به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، صبح روز پنجشنبه گذشته دور جدید مذاکرات هسته‌ای میان ایران و نمایندگان 1+5 در ژنو آغاز شد. مذاکراتی که دو طرف بر محرمانه ماندن محتوای آن همچون دور قبلی مذاکرات تا رسیدن به توافق، تأکید داشتند؛ اما تیم غربی که پیش‌تر عدم اعتماد جمهوری اسلامی به ان‌ها اعلام شده بود با زیر پا گذاشتن معاهدات خود اخبار لحظه به لحظه مذاکرات را به رسانه‌های غربی اعلام می‌کنند تا آنجا که رسانه‌های داخلی مجبورند اخبار خود را به نقل از رسانه‌های بیگانه منتشر کنند.
اما این گفتگو‌ها تا روز گذشته ادامه داشت تا اینکه به یکباره خبرهایی از توافق ایران با طرف غربی و مفاد این توافق توسط رسانه‌های غربی – همچون مذاکرات قبلی! - منتشر شد.
وقتی «تگراف»، توافقنامه هسته‌ای را فاش می‌کند
روزنامه تلگراف به نقل از یکی از مشاوران مجلس سنای آمریکا نوشت آمریکا توافقنامه هسته‌ای کوتاه مدتی را به ایران پیشنهاد داد که بر اساس آن تهران اجازه خواهد داشت به غنی سازی اورانیوم در سطح پایین (حدود سه و نیم درصد) ادامه دهد.
این روزنامه انگلیسی به نقل از این مقام آمریکایی افزود: «هدف این توافقنامه پیشنهادی توقف برنامه هسته‌ای ایران به مدت 6 ماه به منظور ایجاد فرصتی برای گفت‌و‌گو درباره یک توافقنامه جامع است.»
به نوشته این روزنامه انگلیسی، دیپلمات‌های غربی و مقامات آمریکایی از افشای جزییات «توافقنامه گام به گام» خودداری کردند اما این مشاور سنای آمریکا با استناد به اظهارات کاخ سفید، وزارت خارجه آمریکا و مقامات در ژنو گفت این توافقنامه شامل توقف غنی سازی 20 درصدی از سوی ایران، ادامه غنی سازی 5/3 درصدی مورد نیاز برای نیروگاه‌های برق هسته‌ای، موافقت ایران با محدود کردن سانتریفیوژهای غنی سازی اورانیوم، راه اندازی نکردن راکتور آب سنگین اراک در طول این شش ماه، استفاده نکردن از سانتریفیوژهای پیشرفته IR-2m بیشتری که می‌تواند 3 تا 5 برابر تند‌تر از سانتریفیوژهای قدیمی غنی سازی کند.
این مقام آمریکایی افزوده است که در مقابل، آمریکا تحریم‌های اقتصادی را احتمالا با آزاد کردن دارایی‌های مسدود شده ایران، کاهش می‌دهد و محدودیت‌های تاثیر گذار بر صنایع پتروشیمی، خودرو و فلزات گرانب‌ها را لغو می‌کند.
تلگراف در ادامه به نقل از یک مقام دولتی آمریکا نوشت: «تحریم‌ها به نحو «برگشت پذیر» لغو خواهد شد و چنانچه ایران توافق را زیرپا بگذارد، این تحریم‌ها دوباره اعمال خواهد شد.»
جالب اینجا است که همین مضمون را خبرگزاری فرانسه و رویترز نیز منتشر می‌کند؛ به عبارت دیگر رسانه‌های مطرح هر کدام از کشورهای حاضر در این مذاکرات قسمتی از توافقات را منتشر می‌کنند. اگرچه پیش‌تر دستگاه دیپلماسی اعلام کرده بود که دیگر موضوع کم کردن درصد غنی سازی نباید از سوی غرب مطرح شود اما این موضوع فصل مشترک گزارش همه رسانه‌های غربی بوده است.
جان کری بطور سر زده وارد مذاکرات می‌شود
اما عصر روزگذشته بود که وزیر خارجه آمریکا که در سرزمین‌های اشغالی به سر می‌برد، در سفری سرزده به ژنو رفت تا از نزدیک شاهد توافق‌های احیانا صورت گرفته بین ایران با 5+1 باشد.
یکی از دلایل مهم حضور کری در ژنو را عدم توافق یک متن مشترک بین ایران و طرف غربی عنوان شده است.
ایران هسته‌ای در گزارشی از دلیل حضور جان کری در ژنو می‌نویسد: «نخستین مشکل این متن این است که هنوز بخش‌هایی از آن بویژه در دو حوزه تحریم‌هایی که باید از سوی امریکا لغو شود و حق غنی سازی ایران در گام آخر، ناقص است و نیاز به تصمیم گیری‌هایی دارد که در سطح معاونین وزرا امکانپذیر نبوده است. احتمالا مهم‌ترین اختلاف این است که ایران عقیده دارد در گام اول باید تحریم‌هایی در حوزه بانک و نفت لغو شود در حالی که امریکا نمی‌خواهد درگام اول، درباره این رده از تحریم‌ها بحث کند. علاوه بر این، در گام آخر ایران عقیده دارد که حق غنی سازی ایران باید به رسمیت شناخته شده و تمام تحریم‌ها لغو شود، اما امریکا این موضوع را غیر ممکن می‌داند. همین دو اختلاف اصلی است که جان کری را به ژنو کشانده است.»
در ژنو چه اتفاقی خواهد افتاد؟ آیا آمریکا تحریم‌ها را لغو می‌کند؟
اما آنچه در رسانه‌ها از قول مقامات آمریکایی طی چند روز اخیر منتشر شده است، مواضع آن‌ها نشان می‌دهد که کاخ سفید به دنبال توافق به بهترین شکل ممکن علیه ایران است!
اوباما روز پنجشنبه به سی‌ان‌ان گفت: «توافق مورد بحث به طور جزئی، تحریم‌ها را کاهش می‌دهد اما ساختار تحریم‌ها حفظ شود. امکان دارد به توافق مرحله‌ای با ایران برسیم که بر اساس آن در مرحله اول گسترش فعالیت هسته‌ای ایران متوقف شود.»
جی‌کارنی سخنگویی کاخ سفید در توضیح بیشتر گفت که: «کاهش تحریم‌ها، محدود و هدفمند و برگشت‌پذیر است و ساختار اصلی تحریم‌ها را تحت تاثیر قرار نمی‌هد اما پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران را متوقف می‌کند. ساختار کلی تحریم‌ها پابرجا خواهد ماند.»
همزمان روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی خاطرنشان می‌کند: «اگر چه آمریکا به طور رسمی در مورد جزئیات گام‌هایی که باید از سوی ایران برداشته شود سخنی نمی‌گوید، یک مقام دولتی آمریکایی می‌گوید این اقدام‌ها درصد غنی‌سازی، ذخیره مواد هسته‌ای، قابلیت‌های تاسیسات هسته‌ای و همچنین راستی‌آزمایی برنامه اتمی ایران را در برمی‌گیرد. به گفته این مقام آمریکایی مدت زمان تعلیق برنامه هسته‌ای ایران هنوز مورد مناقشه است، اما تعلیق 6 ماهه یکی از چارچوب‌هایی است که مورد بحث قرار گرفته است. در مقابل احتمال رفع مسدودیت بخشی از اموال و دارایی‌های ایران در خارج مورد بحث است.»
در واقع همان‌گونه که در گمانه‌زنی‌های قبلی رسانه‌های غربی نیز مطرح بوده، آمریکایی‌ها قصد ندارند حتی اندکی از تحریم‌های اصلی را حذف کنند بلکه در نهایت مایلند امکان دسترسی ایران به بخشی از درآمد‌ها و دارایی‌های مسدوده شده در خارج- رقمی بین 3 تا 10 میلیارد دلار- را فراهم کنند و نام آن را کاهش تحریم‌ها بگذارند!
نتانیاهو که پلیس بد مذاکرات هسته‌ای است
نکته دیگر که شاید رسانه‌های داخلی کمتر به آن اهمیت داده باشند، مواضع نتانیاهو در یک هفته اخیر است.
بی‌شک اسراییل بی‌‌‌نهایت علاقمند است به روند مذاکرات ایران و 1+5 را جهت بدهد اما این موضوع اغلب با اینکه اسراییل خوهان فروپاشیدن مذاکرات است اشتباه گرفته می‌شود. بر خلاف آنچه بسیاری در داخل و خارج از ایران می‌گویند و ظاهرا دوستان خط مشی گذار دولت آقای روحانی در امور سیاست خارجی و امنیت ملی هم با آن موافقند، این دیدگاه که اسراییل خواهان تخریب مذاکرات است بیشتر مبتنی بر یک درک رسانه‌ای از مواضع اسراییل است تا یک درک امنیتی و راهبردی.
مهدی محمدی در این رابطه می‌نویسد: «به لحاظ راهبردی اسراییل به خوبی می‌داند که نهایتا گزینه‌ای جز حل مسئله از مسیر دیپلماسی وجود ندارد. نه ایران قصد ساختن سلاح هسته‌ای را دارد، نه اگر چنین کاری بکند، داوطلبی در جهان برای حمله به ایران پیدا می‌شود و نه حتی اگر حمله‌ای رخ بدهد برنامه هسته‌ای ایران را متوقف خواهد کرد. اصطلاح معتبر کردن تهدیدنظامی هم که اسراییلی‌ها دائما از آن استفاده می‌کنند در واقع نه به معنای آماده شدن برای جنگ بلکه به این معناست که امریکا چگونه می‌تواند از ابزار تهدید نظامی بهره بگیرد که نتیجه آن کوتاه آمدن ایران و اجتناب از ورود به درگیری باشد.»
در واقع نتانیاهو در این زمین مذاکره با فضاسازی خبری خود در سطح بین الملل با پیروز نشان دادن ایران در مذاکرات بدنبال این است که طرف ایرانی را تحت تاثیر قرار دهد تا بیشترین امتیاز را برای طرف غربی که همان توافق بر سر کاهش غنی سازی و پذیرش پروتکل الحاقی از سوی ایران در پی داشته باشد.
پس این تصور که اختلاف نظر میان اسراییل و امریکا واقعی و عمیق است بسیار گمراه کننده است. و این تنها یک بازی رسانه‌ای - سیاسی از سوی دو «همپیمان» است.
آمریکا به دنبال گام‌های نامتوازن!
و اما اینکه در این دور از مذاکرات 3 نکته اصلی دیده شد
1- این مذاکرات نشان داد در حالی که در ابتدا طرف غربی باز هم از سری بودن آن سخن می‌گفتند، مقامات 1+5 با انتشار مفاد توافق در بین رسانه‌های غربی باز محرمانه بودن این مذاکرات نقض کردند. و جالب اینجا است که هر خبری که در خبرگزاری‌های داخلی منتشر می‌شود، به نقل از خبرگزاری‌های غربی است.
2- آمریکا در این مذاکرات بودن شک به دنبال گام‌های نامتوازن است، به این معنی که همان گونه در رسانه‌های غربی منتشر شده است؛ توافقی که بین ایران و طرف غربی صورت گرفته گویای این مطلب است که اقداماتی که آمریکا در مقایسه با امتیازهایی که ایران در حال دادن است، بسیار جزئی است و این خود گویای برنداشتن گام‌های مساوی در این مذاکرات است.
3- به نظر می‌رسد در این دوره نتانیاهو به نوعی نقش پلیس بد و جان کری نقش یک پلیس خوب را بازی می‌کند، به این صورت که نتانیاهو با فضاسازی رسانه‌ای که «ایران پیروز مذاکرات است»، در صدد تحت تاثیر قرار دادن کشورهای اروپایی است و جان کری نیز با حضور در این مذاکرات نقش مکمل این «سریال» را برای نتیانیهو بازی می‌کند.
به هر حال باید دید در روز سوم این مذاکرات چه اتفاقی در ژنو می‌افتد.
منبع: وطن آنلاین
ارسال نظرات