به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، کم درآمدترین و پردرآمدترین خانوادههای ایرانی چقدر هزینه میکنند؟ مدتی است در کشور ما خط فقر و به کالایی نایاب تبدیل شده است. در واقع هیچ گزارش رسمی وجود ندارد که نشان دهد؛ مردم با درآمدی که دارند روی خط فقر یا زیر آن زندگی میکنند.
آخرین آمار رسمی در این زمینه به سال ٨٩ برمی گردد که خط فقر رسمی ۵۹۰ هزار تومان اعلام شد هرچند کارشناسان رقمهای بالاتری را در این خصوص تخمین میزدند. به عنوان مثال یک سال بعد رئیس وقت شورای رقابت گفت که خط فقر واقعی دست کم در سال ٩١ یک و نیم میلیون تومان است.
البته به غیر از خط فقر، شاخص دیگری به نام «شکاف طبقاتی» نیز یکی از مهمترین موضوعات است که میتواند تاثیرات شگرفی در وضعیت اقتصادی جامعه داشته باشد. میزان شکاف طبقاتی در ایران بعد از زیاد شدن آهنگ رشد جمعیت در کشور، افزایش سهم درآمدهای نفتی و از طرف دیگر سیاستهای نادرست اقتصادی؛ شکاف طبقاتی میان فقر و غنی را بیشتر کرد. ضمن اینکه در سالهای اخیر نیز سیاستهایی مانند هدفمندی یارانهها، تورم بالا، افزایش نرخ بیکاری و بالا رفتن ضریب جینی به این امر بیشتر دامن زده است.
بر اساس آخرین گزارش سازمان ملل از سلسله گزارشهای توسعه انسانی ۲۰۱۴، نمره ایران به لحاظ ضریب جینی را همانند سال گذشته ۳۸. ۳ درصد اعلام کرد و رتبه آن را از نظر نابرابری درآمدی بین ۱۳۶ کشور جهان ۶۸ اعلام کرده است.
بانک مرکزی ایران در گزارش اخیر خود، نتایج بررسی بودجه خانوار مناطق شهری ایران در سال ۹۲ را منتشر کرده است. در این گزارش، درصد تغییر متوسط هزینه ناخالص سالانه یک خانوار شهری به تکفکیک گروههای هزینه در سال ۹۲ نسبت به سال ۹۱ آمده است. با کنکاش در این گزارش میتوان شکاف طبقاتی و درآمدی در میان دهکهای پردرآمد و کم درآمد و همچنین تفاوت هزینه در میان شهرهای کشور را مشاهده کرد.
براساس گزارش بانک مرکزی، در بخش هزینه، متوسط هزینه ناخالص سالانه یک خانوار شهری حدود ۲۸/۵ میلیون تومان بود که نسبت به سال قبل ۳۱. ۴ درصد افزایش داشته است. در همین حال فقیرترین گروه شهرنشین (دهک اول) در طول سال گذشته شش میلیون و ۴۴۲ هزار تومان برای زندگی خود خرج کرده، ثروتمندترین گروه شهرنشین (دهک دهم) ۸۷ میلیون و ۷۱۱ هزار تومان را مصرف رسانده است. این اختلاف درآمدی نشان میدهد که در سال ٩٢، پولدارها حدود ۱۴ برابر کم درآمدها در زندگیشان هزینه کردهاند.
همچنین بررسی متوسط هزینه ناخالص سالانه یک خانوار ساکن در مناطق شهری استانهای مختلف نشان میدهد که استان تهران با حدود ۴۰۹۳۱۷ هزار ریال (ماهانه حد ود ۳۴۱۱۰ هزار ریال) بیشترین و استان هرمزگان با حدود ۱۶۸۶۰۰ هزار ریال (ماهانه حدود ۱۴۰۵۰ هزار ریال) کمترین هزینه را به خود اختصاص دادهاند.
در بین اقلام گروه هزینه خوراکیها و آشامیدنیها بیشترین سهم از کل هزینه ناخالص (معادل ۶. ۱ درصد) متعلق به هزینه انواع گوشت بود. پس از آن به ترتیب هزینه میوههای تازه با ۴. ۴ درصد، سبزیهای تازه با ۳. ۲ درصد، شیر و فرآوردههای آن و تخم پرندگان با ۳. ۱ درصد، آرد، رشته و غلات با ۲. ۶ درصد و انواع نان و بیسکویت با ۱. ۹ درصد بیشترین سهم را به خود اختصاص دادهاند. هزینه مسکن، آب، برق و گاز یک خانواده کم درآمد به طور متوسط کمتر از سه میلیون تومان است.
یعنی خانوادههای کم درآمد نیمی از هزینه سالانه خود را صرف مسکن، آب و برق و گاز میکنند. این در حالی است که هزینه متوسط ثروتمندترینهای ایران برای این بخشها ۳۳ میلیون و ۱۸۱ هزار تومان است. این یعنی هزینه مسکن، آب، برق و گاز ثروتمندان حدود یک سوم هزینه سالانه خانوارهای آنها را تشکیل میدهد.
یا به عنوان مثال در سال گذشته خانوادههای کم درآمد برای پوشاک و کفش خود تنها ۱۲۶ هزار تومان هزینه کردند در حالی که خانوارهای ثروتمند در همین مدت چهار میلیون و ۲۴۸ هزار تومان، یعنی کمی کمتر از چهل برابر این مبلغ برای پوشاک و کفش خود خرج کردهاند. یا خانوادههای ثروتمند بیش از ۲۱ میلیون تومان هزینه رستوران و هتل کردهاند در صورتی که خانوادههای کم درآمد کمتر از ۶۰۰ هزار تومان هزینه کردهاند.
در واقع این گزارش نشان میدهد که بدون اغراق؛ فاصله رفاهی پردرآمدهای ایران و آمریکا خیلی زیاد نیست. به نحوی که تقریبا پردرآمدهای ایران و آمریکا از رفاه مساوی برخوردارند! موضوعی که چندی پیش علی ربیعی وزیر تعاون، رفاه به صراحت به آن اشاره کرد.
وی اعلام کرده است که هرم توزیع درآمدی کشور ما نشان میدهد که ۷ میلیون نفر در شرایط فقر شدید هستند و امنیت غذایی آنها در مخاطره است و ۵ تا ۶ میلیون فرد پر درآمد داریم که میزان ثروت آنها با میزان ثروت پولداران یا ثروتمندان در کشورهایی مثل آمریکا چندان تفاوتی ندارد.
این وضعیت هزینهها ودرآمدهای خانوادههای شهری در کشورمان نشان میدهد که میزان شکاف طبقاتی هر روز بیشتر میشود و ادامه این روند میتواند اثار سویی در فرهنگ و اقتصاد کشور ایجاد کند و شکاف میان شمال و جنوب را افزایش دهد. دولت برای پر کردن شکاف طبقاتی موجود، باید توجه خود را به سوی خانوارهای کم درآمد معطوف کند و حداقل با حذف یارانه نقدی دهکهای درآمدی بالا و اضافه کردن میزان کمکهای دولتی به دهکهای پایین، کمک بیشتری را در اختیار این قشر از جامعه قرار دهد که شکاف طبقاتی در کشور بیش از این افزایش پیدا نکند.
منبع: افکارنیوز