اما و اگرهای رشد 4/6 درصدی

به گزارش گروه فضای مجازی« خبرگزاری دانشجو»، کارشناسان اقتصادی زیادی آمار رشد اقتصادی 4/6 درصدی بانک مرکزی را غیرواقعی خواندند و حتی مصباحی‌مقدم، عضو کمیسیون برنامه و بودجه این آمار را افسانه خوانده است. البته بانک مرکزی به این ادعاها واکنش نشان داده و رشد اقتصادی بعد از 2 سال رکود را افسانه نمی‌داند. واقعیت چیست؟ کارشناسان اقتصادی درست می‌گویند یا بانک مرکزی؟

مصباحی‌مقدم، عضو کمیسیون برنامه و بودجه چهارشنبه هفته گذشته گفته بود: نرخ رشد 4/6 درصدی اقتصاد کشور که اخیرا از سوی بانک مرکزی اعلام شد، بشدت غلط و غلط‌انداز است. مگر می‌شود نرخ رشد منفی 5/8 سال گذشته در سه ماه ابتدای سال 93 به مثبت 6/4 رسیده باشد؟ این به افسانه شبیه‌تر است، احتمال دارد در مقایسه سال 93 با سال 92 این نرخ رشد به دست آمده باشد که با کم کردن 6/4 از نرخ منفی 8/5 نتیجه منفی 2/1 می‌شود، یعنی هنوز نرخ رشد زیر صفر است.

بانک مرکزی نیز در پاسخ به این ادعای مصباحی‌مقدم در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: رشد اقتصادی 6/4 درصدی اقتصاد کشور در فصل اول سال جاری براساس مقایسه (محاسبه درصد تغییرات) رقم تولید ناخالص داخلی به قیمت‌های ثابت سال 1383 در فصول اول سال‌های 1393 و 1392 به دست می‌آید. در گزارش بانک مرکزی به صراحت بیان شد رقم رشد اعلام شده براساس استانداردهای آماری موجود و منابع آماری رسمی محاسبه شده و لذا طرح هرگونه شبهه‌ای در این زمینه بی‌مورد است. ایشان (مصباحی‌مقدم) در بخشی دیگر از صحبت‌های خود، رشد اقتصادی 6/4 درصدی فصل اول سال جاری را به «افسانه» تشبیه کرده‌اند. قاعدتاً اگر ایشان گزارش‌های تکمیلی بانک مرکزی در این باره را ملاحظه می‌فرمودند، به این نکته واقف می‌شدند که با وجود رشد 6/4 درصدی اقتصاد در فصل اول سال 1393، کماکان سطح تولید ناخالص داخلی به قیمت‌های ثابت سال 1383 در سطحی کمتر از رقم فصل اول سال 1390 قرار دارد. این امر بدان معناست که اقتصاد ایران در مرحله بازیابی توان از دست رفته و به عبارت دیگر، بازیابی استفاده از ظرفیت‌های خالی خود قرار دارد و هنوز به سطح تولید سال 1390 نرسیده است. لذا با وجود رشد 6/4 درصدی اقتصاد در فصل اول سال جاری، اتفاق خارق‌العاده و غیرقابل باوری در اقتصاد کشور صورت نپذیرفته است و چنین نرخ رشدی پس از 8 فصل رشد منفی، کاملاً طبیعی است.

واقعیت چیست؟

بانک مرکزی در توضیحات خود به نوعی سخن اقتصاددانان از جمله مصباحی مقدم را تایید کرده است. برخی اقتصاددانان مانند مجیدرضا حریری– که اتفاقا از  فعالان بخش خصوصی هم هست- اعتقاد دارند رشد اقتصادی اعلامی از سوی بانک مرکزی یک ابداع جدید است. مثلا هیچگاه تا به حال نرخ رشد اقتصادی یک فصل با همان مدت مشابه در سال قبل آن مقایسه نشده اما بانک مرکزی «سیف» این کار را کرده و هیچ توضیحی نداده است و تنها اعلام شده که رشد اقتصادی 6/4 درصد است. حریری عضو اتاق بازرگانی ایران می‌گوید: مقایسه رقم رشد اقتصادی در دو فصل بهار امسال و سال گذشته ابداع جدید بانک مرکزی بود. این روش جدید محاسبه مبنای درستی برای نشان دادن رشد اقتصادی نیست، چراکه سال 92 دولت قبل سال‌های پایانی را پشت سر می‌گذاشت و درگیر انتخابات بودیم. این دولت نیازی به تبلیغ اینچنینی ندارد، چراکه تبلیغ از این منظر بیشتر دافعه ایجاد می‌کند تا جاذبه. با توجه به اظهارات اقتصاددانان در زمینه آمارهای دولت می‌توان نتیجه گرفت که ابداع جدید بانک مرکزی برای مقایسه رشد اقتصادی بهار 93 نسبت به بهار 92 یک اقدام تبلیغاتی بوده تا سخن برخی از مسؤولان نسبت به خروج اقتصاد ایران از رکود زمین نماند در حالی که معمولا رشد اقتصادی سالانه منتهی به فصل محاسبه و اعلام می‌شود. بدین ترتیب بانک مرکزی باید رشد اقتصادی تابستان 92 تا بهار 93 را با رشد اقتصادی تابستان 93 تا بهار 92 مقایسه می‌کرد نه اینکه رشد دو فصل قیاس شود. به همین علت است که بانک مرکزی در اطلاعیه خود تاکید می‌کند که بعد از 8 فصل رکود این رشد اقتصادی اصلا عجیب نیست.

منبع: وطن امروز