لیست تعهدات ایران پس از مذاکرات وین

به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، در هفتمین روز رایزنی‌ها در دهمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای ایران و 1+5 در وین، طرفین توافقنامه ژنو را برای 10 تیر ماه سال آینده تمدید کردند.

بی بی سی هم گزارش داد ایران در برابر ادامه محدود کردن برنامه هسته ای خود بطور متوسط ماهانه حدود ۷۰۰ میلیون دلار از پول نفتش را دریافت خواهد کرد.
 

هیات‌های مذاکره کننده ایران و شش کشور از روز سه‌شنبه هفته گذشته 27 آبان در شهر وین گردهم آمدند تا دهمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای را برگزار کنند. در این هفت روز از رایزنی‌ها ساعت‌ها گفت‌وگو برای حل اختلافات موجود بر سر راه توافق جامع صورت گرفت، ولی توافق جامع حاصل نشد و بحث‌ها بر سر حصول توافق سیاسی انجام شد و در نهایت توافق شد که توافق ژنو تمدید شود.
 

آنچه گذشت
 

سوم آذر ماه سال گذشته (1392) درست در چنین روزی بود که وزرای خارجه ایران و شش کشور (آمریکا، فرانسه، روسیه، چین، انگلستان و آلمان) به همراه کاترین اشتون مسئول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا بعد از برگزاری سه دور نشست در شهر ژنو به توافقی تحت عنوان (برنامه اقدام مشترک) Joint Plan of Action دست یافتند.

پس از آنکه وزرای خارجه ایران و شش کشور به همراه کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در شهریور ماه سال گذشته در حاشیه شصت و هشتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک توافق کردند که به منظور حل موضوع هسته‌ای ایران مذاکره کنند و میز این مذاکرات در شهر ژنو چیده شد، رایزنی‌ها برای حل این موضوع که به گفته محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران بحران غیرضروری بود، با پیشنهاد ایران به گروه 1+5 مبنی بر«پایانی بر یک بحران غیرضروری، آغازی برای افق‌های جدید» آغاز و سه بار این شهر میزبان این گفت‌وگوها بود و در حالی که قرار بود در ژنو 2 توافقی در این زمینه حاصل شود، ولی به دلیل زیاده خواهی‌های فرانسه و با وجود اینکه وزرای خارجه شش کشور به ژنو آمده بودند تا کار را یکسره کنند، ولی همه به پایتخت‌ها بازگشتند و اعلام شد که دوباره به ژنو برمی‌گردند و در نهایت در ساعت سه بامداد روز یکشنبه سوم آذر ماه آن هم بعد از پنج روز مذاکره نفس گیر توافق ژنو با عنوان برنامه اقدام مشترک Joint Plan of Action حاصل شد و ظریف در نشستی خبری در پایان این توافق، آمادگی ایران را برای گفت‌وگو درباره گام پایانی توافقنامه ژنو اعلام کرد.

در مقدمه توافقنامه ژنو (برنامه اقدام مشترک) آمده است: هدف این مذاکرات رسیدن به یک راه حل جامع مورد توافق و بلند مدت است به نحوی که تضمین کند برنامه هسته‌ای ایران کاملاً صلح آمیز باقی خواهد ماند. ایران اعلام می‌کند تحت هیچ شرایطی به دنبال دستیابی یا گسترش سلاح هسته‌ای نیست. راه حل جامع مذکور مبتنی بر این اقدامات اولیه بوده و به یک گام نهایی منجر خواهد شد که دوره زمانی آن مورد توافق قرار گرفته و به رفع نگرانی‌ها می‌انجامد. این راه حل جامع، ایران را قادر می سازد تا به طور کامل از حقوق خود در بهره گیری از انرژی هسته‌ای برای اهداف صلح‌آمیز بر اساس مواد مرتبط در معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای و با رعایت تعهدات خود بر طبق معاهده از آن برخوردار شود. این راه حل جامع متضمن یک برنامه غنی سازی با تعریف مشترک و محدودیت‌های عملی و اقدامات شفاف ساز به منظور تضمین ماهیت صلح آمیز برنامه هسته‌ای می‌باشد. این راه حل جامع به مثابه یک مجموعه منسجم خواهد بود که هیچ بخشی از آن مورد توافق قرار نمی‌گیرد مگر آنکه در مورد تمامی بخش‌های آن توافق حاصل شود. این راه‌حل جامع شامل یک فرایند متقابل و قدم به قدم می‌باشد و به رفع همه جانبه تمامی تحریم‌های شورای امنیت، تحریم‌های چندجانبه و تحریم‌های ملی مربوط به برنامه هسته‌ای ایران می‌انجامد.
 

در این توافقنامه اعلام شد که گام اول دارای دوره زمانی شش ماهه خواهد بود و با توافق متقابل قابل تمدید است، در این دوره همه اعضاء، با حسن نیت، در جهت حفظ فضای سازنده در مذاکرات فعالیت خواهند کرد.
 

توافق شد که در ازای یکسری اقدامات از سوی ایران در زمینه هسته‌ای از جمله ذخیره نیمی از اورانیوم موجود غنی شده 20 درصد به صورت اکسید 20 درصد برای تولید سوخت راکتور تحقیقاتی تهران و رقیق کردن بقیه آن به مواد کمتر از 5 درصد، عدم غنی سازی بالاتر از 5 درصد، عدم گسترش فعالیت‌ها در نطنز، فردو و یا راکتور اراک، دسترسی روزانه بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به فردو و نطنز و ... 1+5 نیز اقدامات داوطلبانه‌ای را صورت دهد از جمله توقف تلاش برای کاهش خرید نفت خام ایران، بازگشت مبالغ مشخص از عواید فروش نفت ایران در خارج از کشور به ایران و تعلیق برخی تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا بر صادرات پتروشیمی ایران، طلا و فلزات گرانبها و ...
 

در سند Non Paper که مورد توافق قرار گرفت قرار شد 4.2 میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه شده حاصل از فروش نفت ایران طی هشت قسط پرداخت شود.
 

این توافقنامه سی ام دی ماه وارد مرحله اجرا شد و پس از آن بود که گفت‌وگوها در بهمن ماه برای حصول توافق جامع هسته‌ای این بار در شهر وین کلید خورد.

از آن زمان تاکنون ایران و شش کشور 9 دور بر سر میز مذاکره نشستند تا بتوانند به توافقی جامع دست یابند. هفت دور در وین، یک دور در نیویورک و دور آخر هم در مسقط و دهمین دور نیز در هفته جاری در وین برگزار شد.
 

پس از آنکه ایران و شش کشور در وین 6 و در پایان شش ماه نخست توافق ژنو به این نتیجه رسیدند که به دلیل اختلافات موجود، حصول توافق عملی نیست، این مذاکرات را برای چهار ماه دیگر تمدید کردند که امروز سوم آذر ماه 1393 (24 نوامبر 2014) پایان این ضرب الاجل چهار ماه بود.

 

تعهدات ایران در توافق ژنو چه بود؟

 در نتیجه مذاکرات امروز در وین، طرفین توافقنامه ژنو را تا 10 تیر ماه سال آینده یعنی به مدت هفت ماه دیگر، تمدید کردند.
 

در این شرایط بار دیگر، لیست تعهدات ایران در توافقنامه مذکور را که از سی ام دی ماه سال 92 اجرایی شده است، مرور می کنیم:

بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی صبح روز ۳۰ دی کار بازرسی از تأسیسات غنی سازی نطنز و فردو را آغاز می کنند. اجازه دسترسی آنها به تأسیسات نطنز و فردو که قبلا چند هفته یکبار بود، روزانه می شود. آنها اجازه بازرسی ماهانه از تأسیسات اراک را هم خواهند داشت (قبلا هر سه ماه یکبار بود).

تولید اورانیوم ۲۰ درصد غنی شده باید متوقف شود.

فرآیند رقیق کردن نیمی از ذخیره گاز هگزافلورید اورانیوم با غنای ۲۰ درصد از ۳۰ دی آغاز می شود و باید ظرف سه ماه تمام شود.

فرآیند تبدیل نیم دیگر ذخیره گاز هگزافلورید اورانیوم با غنای ۲۰ درصد به اکسید (که قابل غنی سازی بیشتر نیست) باید ادامه یابد و ظرف شش ماه به پایان برسد.

کار غنی سازی در نیمی از سانتریفوژهای فعال در تأسیسات نطنز و سه چهارم سانتریفوژهای فعال در تأسیسات فردو، شامل تمام سانتریفوژهای نسل آینده، باید متوقف شود.

تولید سانتریفوژهای جدید در این شش ماه تنها برای جایگزین کردن ماشین های معیوب مجاز است.

تأسیسات غنی سازی ایران در این مدت توسعه نمی یابد.

فعالیت های تحقیق و توسعه ایران در این مدت از فعالیت های فعلی فراتر نمی رود.

رآکتور آب سنگین اراک سوخت گذاری نمی شود و آغاز به کار نمی کند.

تولید سوخت و آزمایش های بیشتر برای رآکتور اراک متوقف می شود.

انتقال سوخت و آب سنگین به رآکتور اراک انجام نمی شود.

تأسیساتی برای بازیافت پلوتونیوم از سوخت مصرف شده رآکتور آب سنگین در اراک احداث نمی شود (پلوتونیوم می تواند در ساخت نوعی از سلاح اتمی مورد استفاده باشد و حساسیت در مورد تأسیسات اراک از این جهت است)
میزان ذخیره اورانیوم ۵ درصد غنی شده ایران در پایان شش ماه نمی بایست از میزان مشخصی بیشتر شده باشد.

ایران برای نخستین بار اطلاعات مربوط به طراحی رآکتور اراک را در اختیار آژانس قرار می دهد.

اطلاعات و اجازه دسترسی کنترل شده به کارگاه های مونتاژ سانتریفوژ، کارگاه های تولید گرداننده سانتریفوژ ها، انبارها و معادن اورانیوم برای اولین بار توسط ایران ارائه می شود.

منبع: فارس