عامل اصلی پیشرفت صنایع پهپاد/ جهادی که ریشه در جنگ دارد جواب داده است

به گزارش خبرنگار علمی «خبرگزاری دانشجو»، ثریا شب گذشته (جمعه)، دستاوردهای کشور در حوزه فناوری ساخت پهپادها و توانمندی های دفاعی ایران، ابعاد مختلف موضوع هواپیماهای بدون سرنشین از جمله کاربردهای غیر نظامی مهم این فناوری و نیز نقش دانشگاه ها و شرکت های دانش بنیان در این توانمندی را نقد و بررسی کرد.

 

مهمانان این برنامه محمد مهدی نژاد نوری، معاون سابق پژوهشی وزارت علوم و از مدیران و کارشناسان صنایع و مختارزاده، از مدیران حوزه تحقیقات صنایع پهپاد و از رزمندگان دفاع مقدس بودند.  

 

در ابتدای برنامه محسن مقصودی، مجری برنامه از خاطرات جنگ و استفاده از پهپادها برای اولین بار در هشت سال دفاع مقدس پرسش کرد که مختارزاده در پاسخ چند خاطره تعریف کرد؛ وی با شرح کامل عملیات ها و استفاده پهپادها بیان داشت: در هشت سال دفاع مقدس به دلیل کمبود امکانات و شرایط سخت از یک پهپاد برای بسیاری از عملیات ها استفاده می شد؛ این پهپاد در طول روز برای شناسایی فرستاده می شد و پس از شناسایی به ترمیم و بازسازی می پرداختیم تا برای عملیات شناسایی روز بعد نقص فنی نداشته باشد.

 

ترمیم پهپادها در آن زمان با امکانات کم و محدود، کار را سخت می کرد، ولی به دلیل همدلی بچه ها و اعتقاد به اینکه اگر کار برای رضای خدا باشد خدا راه را باز خواهد کرد، تلاش مستمر انجام می شد؛ هر چند شکست هایی وجود داشت، ولی همه آن ها تجربیاتی برای پیشرفت و حرکت رو به جلو بود.

 

به طوری که در یکی از عملیات ها با سختی فراوان، پهپاد برای شناسایی فرستاده شد و در هنگام بازگشت دچار کمبود سوخت شد، از یکی از خلبانان خبره در این زمینه کمک گرفته شد و وی پهپاد را تا مرز بین ما و دشمن رساند، اما متاسفانه در کنار میدان مین و در مرز بین ما و دشمن به زمین نشست.

 

 

در آن شرایط این اتفاق بسیار سخت بود؛ چرا که پهپاد باید برای روزهای دیگر هم استفاده می شد و نمی توانستیم از آن دست بکشیم، از سوی دیگر دوربین کاملاً پر شده بود و عملیات شناسایی به طور کامل انجام شده بود و طمع عکس های موجود در پهپاد به ما اجازه نمی داد، از پهپاد فرود آمده از مرز دست بکشیم؛ عملیاتی طراحی شد و برای دستیابی به پهپاد دسته های دو نفری تشکیل گردید و در نهایت با سختی فراوان پهپاد را بدست آوردیم.

 

مهدی نژاد افزود: شکل گیری و دستیابی به علم پهپاد در شرایط جنگ و امکانات محدود آن دوره برای ما غیر قابل تصور بود، ولی به این فناوری دست پیدا کردیم؛ چرا که در آن زمان این گونه نبود که بچه های فنی فقط در بخش فنی فعالیت کنند و بچه های نظامی و عملیاتی فقط در این حوزه کار انجام دهند، بلکه همه در کنار هم و با حمایت یکدیگر فعالیت می کردند.

 

 

در ادامه مقصودی از چگونگی استفاده از این علم و فناوری در این دوره برای توسعه و پیشرفت بیشتر در این حوزه پرسید که مختارزاده در پاسخ گفت: عامل اصلی در پیشرفت مجموعه صنایع پهپاد و دستاوردها این بود که تمام افراد به هدف خود ایمان داشتند؛ همین ایمان باعث همدلی همه بچه های عملیاتی و فنی شد.

 

صرف نظر از محدودیت ها و تنگناهایی که وجود داشت، اما گویا دست بچه ها را به یکدیگر قفل کرده بود و همین امر باعث شد تحمل آن شرایط سخت آسان شود، تحمل شکست ها برای ما راحت تر می شد، در پایان روز بغض خود را فرو می خوردیم و فردا باز کار را آغاز می کردیم.

 

 

وی در ادامه افزود: جزو افتخارات من این است که در هر مرحله ای دانشجویان و جوانان می آمدند و من از پذیرش آنها خوداری نمی کردم؛ در هر مقطع تحصیلی که بودند و اظهار علاقه می کردند با ارزیابی بسیار مختصر متوجه می شدیم این جوان عاشق قضیه است؛ جوانانی که خلاقیت را در خود احساس می کردند را می پذیرفتیم؛ استفاده از استعدادهای که در بسیاری از مواقع نهفته است و جمع کردن آنها دور یکدیگر از عوامل پیشرفت این صنعت بود.

 

مختارزاده در تاکید سخنان مهدی نژاد، گفت: اگر این مجموعه ها را تحت یک مدیریت بیاوریم، شاید از لحاظ سازمانی خوب باشد اما جلوی بسیاری از خلاقیت ها گرفته می شود.

 

مقصودی افزود: هدف این است که سیاست گذاری درستی انجام گیرد.

 

مختار زاده ادامه داد: باید تعریف افق ها جدیدتر صورت گیرد؛ اگر افق های جدیدتر را برای جوانان در دانشگاه ها تعریف کنیم و از آن ها خواسته شود در این حوزه ایده ارائه بدهند، طراحی کنند و در نهایت طرح خود را عملیاتی کنند، پله های رشد و پیشرفت را سریع تر طی خواهیم کرد.

 

این سازمان عریض و طویل که خوشبختانه میسر شده است که بخشی کوچکی از آن را به مردم اطلاع رسانی کنیم، اگر می توانستیم به مردم بگوییم دامنه این عملیاتی شدن ها و دستاوردها چه میزان است، مردم در پوست خود نمی گنجیدند؛ به این علت که دسترسی دشمن به این اطلاعات محدود شود مجبوریم همه چیز را کوتاه و مختصر بیان کنیم؛ عملیاتی شدن و توانمندی های به دست آمده با کمک همین جوانان در این مرز و بوم آن چنان غرور آفرین است که زبان برای توصیف آن قاصر است.

 

 

 

مقصودی اظهار داشت: راه جهادی که ریشه آن در زمان جنگ شکل گرفته است و در دوره ای اتفاق افتاد که کاملا از سوی دشمن تحریم بودیم، جواب داده است؛ می توان کار را با رشد بیشتری نشان داد.

 

مختارزاده اذعان داشت: اگر اهداف بلند مدت را با همکاری فرماندهان عملیاتی تعیین کنیم و در سازماندهی ها جوانان را حمایت کنیم، مطمئن باشید مدارج ترقی را بسیار سریع تر طی خواهیم کرد.

 

 

در انتهای برنامه از کاربردهای غیر نظامی پهپادها پرسش شد که مهدی نژاد اظهار داشت: در برخی کشور های دنیا این بخش نظامی که باعث پیشرفت کشور می شود را بسیار کم در بخش دفاعی استفاده می کنند همانند ژاپن که به دلیل شکستی که خورد نمی تواند در بخش دفاعی بسیار فعالیت داشته باشد.

 

به یمن تلاش هایی که انجام شده است پیشرفت های بی نظیری در این زمینه داشتیم؛ این پیشرفت ها در بخش غیر دفاعی کاربرد دارد؛ هواپیمای بدون سرنشین کاربرد های غیر دفاعی بسیاری را شامل می شود؛ در دنیا عرصه های دیگری نیز برای این هواپیماها در نظر گرفته می شود؛ یکی از کاربرد های غیر دفاعی پهپادها مدیریت بحران های طبیعی است؛ برفی که اخیرا در شمال کشور بارید باعث شد بسیاری از وسایل نقلیه و هلی کوپترها نتوانند کار کنند چرا که خود سرنشینان در خطر بودند.

 

در حالی که در چنین شرایطی می توان از هواپیماهای بدون سرنشین استفاده کرد؛ حتی اگر هر وسیله ایی بتواند در چنین شرایطی قابل استفاده باشد هزینه استفاده از پهپادها کمتر است؛ در بحث کنترل ترافیک، مرزبانی نیز از پهپادها می توان استفاده کرد، قابل ذکر است که امر مرزبانی در زمان صلح امر نظامی محسوب نمی شود.

 

 

بحث تفریحی است که در کشور ما زیاد عام نشده است؛ بستر فوق العاده عالی برای توسعه انواع پیشرفت ها در دنیا است؛ در ارزیابی های هواشناسی و کشت محصول و کشف معادن به کمک سنسورهای راه دور توسط ماهواره در حال انجام است، برای ما که بسیاری از این ماهواره ها را نداریم این کارها به کمک هواپیمای بدون سرنشین قابل اجرا است.

 

پهپادها منبع بسیار خوبی برای صادرات است، دنیا به کاربرد این نوع هواپیماها تن داده است، امروزه تقریبا 90 درصد ماموریت هایی که آمریکا در افغانستان، پاکستان و... انجام می دهد به کمک پهپادها است؛ ما با توجه به توانمندی هایی که کسب کردیم می توانیم صادرات خوبی در این حوزه داشته باشیم.

 

 

به نظر بنده باید بحث اختصاصی برای این امر گذاشته شود که چرا بحث کاربردهای غیر دفاعی پهپادها جدی گرفته نشده است؛ بسیاری از افراد به این باور نرسیده اند که ما به این فناوری دست یافتیم، باید این باور را ایجاد کنیم؛ یکی از راه های ایجاد باور این است که نیروهای نظامی ما که این فناوری را در اختیار دارند در مواقع لازم این فناوری را در اختیار سازمان یا ارگارن های مربوط قرار دهند.

 

از سوی دیگر دولت و مجلس اگر به این نتیجه رسیدند که این امر لازم است، این امر را تبدیل به قانون کنند، بستر قانونی آن ایجاد شود؛ بسیاری از ایده ها در زمان عملیاتی شدن دارای نواقصی هستند ولی این باعث نمی شود ایده غلط باشد بلکه باید بر روی آن کار کرد و نواقص آن را برطر ف کرد.

 

 

از قبل مواردی که ذکر کردم به طور طبیعی تنوع قابلیت ها با هزینه های کم پیش می آید؛ لذا باید در این بحث به عنوان یک محور موفق، با نگاه جهشی به موضوع نگریست؛ به بسیاری از دانشجویان ما فضای مناسب برای فعالیت داده می شود، در کشور چهار میلیون دانشجو داریم که 500هزار نفر آنها در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا تحصیل می کنند؛ اگر این عرصه ها را در کشور باز نکنیم چهارسال بعد که این دانشجویان وارد عرصه بازار می شوند زمینه مناسب کار را پیدا نمی کنند.

 

در صورتی که این امر بحث اقتصادی، هم بحث ارضای علمی را در بر می گیرد؛ ارضای علمی برای یک محقق بحث مهمی است؛ اینکه محقق ارضای علمی شود و هم از نظر اقتصادی تامین شود و هم برای کشور اقتدار بیافریند مسئله قابل توجهی است؛ توجه به این عرصه با دقت بر این امر که با تلاش و کار جهادی به این فناوری دست یافتیم، مسئله مهمی است.

 

 

مقصودی پرسش آخر خود را چنین مطرح کرد که با این طبقه بندی که داریم رتبه ایران در این حوزه در چه جایگاهی است؟

 

مهدی نژاد در پاسخ گفت: ما سطح تکنولوژی داریم، مثلا در سطح یک، دو کشور داریم، سطح دو 10 کشور داریم و در سطح سه 50 کشور داریم، اگر بگویم جزو 10 کشور اول دنیا هستیم اغراق نکردیم؛ با توجه به نوع کارهای انجام شده در این زمینه و توانمندی های کسب شده به نظر بنده جزو 10 کشور اول دنیا هستیم.

 

ثریا هر چهارشنبه شب ساعت 23 از شبکه اول سیما روی آنتن می رود و این هفته به دلیل پخش سخنرانی مستقیم رئیس جمهور با مردم به جمعه موکول شد.