فضای مجازی تبرئه شد/ وایبر، لاین؛ ما متهمیم

به گزارش خبرنگار علمی «خبرگزاری دانشجو»، در سال‌های اخیر استفاده از شبکه‌های اجتماعی روز به روز محبوبیت بیشتری پیدا می‌کند به طوری که هم‌اکنون این شبکه‌ها پس از وب‌سایت‌های خبری آمار بالاترین بازدید کاربران را به خود اختصاص داده‌اند.

این روزها کلیه شرکت‌های فعال در حوزه فضای مجازی درصدد خرید و یا راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی هستند. همان‌طور که چندی پیش کمپانی فیس‌بوک با خرید شبکه‌اجتماعی اینستاگرام سعی در جذب حداکثری کاربران سراسر دنیا داشت.

شبکه‌های اجتماعی به‌دلیل عامه‌پسند بودن، توانسته‌اند طرفداران زیادی را در سراسر دنیا به سوی خود جلب کنند. این روند همزمان با همه کشورهای جهان چند سالی است که در ایران نیز رواج یافته است؛ به طوری که دیگر کمتر کسی پیدا می‌شود که در گوشی هوشمند خود از شبکه‌های اجتماعی مانند، وایبر، لاین، واتس‌اپ و تانگو استفاده نکند.

این موضوع در میان جوانان بسیار قابل ملاحظه‌تر است و مشاهده می‌شود که پویا‌ترین قشر کشور ساعت‌های زیادی از وقت خود را پای این شبکه‌ها می‌گذرانند.

فارغ از فعالیت این‌ روزهای جوانان در شبکه‌ها اینچنینی و بحث امنیت و نقض حریم خصوصی آن چگونگی استفاده کاربران از این ابزارها نیز قابل توجه است.

با نگاهی گذارا به چگونگی استفاده کاربران ایرانی از این شبکه‌ها درمی‌یابیم که کاربران مختلف در گروه‌های دوستی مانند وایبر ساعت‌ها در حال کپی کردن مطالبی هستند که از سایر گروه‌ها به دست آنها رسیده است.

اگر بخواهیم آمار سرانگشتی از این محتواها به دست ‌آوریم می‌بینیم که در 90 درصد موارد کاربران تولید کننده محتوا نیستند و بیشتر منتشر کننده مطالبی هستند که برای آنها ارسال می‌شود.

عدم تولید محتوای مناسب در شبکه‌های اجتماعی به‌جز آنکه موجب تغییر سلیقه کاربران و سوق دادن آنان به سمت و سوی مورد نظر عده‌ای خاص می‌شود، از انتشار مطالب مفید نیز جلوگیری می‌کند؛ چرا که عده‌ای خوش فکر با توجه به در اقلیت قرار گرفتن ممکن است از گروه‌ها طرد شوند و یا همسو با ضرب‌المثل «خواهی نشوی رسوا، هم‌رنگ جماعت باش» رفتار کنند.

ادامه این روند در سال‌های آتی، کاربران شبکه‌های اجتماعی را به انسان‌هایی بی‌فکر تبدیل می‌کند که همواره در حال دست‌و پا زدن در میان امواجی هستند که دیگران برای آنها ایجاد کرده‌اند.

به هر روی تقویت روابط اجتماعی مجازی (!) آن چنان رونق گرفته است که انتشار خبرهای داغ و دسته اول از هرکسی این روزها یک امتیاز خاص تلقی می‌شود. این روزها فضای شبکه‌های اجتماعی را خبرهایی دست اولی پر کرده است که نمونه آن را نه در رسانه‌های معتبر داخلی خواهی شنید و نه در رسانه‌های آن‌ور آبی. اخباری که به‌سرعت با کلیک دکمه «Share» به دست صدها نفر از مخاطبانت می‌رسد و در حالی که هیچ منبع و دلیل خاصی مبنی بر صحت آن ذکر نشده است اما صرف آن که، طرف در ذهن مخاطبانش فردی دست اول و قاصدی خوش خبر بنمایاند، مطالب ابتدا به اشتراک گذارده می‌شوند و سپس درباره صحت آن بحث و گفتگو می‌شود.

چنین معضلاتی تنها یک مورد از صدها نکته منفی است که نمی‌توان آنها را در درجه اول به‌گردن شبکه‌های اجتماعی‌ انداخت. متهم درجه اول خودمان هستیم که بعضا قبل از آگاهی از نوع کارکرد و چگونگی رفتار با یک پدیده نوظهور تا جایی که دستمان در آن باز است به صرف مجازی بودن شروع به رفتارهای نامتعارف می‌کنیم.