موانع بازاریابی، جذب و توسعه هواداران باشگاه‌ها/ ساعت‌چیان: در طول پایان‌نامه‌ام دست‌های پشت پرده فوتبال را احساس کردم

به گزارش خبرنگار ورزشی «خبرگزاری دانشجو»، وحید ساعت‌چیان در پایان نامه ای برای اخذ درجه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم به بررسی موانع بازاریابی، جذب و توسعه هواداران باشگاه‌های لیگ حرفه‌ای فوتبال ایران پرداخته است.

 
هدف از این مطالعه تبیین ایمنی استادیوم‌های فوتبال لیگ حرفه‌ای کشور بود.

یافته‌های این تحقیق نشان داد که 1- ایمنی ساخت و سازها و تاسیسات با 65 درصد ایمنی در وضعیت خوبی قرار داشت؛ 2- ایمنی جایگاه تماشاچیان با 42 درصد ایمنی در وضعیت متوسطی قرار داشت؛ 3- وضعیت بهداشتی با 46 درصد امتیاز در وضعیت متوسطی قرار داشت؛ 4- استانداردها و ایمنی تجهیزات و لوازم ورزشی با 91 درصد ایمنی در وضعیت خیلی خوبی قرار داشت؛ 5- در مجموع، استادیوم‌ها با 67 درصد ایمنی در وضعیت خوبی قرار داشت؛ و 6- استادیوم فوتبال فولادشهر اصفهان با 88 درصد ایمنی، بیشترین ایمنی و استادیوم تختی بندر انزلی با 47 درصد ایمنی کمترین ایمنی را نسبت به دیگر استادیوم‌ها داشتند.

بر اساس نتایج مطالعه، پیشنهاد می‌شود که به منظور ایمن کردن محیط استادیوم برای تمامی استفاده‌‌کنندگان، در ساخت استادیوم‌های جدید و یا بازسازی استادیوم‌های موجود به مسئله ایمنی توجه بیشتری شود.

تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی، از نظر روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی مقطعی و از نظر روش جمع‌آوری داده‌ها، میدانی است و جامعه مورد نظر که برابر نمونه تحقیق است، شامل تمامی 16 استادیوم میزبان لیگ حرفه‌ای کشور در فصل مسابقات 89-88 (لیگ نهم) بود.

ابزار تحقیق چک لیستی محقق ساخته با استفاده از استانداردهای کنفدراسیون فوتبال آسیا بود که چهار شاخص ایمنی ساخت و سازها و تاسیسات، ایمنی جایگاه تماشاچیان، وضعیت بهداشتی و استانداردها و ایمنی تجهیزات و لوازم ورزشی را می‌سنجید.

پایایی چک لیست به صورت حضوری در استادیوم‌ها و توسط افراد آموزش دیده جمع‌آوری و برای توصیف اطلاعات از آمار توصیفی استفاده شد.

باشگاه های ما در مرحله جذب هوادار و باشگاه های بزرگ دنیا در مرحله حفظ هوادار هستند

وحید ساعت‌چیان در خصوص این پایان نامه گفت: افرادی می توانند مشکلات باشگاه ها را در خصوص جذب هوادار حل کنند که این مسئله را با نگاه کاملی دنبال کنند، من با کمک استاد راهنمای خوب و دوستانم در مقطع کارشناسی ارشد یک کار تیمی را در این خصوص آغاز کردیم.

وی در ادامه افزود: این پایان نامه بررسی مشکلات باشگاه ها تا سال 1388 است و تا آن زمان مشکل اصلی این بود که باشگاه ها باید چگونه هواداران را مدیریت کنند و سپس آن ها را جذب کنند و در نهایت آنها را در کنار تیم حفظ کنند؛ البته این مشکل تاکنون هم در باشگاه های ما وجود دارد.

این پژوهشگر یادآور شد: باشگاه های جهان مرحله مدیریت و جذب هواداران را پشت سر گذاشته اند و برای حفظ هواداران خود تلاش می کنند و مهمترین شرایط اجتماعی، اقتصادی و حتی ادامه تحصیل را برای آنها فراهم می کنند.

وی به تفاوت بین واژه هوادار، تماشاگر و تماشاچی اشاره کرد و گفت: از نظر ظاهر در ادبیات ما این سه واژه با هم تفاوتی ندارند و حتی مجری های برنامه های ورزشی نیز این سه واژه را معادل یکدیگر می دانند اما واقعیت این است که هوادار کسی است که به تیم وفادار است و در سخت ترین شرایط در کنار تیم است که در واقع این هواداران بودند که مهم ترین جامعه هدف ما در این پژوهش محسوب می شدند.

ساعتچیان خاطرنشان کرد: موانعی در این مسیر وجود داشت که از کانال بازاریابی قابل شناسایی بود و ما در نهایت به این نگاه رسیدیم که هواداران نمی توانند پاسخگوی سئوالات ما باشند و به همین دلیل به سراغ مدیران رفتیم چرا که آنها می توانستند در خصوص جامعه هدف ما یعنی هواداران نظر بدهند.

رئیس وقت سازمان لیگ در این پژوهش از ما حمایت کرد

وی یادآور شد: در آن زمان با سردار عزیز محمدی، رئیس وقت سازمان لیگ صحبت کردیم و مقرر شد سئوالات پژوهش در اختیار فدراسیون قرار گیرد؛ سردار محمدی نگاه بازی داشت و حمایت های زیادی  از این پژوهش انجام داد.

این پژوهشگر خاطرنشان کرد: در جلسه ای که سال 90 مدیر عامل باشگاه ها و روابط عمومی و بازاریاب های آنها با سوزکی برگزار کردند، با هماهنگی سازمان لیگ پرسش نامه پژوهش و سئوالات در اختیار افراد حاضر قرار گرفت و نقطه نظرات آنها استخراج شد.

همچنین به منظور پررنگ کردن نقش دانشگاهی ها جامعه ای از اساتید متشکل از 40 نفر که در زمینه مدیریت ورزش کار کرده بودند را نیز در نظر گرفتیم و در نهایت با 60 نفر از افراد اجرایی و دانشگاهی کار پژوهش انجام شد.

وی در ادامه به اهداف این پژوهش اشاره کرد و گفت: هدف اصلی این بود که مشخص شود موانع مدیریت هواداران باشگاه ها بر چه اساسی ایجاد می شود که در نهایت به این نتیجه رسیدیم که روابط عمومی اصلی ترین عامل از حیث تبلیغ در جراید و هواداران است.

ساعتچیان افزود: عوامل دیگری نیز در این خصوص وجود داشت از جمله عدم تقسیم بندی هواداران به گروه های خاص؛ تحقیقات از باشگاه های بزرگ نشان می دهد که آنها امکانات ویژه ای را در اختیار هواداران خاص خود قرار می دهند که این شرایط عبارت است از کافی شاپ، اینترنت، جایگاه ویژه وحتی مهدکودک که امیدوارم در آینده نزدیک نیز ما شاهد چنین شرایطی در باشگاه ها باشیم.

50 درصد هواداران برای رسیدن به اتوبوس ها از دقیقه 80 ورزشگاه را ترک می کنند

وی یادآور شد: مکان نیز به عنوان یکی از دغدغه ها باید مورد توجه قرار گیرد، متاسفانه باشگاه های ما ورزشگاه اختصاصی ندارد و اکثراً دولتی هستند به علاوه بعد کیفیت نامناسب در ارائه خدمات برای هواداران از جمله عدم دسترسی به وسیل حمل و نقل عمومی را نیز باید در نظر گرفت؛ ما در ورزشگاه ها شاهدیم که 50 درصد هواداران از دقیقه 80 ورزشگاه را ترک می کنند تا بتوانند خود را راحت تر به منزل برسانند.

این پژوهشگر تصریح کرد: قیمت گذاری نیز باید در بخش بلیط ها مورد توجه قرار گیرد، سازمان لیگ باید نرخ بلیط ها را سطح بندی کند و برای گروه های مختلف تخفیف های ویژه قائل شود به علاوه برنامه ریزی مسابقات و داشتن تقویم مشخصی می تواند در این زمینه نقش به سزایی داشته باشد.

وی دسترسی آسان به بلیط را از دیگر مولفه های لازم دانست و گفت: خوشبختانه در جهت فروش اینترنتی گام های برداشته شده که امیدوارم در آینده این مسئله نیز روند مناسبی پیدا کند.

در زمان انجام این پژوهش دست‌های پشت پرده را در فوتبال احساس کردم

ساعتچیان به قدرت های فراسازمانی در فوتبال اشاره کرد و گفت: در زمان انجام این پژوهش دست های پشت پرده را در فوتبال احساس کردم که عدم واگذاری سهام به طرفداران بخشی از آن است؛ اگر هواداران خود را مالک حتی یک درصد از سهام باشگاه بدانند حاضر می شوند تا در کنار باشگاه باشند.

وی افزود: وابستگی باشگاه های ما به دولت را نیز نباید نادیده گرفت، باشگاه های ما همه دولتی هستند و بودجه خود را مستقیم یا غیرمستقیم از دولت می گیرند.

وی به موضوع عدم حضور زنان در ورزشگاه و نقش مشکلات فرهنگی در عدم ورود هواداران با فرزندانشان اشاره کرد و گفت: در کنار این مسئله باید موضوع کیفیت و فرآیند را نیز در نظر گرفت چرا که در لیگ خود کمتر شاهد حضور بازیکنان شاخص و برجسته خارجی هستیم و در کنار آن نیز باید ضعیف بودن کیفیت تیم ها را نیز مدنظر داشته باشیم.

تنها باشگاه سپاهان از پایان‌نامه من استقبال کرد

این پژوهشگر در خصوص استقبال فدراسیون فوتبال از این پایان نامه گفت: من علاقه مند به ادامه همکاری با فدراسیون فوتبال بودم اما با قبول شدن در مقطع دکترا بیشتر به سمت دانشگاه متمایل شدم البته این را باید در نظر گرفت در آن زمان فضای خوبی در سازمان لیگ وجود نداشت و سردار محمدی برکنار شد و رئیس بعدی سازمان لیگ نیز نگاه آکادمیک نداشت، اکنون باز هم اگر شرایط فراهم باشد حاضرم هر کمکی را برای فدراسیون انجام دهم.

وی در خصوص استقبال باشگاه ها از این پایان نامه نیز گفت: باشگاه سپاهان تنها باشگاهی بود که از این پایان نامه استقبال کرد و آن را در روند برنامه های خود قرار داد؛ باشگاه سایپا نیز تصمیم داشت از این پایان نامه استفاده کند اما با تغییر مدیریت این مسئله ناتمام ماند.

ساعتچیان در خصوص هزینه انجام پایان نامه ها در کشور نیز گفت: خیلی از دوستان ما برای انجام پایان نامه های خود از جیبشان هزینه می کنند و من تاکنون حمایت مالی از سوی دانشگاه ندیده ام البته برخی از گرایش ها که در پایان نامه های خود از تجهیزات آزمایشگاهی استفاده می کنند گاهی تا ده میلیون تومان نیز هزینه می کند که لازم است در این شرایط بخش خصوصی برای حمایت از دانشجویان ورود کنند.

استفاده از امکانات آزمایشگاه‌ها در پایان‌نامه‌ها تا مبلغ 10 میلیون تومان هزینه دارد

وی افزود: حمایت ها از من نیز حمایت مالی بابت تکثیر پایان نامه بود و حمایت بیشتری صورت نگرفت اما من به خاطر علاقه شخصی خواستم که این کار را تا پایان انجام دهم.

این پژوهشگر در خصوص حضور دانشگاهیان در عرصه ورزش نیز گفت: امسال برای نخستین بار شاهد حضور وزیر ورزشی از دل دانشگاه ها بودیم متاسفانه برخی از حضور دانشگاهیان در ورزش می ترسند چرا که دوست دارند که خودشان را بزرگ کنند.

وی در ادامه افزود: متاسفانه در حال حاضر دو رویه در کشور وجود دارد یکی اینکه افراد سیاسی، ورزشی می شوند و یکی هم اینکه افراد ورزشی به واسطه ورزش سیاسی می شوند و با استفاده از محبوبیت ورزشی در بخش های مختلف کاندیدا می شوند.

این پژوهشگر گفت: اگر نگاه علمی موجود در سطح وزارت ورزش گسترش یابد در آینده نزدیک بسیاری از مشکلات حل خواهد شد البته اکنون نیز مقرر شده باشگاه ها یک کارشناس تربیت بدنی را به عنوان مدیر فنی در کنار خود داشته باشند.

وی در پایان گفت: نتیجه پایان نامه من یک کتاب با عنوان مدیریت هواداران ورزشی بود که توسط انتشارات پژوهشگاه تربیت بدنی منتشر شد.

دومین کنگره بین المللی علم و فوتبال 15 و 16 آبان ماه و همزمان با حضور ژوزف سپ بلاتر، رئیس فدراسیون بین المللی فوتبال در تهران برگزار شد و  پایان نامه های برتر فوتبالی در آن ارائه شدند.