آیا سیاست‌زدگی دودمان وزارت علوم را به باد داده است؟

گروه سیاسی «خبرگزاری دانشجو»، محمدمهدی رمضان زاده؛ وزارت علوم تحقیقات و فناوری به دلیل ارتباط مستقیم با قشر جوان و آینده‌سازان اصلی مملکت همیشه از اهمیت بسزایی برخوردار بوده که روند پیشرفت علمی در آن و آرامش فضای دانشگاهی رابطه مستقیمی با پیشرفت و آرامش جامعه دارد. در طول سالیان بعد از انقلاب هرگاه جامعه دانشگاهی در ریل پیشرفت علمی قرار گرفت، شاهد رشد فزاینده‌ای در تولید علم در سطح بین‌المللی داشتیم که این رشد به تبع خود از ایجاد خودباوری و اتکا به توانمندی‌های داخلی در جهت دستیابی به پیشرفت ملی را نیز باعث می‌شود. پر واضح است که هرچه این فضا آرام‌تر و در عین سیاسی بودن از سیاست‌زدگی دور باشد، می‌توان به آینده علمی کشور امیدوار بود. همانطور که مقام معظم رهبری در دیدار دانشجویان در سال 85 فرمودند: «من سیاست‌زدگی و سیاست‌بازی را به هیچ‌وجه تأیید نمی‌کنم؛ نه در دانشگاه و نه در بیرون دانشگاه؛ بخصوص در دانشگاه.» همانطور که در اواخر دهه 70 شاهد بودیم که سیاست‌زدگی در دانشگاه سبب دور شدن فضای علمی از دانشگاه‌ها و آسیب دیدن درخت علمی کشور شد. اما آنچه رهبر انقلاب به لزوم ایجاد آن در میان دانشجویان تاکید همیشگی داشتند و در دیدار اخیر دانشجویی نیز مطرح نمودند، قدرت تحلیل پیدا کردن دانشجویان است . بدیهی است مسئولین وزارت علوم اگر هم در جهت قدرت تحلیل بخشیدن به دانشجویان حرکت نمی‌کنند، حداقل نبایستی روند سیاست‌زدگی در دانشگاه‌ها را پیش بگیرند.

از همان ابتداي کار دولت روحاني که قرار بود براي وزارت علوم، وزيري انتخاب شود؛ حاشيه‌هاي زيادي بر سر انتخاب وزيرعلوم ايجاد شد، از انتخاب توفيقي براي سرپرستي تا معرفي ميلي منفرد و در نهايت سکانداري فرجي دانا بر وزارت علوم. امروز بعد از گذشت 9 ماه از انتخاب فرچی دانا به عنوان وزیر علوم نمایندگان مجلس معتقدند که وی نتوانسته بر وعده‌های خود جامه عمل بپوشاند و قطار علمی کشور در حال خارج شدن از ریل اصلی خود که همان مسیر رشد علمی است می‌باشد و نمایندگان در شرف طرح استیضاح وزیر علوم هستند. در طول یک ماهی که بحث استیضاح وزیر علوم و حرف و حدیث‌های زیادی از جانب افراد مختلف مطرح شد، حامیان بی‌چون و چرای دولت سعی در سیاسی جلوه دادن این استیضاح دارند و از طریق رسانه‌های زنجیره‌ای خود این مسئله را القا می‌کنند؛ برخی دیگر قضیه 3000 بورسیه‌ای که به گفته مسئولین وزارت علوم غیرقانونی بوده را علت این استیضاح می‌دانند.

اما اکنون نگارنده قصد دارد به بررسی عملکرد وزارت علوم  در 9 ماه اخیر پرداخته و هریک از ادعاهای موجود پیرامون علل و چرایی استیضاح بپردازد.

اولین مسئله: هر کس که می‌خواهد در جمهوری اسلامی مسئولیت بگیرد در درجه اول باید به قانون اساسی پای‌بند باشد. برخی افرادی که  که در وزارت علوم منصوب شده اند نه شورای نگهبان را (که در قانون اساسی حق تایید یا نفی انتخابات با اوست) قبول دارد و نه اصل قانون اساسی را. آقای توفیقی بعد از انتخابات سال 88 رئیس جمهور ایران را شخص دیگری می‌دانست نه شخصی که منتخب مردم بود و این نظر خود را در مسجد دانشگاه تهران علناً بیان کرده است. انتصاب افراد مسئله‌داری همچون آقای توفیقی که دارای سوابق روشن و مشخصی در فتنه 88 و ملتهب ساختن فضای دانشگاه‌ها و زیر سوال بردن مراجع رسمی و حیثیت قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بودند که در همان ابتدای انتخاب فرجی دانا برای وزارت علوم صورت پذیرفت ؛ حامل پیام خوشایندی برای ملت ، به خصوص نمایندگان مجلس و دانشجویان نبود. و این انتصابات حاصلی جز خروج دانشگاه‌ها از مسیر اصلی خود و سیاست‌زدگی نداشته که به عنوان نمونه می‌توان حضور محمد خاتمی یکی از متهمین اصلی فتنه 88 را در دانشگاه شهید بهشتی که در جهت تطهیر فتنه‌گران صورت گرفت و یا امکان حضور یافتن افراد منحرفی نظیر ملکیان در سطح دانشگاه‌ها را نام برد.

مسئله بعدی فراخوان وزارت علوم برای دانشجویانی که نه صرفا به دلیل دیدگاه‌های سیاسی بلکه به دلیل تخلف از قوانین انضباطی و آموزشی دانشگاه از ادامه تحصیل باز ماندن جهت بازگشت مجددشان به تحصیل است. چه تضمینی وجود دارد که این افراد پس از بازگشت خود تخلفات گذشته را مجددا تکرار نمایند و در جهت انحراف اذهان دانشجویان در سطح دانشگاه نپردازند. و اصولا چنین اقدامی نشان دهنده مشی و جهت حرکت فضای دانشگاه ها به جولانگاه احزاب سیاسی نیست؟ و این عمل چیدن نیرو های منحرف در دانشگاه های مختلف برای عملیات های روانی و بهره برداری های سیاسی در آینده نیست؟ مسئله ای که موکدا مقام معظم رهبری در دیدار با اساتید دانشگاهی در تیرماه امسال ابراز نگرانی جدی کرده و فرمودند:« من خواهش می‌کنم از مدیران دانشگاه‌ها و مسئولان گوناگون مدیریّتى که دانشگاه را مرکز جوَلان سیاسى و تلاشها و فعّالیّتهاى جناحهاى سیاسى قرار ندهید. سمّ مهلک حرکت علمى این است که دانشگاه‌ها تبدیل بشوند به باشگاه‌هاى سیاسى؛ کارى که در یک دوره‌اى انجام گرفت. آرامش دانشگاه کمک‌کننده‌ به این است که دانشگاه بتواند در زمینه‌ مسائل علم - که این‌همه اهمّیّت دارد - کار خودش را انجام بدهد، وظیفه‌ى خودش را انجام بدهد، و اگر خداى نکرده عکس این بشود، اوّلین ضربه‌اى که خواهیم خورد، این است که حرکت علمى در دانشگاه و به تبع آن در کشور متوقّف خواهد شد، یا کند خواهد شد؛ و عرض کردیم توقّف، به‌معناى عقب‌گرد است.» این سخنان در سال‌های گذشته کم سابقه و می‌توان گفت بی سابقه بوده است و نشان دهنده این است که مقام معظم رهبری نیز از این روند پیش‌رو گرفته شده در وزارت علوم که در نهایت ممکن است به عقب‌گرد علمی منجر گردد نگران‌اند.

مسئله بعدی روند انتخاب و انتصاب روسای دانشگاه‌هاست که با بدعتی خلق‌الساعه همراه است این طریق انتخاب رؤسای دانشگاه‌ها یک انتخابات ناقص الخلقه‌ای است که برای تعیین رئیس دانشگاه شکل گرفته چرا که اگر قرار باشد انتخاباتی برگزار شود واقعا باید تمام شرایط انتخابات رعایت شود، آن وقت انتخابات تعیین رئیس دانشگاه را انجام دهند. در حالی که نه کاندیدا مشخص است و نه صلاحیت‌ها مشخص است که چه کسی آن را تأیید می‌کند، نه چه کسانی مشخص است که می‌توانند در انتخابات شرکت کنند، نه ناظر وجود دارد، نقش دانشجویان هم در این انتخابات مشخص نشده است. هیچ‌کدام از این‌ها وجود ندارد و گفته می‌شود که ما داریم انتخابات برگزار می‌کنیم، اگر بنا بر انتخابات است باید تمام زوایا و لوازم آن باید وجود داشته باشد و بعد تبعات ان را ببینیم که آیا در دانشگاه‌ها قابل تحمل است یا نه. اما در این عمل قصد اصلی به نظر می‌آید که صرفا القای دموکراتیک بودن انتخاب روسای دانشگاه و به حاشیه راندن و فشار آوردن به شورای عالی انقلاب فرهنگی در جهت تایید گزینه معرفی شده بدون در نظر گرفتن سوابق فرد معرفی شده است.

و اما مسئله‌ای که رسانه‌های منتسب به دولت سعی در القای آن دارند که 3000 بورسیه‌ای بوده که توسط وزارت علوم به عنوان تخلف دولت گذشته رسانه‌ای شده، علت استیضاح وزیر علوم بوده است. 3000 تعداد کل افرادی است که در دولت گذشته بورس شده‌اند. آیا تمام افرادی که در دولت قبل بورس شده‌اند غیر قانونی بورس شده‌اند؟! یا شاید اصلا بورس کردن در دولت گذشته ممنوع بوده یا فعلی حرام بوده است؟! پس هدف از مطرح کردن این مسئله بدین شکل بجز منحرف کردن اذهان عمومی و ایجاد یک جو روانی علیه دولت قبل و از این سو جامه عمل پوشاندن به اقدامات سلیقه‌ای خود در وزارت علوم بود؛ به طوری که پس از اعلام تخلف بورسیه‌های دولت قبل یکی از مسئولین وزارت علوم توپ را به زمین رسانه‌ها انداخت و اذعان کرد که رسانه‌ها این مسئله رو بد عنوان کردند. اگر تخلفی هم صورت گرفته بایستی مراجع ذی‌صلاح آن را بررسی کرده و با متخلفین احتمالی برخورد شود. پس مسئله بورس‌های صورت گرفته بر خلاف جو رسانه‌ای ایجاد شده اصلا مسئله مهمی نیست که بخواهد به دلیل آن استیضاح صورت بگیرد. و از اینجا به بعد هم پیگیری این مسئله به عهده سازمان بازرسی و دیوان محاسبات است که دیگر مربوط به وزارت علوم نمی‌باشد.

راه حل این مسئله این است که وزیر محترم از رویکردی که در این نه ماه اتخاذ کرده بازگردد که البته با توجه به نظر نمایندگان مبنی بر عدم تحقق وعده‌های فرجی دانا در طول این 9 ماه بعید به نظر می‌رسد که نمایندگان قانع شوند.

توجه به این مسئله نیز حائز اهمیت است که اعضای محترم  مجلس شورای اسلامی نمایندگان این ملت هستند و از جانب مردم جهت ایفای حقوق‌شان انتخاب شده‌اند و بر اساس وظیفه‌ای که بر دوش دارند موظفند بر اتفاقات و رویکردهای وزارت‌خانه مهمی مثل وزارت علوم توجه داشته و موارد انحراف از مسیر اصلی را به مسئولین امر تذکر داده و در راستای اصلاح انحرافات مشاهده شده دراین فضا اقدام کنند. حال اگر مسئولین مربوطه به تذکرات و نصایح دلسوزانه نمایندگان ملت بی‌توجه بود و بعضا در جهت عکس آن حرکت می‌کنند نمایندگان موظفند از ابزار قانونی استیضاح در جهت توقف این روند انحراف در دانشگاه‌ها استفاده نموده تا در پیشگاه خداوند و ملت ایران سرافکنده نباشند.