گروه دین واندیشه «خبرگزاری دانشجو» - حامد صارم؛ ماه مبارک رمضان برترین ماهها و برترین ایام و ساعات است. در این ماه است که درهای رحمت الهی باز میشود و توبه گناهکاران و مجرمین پذیرفته میشود و خداوند متعال هزاران هزار نفر را از آتش جهنم نجات میدهد. در این ماه عظیم و بزرگ است که خداوند شب قدر را قرار داده است و کتب آسمانی خویش از جمله قرآن را در این ماه نازل کرده است.
از عظمت این ماه است که به بندگان خویش اذن عبادت و بندگی میدهد. در این ماه روزه را بر بندگان خویش نوشت تا نعمتی از نعمتهای عظیمش را بر بندگانش تمام کند؛ چرا که روزه دار در این ماه تمام آنات و لحظات زندگیش عبادت خداوند است؛ نفس او تسبیح است و حتی خواب او نیز عبادت است. هنگامی که خواب او عبادت؛ و نفس او تسبیح خداوند باشد؛ هنگامی که او در حال ذکر و عبادت است چه فضیلت و برتری مقامی دارد؟ تا آنجا که گفته شده است اگر یک آیه از قرآن را تلاوت کند ثواب ختم کل قرآن به او داده میشود. خداوند متعال این ماه عظیم و با برکت را به روز عید فطر ختم میکند.
عید فطر روز جایزه
بعد از اینکه ماه مبارک تمام میشود روز اول ماه شوال را عید قرار داده است. رسول خدا (ص) فرمود: «هنگامی که اول شوال فرا می رسد منادی ندا می دهد ای گروه مومنان به سوی جوائز خود بشتابید آنگاه فرمود ای جابر جوایز پروردگار مانند جوایز پادشاهان نبوده سپس فرمود آن روز(عید فطر) روز جایزه است.»(1)
خداوند متعال این روز را روز عید و سرور قرار داد برای مومنین کما اینکه امام سجاد علیه السلام فرمود: «اللهم انا نتوب الیک فی یوم فطرنا الذی جعلته للمومنین عیدا وسرورا» (2) این روز آنچنان عظیم است که روز جائزه قرار گرفته است؛ روزی که خداوند به مومنین که حرمت ماه مبارک رمضان را نگه داشتند و از آن غفلت ننمودهاند جوائز خویش را میدهد؛ لذا روز سرور برای مومنینی است که ایمان به حقیقت شب قدر آوردهاند مومنینی که قرآن را آنطور که مورد رضایت خداوند است تلاوت کردهاند «الذین یتلونه حق تلاوته». و چه کسانی قرآن را به حق تلاوتش؛ تلاوت کردند جز اهل بیت و شیعیان ایشان؟
«فطریه» واجب فوری عید فطر
در چنین روزی، مومنین باید روزه خود را تمام کنند. و به وسیله پرداختن زکات فطره یا همان فطریه روزههای خویش را به پایان رسانند. امام صادق علیه السلام فرمود: «ان من تمام الصوم اعطاء الزکوه یعنی الفطره» (3) به درستی که از تمام روزه پرداخت زکات؛ یعنی فطریه است. پرداخت نکردن زکات فطره ناقص شدن روزهها را به دنبال دارد از این رو مومنین در این روز با پرداخت فطریه روزههای خویش را تمام میکنند فطریه علاوه بر اینکه باعث تمام شدن روزه است؛ حفظ از مرگ ناگهانی نیز میباشد.
عدم پرداخت زکات فطره باعث مرگ ناگهانی میشود. امام صادق علیه السلام به اسحاق بن عمار فرمود: «برو فطریه عیال و مملوک ما را خارج کن و احدی را باقی نگذار زیرا اگر فطره کسی را واگذاری من از فوت او می ترسم . گفتم فوت چیست ؟ فرمود مرگ» (4) زکات فطره واجب موکد است و شرط قبولی روزه ماه مبارک رمضان و سبب حفظ تا سال دیگر است و حق تعالی آن را مقدم بر نماز ذکر فرموده در این آیه شریفه «قد افلح من تزکی و ذکر اسم ربک فصلی»(5) از این جهت است که مومنین قبل از نماز عید فطریه خود را پرداخت یا لااقل آن را از اموال خویش جدا میسازند.
عید فطر روز شرف و کرامت حضرت محمد صلی الله علیه و آله
عید فطر نزد خدای متعال از عظمت و شرافتی بلند برخوردار است تا آنجا که در نماز عید فطر خداوند را به حق این روز قسم میدهیم تا اینکه دعا به هدف استجابت برسد. عید فطر در حقیقت روز اهل بیت عصمت و طهارت است. و برکاتی که در این روز بر مومنین نازل میشود به یمن اهل بیت عصمت و طهارت است.
در حقیقت رحمت خداوند که بر زمینیان دراین عید شریف نازل میشود به طفیلی وجود حضرت مهدی علیه السلام است. کما اینکه در دعای قنوت نماز عید فطر میخوانیم: «...جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِینَ عِیداً وَ لِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ ذُخْراً وَ شَرَفاً [وَ کَرَامَةً] وَ مَزِیدا» خداوندا این روز را برای محمد صلی الله علیه و آله ذخیره و شرف و کرامت و باعث زیادی قرار دادی.
بعد از شهادت امام حسین توفیق عید فطر گرفته شد
در حقیقت عید فطر روز رسول مکرم اسلام و اهل بیت عصمت و طهارت ایشان است. این روز روزی است که برای آخرین حجت خدا شرف و کرامت و زیادتی از طرف پرورگار خواهد بود؛ لذا در این روز تنها مومنینی از برکات این روز متنعم خواهند بود که حق اهل بیت را در ماه مبارک رمضان درک کرده باشند و به خوبی فهمیده باشند که قرآن در شب قدر بر چه کسی نازل شده است و فهمیده باشند که بعد از رسول خدا در شب قدر قرآن بر وصی و جانشین پیامبر نازل میشود. کسانی که به جای سر سپردن به وصی پیامبر که خداوند عید فطر را مایه شرف و کرامت او قرارداده است به دنبال سامریهای زمان رفته و کیش گوساله پرستی را انتخاب کردهاند هیچ حظ و بهره ای از برکات این روز نخواهند داشت. امام صادق علیه السلام فرمود: «لَمَّا ضُرِبَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِیٍّ ع بِالسَّیْفِ فَسَقَطَ رَأْسُهُ ثُمَّ ابْتُدِرَ لِیُقْطَعَ رَأْسُهُ نَادَى مُنَادٍ مِنْ بُطْنَانِ الْعَرْشِ أَلَا أَیَّتُهَا الْأُمَّةُ الْمُتَحَیِّرَةُ الضَّالَّةُ بَعْدَ نَبِیِّهَا لَا وَفَّقَکُمُ اللَّهُ لِأَضْحًى وَ لَا لِفِطْرٍ قَالَ ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع فَلَا جَرَمَ وَ اللَّهِ مَا وُفِّقُوا وَ لَا یُوَفَّقُونَ حَتَّى یَثْأَرَ ثَائِرُ الْحُسَیْنِ ع» (6)
هنگامی که بدن مقدس اباعبد الله الحسین علیه السلام هدف شمشیرها قرار گرفت و سر مبارکش بر زمین افتاد و کافران (گوساله پرست) مبادرت به قطع سر حضرت سید الشهدا کردند منادی از بطن عرش ندا داد ای گروه متحیر و گمراه شده بعد از پیامبر خداوند شما را موفق به عید قربان و عید فطر نخواهد کرد. سپس امام صادق علیه السلام فرمود «به خدا سوگند موفق نشدند و موفق نخواهند شد به عید فطر تا اینکه خداوند از حسین علیه السلام خونخواهی کند».
کدام مومنین به عید فطر موفق میشوند؟
مومنینی عید فطر را درک کرده و به فوز و فیض اعلا میرسند که روزههایشان همراه با بیعت با حضرت ولیعصر باشد و تشنگی روزهای بلند تابستان را با لعن بر قاتلان سید الشهدا و به یاد تشنگی حضرت سید الشهدا و طفلان او در کربلا تحمل کردهاند. تنها گرسنگی و تشنگی کسانی در این ماه ماجور است که هنگامی که با شدت تشنگی و گرسنگی نگاه ایشان به آب و طعام میافتاد خوشحال بودند که ذره ای بسیار ناچیز از تشنگی ارباب بی کفنشان را حس میکنند و توانستهاند ولو خیلی کم شبیه امام و رهبر و مقتدایشان باشند. بی شک این مومنانی که با اعتقاد به حقانیت امام حسین علیه السلام و خلافت بلافصل علی علیه السلام روزه دار بودند و شبهای قدر را با این اعتقاد؛ قرآن بر سر گرفتند؛ این عید بزرگ را درک میکنند.
عید فطر یاد آور غم غیبت امام زمان
در این عید که خداوند آن را عید قرار داده و در این روز که خداوند این روز را روز سرور قرار داده است حزنی در قلبهای ایشان رسوخ خواهد کرد. حزنی که نشات گرفته از درد بزرگ یتیمی است. یتیمی که غیبت امام عصر برای ایشان رغم زده است. بی شک مومنین از اینکه در این روز نمیتوانند به امامی که از پدر مهربان تر و از مادر دلسوز تراست اقتدا کنند و نماز عید را به جای آورند غمی بزرگ بر قلبهایشان سنگینی میکند.
بی شک همه مومنین که در روزهای این ماه شریف روزه دار و شبهایش را به عبادت پرداختهاند در این روز عظیم که روز جایزه و عطاء بی حساب خداوند است با پدر خویش و امام غایب خویش زمرمه خواهند کرد که «هَلْ یَتَّصِلُ یَوْمُنَا مِنْکَ به غده فَنَحْظَى مَتَى نَرِدُ مَنَاهِلَکَ الرَّوِیَّةَ فَنَرْوَى» (7) آیا روز جدائی ما به فردای وصال میرسد؟ که به دیدار جمالت بهرمند شویم کی شود که بر چشمه سارهای سیراب کنندهات در آییم و سیراب شویم. کی از آب زلال و گوارای تو سود میبریم که به تحقیق تشنگی ما طولانی شده است ...کی شود که تو را ببینیم که پرچم نصر و یاریات برافراشته شده است و ما به دور حلقه زدهایم و سپاهیان تو تمام زمین را پر از عدل و داد کردهاند.
عید فطر روز تجدید حزن اهل بیت
آری روز عید فطر هر چند که روز عید و سرور است اما برای اهل بیت که این روز، روز شرافت و کرامت و بزرگی است روز تجدید حزن نیز است؛ چراکه به خاطر شیطنت سامریهای این امت در سقیفه و آتش فرعونیان در صفین و مکر و نفاق منافقین در جمل که یاد خیانت زن لوط را در اذهان مومنین زنده کرد باعث شد که آل محمد از حق خود دور باشند از این جهت است که امام باقر علیه السلام فرمود: «هیچ عید فطری نیست که دران حزن و اندوه ما تجدید نشود».
«عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ یَا عَبْدَ اللَّهِ مَا مِنْ عِیدٍ لِلْمُسْلِمِینَ أَضْحًى وَ لَا فِطْرٍ إِلَّا وَ هُوَ یُجَدِّدُ لآِلِ مُحَمَّدٍ فِیهِ حُزْناً قُلْتُ وَ لِمَ ذَاکَ قَالَ لِأَنَّهُمْ یَرَوْنَ حَقَّهُمْ فِی یَدِ غَیْرِهِمْ» (8) امام باقر علیه السلام فرمود: «ای عبد الله هیچ عیدی برای مسلمانان از قبان و فطر نیست الا اینکه برای آل محمد در آن عید غم و حزنی تجدید میشود گفتم چرا حزن بر شما وارد میشود؟ فرمود زیرا اهل بیت میبینند که حق ایشان در دستان دیگران (غاصبان) است.
پی نوشت ها:
1- الکافی ج 4 ص 168 باب یوم الفطر ..... ص: 168
2- (صحیفه سجادیه دعای روز عید فطر
3- منلایحضرهالفقیه ج 2 ص 183 باب الفطرة ..... ص: 175
4- إقبالالأعمال ص 274 الباب السادس و الثلاثون فیما نذکره
5- منلایحضرهالفقیه ج 2 ص 183 باب الفطرة ..... ص: 175
6- الکافی ج: 4 ص: 170
7- بحار الأنوار (ط - بیروت) ج99 110 باب 7 زیارة الإمام المستتر عن الأبصار الحاضر فی قلوب الأخیار المنتظر فی اللیل و النهار الحجة بن الحسن صلوات الله علیهما فی السرداب و غیره ..... ص: 81
8- الکافی ج 4 ص 169 باب النوادر ..... ص: 169
واقعا به نکته اي بسيار مهم اشاره کرديد
اي کاش همه در اجتماع روز عيد فطر براي ظهور امام زمان دعا مي کرديم
اللهم عجل لوليک الفرج
دو حديثي که يکي راجع به عدم تشخيص روز عيد فطر و قربان و ديگري راجع به حزن اهل بيت در اين اعياد بود براي بنده جديد و بسيار جالب و در عين حال رنج آور بود و هست.
با تشکر از نويسنده محترم