عملکرد یکساله فانی، وزیر آموزش و پرورش
به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، در این گزارش به بررسی عملکرد یکساله علی اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش این دولت پرداخته شده است.
فانی کیست؟
علی‌اصغر فانی، در سال ۱۳۳۳ در شهر تهران به دنیا آمد. او دیپلم خود را از دبیرستان دکتر هشترودی تهران دریافت کرد و سپس دورهٔ کار‌شناسی و کار‌شناسی ارشد مهندسی راه و ساختمان را در دانشکده فنی دانشگاه تهران پشت سر گذاشت. پس‌ازآن، مدرک کار‌شناسی ارشد مدیریت دولتی را اخذ نمود و موفق شد دورهٔ دکترای مدیریت منابع انسانی و رفتار سازمانی را نیز در دانشگاه تربیت مدرس بگذراند. وی هم‌اکنون به‌عنوان عضو هیئت‌علمی در همین دانشگاه فعالیت می‌نماید.
فانی سابقه نسبتاً طولانی در وزارت آموزشوپرورش دارد و در سطوح مختلف مدیریتی خدمت نموده است. وی در سال ۵۹ به استخدام وزارت آموزشوپرورش درآمد و تا سال ۶۴ مدیریت سطوح مختلف این وزارتخانه را تجربه کرد. در سال ۸۰ برای دومین بار در سمت معاونت آموزشی مشغول به خدمت شد. در دولت دهم، مدتی را به‌عنوان سرپرست وزارتخانه فعالیت نمود و از سال ۸۴ تا ۸۸، ریاست کمیسیون تعلیم و تربیت و کمیسیون فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی را عهده‌دار بود. پس از عدم رأی اعتماد مجلس به دکتر نجفی در سال ۹۲، دکتر علی‌اصغر فانی به‌عنوان سرپرست وزارت آموزشوپرورش از سوی رئیس‌جمهور تعیین شد و در‌‌نهایت نیز به‌عنوان وزیر پیشنهادی از مجلس رأی اعتماد گرفت.
فانی همچنین مجری طرح‌های پژوهشی کلان و ملی نظیر «الگوی نظری زیر نظام تربیت‌معلم و تأمین نیروی انسانی سند تحول بنیادین آموزشوپرورش» و «مطالعات بنیادی و تحلیلی کلان برای تدوین سیاست‌های کلی در بخش نظام آموزشوپرورش کشور» بوده است. یافته‌های پژوهش‌های اخیر تأثیر به سزایی در شکل‌گیری اولویت‌ها، برنامه‌ها و اقدامات فانی در وزارت آموزشوپرورش داشته است. به‌ویژه گرایش و تخصص وی در مباحث مدیریت آموزشی، نمود بارزی در نوع نگرش وی به مسائل آموزشوپرورش دارد.
فانی چه برنامه‌ای دارد؟
وزیر آموزشوپرورش برنامه‌های ادارهٔ وزارتخانه متبوع خویش را در ۱۳ بند کلی ارائه نموده است که عبارت‌اند از: «ارتقاء رهبری و مدیریت در آموزشوپرورش، منابع انسانی و ارتقای آن، بسط عدالت آموزشی و تربیتی، اعتلای برنامه‌های آموزشی و تربیتی، توسعه فعالیت‌های پرورشی، تربیت‌بدنی و غنی‌سازی اوقات فراغت، توسعه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کارآفرینی، اقتصاد آموزشوپرورش و رفاه فرهنگیان، تقویت مشارکت عمومی در آموزشوپرورش، بهسازی فضا و تجهیزات، ارتقای جایگاه پژوهش و ارزشیابی، خلاقیت و نوآوری و توسعه همکاری‌های بین‌المللی». هر یک از بندهای یادشده، بیانگر اهداف کلی است که ذیل آن‌ها، راهکار‌ها و راهبردهایی نیز ذکر گردیده است.
در یک نگاه کلی، برنامه‌های ارائه‌شده از سوی وزیر، واجد چند ویژگی است که در ادامه بدان‌ها اشاره می‌شود:
۱- برنامه دکتر فانی، تلخیصی از مفاد «سند تحول بنیادین آموزشوپرورش» (۱) و سیاست‌های کلی ایجاد تحول در نظام آموزشوپرورش کشور محسوب می‌شود؛ به‌گونه‌ای که مهم‌ترین راهکارهای ارائه‌شده در سند تحول بنیادین با کمترین تغییر در برنامه‌های دکتر فانی قرارگرفته‌اند.
۲- در برنامه وزیر آموزشوپرورش، مفاد «مدیریتی، ساختاری و اقتصادی» نسبت به مفاد ناظر به «تربیت‌معلم و برنامه درسی» فراوانی بیشتری دارد. در این برنامه «چابک سازی سازمانی، تمرکززدایی و برنامه محوری» رویکرد اصلی فانی در مدیریت وزارتخانه است. همچنین «استقرار بودجه‌ریزی عملیاتی، شفاف‌سازی عملکرد مالی و پرداخت بر اساس رتبه‌بندی فرهنگیان» جزو مهم‌ترین برنامه‌های وزیر در ساماندهی به اقتصاد آموزشوپرورش است.
لازم به ذکر است که رویکرد وزیر در اصلاح برنامه درسی کاملاً مشخص نیست، زیرا اکثریت قریب به‌اتفاق برنامه‌های مربوط به این حوزه از منظر مدیریتی طراحی‌شده است. به‌عنوان‌مثال، برنامه وزیر در ساماندهی به برنامه درسی، شامل «تقویت مشارکت حوزه و دانشگاه در تدوین کتب، نظارت و ارتقای کیفیت برنامه‌های آموزشی و پرورشی مدارس غیردولتی و اجرای برنامه درسی ملی» است؛ اگرچه فانی اجرای سند برنامه درسی را پذیرفته است، اما این نوع برنامه‌ها گویای رویکرد ایشان به برنامه‌ریزی درسی نیست.
مهم‌ترین تصمیمات و اقدامات فانی
مدیریت وزارت آموزش و پرورش در یک سال اخیر با اقدامات و تصمیماتی همراه بوده است که مهم‌ترین آن‌ها به شرح ذیل است:
۱- ساماندهی نیروی انسانی؛ نخستین اولویت وزارت آموزشوپرورش در سال ۹۳: به نظر فانی کمیت نیروی انسانی وزارت آموزشوپرورش، از چالش‌های این وزارتخانه به شمار می‌رود. اولین مسئله به «توزیع نامتوازن معلم‌ها» برمی‌گردد، به‌نحوی‌که این وزارتخانه ۵۸۰۰۰ نیروی مازاد و ۵۰۰۰۰ کسری نیرو دارد. به عبارتی، آموزشوپرورش در برخی مناطق کشور با کمبود نیرو و برخی مناطق دیگر با مازاد نیرو مواجه است. ازاین‌رو فانی اعلام نموده است که در سال ۹۳ و ۹۴ این مشکل را برطرف می‌کند.
«عدم‌کفایت انگیزه و مهارت‌های حرفه‌ای معلم‌ها» نیز چالش دیگر نیروی انسانی آموزشوپرورش ازنظر وزیر محسوب می‌شود که رفع آن در برنامه فانی به عهده دانشگاه فرهنگیان گذاشته‌شده است. ازجمله اقدامات انجام‌شده در دانشگاه فرهنگیان می‌توان به «اصلاح برنامه درسی تربیت‌معلم با تأکید برافزایش واحدهای کارورزی دانشجو معلمان»، «برگزاری هم‌اندیشی به‌منظور استفاده ازنظر متخصصین حوزه آموزشوپرورش» و «طراحی فعالیت‌های فرهنگی در معاونت فرهنگی آن» اشاره نمود.
۲- توسعهٔ مشارکت مردمی؛ اولویت دوم وزیر در سال ۹۳: یکی دیگر از اولویت‌های آموزشوپرورش در سال ۱۳۹۳، توسعه مشارکت مردمی در امور این وزارتخانه در نظر گرفته‌شده است. «استفاده از ظرفیت خیرین مدرسه‌ساز» و «حمایت از مدارس غیردولتی از طریق پرداخت سرانه به دانش‌آموزان این مدارس» مهم‌ترین مصادیق این توسعه در برنامه دولت یازدهم است. در این رابطه، از نخستین اقدامات فانی در ابتدای مسئولیت، برگزاری جلسه با خیرین مدرسه‌ساز بود. همچنین وزیر متعهد شده که ۵۰ درصد از ظرفیت خالی مدارس غیردولتی را خریداری نماید.
لازم به ذکر است که در دولت جدید، برخی از راهکارهای سند برای توسعهٔ مشارکت عمومی مغفول مانده است. به‌عنوان‌مثال، راهکار ۹-۳ سند مذکور از سیاست «چند تألیفی» در کتاب‌های درسی حمایت می‌کند. باوجوداین، در دولت جدید هنوز نسبت به این سیاست مهم و کلیدی تصمیمی اتخاذ نشده است.
۳- آغاز بودجه‌ریزی عملیاتی به‌صورت آزمایشی: بودجه‌ریزی بر اساس عملکرد، سومین اولویت دولت یازدهم در آموزشوپرورش است و در همین راستا مقرر گردیده است که بودجه نیم درصد از مدارس کشور به‌صورت عملیاتی تعیین شود. ضرورت بودجه‌ریزی عملیاتی در سند تحول بنیادین ذکر نشده است، اما راهکار ۱-۲۰ از سند مذکور به شفاف‌سازی عملکرد مالی نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی اشاره دارد. با توجه به اینکه بودجه‌ریزی عملیاتی می‌تواند یکی از مصادیق شفافیت عملکرد مالی باشد، می‌توان اولویت سوم وزارتخانهٔ فانی در سال ۹۳ را همسو با راهکار یادشده دانست.
۴- برنامه تعالی‌بخشی مدیریت مدرسه: ارتقای مدیریت آموزشگاهی اولویت چهارم فانی در سال ۱۳۹۳ است. در همین راستا، بخشنامه‌ای به مدیران کل استانی ابلاغ‌شده و ایشان را موظف نموده است مقدمات اجرای طرح تعالی‌بخشی مدیریت مدرسه را فراهم نمایند. چنانچه این طرح از پشتوانه کار‌شناسی لازم برخوردار باشد و به‌گونه‌ای صحیح اجرا گردد، از عوامل بسیار مؤثر در تحول آموزشی خواهد بود. همچنین این تصمیم در راستای اجرای سند تحول بنیادین معنادار است، زیرا برخی از مؤلفه‌های سند بر «طراحی و اجرای الگوی بالندگی شغلی – حرفه‌ای برای منابع انسانی» و «ایجاد سازوکارهای لازم برای تربیت مدیران آموزشی» تأکید می‌کند. شایان‌ذکر است که به دلیل در دسترس نبودن محتوای این طرح، اظهارنظر در باب اتقان و کارآمدی آن می‌سر نیست.
۵- انجام برخی تحولات ساختاری در وزارتخانه: برخی از اقدامات وزیر آموزشوپرورش ناظر به تحولات ساختاری وزارتخانه بوده است؛ ازجمله می‌توان به تأسیس «دفتر آموزش کاردانش» در معاونت آموزش متوسطه اشاره نمود. بر این اساس دفتر «آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش» به دو دفتر مجزا تبدیل می‌شود. در سال تحصیلی گذشته، مرکز «برنامه‌ریزی و آموزش نیروی انسانی» نیز با مرکز «آمار و فناوری اطلاعات و ارتباطات» ادغام گردید و مرکز جدیدی با عنوان «برنامه‌ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات» ایجاد شد. همچنین مقرر شد که گروه‌های «بررسی محتوای آموزشی و پرورشی» و «تجزیه‌وتحلیل فضا‌ها، دانش‌آموز و نیروی انسانی»، که در معاونت پژوهش و آموزش نیروی انسانی قرار داشت، حذف شود و وظایف آن‌ها به‌عنوان یک گروه در اداره سنجش پیگیری شود. به نظر می‌رسد که اقدامات مذکور در راستای چابک سازی وزارتخانه صورت گرفته است اما سرعت تغییرات در یک‌فاصلهٔ زمانی کوتاه حاکی از عجله وزیر در تحولات ساختاری است و این رویکرد با منش اعلام‌شدهٔ فانی سازگار نیست.
۶- بهره‌گیری از پست‌های مشاوره‌ای جدید در مسائل کلیدی آموزشوپرورش: یکی از اقدامات مثبت دکتر فانی در بدو تصدی وزارت آموزشوپرورش، تعیین مشاور در مسائل کلیدی آموزشوپرورش بود. ازجمله این پست‌ها می‌توان به «مشاور وزیر در امور اتاق‌های فکر»، «مشاور اقتصادی» و «مشاور وزیر در اجرای سند تحول بنیادین» اشاره نمود. عمده این مشاوران از میان مدیران باسابقه و مجرب این وزارتخانه انتخاب‌شده‌اند. شایان‌ذکر است که استفاده از مشاوران جوان در کنار مشاوران مجرب چندان موردتوجه دولت یازدهم نبوده است.
۷- توقف در اجرای طرح‌های غیر کار‌شناسی: به نظر فانی برخی از طرح‌های تحولی آغازشده در دولت قبل، باعجله و بدون پشتوانه کار‌شناسی کافی طراحی‌شده بودند. ازاین‌رو وی پس از پذیرش مسئولیت، اجرای برخی از این طرح‌ها را به‌صورت موقت متوقف نمود که ازجمله می‌توان به طرح نظام رتبه‌بندی معلمان و تعطیلی پنج‌شنبه‌ها اشاره نمود.
به نظر ایشان برخی از اقدامات دیگر دولت قبل، نظیر تغییر ساختار نظام آموزشی به ۶-۳-۳ نیز به‌صورت غیر کار‌شناسی، غیرموجه و بدون آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم آغازشده بود. اما با توجه به اینکه توقف این طرح با سردرگمی بدنه‌ی وزارتخانه و تحمیل هزینه‌های سنگین همراه خواهد بود، اجرای آن در دورهٔ مسئولیت فانی همچنان ادامه یافت.
۸- کندی روند تدوین نقشه راه اجرای سند تحول بنیادین آموزشوپرورش: اگرچه اجرای سند تحول بنیادین اولویت بسیار بالایی دارد، تمهید مقدمات این تحول نیز بسیار ضروری است که مهم‌ترین و اولویت‌داری‌ترین مقدمه، تدوین نقشهٔ راه برای اجرای سند مذکور به شمار می‌آید. یکی از وعده‌های فانی در آغاز مسئولیت، تدوین این نقشه در یک بازه زمانی یکساله بود و بدین منظور، بهرام کریمی، از مدیران اسبق آموزشوپرورش، به‌عنوان مشاور وزیر در اجرای سند تحول منصوب گردید و وظیفهٔ تهیه‌ی نقشه راه به عهده ایشان گذاشته شد. بر اساس اعلام معاون دبیر کل شورای عالی آموزشوپرورش، تدوین و تصویب زیر نظام‌های شش‌گانه وزارت آموزشوپرورش مقدمهٔ تدوین نقشه راه است. تاکنون فقط زیر نظام برنامه درسی ملی تدوین‌شده است و به اذعان وی سایر زیر نظام‌ها تا سال ۱۳۹۴ آماده نخواهند شد. بر این اساس به‌طور طبیعی، نقشه راه اجرای سند نیز در موعد مقررشده از سوی وزیر آماده نخواهد شد. علاوه بر این، روند تدوین نقشهٔ راه نیز بسیار کند است و نگرانی‌هایی در مورد اجرای سند تحول را موجب شده است. یکی از دلایل این کندی، اشتغال مسئول تدوین نقشه راه در دانشگاه مذاهب اسلامی به‌عنوان سرپرست ادارات کل آموزش و تحصیلات تکمیلی است. ازآنجایی‌که هر اقدام تحولی باید بر اساس نقشهٔ راه اجرای سند تحول انجام شود و مقام معظم رهبری نیز بار‌ها بر ضرورت تدوین این نقشه تأکید کرده‌اند، انتظار می‌رود با رفع موانع، هر چه سریع‌تر از آن رونمایی گردد. همچنین لازم است قبل از تصویب نقشهٔ راه، مفاد آن در معرض نقد نخبگانی قرار گیرد تا از هدر رفتن فرصت زمانی و سرمایه‌ی مالی و انسانی جلوگیری شود.
۹- «یک روز بانشاط» در مدرسه و پنج روز بی‌نشاط: طرح موسوم به «تعطیلی پنج‌شنبه‌ها» تصمیمی است که در دوره وزارت حاجی بابایی گرفته شد، اما وزیر جدید در مواجهه با این تصمیم، طرح جایگزینی را با عنوان «روز بانشاط» پیگیری می‌کند. به اعتقاد مدیران جدید آموزشوپرورش، پنج‌شنبه‌ها نباید تعطیل باشد، اما دانش‌آموزان در این روز بدون کیف و کتاب به مدرسه بیایند و در فعالیت‌های پرورشی مشارکت نمایند. طرح مذکور از سه جهت قابل نقد است: اول اینکه معاون جدید پرورشی در اوایل دوران مسئولیت خود و پیش از کارشناسی‌های دقیق و بررسی ظرفیت‌های موجود، آن را مطرح نمود. دوم اینکه بر اساس سند تحول بنیادین، علاوه بر اینکه فعالیت‌های پرورشی مجزا برای دانش‌آموزان ضرورت دارد، رویکرد اصلی در سند تحول، تلفیق فعالیت‌های «آموزشی» و «پرورشی» است و همه معلمان مدارس باید در این راستا نقش تربیتی ایفا نمایند. طرح روز بانشاط به‌نوعی باعث تفکیک امر تعلیم از تربیت خواهد شد. ضمن اینکه صرفاً یک روز در هفته برای پوشش دادن تربیت اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی، سیاسی، هنری، بدنی و اقتصادی کفایت نمی‌کند. سومین نقد به «عنوان» طرح مذکور وارد می‌شود، زیرا روز بدون کتاب را روز بانشاط نامیدن، خود یک برنامه درسی پنهان است که پنج روز همراه با کتاب را به‌طور ضمنی به‌عنوان روزهای بدون نشاط معرفی می‌کند. به نظر می‌رسد علی‌رغم اینکه فانی برخی طرح‌های وزیر قبلی را به دلیل غیر کار‌شناسی بودن متوقف کرد، خود دچار اجرای طرح‌های عجولانه و غیر کار‌شناسی نظیر برنامه «یک روز بانشاط» شده است.
۱۰- غفلت از برخی اقدامات اولویت‌دار برای تحول در آموزشوپرورش: یکی از نقاط ضعف وزارت آموزشوپرورش در یک سال اخیر، غفلت از اقدامات و راهبردهایی است که اولویت بالایی در تحول نظام تربیت رسمی و عمومی دارند. می‌توان درمجموع به سه دسته از فعالیت‌های مغفول اشاره نمود:
الف) فقدان سازوکار استفاده از خرد جمعی نخبگان حوزه تربیت
در آغاز فعالیت وزارت فانی انتظار می‌رفت در این دوره، سازوکارهایی برای بهره‌مندی از آراء صاحب‌نظران و مجریان حوزهٔ تربیت، طراحی و اجرا گردد. بااین‌وجود در یک سال گذشته اقدامات لازم برای تحقق چنین مهمی صورت نگرفته است، به‌ویژه آنکه برخی از برنامه‌های وزیر قبل از طرح در فضای نخبگانیِ «حوزویان، دانشگاهیان و اصحاب تجربه» وارد عرصهٔ اجراشده است. لازم به ذکر است که انتصاب مشاور وزیر در امور کانون‌های تفکر از اقدامات مثبت فانی محسوب می‌گردد که برای فراهم کردن فضای تعاملی مذکور ظرفیت خوبی ایجاد می‌کند. هرچند تاکنون اقدام درخوری در این زمینه صورت نگرفته است.
ب) ضعف فعالیت رسانه‌ای
اجرای سند تحول بنیادین نیازمند مشارکت و همکاری معلمان، مدیران مدارس، کار‌شناسان وزارت آموزشوپرورش، دانش‌آموزان و خانواده‌های آن‌هاست. ازاین‌رو آموزش مستقیم و غیرمستقیم این عوامل به‌منظور هماهنگ‌سازی شناخت و انگیزهٔ ایشان با اهداف و راهکارهای موجود در سند تحول ضرورت دارد. با توجه به اینکه رسانه‌ها به‌ویژه صداوسیما، در ترویج و گفتمان سازی شعارهای اصلی سند تحول ابزارهای مهم و کارآمدی محسوب می‌شوند، لازم است از ظرفیت بسیار بالای آن‌ها در این راستا بهره برد. اما وزارتخانهٔ دکتر فانی تاکنون کمترین بهره را از این تعامل برده است.
ج) نادیده گرفتن برخی راهکاری اساسی سند تحول بنیادین
سومین دسته فعالیت‌هایی که در برنامه و اقدامات وزیر آموزشوپرورش مغفول واقع‌شده است، برخی از راهکارهای اساسی سند تحول بنیادین است. ازجمله این راهکار‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
– سیاست چند تألیفی در تدوین کتب درسی
– فاصله از حافظه محوری در برنامه درسی و ارتقای جایگاه پرورش قوهٔ تفکر
– افزایش سهم اعتبارات آموزشوپرورش از تولید ناخالص داخلی
– اولویت‌بخشی به آموزش ابتدایی در تأمین و تخصیص منابع
– افزایش سهم هزینه‌های غیر پرسنلی در بودجه جاری آموزشوپرورش
– حاکمیت رویکرد فرهنگی- تربیتی در تولید محتوای کتب درسی
فانی چه نمره‌ای می‌گیرد؟
با توجه به آنچه ذکر گردید، سابقه اجرایی دکتر فانی در سطوح کلان مدیریتی این وزارتخانه از یک‌سو تجربیات ارزشمندی در اختیار او قرار داده و از سوی دیگر انجام پژوهش‌های راهبردی و ملی در کنار تخصص علمی وی، موجب نگرشی عمیق از مسائل آموزشوپرورش ایران شده است. این دو عامل تا حد قابل‌توجهی در تعیین اولویت‌های کاری وزیر مؤثر واقع‌شده است.
بااین‌وجود برنامه‌ای که فانی در ابتدای مسئولیت ارائه کرده است، تلخیصی از سند تحول بنیادین و سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در تحول آموزشوپرورش و شامل مفاد زیادی است که عملیاتی کردن تمام آن‌ها در دوره چهارساله ممکن نیست. لازم به ذکر است که برخی از این مفاد، در سند تحول بنیادین آموزشوپرورش و سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری ذکر نشده است. ازجمله می‌توان به «طراحی و استقرار مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی استراتژیک آموزشوپرورش»، «استقرار بودجه‌ریزی عملیاتی»، «ارتقای جایگاه زنان در مدیریت‌های عالی و میانی و سطوح کار‌شناسی و برنامه‌ریزی آموزشوپرورش» و «تدوین و ترویج و اشاعه فرهنگ اعتدال در نظام آموزشوپرورش، به‌ویژه در سطوح مختلف مدیریتی» اشاره نمود.
جدا از برنامه ارائه‌شده، اقدامات وزیر در سال اول دولت یازدهم نیز با نقاط قوت و ضعفی همراه بوده است. مهم‌ترین نقاط قوت وزیر آموزشوپرورش، آغاز بودجه‌ریزی عملیاتی، توجه به مدیریت آموزشگاهی، ساماندهی به توزیع نیروی انسانی و دانشگاه فرهنگیان است که از یک‌سو با مفاد سند تحول بنیادین سازگارند و از سوی دیگر به نحوی جزو زیرساخت‌ها و مقدمات اجرای عموم راهکارهای سند تحول به‌حساب می‌آیند. توقف برخی از طرح‌های تحولی غیر کار‌شناسی به‌صورت موقت (ازجمله طرح رتبه‌بندی معلمان) از دیگر اقدامات مثبت ایشان محسوب می‌شود.
ازجمله نقاط ضعف وزیر در یک سال اخیر می‌توان به‌کندی روند تدوین نقشهٔ راه اجرای سند تحول بنیادین، فقدان فضای گفتگو و تعامل نخبگانی در طرح‌های تحولی، فعالیت ضعیف رسانه‌ای برای اجرای سند تحول، طرح ناقص و مخدوش «یک روز بدون کتاب» و غفلت از برخی مفاد سند تحول نظیر سیاست چند تألیفی کتب درسی اشاره نمود.
پی نوشت:
(۱): سند مذکور، در سال ۱۳۹۰ به‌عنوان مبنای اقدامات تحولی در وزارت آموزشوپرورش به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است.
منبع: عیارآنلاین
ارسال نظرات