میشوی!
میخواستم این را عرض کنم که در باب دعا و بهخصوص در ایام قدر، انسان هیچوقت نباید به خودش تردیدی راه بدهد: خدا اینطور نیست که ما را مأیوس و رد کند. این جزء آیات و معارف حتمی ماست. این را بدانید! یأس از رحمت حق از گناهان کبیره است، فقهایمان هم همه فتوا میدهند که هیچ یأسی به خودتان راه ندهید.
ای پسرم! ...
یکی دو تا روایت هست که این مضمون در تحفالعقول، در وصایایی که علی(علیهالسّلام) به امام حسین(علیهالسلام) کرده، موجود است و من یک جملهاش را میگویم، میفرماید: «أَیْ بُنَیَّ لَا تُؤْیِسْ مُذْنِباً»؛ پسرم! هیچوقت گناهکارها را مأیوس نکن. این عین معارف ماست.
من رفیقت میشوم!
در روایت دیگری است: «أَوْحَى اللَّهُ إِلَى دَاوُدَ(علیهالسّلام) أَهْلُ طَاعَتِی فِی ضِیَافَتِی وَ أَهْلُ شُکْرِی فِی زِیَادَتِی وَ أَهْلُ ذِکْرِی فِی نِعْمَتِی»؛ بعضی اهل طاعتاند، بعضی اهل ذکرند و بعضی اهل شکرند، «وَ أَهْلُ مَعْصِیَتِی لَا أُویِسُهُمْ مِنْ رَحْمَتِی»؛ من هیچوقت گناهکارها را از رحمت خودم مأیوس نمیکنم، «إِنْ تَابُوا»؛ اگر توبه کنند، «فَأَنَا حَبِیبُهُمْ»؛ من دوستشان میشوم. اگر توبه کنی، من رفیقت میشوم؛ «وَ إِنْ دَعَوْا فَأَنَا مُجِیبُهُمْ»، اگر درخواست کنند، من جواب آنها را میدهم. به درخواستشان عنایت میکنم، «وَ إِنْ مَرِضُوا فَأَنَا طَبِیبُهُمْ»؛ و اگر بیمار بشوند، خودم آنها را معالجه میکنم. در این باب تعبیرات عجیبی داریم.
خدا اینگونه است!
در روایتی دیدم که پیغمبراکرم بر روی منبر نشسته بودند و صحبت میکردند و این جملات را میفرمودند: «لَا یَحْسُنُ ظَنُ عَبْدٍ مُؤْمِنٍ بِاللَّهِ إِلَّا کَانَ اللَّهُ عِنْدَ ظَنِّ عَبْدِهِ الْمُؤْمِنِ»؛ هیچ بندهای گمان نیک به خدا نمیبرد، مگر اینکه خدا هم به همان گمان نیکش عمل میکند. یعنی امشب امید دارم که از من بگذرد، پس همین امشب میگذرد، «لِأَنَّ اللَّهَ کَرِیمٌ بِیَدِهِ الْخَیْرَاتُ»؛ چون خدا کریم است و در دست قدرتش خیرات است، «یَسْتَحْیِی أَنْ یَکُونَ عَبْدُهُ الْمُؤْمِنُ قَدْ أَحْسَنَ بِهِ الظَّنَّ ثُمَّ یُخْلِفَ ظَنَّهُ وَ رَجَاءَهُ»؛ «نعوذبالله»، خداوند شرم میکند، «أَنْ یَکُونَ عَبْدُهُ الْمُؤْمِنُ»؛ از اینکه بندة مؤمنش به او حسن ظنّ داشته باشد که دعایش را قبول میکند و بعد بر خلافش عمل کند. خدا اینگونه نیست، «فَأَحْسِنُوا بِاللَّهِ الظَّنَّ وَ ارْغَبُوا إِلَیْهِ»؛ شما به خدا گمانِ نیک ببرید، به خدا رغبت داشته باشید یعنی رو به سوی او کنید، از او طلب کنید و به او امید ببندید. دقّت کنید! در اینجا از هر دو سو مطرح میکند یعنی هم از نظر مسئلة یأس نهی میکند و هم از نظر امید میگوید: امید ببند.
زندگیِ من در دست امام زمان
این را میخواستم در باب لیالی قدر عرض کنم. اشاره کردیم شب نوزدهم لیة التقدیر و شب بررسی امور است، شب بیست و یکم شبی است که امور آینده یعنی سال آینده نسبت به هر موجود و فردی ثبت و ضبط میشود و شب بیست و سوم، شب لیله الامضاء است، یعنی امور، خدمت امام زمان(صلواتاللهعلیه) عرضه میشود و ایشان امضا میکنند. در اینجا میبینیم که در روایات ما نسبت به شب بیست و یکم و شب بیست و سوم سفارش بیشتری شده.
دعا، دعا، دعا، نماز
در باب شب بیست و یکم و شب بیست و سوم این مطلب را داریم. در روایتی هست که فضیلبنیسار نقل میکند: «قَالَ: کَانَ أَبُو جَعْفَرٍ(علیهالسّلام) إِذَا کَانَتْ لَیْلَةُ إِحْدَى وَ عِشْرِینَ وَ لَیْلَةُ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِینَ أَخَذَ فِی الدُّعَاءِ حَتَّى یَزُولَ اللَّیْلُ» یعنی امام باقر(صلواتاللهعلیه) این دو شب را همینطور دعا میکرد. خوب دقت کنید! شب بیست و یکم و بیست و سوم تا شب تمام میشد همهاش دعا میکرد. این همان معنایی است که عرض کردم: در ماه مبارک رمضان و به خصوص لیالی قدر دعا مستجاب میشود و به آن سفارش شده است. در روایت ندارد که امام باقر(علیهالسّلام) از سر شب نماز میخواندند. «أَخَذَ فِی الدُّعَاءِ حَتَّى یَزُولَ اللَّیْلُ»؛ یعنی شب که تمام میشد، «فَإِذَا زَالَ اللَّیْلُ صَلَّى»: بعد از آنکه شب تمام میشد میرفتند سراغ نافلة نماز صبح و نماز میخواندند.
دو شبِ دعا
این تعبیر هست که بعضی از بزرگان ما شب بیست و سوم را لیله قدر میدانند. امّا راجع به روایت فضیل میخواهم بگویم: شب بیست و یکم مقدّرات ثبت و ضبط و نگاشته میشود و شب بیست و سوم امضا میشود، که حضرت این دو شب را دعا میکردند.
تقدیرت را عوض کن
امّا راجع به شب بیست و سوم؛ این را قبلاً هم گفتهام و چه بسا تکراری باشد ولی تذکّرش خوب است. ممکن است به ذهن بیاید که شب بیست و یکم را رد کردیم و هرچه که بنا بود برای ما نوشتند و سرنوشت ما نوشته شد، چون امور را در بیست و سوم امضا میکنند، یعنی آقا توشیح میکند. جواب: خیر. اینطور نیست که نتوان در نوشتة بیست و یکم تصرف نکرد. قبول داریم که شب بیست و سوم شب امضا است امّا میشود در آن تغییراتی ایجاد کرد. «یَمْحُوا اللَّهُ ما یَشاءُ وَ یُثْبِتُ»؛ در اینجا هیچ اشکالی ندارد و تقدیر را عوض میکنند. در شب بیست و سوم اگر دیدی که سال آینده شرایط خوبی نداشت، در خانه خدا برو، پافشاری کن و به خدا بگو که شرایط به بهترین وجه باشد، این را عوض خواهند کرد.
دعا، بلا را از بین میبرد
روایت از امام هفتم(علیهالسّلام) است: «عَلَیْکُمْ بِالدُّعَاءِ فَإِنَ الدُّعَاءَ لِلَّهِ وَ الطَّلَبَ إِلَى اللَّهِ یَرُدُّ الْبَلَاءَ»، بر شما باد به اینکه دعا کنید، از خدا درخواست و طلب کنید که این، بلا، بدیها و هر نوع گرفتاری را رد میکند، «یَرُدُّ الْبَلَاءَ وَ قَدْ قُدِّرَ وَ قُضِیَ وَ لَمْ یَبْقَ إِلَّا إِمْضَاؤُهُ»؛ دعا بلا را رد میکند. این همان بلایی است که تقدیر شده و به عنوان قضا و قدر نوشته شده ، ولی هنوز امضا نشده است.
شبِ سرنوشت ساز
بدانید که امشب، شب سرنوشت است. چون اگر شب بیست و یکم، آنچنان که دلمان میخواست، از لحاظ تمام ابعاد دنیوی و اخروی، آنطور که باید نوشته نشده بود؛ امشب میتوانی در خانه خدا بروی و دعا کنی که: خدایا! تقدیرم را برگردان و برای من همه را خوب کن؛ او قبول میکند. لذا بزرگان ما بر روی شب بیست و سوم بیشتر تکیه میکردند. توجه کنید! میگفتند شب بیست و سوم است که شب سرنوشتساز است.
دعایی که فراموش میکنیم
تذکّر دیگری بدهم و آن اینکه موقعی که راه میافتیم تا در این مجالس شرکت کنیم یا در همین جایی که خودمان هستیم، چیزهای بسیاری در ذهنمان است که از خدا راجع به خودمان و راجع به دیگران میخواهیم. مثلاً به ما التماس دعا گفتند و ما هم در ذهنمان است که برای آنها هم دعا کنیم و البته همهمان هم مبتلا هستیم. چیزهایی در نظر گرفتهایم امّا موقع دعا همهاش یادمان نمیماند. کمتر کسی است که همهاش را به یاد داشته باشد. حالا اینجا چه کار کنیم؟ این از لحاظ ظاهر مشکلی است. دو تا روایت میخواهم بخوانم و بعد به دو امر معرفتی اشاره میکنم.
حاجتِ قبل از دعا!
روایتی از امام صادق(علیهالسّلام) است که: «قال: إِنَ الْعَبْدَ لَیَکُونُ لَهُ الْحَاجَةُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَیَبْدَأُ بِالثَّنَاءِ وَ الصَّلَاةِ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ حَتَّى یَنْسَى حَاجَتَهُ»؛ بنده حاجتی دارد و میخواهد در محضر خدا دعا کند. شروع میکند به ثنا گفتن و حمد کردن که جزء آداب دعا است، «حَتَّى یَنْسَى حَاجَتَهُ»؛ حاجتهایش همه یادش نیست و فراموش میشود. حالا باید چه کار کند؟ میفرماید: «فَیَقْضِیهَا اللَّهُ لَهُ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَسْأَلَهُ»؛ قبل از آنکه به زبان جاری کند خدا حاجتش را داده است.
قبل از توبه بخشیده شدی!
روایت دیگر از امام صادق(علیهالسّلام) است: «قالَ الله تَعالى: مَن شَغَلَهُ ذِکری عَن مَسأَلَتی أَعطَیتَهُ قَبلَ أَن یَسأَلُنی»؛ در بعضی از روایات دارد: «مَنْ شَغَلَهُ ذِکْرِی عَنْ مَسْأَلَتِی أَعْطَیْتُهُ أَفْضَلَ مَا أُعْطِی السَّائِلِینَ»؛ به او تا آن کسانی که به زبان گفتند بهتر دادم. این جزء معارف ما و عین مفاد روایات است. در باب توبه هم همین است که وقتی واقعاً پشیمان شدی، خداوند تو را قبل از آنکه استغفار کنی میآمرزد. ببینید امشب با چه موجودی روبرو هستیم. قبل از آنکه درخواست کند، حاجتش را برآورده کرده است. همین که فهمید عبد آمده و این خواسته را میخواهد، میدهد. مثل اینکه شخصی در خانهتان را میزند، همان موقعی که در را زد، میفهمید که چه میخواهد و میدانید برای چه آمده است. میرویم و آن چیزی که میخواهد را میدهیم. قبل از آنکه بخواهد به تو رو بیاندازد به او میدهی. ما خدایمان را نشناختهایم، به خاطر همین است که مضطرب میشویم. بدانید که امشب، هر کس به محضر خدا برود و واقعاً از گناهانش هم پشیمان شده باشد، خدا او را آمرزیده و هر حاجتی داشته باشد، حتّی اگر یادش رفته باشد برآورده میکند.
[snews] => [bimg] => NULL [tmpl] => [sdate] => 13920509120900 [pdate] => 13920509120900 [udate] => 0 [sendby] => system [publishby] => system [updateby] => system [service_id] => 12 [cat_id] => 75 [sec_id] => 219 [status] => P [lang] => FA [hint] => [author] => [author_id] => 0 [source] => 0 [most_view] => 1 [comments_view_status] => 1 [comments_form_status] => 1 [conf] => [news_type] => 1 ) [extra_content] => [related_content] => Array ( [0] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 ) [1] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 ) [2] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 ) [3] => Array ( [id] => 255145 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513132500 [service_id] => 3 ) [4] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 ) [5] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 ) [6] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 ) [7] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 ) [8] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 ) [9] => Array ( [id] => 253903 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507111000 [service_id] => 3 ) [10] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 ) [11] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 ) [12] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 ) [13] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 ) [14] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 ) [15] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 ) [16] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 ) [17] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 ) [18] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 ) [19] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 ) [20] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 ) [21] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 ) [22] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 ) [23] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 ) [24] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 ) [25] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 ) [26] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 ) [27] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 ) [28] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 ) [29] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 ) [30] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 ) [31] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 ) [32] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 ) [33] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 ) [34] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 ) [35] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 ) [36] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 ) [37] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 ) [38] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 ) [39] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 ) [40] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 ) [41] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 ) [42] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 ) [43] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 ) [44] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 ) [45] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 ) [46] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 ) [47] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 ) ) [related_content_v2] => Array ( [1] => Array ( [0] => Array ( [id] => 251218 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 6 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [1] => Array ( [id] => 252546 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431105800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 13 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [2] => Array ( [id] => 251417 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 7 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [3] => Array ( [id] => 250974 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟/ طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-5؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [4] => Array ( [id] => 251434 [title] => دو چیزی که در ماه رمضان سفارش شده است/ فرق مستضعف و معاند در چیست؟ [pdate] => 13920425113800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-7؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [5] => Array ( [id] => 251927 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920428100500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-10؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [6] => Array ( [id] => 254184 [title] => در لیالی قدر از خدا چه بخواهیم؟/ مأیوس نشو، بخشیده میشوی! [pdate] => 13920509115700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 22 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [7] => Array ( [id] => 253512 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505115300 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 18 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [8] => Array ( [id] => 253137 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502140000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-15؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [9] => Array ( [id] => 252044 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند! [pdate] => 13920429104400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-11؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [10] => Array ( [id] => 253338 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504041200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-17؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [11] => Array ( [id] => 250720 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است! [pdate] => 13920422101600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 3 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [12] => Array ( [id] => 250531 [title] => بدتر از مرگ چیست؟ [pdate] => 13920420112800 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 2 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [13] => Array ( [id] => 252873 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-14؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [14] => Array ( [id] => 250618 [title] => عدم جذب مردم بهخاطر بیعرضهگی ما است!/ جوان، حقّجو است [pdate] => 13920421041700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-3؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [15] => Array ( [id] => 252862 [title] => عمر نوح(ع) از نگاه خودش!/ حضرت نوح چگونه عناد همه کفّار روی زمین را تشخیص دادهاند؟ [pdate] => 13920501121900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 14 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [16] => Array ( [id] => 253687 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506114000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 19 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [17] => Array ( [id] => 250765 [title] => در شبهای رمضان همه حجابها برطرف شده است/مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422112000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-4؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [18] => Array ( [id] => 253102 [title] => آیا دعای کافر بر مسلمان مستجاب میشود؟/ دعای کسی را کوچک نشمارید [pdate] => 13920502124600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 15 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [19] => Array ( [id] => 253833 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507001000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-20؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [20] => Array ( [id] => 255197 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513130100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-26؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [21] => Array ( [id] => 255294 [title] => دعا وسائل حکمت خدا را دگرگون نمیکند/ عقوبت مصلحت اندیشی برای خدا! [pdate] => 13920514013400 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-27؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [22] => Array ( [id] => 254383 [title] => چگونه از خدا سپاسگزاری کنیم؟/ وقتی دعا میکنی با دلت به خدا رو بیاور [pdate] => 13920510035900 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-23؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [23] => Array ( [id] => 255644 [title] => وداع با ماه رمضان/ درهای آسمان در حال بسته شدن است [pdate] => 13920516041800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی- 28؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [24] => Array ( [id] => 252064 [title] => ائمه(ع) چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430094500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-12؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [25] => Array ( [id] => 255145 [title] => اجابت دعا، تضمینشده است/مخارج چه کسی در دنیا کم میشود؟ [pdate] => 13920513132500 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 26 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [26] => Array ( [id] => 253903 [title] => برای اجابت دعا چه کنیم؟/ گناهانت را به ذهن بیاور نه زبان! [pdate] => 13920507111000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 20 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [27] => Array ( [id] => 251631 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و برایش دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید! [pdate] => 13920426103700 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-8؛/ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [28] => Array ( [id] => 253218 [title] => اگر سطح دعا پائین برود، سطح بلا بالا میآید/ آثار فراگیر شدن گناه در جامعه [pdate] => 13920504042100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 17 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [29] => Array ( [id] => 251652 [title] => پیامبر کدام نوزاد را ملعون خواند و او را دعا نکرد؟/ امور دنیوی را هم برای معاند نخواهید [pdate] => 13920426115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 8 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [30] => Array ( [id] => 253490 [title] => شب نوزدهم با کدام سرمایه به درگاه خدا برویم؟/ چگونه خودمان مانع اجابت دعایمان میشویم؟ [pdate] => 13920505114200 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-18؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [31] => Array ( [id] => 251847 [title] => افضل اعمال ماه رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427115000 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 9 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [32] => Array ( [id] => 252015 [title] => از خدا بخواه که ما را عذاب کند!/ نفرینی که امام حسین(ع) در حق دشمنش کرد [pdate] => 13920429100700 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 10 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [33] => Array ( [id] => 250785 [title] => در شبهای ماهرمضان همه حجابها برطرف شده است/ مواظب باش چه دعایی میکنی! [pdate] => 13920422115100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 4 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [34] => Array ( [id] => 252557 [title] => چرا نوح قوم خود را نفرین کرد؟/ تفاوت نفرین حضرتنوح با دیگر پیامبران [pdate] => 13920431112300 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-13؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [35] => Array ( [id] => 250978 [title] => بالاترین دعای خیر چیست؟ / طلب آمرزش برای کافران اثری ندارد [pdate] => 13920423113200 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 5 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [36] => Array ( [id] => 254830 [title] => دعا و درخواست از خدا واجب است/ وقتی عبد به ربّش اعتنا نمیکند! [pdate] => 13920512103800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقا مجتبی تهرانی-25؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [37] => Array ( [id] => 252343 [title] => ائمه معصومین چه کسانی را نفرین میکردند؟/ معاند بیضرر کیست؟ [pdate] => 13920430113400 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 12 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [38] => Array ( [id] => 253615 [title] => «تذکّری مهم» برای استفاده بهتر از لیالی قدر/ تأثیر دید انسان بر دعایش [pdate] => 13920506041000 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-19؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [39] => Array ( [id] => 253216 [title] => مقبولیت دعا مشروط بر ایمان است/ از نیازمندان مادی بخواهیم برایمان دعا کنند [pdate] => 13920503134900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 16 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [40] => Array ( [id] => 250526 [title] => بدتر از مرگ چیست؟/ تا دعا میکنید فرشتگان میگویند آمّین [pdate] => 13920420112100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-2؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [41] => Array ( [id] => 254070 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508044500 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-21؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [42] => Array ( [id] => 250356 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419111100 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [43] => Array ( [id] => 252042 [title] => سرآمد ادعیه کدام دعاست؟/ خدا عامّه را به بدکاری خاصّه مؤاخذه میکند [pdate] => 13920429105100 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 11 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [44] => Array ( [id] => 251220 [title] => برخی رمضان را ماه ناز مینامند/ آیا رحمت خدا بر غضبش برتری دارد؟ [pdate] => 13920424111800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-6؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [45] => Array ( [id] => 250373 [title] => خدا در ماه مبارک رمضان هر گره کوری را باز میکند [pdate] => 13920419110600 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 1 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [46] => Array ( [id] => 254048 [title] => چه امری موجب میشود دعا زود به اجابت برسد/ چرا در بعضی مواقع خدا عنایت نمیکند؟ [pdate] => 13920508111900 [service_id] => 3 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی - 21 [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) [47] => Array ( [id] => 251844 [title] => افضل اعمال رمضان چیست؟ / ریشۀ استضعاف مادّی، استضعاف فرهنگی است [pdate] => 13920427112800 [service_id] => 12 [rutitr] => پای درس آخرین رمضان آقامجتبی تهرانی-9؛ [author] => [author_id] => 0 [news_type] => 1 [relation_type] => 1 [order] => 0 ) ) ) [media] => Array ( ) [news_field] => Array ( [0] => Array ( [filed_id] => 1 [filed_name] => نوع خبر [filed_type] => C [filed_value] => ) ) [smarty_keys] => Array ( ) [live_blog] => Array ( ) [tags] => Array ( [0] => Array ( [tag] => اعمال شب بیست و سوم [id] => 158052 [tag_id] => 353328 ) [1] => Array ( [tag] => اعمال رمضان [id] => 158053 [tag_id] => 351457 ) [2] => Array ( [tag] => دعای رمضان [id] => 158054 [tag_id] => 351087 ) [3] => Array ( [tag] => حاج آقا مجتبی تهرانی [id] => 158055 [tag_id] => 229714 ) [4] => Array ( [tag] => شب قدر [id] => 158056 [tag_id] => 55699 ) ) [image_tag] => Array ( ) [documents] => [comments] => Array ( ) [comments_stats] => Array ( ) [sepehr_keys] => Array ( ) ) 1