لزوم توجه بیشتر پدر و مادرها؛
به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، عصر حاضر را عصر سیاره رسانه‌های مدرن و به گفته آلومن تافلیر نویسنده کتاب پر تیراژ موج سوم، عصر کلبه الکترونیک نامیده‌اند. علاوه بر رادیو و تلویزیون و مطبوعات، ماهواره‌ها، اینترنت، موبایل و... تا کنج خلوت ما نفوذ کرده و ذهن و زندگی ما را اشغال نموده‌اند. برخورد حذفی و سلبی با آن‌ها ناممکن و گسترش قارچ گونه آن‌ها نیز مضر و مسموم کننده است.
کم نیستند پدران و مادرانی که با مراجعه به دفا‌تر مشاوره‌ای و مراکز روانشناسی و تربیتی از آثار و عوارض تلخ و گزنده اینترنت و موبایل در زندگی فرزندان خود شکوه و شکایت و خواهان ارائه راه حل‌های کاربردی برای مهار و یا محدود نمودن نفوذ رسانه‌های مذکور در ذهن و ذوق فرزندان خود می‌باشند.
در این اجمال با توجه به تهدیدات فرهنگی و اخلاقی اینترنت به منظور تضمین سلامت اخلاقی نسل جوان، نحوه بهره گیری سالم و هدفمند از آن را مورد تأمل و تحقیقی قرار می‌دهیم.
قبل از ارائه راه کارهای استفاده از اینترنت آثار و عوارض ناگوار آن نه تنها در ایران بلکه در جهان غرب را مرور می‌کنیم. چرا که شناخت برون داد مخرب و مسموم اینترنت، خود در مدیریت آن موثر خواهد بود استفاده واترز [1] در کتاب اینترنت و پیآمدهای اجتماعی آن می‌نویسد:
اینترنت، بطور وسوسه انگیزه، زمینه‌های اعتیاد و آلوده شدن به خود را به وجود می‌آورد. بسیاری از کارفرمایان در آمریکا و اروپا احساس می‌کنند از طریق عادت‌های اینترنتی کارمندانشان چاپیده می‌شوند. وقت تلف کردن در فضاهای مجازی هم اکنون 30 تا 40 درصد به عنوان علت کاهش قدرت تولید کارکنان به شما می‌آید.
یک ردیاب جنسی مشخص کرده است که بیشتر تجمع‌ها در بسیاری از سایت‌های بزرگسالان طی ساعت‌های کاری صورت می‌پذیرد.
احساس گناه، یکی از آثار مخرب و ضد اخلاقی اینترنت در بین کاربران اینترنتی به شمار می‌آید. یکی از کاربران می‌گوید: «آنچه مرا ترساند و منجر به کوتاه‌تر کردن هرزه نگاری آن- لاین در باره‌ام شد، احساس گناه دائمی در تمام شبانه روز بود که بسیار ترسناک و فرساینده است. [2]
اینترنت، کاربران را به دنیای خیالی و مجازی، دوری از جمع، انزواطلبی کشانده و بسیاری از موج سواران خود را در امواج خانمانسوز غیراخلاقی گرفتار، ساخته است. دکتر شنایدر یکی از محققان و پژوهشگران در حوزه آثار انیترنت در زندگی فردی و اجتماعی مردم آمریکا طی مصاحبه‌ای که با 100 نفر از افرادیکه همسرانشان اعتیاد به سکس مجازی داشته‌اند از زبان همسران این افراد می‌نویسد: آن‌ها دائماً تکرار می‌کردند که احساس لطمه دیدن، خیانت، طرد شدن، تباهی، تنهایی، شرمندگی، انزوا، خفت و خشم دارند.
زن جوان یک معتاد به اینترنت می‌گوید: من چگونه می‌توانم، رقابت کنم با صد‌ها فرد گمنامی که هم اکنون در رختخواب ما و در سر همسرم هستند. رختخواب ما، جایی که با همسرم صمیمی بودیم، پر شده از غریبه‌های بی‌ارزش و گمنام.
تلخ‌ترین بخش پژوهش‌های مذکور اینجاست که بسیاری از کاربران در آغاز بهره گیری از اینترنت در پی ارتقاء سطح علمی، فرهنگی، هنری و سیاسی خود می‌باشند، امّا در مسیر جستجوی سایت‌ها و برنامه‌های جدید گرفتار جاذبه‌های غیراخلاقی و در نتیجه مسموم شدن روح و روان خود می‌شوند.
خلاصه اینکه «واترز» در کتاب یاد شده تصریح می‌کند که اینترنت، به شدت مشتریان خود را در گرداب خود غرق نموده و کمتر کسی است که نبودند در فرآیند استفاده از آن دچار احساس تنهایی، افسردگی، اتلاف وقت، انفعال، بلوغ زود رس و فاصله گرفتن اعضای خانواده از یکدیگر، استرس، احساس گناه، تنبلی و بیماری‌های جسمی و روحی نشود.
در ایران امروز نیز متأسفانه به جهت عدم مدیریت صحیح و اصولی، آثار و پیامدهای شوم اینترنت را در سبک زندگی، طرز لباس پوشیدن، معاشرت، میهمانی‌ها، عروسی‌ها، ارتباط ناسالم بین گروه‌های غیر همچنین به وضوح مشاهده می‌کنیم.
عوامل گرایش به اینترنت
1- عدم ارتباط موثر و پایدار، توأم با محبت و عشق و گرمی در بین اعضای خانواده کاربران اینترنت
2- عدم آموزش فرهنگ بهره گیری از رسانه‌های مدرن، در خانه و مدرسه و دانشگاه
3- ضعف شبکه اینترنت داخلی به عنوان زیر ساخت توسعه جامعه مدرن
4- ناآشنایی والدین به نوع بهره گیری صحیح از اینترنت و حتی گاهی عدم استفاده مناسب والدین از اینترنت. اگر پدران و گاهی مادران خود آلوده به استفاده غلط از این رسانه باشند، از فرزندان چه انتظاری می‌توان داشت.
5- برخورد حذفی و سلبی و نه ایجابی با گسترش رسانه‌های مدرن
6- جوان بودن و جمعیت کشور و هیجانی بودن فضای اینترنت برای نسل جوان.
7- رقابتی نبودن فضای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی و تلاش احزاب و گروه‌های قدرتمند جهت تک صدایی و تک حزبی کردن فضای فرهنگی و آموزشی و...
این فرآیند معیوب باعث می‌شود، جوانان دختر و پسری که در دهه اول انقلاب به تفریحات و رقابت‌ها و مطالعات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می‌پرداختند، امروز بسیاری به رقابت در خود نمایی و خودآرایی و تنوع طلبی و ایجاد روابط غیراخلاقی بپردازند.
خریدن به کنج تنهایی و حضور منفعلانه در برابر رسانه‌های مدرن و تحت تأثیر آموزه‌های غیراخلاقی و هوس انگیز اینترنت از اصلیترین فضاهایی است که به گرایشات کاذب مذکور جواب مثبت می‌دهد.
راهکارهای مقابله با فسادسازی اینترنت
بعد از شناخت عوارض آزاردهنده و گزنده اینترنت در اخلاق و رفتار فردی و اجتماعی، و باز کاوی عامل و عوامل استفاده ناسالم از این رسانه، ارائه راهکارهای مقابله با آثار مسموم کننده آن کار چندان پیچیده‌ای نخواهد بود.
راهکارهای پیشگیری از آثار سوء اینترنت
جهت رعایت اختصار اصلیترین راهکار‌ها را مرور می‌کنیم:
1- تأکید و توجه جدی بر ساماندهی نظام خانواده و تحکیم روابط موثر بین اعضای خانواده، از مهم‌ترین پیش نیازهای مقابله با آثار مخرب و مضّر رسانه‌های مدرن، از جمله اینترنت به شمار می‌آید. گرمی و عشق و پیوند پایدار و مقدس اعضای خانواده، مانع پناه بردن نسل جوان (اگر چه گاهی والدین نیز آلوده می‌شوند) به خلوت اینترنتی خواهد شد.
طبق تحقیقات موجود، پدران و مادرانی که بیشتر وقت خود را (به طور هدفمند) با فرزندان خود سپری می‌کنند. فرزندانی پویا و پرتلاش و موفقی داشته و در نتیجه در دام پر دانه رسانه‌ها گرفتار نمی‌شوند.
از سوی دیگر هم نیستند زنان جوانی که می‌گویند همسرشان هووی اینترنتی (بیوه زن مدرن) را از طریق این رسانه به خانه آورده و فضای خانه را آلوده به حضور مروجان فرهنگ بیگانه کرده‌اند.
2- تقویت بنیه دینی و اخلاقی و‌شناختی اعضای خانواده، از طریق توسعه فعالیت‌های آموزشی، هنری، علمی و مسافرت‌های مذهبی و نیز حضور فعال در مراسم و جشن‌های ملی و مذهبی
3- آموزش نحوه استفاده صحیح با تأکید بر مدیریت زمان از اینترنت- به طور مثال همان طور که، در تعاملات اجتماعی و معاشرت‌های فامیلی و خانوادگی به فرزندانمان یاد می‌دهیم که با خوبان معاشرت کنند در فضا مجازی نیز این مهم را مورد توجه قرار دهیم.
هم چنین یاد بگیریم و یاد بدهیم که نباید اطلاعات و خصوصیات خانوادگی را از طریق فعالیت‌های اینترنتی در اختیار دیگران قرار دهیم. و یا با افراد نا‌شناس ارتباط بر قرار کنیم. و یا به ولگردی اینترنتی؟؟؟ شویم.
4- سایت‌ها وبلاگ نویسان متعهد را به فرزندان معرفی کنیم.
5- قرار بگذاریم هر روز، راجع به یک موضوع مخصوص در فضای مجازی، جستجو و بحث و گفتگو کنیم. در این فضا می‌توان روحیه تحقیق و پژوهش راجع به سوژه‌های مورد نیاز خانواده، مانند تکنیک‌های موفقیت، راه‌های رسیدن به شادابی و نشاط، مقابله با استراس و اضطراب، شناخت افراد و شخصیت‌های علمی موفق در جهان و... را در بین اعضای خانواده تقویت کرد.
در این حضوص همکاری خانه و مدرسه برای برگزاری مسابقات پژوهشی و تحقیقی و تعیین جایزه به منظور تشویق و ترغیب هر چه بیشتر نسل جوان بسیار موثر و مفید خواهد بود.
6- مسافرت‌ها، معاشرت‌ها نباید به گونه‌ای (از سوی والدین) طراحی شوند که فرزندان، مایل به همراهی با اعضای خانواده نباشند. جذابیت‌های تفریحی، هیجانات و شادی‌های مورد علاقه فرزندان نباید مورد غفلت واقع شود.
7- زمان و مکان استفاده از اینترنت برای تمامی اعضای خانواده شفاف سازی شود. استفاده پنهانی و پشت درهای بسته و به طور نامحدود ممنوع- حداکثر فعالیت‌های اینترنتی 2 ساعت در شبانه روز.
8- اضطراب، ترس، افسردگی، احساس تنهایی، احساس حقارت، کمرویی، بیکاری از عوامل مهم آلوده شدن و اعتیاد به اینترنت است. همه نهادهای تأثیرگذار (خانه، مدرسه، رسانه‌ها و...) می‌بایست برای پیش گیری و درمان اختلالات مذکور، اقدامات لازم را به عمل آورده و صرفاً به جنگ با معلول‌ها نپردازند.
9- گاهی دفاع غلط از ارزش‌های دینی و اخلاقی و سیاه جلوه دادن اسلام موجب فرار نسل جوان از خانه و مدرسه و نهادهای رسمی و پناه بردن به فضاهای مجازی و مضّر می‌باشد. بدون شک معرفی دین زنده و پویا و معرفی زیباییهای قرانی و نورانی اسلام در ساماندهی رویکرد و عملکرد جوانان ما و در نتیجه استفاده آنان از رسانه‌های مدرن نقش معجزه آسایی خواهد داشت که نباید مورد غفلت والدین، معلمان، مبلغان دینی و متولیان امور قرار گیرد.
10- تهیه و توزیع ارزان قیمت سرگرمی‌های رایانه‌ای برای کودکان و نوجوانان، در تحدید فعالیت‌های اینترنتی بسیار موثر خواهد بود.
پی نوشت‌ها:
[1] - وی یکی از مدیران برنامه ریز پروژه‌های اینترنتی در آمریکا بوده و در خصوص اعتیاد اینترنتی تحقیقات گسترده به عمل آورده است.
[2] - به نقل از کتاب اینترنت و پیامدهای اجتماعی آن- استفاده واترز- ص 29
منبع: تبیان
ارسال نظرات