فاصله قانون تا اجرا در ارتباط دانشگاه و صنعت چقدر است؟

 

 دولت مجاز است به منظور دستیابی به جایگاه دوم علمی و فناوری در منطقه و تثبیت آن تا پایان برنامه پنجم، اقدامات زیر را انجام دهد:  

 

 «بازنگری آئین‌نامه ارتقای اعضای هیأت علمی به نحوی که تا 50 درصد امتیازات پژوهشی اعضای هیأت علمی معطوف به رفع مشکلات کشور باشد، برای تحقق این امر تمهیدات لازم برای ارتقای هیأت علمی از جمله توسعه و تقویت دوره‌های تحصیلات تکمیلی، افزایش فرصت های مطالعاتی اعضای هیأت علمی در داخل و خارج از کشور و ایجاد مراکز تحقیقاتی و فناوری پیشرفته علوم و فنون در کشور، تسهیل «ارتباط دانشگاه ها» با دستگاه های اجرائی از جمله «صنعت» فراهم خواهد گردید».    

 

 

رهبر معظم انقلاب در دیدار خود از توانمندی های صنعت خودرو در سال 89 گفتند:« من چندین سال استکه به دانشگاه ها و دستگاه های دولتی این سفارش را می کنم که بین «صنعت و دانشگاه» یک ارتباط مستحکمی برقرار شود، ما احتیاج داریم به اینکه در دانشگاه کانون های دانشی مخصوص بخش صنعت و بخش های گوناگون صنعت، برای نمونه مخصوص بخش خودرود به وجود بیاید که پشتیبانی کنند».  

 

 

به گزارش خبرنگار علمی«خبرگزاری دانشجو»، رضا حسینی، کارشناس سیاستگذاری حوزه آموزش عالی، ارتباط دانشگاه و صنعت را یک ارتباط پیچیده می داند و می گوید: یکی از علت های نارضایتی صنعت از دانشگاه باکیفیت نبودن پروژه و به موقع تحویل ندادن آن است، به همین دلیل صنعت به سفارش پروژه خود به خارج از کشور اقدام می کند.

 

وی معتقد است: ارتباط بین صنعت و دانشگاه نباید به طور مستقیم انجام شود، حلقه واسط این دو باید شرکت های حقوقی که تولید شده دانشگاه است، باشد تا استاد موظف به ارائه به موقع پروژه سفارش شده صنعت شود، وقتی استاد دانشگاهی پروژه ای را انجام می دهد و ارتقایی برای وی محسوب نمی شود و از طرفی مجبور به گذراندن مراحل سخت اداری است، در واقع بازی باخت-باخت ِ  دانشگاه و صنعت اتفاق می افتد.    

 

 

 

 

حسینی می گوید: در دنیا صندوق های خاصی برای رابطه صنعت و دانشگاه فعال است،‌ به این گونه که استادان در این صندوق رتبه بندی و بر اساس تخصص و توانایی به صورت گروهی انجام پروژه ای را به عهده می گیرند، هر استادی که عضو این صندوق باشد و در انجام وظیفه خود کوتاهی کند، رتبه اش کم می شود.

 

وی می افزاید: در تمام دنیا رایج است که هر استاد دانشگاهی که برای دانشگاه درآمدزا نیست، اخراج می شود؛‌ زیرا استادی که نمی تواند پروژه ای انجام بدهد، در واقع نمی تواند برای دانشگاه درآمدزا باشد در حالی که در دانشگاه های ایران پول نفت عامل بازدارنده استادان در درآمدزایی دانشگاه ها شده است،‌وجود این منبع مالی باعث شده است که استادان به صورت پراکنده و بدون داشتن مهارت خاصی کارهای پژوهشی را انجام بدهند.

مهدی صفاری نیا، رئیس پارک علم و فناوری نیز معتقد است: مهمترین مأموریت معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور رسیدگی به حلقه مفقوده دانشگاه و صنعت است؛ وزارتخانه های علوم، تحقیقات و آموزش و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی متولی تولیدات دانشگاهی و وزارت صنایع نیز متولی حوزه صنعت است که این معاونت وظیفه ارتباط این دو را در تجاری سازی به عهده دارد.  

 

رضا مسعودی، معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه شهید بهشتی در این باره می گوید: وقتی صنعت خود دارای پژوهشگری با کیفیت پایین تر در صنعت است، چرا با دانشگاه باید همکاری کند؟ زیرا سیستم داخلی مانع این همکاری می شود.

 

بارانی: ضرورت حضور بازاریابان برای ارتباط دانشگاه و صنعت  

 

مسعود بارانی، پژوهشگر و کارشناس ارشد مهندسی نفت واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد درباره ضعف ارتباط دانشگاه با صنعت معتقد است: متاسفانه صنعتگران به دانشجویان پژوهشگر اعتماد ندارند، لذا دانشگاه باید با حمایت های لازم این معضل را حل کند، حضور بازاریابان در این ارتباط نیز ضروری است.  

 

 

حمید سوری، مسئول شورای پژوهش تحصیلات تکمیلی شعبه بین الملل معتقد است: 15 درصد تحقیقاتی هم که مورد بهره برداری قرار می گیرد بازهم دست مشتریان نمی رسد! تعامل بین تولید کننده علم و تا مصرف کننده نتایج علمی ضعیف است، این ارتباط برقرار شده اما ساختارمند و هدفمند نیست، اشکال ما در دانشگاه نیست، صنعت ما هنوز متقاعد نشده که مستندات خود را از دانشگاه دریافت کند، یک مدیر نباید بر اساس سلیقه شخصی خود تصمیم بگیرد بلکه باید بر اساس مستندات علمی که از دانشگاه تهیه کرده است تصمیمگیری کند.  

علیرضا طالبی، معاون پژوهشی دانشگاه ارومیه نیز می گوید: در حوزه پژوهش مقالات و طرح های نامحدودی وجود دارد که همین تقاضای نامحدود با منابع محدود قابل پاسخگویی نیست، تعاملات بین صنعت و دانشگاه بسیار ضعیف است و باید گفت واحدهای تولیدی نیازی برای ارتباط به منابع پژوهشی احساس نمی کنند.

 

علیرضا فیروز فر، رئیس دانشگاه آزاد زنجان می گوید: یکی از ملزومات ارتباط بین صنعت و دانشگاه پژوهش است که باید جدی گرفته شود، رشد علمی در ایران مسیری اصولی طی کرده و نشان از موفقیت علمی کشور دارد، رشد علمی در هر بخشی ارتباط تنگاتنگی با رابطه صنعت و دانشگاه دارد.

 

وی معتقد است: بی اعتمادی صنعت به دانشگاه از موانع تقویت ارتباط این دو است، کشور به تحقیقات کاربردی نیاز جدی دارد؛ بنابراین باید با تعامل جدی دانشگاهیان اعتماد سازی در صنعت را محقق کرد.

 

علی ظهری، رئیس دانشگاه پیام نور آذربایجان غربی با انتقاد از این ارتباط می گوید: نه صاحبان کارخانه ها و نه مسئولان دانشگاه دغدغه ارتباط با یکدیگر را ندارند و تا زمانی که این مشکل به دغدغه تبدیل نشود مشکلات حل نخواهد شد.

 

 

سجاد خمیس آبادی، پژوهشگر و کارشناس ارشد سیستم‌های انرژی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد از تجربیات خود با صنعت می گوید: صنعتگران ممعتقدند کارهای پالایشگاه با هر هزینه ای که لازم باشد انجام می دهیم، اما رغبتی به ریسک در همکاری با دانشگاه نیستیم.  

 

 

 

 

مهدی احسانیان، معاون پژوهشی خواجه نصیر نیز می گوید: استادان با نیاز صنعت و صنعت نیز با تجربه دانشگاهیان آشنایی ندارند و‌ این دو قطب با هم قهر هستند، البته در 20، 30 سال اخیر رابطه بهتری با هم گرفته اند، اما میزان آن کافی نیست، استادان باید کمبود بودجه خود را در ارتباط با صنعت مطالبه کند.  

محسن شاهین پور، استاد دانشگاه مین آمریکا سطح علمی استادان و دانشجویان ایرانی را بسیار بهتر و بالاتر از دیگر کشورها و حتی کشورهای پیشرفته صنعتی می داند و می گوید: در ایران دانشجویان و استادان بیشتر به صنعت و علم می‌پردازند؛ اما در دیگر کشورها به دیگر مسائل مشغول هستند و در اصل سیستم شان این است که مردم را مشغول نگاه می‌دارند؛ این در حالیست که دانشجویان ایرانی بیشتر در علم و صنعت متمرکز هستند و بیشتر به نوآوری و اختراع فکر می‌کنند.

استاد دانشگاه مین آمریکا معتقد است: متاسفانه در ایران برای دانشجویانی که کار تحقیقاتی و اختراعی انجام می‌دهند، اسپانسر وجود ندارد؛ این در حالیست که دیگر کشورها برای دانشجویان بسیار هزینه می‌کنند، در آلمان هیچ پروژه‌‍ کارشناسی ارشد یا دکترایی بدون اسپانسر وجود ندارد؛ بنابراین بهتر است این امر در ایران نیز اتفاق افتد و یک بنیاد ملی علمی ایجاد شود و به این بنیاد بودجه تزریق شود. 

شاهین پور توصیه می کند: دانشگاه باید به دل صنعت برود و نیاز سنجی کند، مدیریت ارتباط دانشگاه و صنعت باید قوی باشد، بنیاد ملی نخبگان به تنهایی نمی تواند کاری از پیش برد؛ بلکه باید بنیاد ملی علوم و مهندسی شکل گیرد و مجلس نیز باید در راستای حمایت از این افراد وارد عمل شود.  

 

 

محمد فتحی، رئیس دانشگاه علمی- کاربرد زنجان معتقد است: متاسفانه برقراری و تقویت ارتباط بین صنعت و دانشگاه به عنوان وظیفه اصلی و مهم مسئولان مطرح نشده است، دانشجویان پس از فارغ التحصیلی نیاز جدی به اشتغال دارند؛ اما متاسفانه مهارت مورد نیاز اشتغال را کسب نکرده اند؛ بنابراین  وزیر علوم باید توجه جدی به آموزش های عالی مهارتی و علمی- کاربردی داشته باشد.

وی تاکید می کند: وزیر علوم باید برای پر کردن شکاف بین صنعت و دانشگاه سیاست گذاری، تکنیک و تاکتیک مناسبی را برگزیند.