به گزارش گروه فضای مجازی«خبرگزاری دانشجو»، با دکتر فرشته روح افزا معاون تدوین سیاست و برنامه ریزی شورای فرهنگی و اجتماعی زنان پیرامون نحوه اجرای سیاست های افزایش جمعیت و موانع موجود بر سر راه افزایش جمعیت، گفت‌وگویی انجام دادیم؛
*بسیاری از خانواده ها در جامعه تمایل دارند که فرزندان بیشتری داشته باشند اما وضع نا مناسب اقتصادی این اجازه را به آنها نمی دهد. وظیفه دولت و سایر مسئولان در قبال اینگونه خانواده ها چیست؟
منابع طبیعی در کشور ما کم نیستند، از نظر اقتصادی نیز مشکلی نداریم اما مقداری ضعف مدیریتی داریم. کسانی که در عرصه اقتصادی کارشناس هستند همیشه می گویند ما می توانیم با مدیریت صحیح به اقتصاد بهتری نیز برسیم.
ما موظف هستیم یک مدیریت صحیح اقتصادی داشته باشیم و برای اینگونه خانواده ها کمک و سیاست های تشویقی داشته باشیم. نمی شود همه ی کار را از مردم خواست. ضمن اینکه مردم ما مسلمان هستند و می دانند این وعده خداوند است که روزی بنده اش را تضمین می کند. بزرگان دین هم روی این تاکید دارند ولی این به این معنا نیست که دولت نباید در این زمینه اقداماتی انجام دهد.
باید بودجه هایی که تا کنون برای کاهش جمعیت صرف شده است برای افزایش جمعیت هزینه شود. همچنین بودجه هایی که در مراکز بهداشتی و درمانی برای وازکتومی و توبکتومی هزینه شده و هنوز هم هزینه می شود در جهت افزایش جمعیت و طرح های تشویقی کمک به خانواده صرف شود. حتی یک طرح های عمومی عام المنفعه ایجاد کنیم که یکسری از سازمان ها، ان جی او NGO ها برای کمک به مردم و خانواده هایی که می خواهند فرزندی بیشتری داشته باشند به میدان بیایند.
*خیلی از خانواده ها هم نگران آینده شغلی و تحصیلی فرزندشان هستند ...
همانطور که می دانیم در حال حاضر رشد کشور ما در زمینه علوم مختلف در خاورمیانه بی نظیر بوده است. به گفته جمعیت شناسان با وجود اینکه یک بحران جمعیتی داشتیم چنین رشد علمی کرده ایم و اگر رشد جمعیت بیشتر ازاین بود مطمئنا درزمینه علوم دستاوردهای بیشتری نیز کسب می کردیم.
ما در بحث سطح رفاهی خانواده ها حتی در روستاها اذعان داریم که نسبت به دهه ۵۰ یا ۶۰ رشد قابل توجهی در همه ی زمینه ها داشته ایم. تقریبا یکسری امکانات مثل آب، برق، تلفن و اینترنت و...در همه جا حتی دورترین روستاها هم وجود دارد. اما چیزی که در نظر مردم ما هست سطح بالاتری از امکانات می باشد که البته باید به آن هم برسیم، اما این نکته وجود دارد که اگر ما نمی توانیم مدیریت خوبی داشته باشیم به عنوان مدیر کنار بکشیم نه اینکه با افزایش جمعیت مخافت کنیم و بگوییم نمی شود چون ظرفیت نداریم و ابتدا باید زیرساخت ها آماده شوند.
کشوری که این همه منابع و ثروت دارد تا ۱۵۰ میلیون نفر جمعیت هم برای آن پیش بینی شده است و مشکلی نخواهد داشت. بنابراین کاملا بحث جمعیت قابل مدیریت است و این پیش بینی جمعیت توسط کارشناسان با بررسی های مختلف صورت گرفته است.
اما سوال من اینجاست اگر جمعیت کشور ما در آینده ۳۰ میلیون نفر شود آینده فرزندان ما تامینخواهد بود؟ از این جمعیت ۳۰ میلیون نفری ۱۵ میلیون نفر پیر خواهند بود، حدود ۶تا ۷ میلیون نفر کودک می باشند با ۷-۸ میلیون جمعیت جوان، در حالی آینده ی کشور به جوانان وابسته است. آنها حتی نمی توانند از مرزها کنترل کنند و یا منابع طبیعی را استخراج کنند چون در حال حاضر با این جمعیت خیلی از منابع ما هنوز دست نخورده مانده است.
*در حالی که نزدیک به ۴۰ درصد خانواده ها تک فرزندی هستند اما بسیاری از سیاست های تشویقی برای فرزند سوم و چهارم در نظر گرفته می شوند. آیا بهتر نیست این سیاست ها به واقعیت نزدیک شوند و برای فرزند دوم در نظر گرفته شوند تا تمایل خانواده ها به داشتن فرزند دوم بیشتر شود؟
بله، این سیاست ها تا حدودی غیرواقعی است و مسئولان می خواهند روند فرزندآوری خانواده ها را را از ۲ به ۴ فرزند افزایش دهند برای همین برای رسیدن به این تعداد سیاست هایی در نظر می گیرند.
درست است که باید سیاستهای تشویقی روی فرزند دوم هم گذاشته شود اما این منافاتی با سیاست های تشویقی برای فرزند سوم و چهارم ندارد. برخی کشورهای دنیا نیز چنین روندی دارند. وقتی تعداد فرزندان بالاتر می رود سطح سیاست های تشویقی هم بیشتر می شود. مثلا کشور انگلیس سقف ۱۱ فرزند را در نظر دارد که اگر خانواده ای ۱۱ فرزند داشته باشد همه چیز برایشان رایگان محسوب می شود، در حالی که نرخ رشد جمعیت آنجا این تعداد فرزند نیست پس این غیر واقعی می شود. ولی اینطور نیست چون کسانی که در بحث های سیاست های تشویقی جمعیت کار می کنند می گویند هرچه تعداد فرزندان بیشتر می شود سیاست های تشویقی باید افزایش یابد و پیشنهادشان این است که برای فرزند بالاتر تشویق های بیشتری در نظر گرفته شود.
اما ما باید واقعیت هارا در کشورمان نیز ببینیم و سیاست های تشویقی برای فرزند دوم هم در نظر گرفته شود.
من پیشنهادم این است که به غیر از پیشنهادهای مالی برای افزایش جمعیت به تشویق های دیگری هم که موثر تر است بپردازیم. وقتی سیاست های مناسبی ارائه نمی شود تا حدودی نشان از عدم دغدغه مسئولین در زمینه کاهش جمعیت دارد.
گفته می شود بودجه نداریم؛ در تحقیقاتی که انجام شده است می بینیم در برخی کشور هایی که با بحران کاهش جمعیت روبرو بودند و توانستند از این بحران عبور کنند جلوی بودجه هایی که در خیلی جاها صرف می شد را گرفتند و در طرح سیاست های افزایش جمعیتی استفاده کردند، ما هم می توانیم این کار ها را انجام دهیم. در خیلی از سازمان ها و ادارات بودجه هایی هزینه می شود که ممکن است نیاز واقعی آنجا نباشد و هیچ سود و منفعتی نداشته باشد پس می توان آن بودجه ها را در طرح افزایش جمعیت هزینه کرد.
برخی مخالفان با افزایش جمعیت معتقدند ابتدا باید زیر ساخت ها نهاده شود و بعد طرح افزایش جمعیت را مطرح کرد. فرض کنیم تعداد زیادی مرکز آموزش عالی بسازیم؛ چند سال دیگر باید خاک بخورند همانطور که در روستاها مدرسه هایی ساخته شده که حالا محل نگهداری حیوانات شده است. جایی که محل تحصیل فرزندان ما بوده است به خاطر اینکه دیگر فرزندی نداریم و تعداد دانش آموزان کم شده است. بنابراین اگر بخواهیم ابتدا به فکر زیرساخت ها باشیم و جمعیتی نباشد که از آنها استفاده کنند فایده ای ندارد، پس بهتر است بودجه زیرساخت ها را در طرح افزایش جمعیت هزینه کنیم و بعد برای آنها زیرساخت ها را پیش بینی کنیم.
بحران جمعیتی در کشور ما مانند اینست که خبر وقوع سیل در راه است و اگر جلوی سیل را نگریم همه چیز را تخریب می کند پس ابتدا باید جلوی این کاهش جمعیت را گرفت و بعد از عبور از بحران برای زیرساخت ها برنامه ریزی کنیم، باید به این فکر کنیم که کار کارشناسی متقنی انجام دهیم.
به جز سیاست های تشویقی مادی که در نظر گرفته می شود، سیاست ها ی تشویقی می تواند افزایش مرخصی زایمان خانم ها باشد، تسهیلاتی برای خانم های دانشجو باشد، مثلا مرخصی تحصیلی آنها بیشتر شود، می توان سیاست های تشویقی برای ازدواج جوانان قرار داد مثل افزایش وام ازدواج جوانان و یا تسهیلات مناسب برای کارگران و خانواده های آنها گذاشته شود.
همچنین باید مباحث تنظیم خانواده و پیشگیری از بارداری برپیده شوند. در کشور ما از ۱۳ روش پیشگیری از بارداری استفاده می کنند در حالی که در همه جای دنیا تنها از ۲ یا ۳ روش پیشگیری از بارداری استفاده می کنند. ما تنها کشوری هستیم که رتبه اول را در این زمینه داریم.
طرح وازکتومی و عقیم سازی در حالی انجام می شده و می شود که عنوان می کردند قابل برگشت است اما خود پزشکان می گویند احتمال برگشت وازکتومی درصد خیلی پایینی دارد. همچنین توبکتومی برای خانم ها نیز قابل برگشت نیست و باید از روش IVF برای فرزندار شدن استفاده کنند که برای هر بچه ای حداقل ۵ میلیون تومان هزینه دارد و دولت نیز هزینه های سنگینی در این زمینه پرداخت می کند. وزارت بهداشت نیز در طرح کاهش جمعیت هزینه های زیادی پرداخت می کند، از نیروی انسانی گرفته تا تجهیزات و وسایل. با توجه به مسائلی که گفته شد می توان این بودجه ها را برای طرح افزایش جمعیت هزینه کرد.
*نظر شما در خصوص اجرای حکم برای افرادی که وازکتومی و توبکتومی انجام می دهند چیست؟
متاسفانه رسانه ها برداشت درستی از اجرای این طرح نداشته اند و خیلی از رسانه ها، سایت ها و حتی تلویزیون عنوان کردند افرادی که وازکتومی و توبکتومی می شوند مجرم هستند و تنبیه می شوند در حالی که در این قانون آمده است مراکز بهداشتی، درمانی و پزشکانی که اقدام به عقیم سازی می کنند مجرم هستند؛ چون دارند یکی را عقیم می کنند. بنابراین کسی مجرم است که اقدام به این عمل می کند. بله، هستند کسانی که سلامت جسمی شان در خطر است و یا شرایطی دارند که نباید بچه دار شوند واز طرف پزشک هم تایید شده است، اینها مشکلی ندارند برای وازکتومی یا توبکتومی. ولی اگر مراکز بهداشتی درمانی همینطور به عنوان تشویق و به صورت رایگان فردی را عقیم کنند، به عنوان مجرم شناخته می شوند.
*به عنوان سوال آخر برای رسانه ها، افراد و سازمان های مردم نهادی که علاقه مندند در زمینه افزایش جمعیت کشور کار فرهنگی انجام دهند چه توصیه هایی دارید؟
افرادی که علاقمند هستند در این زمینه کمک کنند و اقدامی انجام دهند می توانند کارهای پژوهشی صورت گرفته در زمینه های مختلف را به اطلاع مردم برسانند؛ حتی در جمع های خانوادگی و دوستان و آشنایان در این زمینه صحبت کنند موارد این چنین را به اطلاع دیگران برسانند:
* تک فرزندی چه آسیب های برای خانواده و حتی خود فرد دارد.
* تک فرزند بودن برای پدر و مادر چه آسیب هایی دارد.
* نداشتن پشتوانه فامیلی خواهر و برادر، خاله، عمه و دایی و... چه مشکلاتی دارد. بودن و نبودن این پشتوانه پقدر در امنیت خانواده تاثیر گذار است؟
* یک زمانی است که یک خانواده ممکن است سطح درآمد بالایی نداشته باشند ولی در برآورد کلی به این نتیجه می رسند که اگر فرزند کمی داشته باشند از لحاظ عاطفه، روحی و روانی در آینده دچار مشکل می شوند، چون فقط بحث مادی فرزند و تامین کردن آینده آن مطرح نیست بلکه روان و روح فرد هم مهم است.
* اگر افراد جوان در جامعه کم باشند به تبع آن شور و نشاط در جامعه کمتر می شود.
افرادی که دوست دارند کار فرهنگی در زمینه رشد جمعیت انجام دهند می توانند مزایای داشتن فرزند بیشتر را در اسلام بررسی کنند، با روانشناسان گفتگو کنند، اینها کارهایی است که از سطح عموم برمی آید و لازم نیست که کارهای تحقیقاتی و دانشگاهی صورت گیرد.
بهتر است بدانیم با افزایش جمعیت اشتغال رونق می گیرد برخلاف چیزی که مردم انتظار ندارند و تصور می کنند زمینه اشتغال کم می شود زیرا با افراد بیشتر فکرهای اقتصادی بیشتری شکل می گیرد و زمینه برای شغل های بیشتری بوجود می آید.
منبع: ایران اسلامی
ارسال نظرات