روز خبرنگار و دغدغه های خبرنگاران ورزشی

به گزارش گروه ورزشی «خبرگزاری دانشجو» خبرنگار ورزشی یعنی کسی که ساعت کاری اش محدودیت ندارد، روز تعطیل برایش بی معناست و تصور می شود در آسان ترین حوزه کار خبری فعالیت می کند، مجبور به داشتن چند شغل همزمان است، اما هشت اش همیشه گرو نه اش است.

خبرنگار ورزشی کسی است که پنجشنبه و جمعه و هر روز تعطیلی دیگری باید خود را برای پوشش مسابقات رشته های مختلف آماده کند. حتی اگر مسابقه ای در روزهای غیرتعطیل هم باشد، در ساعات پایانی روز یا شب برگزار می شود و خبرنگاران ممکن است تا بامداد روز بعد هم درگیر پوشش اتفاقات آن باشند.

با این وجود تنها صندلی هایی که هیچگاه هنگام برگزاری مسابقات خالی نیست، جایگاه خبرنگاران است. تماشاگران ازبسیاری ازمسابقات استقبال زیادی نمی کنند ومسئولین هم فقط درمسابقات بسیارمهم یاهنگامی که از پیروزی تیم های ملی مطمئن هستند به ورزشگاه می روند،اما خبرنگاران ورزشی همیشه و همه جا حضور دارند.

شاید اگربا بسیاری ازخبرنگاران ورزشی درباره شغل آنها حرف بزنید ازشرایط کار خود ناراضی باشند و از انتخاب آن پشیمان، اما تعداد کسانی که سال هاست در این شغل فعالیت می کنند فراوان است و حتی بسیاری از آنها تا پایان عمر نیز به فعالیت رسانه ای ادامه می دهند. حضور در کار خبر و به ویژه خبرنگاری ورزشی به حدی فکر و روح خبرنگاران را درگیر خود می کند که حتی اگر بخواهند هم به سختی می توانند از آن جدا شوند.

اگرچه ساعت کاری خبرنگاران ورزشی محدودیت ندارد ودربسیاری از روزهای تعطیل هم مجبوربه کارکردن هستند، سطح پایین درآمد بسیاری از آنها را مجبور می کند که چند شغل داشته باشند اما بازهم در تامین هزینه های زندگی دچار مشکل هستند.

به بهانه فرا رسیدن 17 مرداد روز خبرنگار با برخی از فعالان عرصه رسانه های ورزشی گفت و گو کرده ایم و پای درد دل های آنها نشسته ایم.

** خبرنگاران با کفش پاره، نردبان ترقی دیگران را حمل می کنند

جمشید حمیدی که 44 سال سابقه فعالیت در عرصه مطبوعات و رسانه های ورزشی دارد، امروز در روزنامه شوت قلم می زند و یکی از قدیمی ترین خبرنگاران و روزنامه نگاران فعال محسوب می شود.

حمیدی می گوید: روزنامه نگاری در ایران از دیرباز یک عشق بود نه یک حرفه، اما وقتی عشق از این شغل رفت و منابع درآمدی نیز نتوانست هزینه های زندگی را تامین کند، روزنامه نگاران در این وادی گیر افتادند.
وی جملاتی مانند روزنامه نگار وجدان بیدار جامعه است را یک شعار می داند و واقعیت را گیر افتادن اهالی رسانه در گرداب عنوان می کند.

حمیدی به بیمه نبودن بسیاری از خبرنگاران اشاره می کند ومی گوید: من پس از 44سال فعالیت، برای اثبات سابقه کارم باید بریده جرایدی که مطالبم را منتشرکرده است به وزارت ارشاد ارائه بدهم.

وی در باره روز 17مرداد که به عنوان روز خبرنگار نامگذاری شده است، می گوید: اگر بگوییم چنین روزی وجود نداشته باشد که غلط است اما وجود چنین روزی درتقویم فقط نمادین است زیرا به قول شاعرسرشک ازرخم پاک کردن چه حاصل/علاجی بکن کزدلم خون نیاید.درحال حاضر بیشتر روزنامه نگاران مستاجر هستند و جوانان این عرصه نیز هنگامی که تصمیم به ازدواج دارند می ترسند که زیرچرخ دنده های زندگی خرد نشوند. در دنیای پیشرفته کنونی نیز رسانه های ایران آماتور و خبرنگاران ورزشی زیر سلطه فدراسیون ها هستند.

این خبرنگار قدیمی و پیشکسوت حوزه والیبال ادامه می دهد: در این شرایط دل خبرنگاران خوش است که هر سال مجوز ورود به طرح ترافیک می گیرند.البته دست انجمن ورزشی نویسان به خاطر فراهم کردن این مسئله درد نکند اما مشکل اصلی ما نبود امنیت شغلی و شرایط مطمئن مالی است، نه طرح ترافیک.

وی خبرنگاران را کسانی می داند که با کفش پاره نردبان ترقی دیگران را حمل می کنند ودر پاسخ به این سوال که آیا از انتخاب این شغل پشیمان نیستید؟ می گوید؟ پشیمان نیستم زیرا به ورزش عشق می ورزیدم. حتی با وجود اینکه 27 سال معلم ورزش بودم زودتر خودم را بازنشسته کردم تا بتوانم بیشتربرای کار خبری وقت بگذارم اما از این ناراحتم که امروز هیچ جوانی نمی تواند الگوی خوبی در عرصه رسانه برای خود پیدا کند. زمانی که ما جوان بودیم، بیشتر روزنامه نگاران افراد توانمند و صاحب قلمی بودند اما امروز تعداد چنین افرادی بسیار کم است.

حمیدی اینگونه به صحبت هایش ادامه می دهد: روزنامه نگار مثل قاضی و پلیس است و می تواند نارسایی ها را به مسئولین انعکاس بدهد ، اما بیشتر مسئولین فدراسیون ها و مدیران ورزشی به خصوص در سال های گذشته به رسانه ها به چشم دشمن نگاه می کردند . این کژتابی و بدبینی به نسل جوان منتقل شده است، زیرا ورزشکاری که با نوک قلم خبرنگاربه شهرت رسیده است درآمد میلیاردی دارد و خود خبرنگار درگیر حداقل ها برای امرار معاش است.

وی تاکید می کند:خبرنگاری که از نظر مالی تامین باشد به بیراهه نمی رود اما امروزبیشترخبرنگاران این شرایط را ندارند.روزنامه نگاران نیاز به یک تعاونی و اتحادیه قدرتمند دارند تا ازآنها حمایت کند و مشکلاتشان را حل کند. انجمن ورزشی نویسان زحمت زیادی برای این قشر می کشد اما نتوانسته آنچنان که باید و شاید در این زمینه موفق باشد.

** هیچ خبرنگار موفقی یک شغل ندارد

امیرداود کمالی ازخبرنگاران جوان و فعال است که از سال 1385 فعالیت در حوزه رسانه را آغاز کرد. وی علت انتخاب این شغل را اینگونه توضیح می دهد: زمانی که قصد ورود به حرفه خبرنگاری داشتم با علاقه زیادی این کار را انجام دادم چون فکر می کردم خبرنگار یک انسان فرهیخته و چشم بیدار جامعه است که می تواند اخبار امیدبخش را به جامعه و کاستی ها را به مسئولین منتقل کند، اما پس از مدتی کار در رسانه متوجه شدم واقعیت چیز دیگری است.

وی ادامه می دهد: کارخبر با چیزی که از بیرون تصور می شود تفاوت زیادی دارد. تصور اکثر مردم از خبرنگار، آن چیزی است که در فیلم ها نشان داده می شود وفکرمی کنند خبرنگارجوان شادابی است که به هرجا می رودهمه می ترسند و همیشه فعال و پر انرژی است ،اما واقعیت کار خبر این نیست. به ویژه کسانی که در حوزه های پرخبر و پر کار مثل ورزش کار می کنند. شب بیداری و نامشخص بودن ساعت کاری می تواند هر کسی را از پا بیاندازد. شاید فقط رانندگان اورژانس در طول روز تا این حد در سطح شهر تردد کنند.

کمالی می گوید:آراستگی لازمه یک خبرنگار است و برای داشتن این شرایط، باید همیشه آماده باشد اما در قیاس با این همه زحمت، درآمد یک خبرنگار کافی نیست. چند وقت پیش با یکی از همکاران خانم صبحت می کردم که از رسانه اش یک میلیون تومان حقوق می گرفت و خود را با یکی ازبستگانش مقایسه می کرد که منشی مطب یک پزشک است و یک و نیم میلیون تومان درآمد دارد. من 21 سال درس خوانده ام و 9 سال سابقه کارخبری دارم اما امروز حدود یک میلیون تومان و در بیشتر ماه ها کمتر از آن دریافت می کنم و هیچ مزایای خاصی مانند وام مسکن و خودرو، امکان استفاده از سفرهای تفریحی یا بن خرید کالا هم ندارم.

وی تاکید می کند:به این دلیل بسیاری از کسانی که وارد کار خبر می شوند، پس از مدتی این شغل را کنار می گذارند و فقط کسانی می مانند که با عشق وارد شده اند.

خبرنگار خبرگزاری ایسنا به نکته جالبی هم اشاره می کند: خبرنگاران همیشه حقوق صنف های دیگر را پیگیری می کنند و درخواست های آنها راانعکاس می دهند اما نمی دانم چرا نه تنها دیگران،که حتی خود خبرنگاران نیزبه فکر پیگیری حقوق صنفی خود نیستند واین قشر با وجود اینکه یکی از مشاغل سخت را دارند، از نظر درآمدی در میان دهک های پایین جامعه هستند به شکلی که هیچ خبرنگار موفقی نمی شناسم که فقط یک شغل داشته باشد. خود من مجبورم همیشه کمتر از هشت ساعت در شبانه روز بخوابم تا بتوانم امرار معاش کنم.

وی بااشاره به یکی از نقاط ضعف فعالان عرصه خبر می گوید: یک نفر برای پزشک، وکیل یا مهندس ساختمان شدن باید ابتدا درس بخواند و سپس از یک نهاد مجوز فعالیت بگیرد. حتی برای تاسیس یک ساندویچی باید از وزارت بهداشت گواهینامه بگیرید و برای کار کردن با تاکسی، گواهینامه رانندگی داشته باشید. هر صنفی برای کار خود چارچوبی مشخص می کند و در صورت تخلف، مجوز آن فرد باطل می شود اما هیچ پروانه و گواهینامه ای برای فعالیت در کار خبر وجود ندارد. شاید یک نوجوان 16 ساله هم که انشای خوبی دارد بتواند مطالبی مانند من بنویسد.

کمالی ادامه می دهد:در سال های اخیر بسیاری از افراد بدون حداقل سواد و آگاهی و بدون داشتن تخصص وارد کار خبر شده اند. بیشتر اخبار و مطالب خبرگزاری ها و روزنامه ها ایرادات نگارشی دارد. بسیاری از خبرنگاران، حداقل آشنایی با زبان انگلیسی و توانایی استفاده از کامپیوتر را ندارند و به این دلیل از اخبار بین المللی آگاه نیستند.

وی یکی دیگر ازمشکلات کار خبر در ایران را ضرورت پرکاری توصیف می کند و می گوید:برای یک خبرنگاربین المللی نوشتن هفت یا هشت خبر در روز کار عجیبی است. یک روزنامه نگار در رسانه های معتبر شاید دو یا سه هفته برای نوشتن یک مقاله وقت صرف کند اما با نگارش مطلب خود، می تواند دنیا را تحت تاثیر قرار دهد اما یک خبرنگار ایرانی اگر روزی حداقل پنج خبر برای رسانه اش تولید نکند مواخذه می شود.
** سرزندگی و شادابی نتیجه فعالیت در کار خبر است

پریسا غفاری یکی ازخبرنگاران رشته بسکتبال است و 15 سال پیش کارش را در این حرفه آغاز کرد. وی درباره علت انتخاب شغل خبرنگاری می گوید: خودم بازیکن بسکتبال بودم و فعالیت خبرنگاران را می دیدم و به آن علاقه مند شدم ،زیرا کار جذابی به نظرم رسید. امروز هم از انتخابم پشیمان نیستم، زیرا سرزندگی و شادابی و روحیه قوی ام را از این شغل دارم.

وی خبرنگاران ورزشی را مظلوم ترین قشردرمیان خبرنگاران می نامد و اینگونه استدلال می کند: توجهی که به خبرنگاران حوزه های اقتصادی و سیاسی وجود دارد، در حوزه ورزشی اتفاق نمی افتد.روزنامه ها کمترین حقوق را برای خبرنگاران گروه ورزشی در نظر می گیرند و به این دلیل خبرنگاران ورزشی مجبورند دو یا سه شغل داشته باشند و همین مسئله باعث صرف زمان زیاد و پایین آمدن کیفیت کار آنها می شود.

غفاری ایراد خبرنگاران ورزشی را بی توجهی آنها به بالا بردن سطح دانش خود می داند ومی گوید: انجمن ورزشی نویسان نیز فقط با تعداد معدودی ازخبرنگاران ارتباط دارد و فقط برای آنها تسهیلاتی در این زمینه فراهم می کند. آنقدر به موضوع داشتن تخصص و دانش بی توجهی شده است که هر کسی به خود اجازه می دهد در هر حوزه ای خود را متخصص بداند.

وی می افزاید: در رسانه های بین المللی سابقه و تخصص خبرنگاران اهمیت زیادی دارد و هر کس در حوزه تخصصی خود کار می کند اما در رسانه های ایران هر خبرنگار در چند رشته فعالیت می کند. خود ما هم در این زمینه مقصریم، زیرا بدون داشتن تخصص در هر رشته ای وارد می شویم و اظهار نظر می کنیم و هر کس خود را کارشناس تمام رشته ها می داند.

خبرنگارروزنامه خبر ورزشی با اشاره به فرارسیدن 17 مرداد روز خبرنگار می گوید: امیدوارم این روز باعث شود وزارت ارشاد به خبرنگاران ورزشی هم توجه کند زیرا خبرنگار، فقط خبرنگار سیاسی نیست.
** اتحاد و همدلی در میان خبرنگاران ورزشی کم شده است

امیرحسین پورمحمد معاون گروه ورزشی خبرگزاری تسنیم نیز درباره کار خبرنگاران ورزشی می گوید: اگر به نوار بالای سایت خبرگزاری ها نگاه کنید می بینید که گروه ورزشی درآخرین ردیف ها قرار دارد که این نشان دهنده کمترین توجه به این گروه است و بیشتر رسانه ها، گروه ورزشی را فقط برای جورشدن جنس خود راه می اندازند. به این دلیل خبرنگاران ورزشی با وجود تلاش زیاد، به اندازه زحمتی که می کشند دیده نمی شوند.

وی ادامه می دهد: ورزشی نویسان بیشترین ساعت کاری را دارند اما کمترین حقوق را دریافت می کنند. بسیاری از همکاران ما در رسانه های مختلف سال ها کار می کنند اما بیمه نیستند و نگران آینده شغلی خود هستند زیرا به راحتی از رسانه کنار گذاشته می شوند.

پورمحمد که12سال سابقه کاردرعرصه خبر را دارد نبود اتحاد وهمدلی میان خبرنگاران ورزشی را ضعف بزرگ این حوزه می داندومی گوید : شاید اگر انجمن ورزشی نویسان عملکرد بهتری داشت این مشکل هم حل می شد اما در حال حاضر بیشتر خبرنگاران به هم به چشم رقیب نگاه می کنند نه همکار و به خاطر زودتر یا دیرتر منتشر کردن یک خبر خیلی از رفاقت ها را کمرنگ می کنند.

وی ناآشنایی با زبان انگلیسی را یکی دیگر از نقاط ضعف خبرنگاران ورزشی عنوان می کند و می افزاید: خبرنگاران ورزشی در عرصه داخلی خیلی تاثیرگذار هستند اما در عرصه بین المللی کمتر توانسته اند توانایی های خود را نشان دهند که علت آن هم نا آشنایی با زبان انگلیسی است.

معاون گروه ورزشی خبرگزاری تسنیم به یکی از آفت های چند سال اخیر کار خبرنگاران ورزشی اشاره می کند و می گوید: زمانی خبرنگاران ورزشی با همکاری همکاران خود در تحریریه، به بهترین نحو اخبار را پوشش می دادند اما متاسفانه درسال های اخیر چیزی که باب شده این است که موبایل را جلوی صورت مصاحبه شونده می گیرند و یک نفر از داخل تحریریه باید آن را بنویسد.

وی اینگونه به صحبت های خود ادامه می دهد: این کار این مشکل برای پوشش خبری مشکل ایجاد می کند زیرا کسی که داخل تحریریه حضور دارد، درحال و هوای محل برگزاری نشست خبری یا مصاحبه نیست وحتی ممکن است برخی صحبت ها را به درستی نشوند.کلمه خبرنگار نشان می دهد کسی که دراین شغل فعالیت می کند باید توانایی نوشتن خبر را داشته باشد اما کسی که یک ماه است وارد کار خبرشده هم می تواند موبایل خود را جلوی دهان دیگران بگیرد و نیاز به توانایی خاصی ندارد.